Hipoteka Erregelamendua

Behin betiko izaerarekin onetsi da ondoko erregelamendua, 1946ko otsailaren 8ko Hipoteka Legea betearaztekoa.

Jabetza erregistroek egungo lurralde-mugabarrua, hiriburua eta izendazioa izango dituzte, eta horiek aldaraz daitezke herri-interesak hala eskatzen duenean, legeetan eta erregelamendu honetan ezarritakoarekin bat etorriz.

Legearen lehenengo artikuluaren bigarren lerrokadan xedatutakoaren arabera, ondasun higiezinak zein lurralde-mugabarrutan izan eta bertako Erregistroan egin behar dira inskripzioak nahiz idatzoharrak.

Bi Erregistro, Udal zein Ataletako edo gehiagoko lurraldeetara hedatzen bada finka, deskripzioa horietan guztietan egin behar da, Atal edo Udal bakoitzari dagokion luze-zabala zehaztuz.

Edu berean, zati bakoitzaren deskripzio berezia aipatu behar da, halakoa izanez gero.

Erregistro beraren barruan finkaren bat okerretara inskribatu bada horri ez dagokion Udal zein Atalean, interesdunak erregistratzaileari eska diezaioke kasuan kasuko idazkuna zein idazkunak lekutik aldatzea, eskabidearekin batera titulu inskribatua eta egitate hori egiaztatzen duen administrazio-ziurtagiria aurkeztuz.

Erregistratzaileak uste badu bidezkoa dela lekualdaketa egitea, halaxe egingo du, eta horretarako izapide bakarra izango da lekualdaketak uki ditzakeen gainerako interesdunei berori komunikatzea, lekutik aldatutako idazkunetan eta idazkun berrietan aipamen-ohar egokiak eginez.

Lekualdaketa egiteko, folioan finkaren gaineko idazkun eta ohar guztiak oso-osorik kopiatuko dira finka horri dagokion zenbaki berriarekin; aurreko historia itxiko da, eta liburuan nahiz folioan lekualdaketaren arrazoia azalduko da, kasuan kasuko bazterreko oharrak eginda.

Finka Atal edo Udal batean inskribatu behar bada, eta hori beste Erregistro bati badagokio, orduan, aurrekoaz landa, erregistratzaile bien adostasuna behar da, eta, eskabidearekin batera, okerretara inskribatutako finkaren gaineko idazkun eta ohar guztien hitzez-hitzezko ziurtagiria aurkeztu behar da. Ziurtagiri hori oso-osorik kopiatuko da kasuan kasuko folioan, eta aurreko lerrokadan ezarritako eginbideak ere gauzatuko dira.

Kasu guztietan, eragiketa egokiak egin behar dira Aurkibideetan.

Ezezkoa edo desadostasuna izanez gero, interesdunak Zuzendaritza Nagusira jo dezake, eta horrek, bidezko deritzen pertsona edo erakundeen txostenak jaso ostean, ebazpen egokia emango du, baita lekualdaketa egiteko beharrezko erregelak ere, hala behar denetan.

Ondasun higiezinak eta euren gaineko eskubide errealak inskriba daitezke, horiek zein pertsona fisiko edo juridikori dagozkion kontuan hartu gabe; horrenbestez, herri-administrazioen eta erakunde zibilen nahiz eliza-erakundeen ondasunak ere inskriba daitezke.

Aurreko artikuluko ondasunen baten edo horren zatiren baten destinoa aldatu eta ondasuna zein zati hori inskribatzeko moduko bihurtzen bada, erregelamendu honek xedatutakoaren arabera egingo da inskripzioa.

Jabetza pribatupeko ondasunen batek edo horren zatiren batek aurreko artikulukoen izaera hartzen badu, inguruabar hori bazterreko oharraren bidez agerraraziko da.

Egintza zein kontratuok inskribatzeko, Erregistroan aurkeztu behar dira, bai foru xedapenen arabera beharrezkoak diren agiriak, bai eta, hala denean, legeria osagarriak ezarritako baliabideak erabili direla egiaztatzekoak ere.

Ezin daiteke ondasun higiezinik edo eskubide errealik inskribatu, nortasun juridikorik gabeko erakundeen izenean.

1. Finkak mugatu eta horietan mugarriak jartzeko epai-akta protokolatuen notario-kopiak, baldin eta espedientean zitazioa egin bazaie lur mugakideen jabeei.

2. Behar bezala onetsitako administrazio-mugaketak.

Kontratugileek ez dutenean eratu lagapenaren kontraprestazioa lehenengo lerrokadan ezarritako moduan edo kontraprestazio hori betebehar huts moduan eratu dutenean, ezin aplika daiteke artikulu honetan ezarritako araubidea.

Kasu horretan, idazkunaren testuan laburrean adieraziko da lagapenaren kontraprestazioa etorkizuneko obra dela, baina obra hori zehaztu gabe.

Inskripzio-aktan eta agiriaren oin-oharrean agerrarazi behar da etorkizuneko obraren gaineko eskubidea ez dela inskribatu.

Hori gorabehera, kontraprestazioa baldintza suntsiarazlearen nahiz bestelako berme errealaren bidez bermatu bada, berme horiek Hipoteka Legearen 11. artikuluaren arabera inskribatuko dira.

1. Alderdien esanbidezko hitzarmena, inskripzioa egin dadin.

2. Finka eskuratzeko hizpatu den prezioa eta, hala denean, aukera-eskubidea emateko hitzartu den prezioa.

3. Aukera erabiltzeko epea; epe hori ezin da lau urtetik gorakoa izan.

Erosteko aukera ematen duen errentamenduan, aukerak horren epe osoa uki dezake, baina errentamendu-kontratuak isilbidezko nahiz legezko luzapena izanez gero, aukera hori nahitaez iraungiko da.

Aipamen hori egin ezean, eskubide horrek ez die kalterik egingo hirugarren eskuratzaileei.

Ohar hori egiteko, nahikoa izango da interesdunak eskabidea aurkeztea, maiztergo-nahiz errentamendu-kontratuarekin eta itzultzeko eskubidea ematen duen kontratu, epai- edo administrazio-tituluarekin batera.

Oharrak egiten direnetik bost urtera ezerezten dira, iraungitzea dela eta.

1. Inoren lurzoruan eraikinak egiteko eskubidea, lurgainean eraikin berriak egiteko eskubidea edota inoren funtseko lurzoruaren azpian halakoak egiteko eskubidea eragingarritasunez era dadin, eskubideok azaleradunaren izenean inskribatu behar dira.

Inskripzioa egiteko inguruabarrez gain, azalera-eskubide hori ezartzeko titulu publikoek hurrengo inguruabarrak ere izango dituzte:

a) Azalera-eskubidearen iraupen-epea; epe hori ezin izan daiteke berrogeita hamar urtetik gorakoa.

Epea igaro eta gero, eraikitakoa lurzoruaren ugazabarena izango da, kontrako itunik izan ezean.

b) Azaleradunak eman beharreko kanon edo prezioaren zehaztapena, eskubidea kostubidez eratzen denetan. Hizpa daiteke eraiki den guztia edo horren zati bat lurzoruaren ugazabarengana lehengoratzea, hitzartutako epea amaitu ostean.

c) Eraikina burutzeko epea, bost urtetik beherakoa izan behar dena; eraikuntza horren ezaugarri orokorrak, destinoa eta aurrekontuaren kostua.

d) Azaleradunak xedatze-egintzak gauzatzearen inguruko itunak.

e) Kontratu-itunen betetzea ziurtatzeko bermeak, eragin erreala dutenak.

Azalera-eskubidea komisopean jartzeko hizpaketak ez dira inskribatzeko modukoak.

2. Finka osoa zein horren zati bat besterentzen denean edo hirugarrenari eskualdatzen zaionean jabeak azalera-eskubiderik eratu gabe beretzat erreserbatzen badu eraikinaren gain solairu bat edo gehiago eraikitzeko eskubidea edo lurzoruaren azpian eraikitzeko eskubidea, egiten diren eraikinak bereak izanik, eskubide hori inskriba daiteke Legearen 8. artikuluaren 3. paragrafoko eta baterako arauen ariora.

Inskripzioan ondokoa agerrarazi behar da:

a) Osagai eta gastu erkideetan solairu berriei dagozkien kuotak edo horiek ezartzeko arauak.

b) Eraikina egitekotan, erkidego-eraentzaren arauak, halakorik zehaztuz gero.

Estatuarenak eta korporazio zibilenak izan eta legeria desamortizatzailearen arabera salmentatik salbuetsita dauden edo egon behar diren ondasun higiezin eta eskubide errealak euren barrutiko Jabetza Erregistroetan inskribatuko dira.

Ondasun horiek lupertzen dituzten edo euren gaineko ardura duten korporazio, bulego nahiz pertsonek zein Ministerioren menpe izan eta Ministerio horrek agindu egokiak adieraziko dizkie, kasuan kasuko inskripzioak erreklama ditzaten, eta horretarako beharrezkoak diren agiriak eta berriak emango zaizkie.

Estatuaren izenean eginiko inskripzioan, ondasunok zein erakunde edo zerbitzuri atxiki zaizkion agerraraz daiteke.

Erakunde edo zerbitzu horrek nortasun juridikoa badu eta ondasunak bere ondarekoak badira, inskripzioa erakunde edo zerbitzuaren izenean egingo da.

Estatuak edo korporazioak erregelamendu honen 4, 6 eta 17. artikuluen arabera inskribatu beharreko ondasunen gaineko jabetza duenean, eta jabetza horren inguruan inskribatzeko moduko tituluren bat dagoenean, titulua kasuan kasuko Erregistroan aurkeztuko da eta, horren arabera, ugazabaren izenean jabari-inskripzioa egiteko eskatuko da; inskripzio hori egingo da norbanakoen izenean eginiko inskripzioei buruzko erregelen eta aurreko artikuluko arauen ariora.

Inskribatzeko moduko titulurik ez dagoenean inskripzio hori egiteko, legearen 206. artikuluan eta erregelamendu honen baterako artikuluetan xedatutakoa izan behar da kontuan.

Administrazio-berrantolaketa edo -aldaketa baten ondorioz edo bestelako arrazoiren bat dela-eta Estatuaren ondasunak beste ministerio bati atxiki bazaizkio, edota ondasuna sail bereko beste erakunde zein zerbitzuren bati atxiki bazaio, kasuan kasuko administrazio-xedapena jakinaraziko da aldaketok inskribatzeko.

Halakorik ez badago edo bilatu ezin bada, legearen 206. artikuluak eta erregelamenduaren baterako artikuluek ezarritakoaren arabera jardun behar da.

Ondorenez, estatuaren jabetza eta eskubideak administratzeaz arduratzen diren funtzionarioek halako ondasun eta eskubide guztiak inskribatu behar dituzte behingoan, Erregistrora kasuan kasuko titulu zein ziurtagiriak bidaliz; hala behar denean, titulu nahiz ziurtagiri horiei 306. artikuluan xedatutakoa aplikatuko zaie.

Enkantea hutsik geratzeagatik finka estatu, probintzia zein udalari adjudikatu bazaio, edota premiamendu-prozedura erabiltzeko ahalmena duen erakundeari, Ogasuneko diruzainak, Diputazioko presidenteak, alkateak edo kasuan kasuko funtzionarioak egindako ziurtagiria titulu askietsia izango da, eta bertan hauxe agerrarazi behar da: adjudikazio-probidentzia osoa, zordunaren izen-abizenak eta finka adjudikatuaren izaera, kokapena, mugak, luze-zabala nahiz horren gaineko kargak.

Herri Ogasunak berari adjudikatutako ondasun higiezinak lagatzen dituenean, jabetzen eta lurralde kontribuzioaren administratzaileak edo kasuan kasuko funtzionarioak lagapen-erabakiaren inguruan egindako ziurtagiria eskuratzailearen izenean inskribatzeko moduko titulua izango da, bai eta horren izenean immatrikulatzeko moduko titulua ere, hala denean; aurreko lerrokadetan agindutakoaren arabera, ziurtagiri horretan agerrarazi behar dira zor fiskalen ondoriozko aurreko adjudikazioaren eta lagapenaren berezitasunak.

Aurreko hiru lerrokadek aipatu tituluek jaso behar dituzte Hipoteka Legeak ezarritako inguruabar orokorrak, eta, horrez gain, inskripzioetara agirietan agertzen diren inguruabar bereziak bildu behar dira laburrean.

Tituluak Erregistroan aurkeztu baino lehen, estatuaren abokatu eskudunak aztertu behar ditu artikulu honek eta aurrekoak aipatu espedienteak.

Salmenta zein luditzea hutsaldu edo deuseztatzeko ebazpena irmo bihurtzen bada, agintari eskudunak kasuan-kasuan aginduko du jabari-inskripzioa estatuaren izenean egin dadin edo inskripzioa ezerez dadin.

Toki-korporazioen ondasunak izanez gero, idazkariak luzatu behar du erabakiaren ziurtagiria, presidenteak ziurtagiri hori ontzat hartu eta gero.

Inskripzioa zein ezereztea egiteko ziurtagirietan, hitzez hitz jaso behar da kasuan kasuko ebazpen irmoa, ondokoa adieraziz: eskuratzaileari eginiko zitazioa, prozeduraren beste oinarrizko izapideak eta, estatuaren ondasunen kasuan, aurreko artikuluaren azken lerrokadak aipatu txostena.

Ondasunak nahiz eskubideak hirugarrenaren izenean inskribatuta daudenean, legearen 82. artikuluak xedatutakoa izan behar da kontuan.

Kasuan kasuko idazkun nagusiaren ezereztea egiazta daiteke, deuseztasun erabaki irmoa Ogasuneko zein bulegotan agerrarazi eta bulego eskudun horrek emandako ziurtagiriaren bidez.

Gainerako kasuetan, ogasun eskuordeek edo agintari horrek esanbidez eskuordetutako administrazio-funtzionarioek eskritura publikoa egiletsi behar dute.

Finka zein udaletan egon, edo, hainbat udaletan egonez gero, finka horren luze-zabalik handiena zein udaletan izan, eta bertako liburuan egin behar da inskripzio nagusia, basoaren berezitasunak eta baso hori zein erakunde edo zerbitzuri atxiki zaion zehaztuz; hala behar denetan, beste Erregistro, udal zein ataletan, aipamen-inskripzioak egingo dira.

Modu berean inskribatu behar dira baso horien mugaketa-aktak.

2. Bidezko luberritzeak, lurzatiak biltzeko tituluak eta Administrazioak kolonizaziorako zein bestelako gizarte-helburuetarako eman dituen finka zein eskubide errealak Erregistroan inskribatu behar dira.

3. Inoren landa-finkan lurgain-eskubide erreala izanez gero, finka horren folioan inskribatuko da eskubide hori, ondokoa agerrarazita: eskubidearen iraupena; eskubide horren arabera zer landatu edo ereingo den finkan; landaketa edo ereite horien destinoa, baita hobekuntzena ere, eskubidea azkentzen denean; hizpatutako hitzarmen zein prestazioak; eta, halakoa izanez gero, itundutako berme errealak.

Inguruabar berberak agerrarazi behar dira Baso Administrazioaren edo norbanakoen izenean eginiko partzuergo-inskripzioetan.

Artikulu honek aipatu tituluak erregelamendu honetako manuen arabera inskribatuko dira, gai honetan indarrean dauden xedapenak kontuan hartuta.

Emakidari lotutako finka nahiz eskubide inskribatuak jabetza nahitaez kenduta edo bestelako titulu baten bidez eskuratu badira, eskuraketa hori emakidadunaren izenean inskribatu behar da, kasuan kasuko inskripzioan lotura hori agerrarazita eta emakidaren inskripzioan finka edo eskubide horiek barneratu direla aipatuta, bazterreko ohar baten bidez.

Halaber, kasuan kasuko inskripzio eta bazterreko oharretan agerrarazi behar da, emakidak dituen edo izango dituen zamek kargatzen dituztela barneratutako finkak.

Emakidari lotutako finka edo eskubide inskribatuetan, emakida horren zama edo kargak bakarrik inskriba daitezke, baldin eta Administrazio emaileak baimendu baditu horiek.

Emakida azkendutakoan finkak Administrazio emaileari lehengoratu behar bazaizko, horren izenean inskribatuko dira, eta kontraesaneko idazkunak ezereztuko dira, 175. artikuluan ezarritakoari kalterik egin gabe.

Emakidan emaileari lehengoratu behar ez zaion finka edo lurzati soberakoa izanez gero, emakidadunak inguruabar hori Erregistroan agerraraz dezake, baita finka emakidatik jaregin dela ere, emakida hori egin zuen erakundeak emandako ziurtagiriaren bidez; ziurtagiri horretan aipatu behar da jaregitea adierazi duen ebazpena noiz eman den, ez dagoela lehengoratzerik eta emakidadunak finka askatasunez xedatzeko eskubidea duela.

Finka edo lurzatia eskuratu bada norbaiti jabetza derrigor kentzearen ondorioz, jaregitea Erregistroan agerrarazteak ez dio kalterik egingo jabetza galdu duen jabearen lehengoratze-eskubideari, eta bereizketa egin bada, inskripzio berrian agerrarazi behar da jabetza kentzearen bidezko jatorrizko eskuraketa.

1. Hala behar denean, erregistratzaileek kasuan kasuko inskripzioetan eginiko bazterreko oharraren bidez agerrarazi behar dute, jabariaren eta zamen ziurtagiria egin dutela jabetza kentzearen ondoreetarako, eta horren data zehaztuko dute, baita prozedura zein den ere.

Ohar horiek egiten direnetik hiru urtera ezereztuko dira iraungitzearen bidez, baldin eta espediente horri lotutako idazkun berririk ez badago Erregistroan.

2. Finka edo eskubide inskribatuen kasuan jabetza kentzeko tituluak inskriba daitezen, espedientea Erregistroko titularrarekin edo horren kausaduna dela egiaztatzen duenarekin egin behar da, zuzenean edo ordezkarien bitartez, legeria berezian ezarritakoaren arabera; beste interesdun batzuk izanez gero, horiek ere parte har dezakete espedientean.

3. Jabetza nork kendu edo jabetza kentzearen onuraduna nor izan eta horren izenean aurreneurrizko idatzoharra egin daiteke, okupazioaren aurreko aktaren bidez eta behin-behineko gordailuaren gordekina erabilita.

Idatzoharrak izango du legearen 86. artikuluan zehaztutako iraupena, eta idatzohar hori inskripzio bihurtuko da, prezio zuzena ordaindu dela edo zainpean utzi dela egiaztatzen duen agiriaren eta okupazio-aktaren bidez.

4. Jabetza nork kendu edo jabetza kentzearen onuraduna nor izan eta horren izenean inskriba daitezkeen tituluak dira, hala ordainketa eta okupazioa jasotzen dituen akta, nola okupazio-akta bakarrik; azken kasu horretan, prezio zuzena zainpean jarri dela egiaztatzen duen agiriarekin edo gordailuaren gordekinarekin batera aurkeztu behar da akta.

Hala behar denean, immatrikulazioa ere egingo da, titulu horien arabera.

Inskripzioaren ondoreetarako, ulertzen da prezio zuzena behin betiko ezarri dela, adostasunik erdietsi ez eta Jabetza Kentzearen inguruko Probintzia-epaimahaiak edo xedapen berezien araberako erakunde eskudunak zehaztu duenean prezio hori.

5. Artikulu honek aipatu bazterreko oharraren ostean inskribatutako jabaria, zamak, kargak, eskubide errealak eta orotariko mugapenak ezereztuko dira, jabetza nork kendu edo jabetza kentzearen onuraduna nor izan eta inskripzioa horren izenean egiten denean titulu bera erabilita, nahiz eta interesdunak espedientean ez agertu alderdi moduan; hori ezerezteko, nahikoa izango da horren gaineko aipamen orokorra egitea.

Ohar horren aurreko idazkunak ezereztu ahal izateko, agerrarazi behar da interesdunei zitazioa egin zaiela legeak ezarri bezala eta horiek zuzenean edo ordezkari bidez joan direla ordainketara, edota kasuan-kasuan, prezio osoa nahiz beharrezkoa zen zatia zainpean jarri dela.

Tituluan zehaztuko da zeintzuk diren ezereztu behar diren idazkunak eta zeintzuek iraungo duten, Erregistroko datuak aipatuz.

6. Idazkunek jaso behar dituzte hipoteka-legerian inskripziorako ezarritako inguruabarrak, baita legeria bereziak agindutakoak ere.

Inguruabarren bat ezin bada agerrarazi, hori berori zehaztu behar da tituluan eta, hala denean, inskripzioan.

Atzerriko forma nahiz solemnitateak bete direla eta egilesleak egintza gauzatzeko legezko gaitasuna duela egiaztatzeko, beste baliabide batzuen artean, Espainiako notario zein kontsularen baieztapena edo txostena erabil daiteke, edota zein herritako legeria aplikatu, eta bertako diplomatiko, kontsul zein funtzionario eskudunak emandakoa.

Espainian inskribatzeko moduko agiriak egilesten dituzten atzerritarren gaitasun zibila ere baliabide berberak erabilita egiazta daiteke.

Erregistratzaileak baliabideok bazter ditzake bere erantzukizunpean, baldin eta kasuan kasuko legeria atzerritarra behar beste ezagutzen badu, eta horrela agerrarazten badu idazkun egokian.

Latina, Espainiako dialektoren bat edo antzinako letra erabili bada agiriak egiteko, edota horiek ulertezinak badira erregistratzailearentzat, agiriekin batera euren itzulpena aurkeztu behar da, edota Artxibozain eta Liburuzainen Kidegoko titular batek zein funtzionario eskudunak eginiko kopia askietsia, 35. artikuluan xedatutakoa salbu.

Erregistratzaileak kasuan kasuko hizkuntza, dialektoa nahiz antzinako letra badaki, itzulpen-agiri ofiziala bazter dezake bere erantzukizunpean.

Zenbaketa hori egiteko, zifrak erabiliko dira beti.

Aurreneurrizko idatzoharrak eta euren ezerezteak bazterrean zehaztuko dira, zenbakiak erabili beharrean letrak erabilita, eta alfabetoaren araberako hurrenkera hertsiari ekinez.

Alfabetoko letrak agortuz gero, berriro jarriko da lehenengo letra, baina bikoiztuta, eta horrela jarriko dira beste guztiak ere.

Halakoetan, inskripzioak zenbatzeko erabiltzen den bazterrean hauxe idatziko da: «? letradun idatzoharra (edo ezereztea)».

1. Landa-finkak eta orube mugakideak, bertan eraikinik izan ez arren, baita hiri-finka mugakideak ere, baldin eta azken horiek eraikin bakarra edo gela-etxea osatzen badute.

2. Kortijo, etxalde, labore, masia, larre, barruti, dorre, baserri, abeletxe, toki, basetxe, etxola eta antzeko jabetzak, baldin eta horiek eraikin baten edo gehiagoren mendekoak badira edota eraikinari lotutako ondasun-multzoa osatzen badute, zuhaitzekin nahiz zuhaitzik gabe, eta euren artean zein eraikinarekin mugakideak izan ez arren; azken kasu horretan, ustiapen-batasun organikoa egon behar da, edo, bestela, eraikina garrantzitsua izanik, finka nahiz eraikuntzok horren mendekoak izan behar dira.

3. Nekazaritza-ustiategiak eta familia-ustiategiak, azken horiek nekazaritzakoak badira; gerta daiteke ustiategiak laboretxerik ez izatea eta mugakideak ez diren lurrez osatuta egotea, baina batasun organikoa osatu behar du, eta berori bakoizteko izen berezia izan behar du, baita banakakoa ez den antolaketa ekonomikoa ere.

4. Perimetro zehatz baten barruko industria-ustiategi oro, edota elkarri lotutako zein elkarren mendeko ondasun-multzoa osatzen dutenak.

5. Herritik kanpo dagoen eraikin zein ostatua, beraren dependentzia eta eranskin guztiekin, hala nola, eskorta, estalgune, ogitegi, usategi eta abarrekin.

6. Administrazio-emakidak, beste finka edo emakiden osagarri direnak salbu.

Artikulu honetan xedatutakoa aplika daiteke, jabetzak atal, udal edo Erregistro desberdinetan egon arren.

Batutako finkak mugakideak ez badira, horien barruko lurzatiak banan-banan eta ahalik eta zehatzen deskribatu behar dira, bai eta elkartzearen ezaugarriak edo arrazoiak ere.

Aurreko artikuluan xedatutakoa gorabehera, jabe desberdinen finkak batu daitezke, baldin eta elkartzearen ondoriozko finkan horietako bakoitzari indibisoan dagokion partaidetza zehazten bada, tituluak eratorritakoaren arabera.

Inskripzio berrietan, finken jatorria adierazi behar da, baita zatiketaren aurretik finka horiek zituzten kargak ere.

Finka berriaren inskripzioan, horren jatorria eta finka nagusiaren indarreko kargak adierazi behar dira.

Edozein bereizketa inskribatzerakoan, ez da oztopo izango aurreko beste batzuk Erregistroan ezin sartu izana.

Kasu horietan, finka nagusiaren bazterreko oharrean adierazi behar da gerakinak duen azalera, Erregistroaren ariora.

Eskrituran jasotako bereizketa guztiak ez badira sartu Erregistroan, finkaren gerakina ukitzen duten egintza zein kontratuak finka nagusiaren folioan egingo dira, baina inskripzioan agerrarazi behar da egintza eta kontratuok finkaren zein azalera ukitzen duten.

Aurreko jabetza-inskripzioaren bazterrean gerakinaren inskripzioari eta bereizteke dagoen azalerari buruzko oharra egin behar da.

Kasuan kasuko inskripzioa finka nagusiaren folioan egin behar da, horren zenbakia aldatu gabe; inskripzioan, alabaina, finkaren deskripzio berria adierazi behar da, baita finka erantsien jatorria zein zamak ere.

Halaber, aipamen-ohar egokiak egingo dira bazterrean.

Erregistroan ez bada agertzen finken luze-zabala osoa, eragiketari buruzko bazterreko oharretan adierazi behar da berori.

Legearen bederatzigarren artikuluak aipatu inskripzio luzeek jaso behar dituzte erregelamendu honek horietako bakoitzarentzat ezarritako betekizun bereziak; inskripziook hurrengo erregelen arabera egin behar dira:

1. Finkaren izaera zehaztu behar da ondokoa adierazita: finka hori landa-finka edo hiri-finka den; toki horretan halakoak izendatzeko erabili ohi den izena; eta, landa-finken kasuan, horiek lehorreko laborantzarako edo laborantza ureztatuetarako erabiltzen diren, baita, hala denean, helburu batera zein bestera destinatutako azalera, gutxi gorabehera.

Horrez gain, finkaren hirigintza-kalifikazioa agerraraziko da, baldin eta zedula, ziurtagiria edo lizentzia aurkezten bada, kalifikazio hori egiaztatzeko.

2. Landa-finken kokapena zehazteko, ondokoa adierazi behar da: finkak non izan, eta bertako udal-mugartea, ingurua zein barrutia, edota toki hori izendatzeko erabiltzen den bestelako izena; lau puntu kardinaletako mugak; finka mugakideen izaera; eta finka horren eta inskribatzen den beste finka baten arteko nahastea oztopatzeko inguruabarrak, hala nola, horren izen berezia, halakoa izanez gero.

Legeak ezarritako kasuetan, ondasun higiezinaren katastro-aipamena agerraraziko da.

3. Hiri-finken kokapena zehazteko, ondokoa adierazi behar da: horiek zein udal-mugarte edo herritan izan, eta horren izena; kalearen edo lekuaren izena; zenbakia, halakoa badago, bai eta aurretiaz izandakoak ere; eraikinak izen berezia izanez gero, izen hori; finkak dituen mugak ezkerraldetik (sartzean), eskuinaldetik eta barrurantz; katastro-aipamena, legeak ezarritako kasuetan; eta deskribatutako finka bereizteko balio duen beste edozein inguruabar.

Zenbaki honetan xedatutakoa gorabehera, hiri-finkaren mugak ezin badira zehaztu adierazi bezala, lau puntu kardinalen arabera zehaztuko dira muga horiek.

4. Betiere, azalera-neurria sistema metriko hamartarra erabilita zehaztuko da; halaber, herriko neurri baliokideak ere agerraraziko dira.

Landa- eta hiri-finken deskripzioa perimetroaren araberakoa izango da batik bat, finka mugakideen datu fisikoak edo katastro-datuak plano ofizialetik atera eta horiek oinarritzat erabilita.

Finkaren identifikazioa osatzeko, eskriturari erantsitako planoaren aipamena egin daiteke; halakoetan, aipamen horrekin batera planoaren kopia kautoa ekarri behar da, Erregistroan artxiba dadin.

Aurreko zenbakietako betekizunak agertzen badira egin beharreko idazkuna baino lehenagokoak diren inskripzio edo idatzoharretan, ez dira berriro jasoko idazkunean; horretarako, betekizunok bat etorri behar dira horiek eragin dituzten tituluetan jasotakoekin.

Desadostasunik izanez gero, Erregistroaren eta tituluaren arteko desberdintasunak agerrarazi behar dira.

5. Inskribatzen den eskubidearen izaera adierazi behar da tituluan ematen zaion izenarekin eta, izenik eman ezean, inskripzioan ere ez da halakorik adieraziko.

6. Inskribatzen den eskubidearen luze-zabala ezagutarazteko, tituluaren arabera eskubide hori zehazteko edo eskuratzailearen ahalmenak mugatzeko balio duten inguruabarrak adieraziko dira, eta titulu horretan jasotako baldintza etengarriak, suntsiarazleak edo bestelakoak hitzez hitz kopiatuko dira.

Edozein kasutan ere, ezin adieraz daiteke eragin errealik gabeko hizpaketa, klausula nahiz itunik.

7. Finka edo eskubide inskribatuaren zama eta mugapenak adierazteko, modu laburrean aipatuko dira inskribatuta edo idatzoharrean jasota daudenak, horiei buruzko idazkuna zehaztuz.

Edozein kasutan ere, ez dira adieraziko legearen 98. artikuluan aipatu eskubideak, ezta modu berezian aseguratu ez diren prezio-gerorapenak ere.

Tituluan aipatu arren, inskribatu edo idatzoharrean jaso ez diren zamak ezin agerraraz daitezke inskripzioan.

Zamarik izan ezean, halaxe adierazi behar da.

8. Tituluan finka edo eskubide inskribatuaren balioa agertzen bada, horrelaxe agerraraziko da balio hori.

9. Inskripzioa noren izenean egin den eta inskribatutako ondasuna nahiz eskubidea norengandik datorren zehazteko, hurrengo arauok izan behar dira gogoan:

a) Pertsona fisikoen kasuan, ondoko datuok adierazi behar dira: horren izen-abizenak; nortasun-agiria; adin nagusikoa den edo, bestela, horren adina; emantzipatua izanez gero, emantzipazioaren arrazoia; ezkondua, ezkongabea, alarguna, banandua nahiz dibortziatua den; pertsona hori ezkondua bada, eta inskribatzen den egintzak edo kontratuak ezkontza-sozietatearen oraingo nahiz bihar-etziko eskubideak ukitzen baditu, ezkontzaren ondasun-eraentza, beste ezkontidearen izen-abizenak eta egoitza; subjektuaren naziokotasuna eta auzotartasun zibila, horiek egiaztatu edo adierazten badira; eta egoitza, hori zehazteko inguruabarrekin batera.

b) Pertsona juridikoen kasuan, ondoko datuok adierazi behar dira: pertsona juridiko hori zein motatakoa den; horren izendazioa; identifikazio fiskaleko zenbakia; hala denean, kasuan kasuko Erregistroko inskripzioa; erakunde atzerritarra bada, horren naziokotasuna; eta egoitza, berori zehazteko inguruabarrekin batera.

c) Edu berean, legezko edo borondatezko ordezkaritzaren inguruabarrak adieraziko dira, hala behar denean, baita ordezkaria identifikatzeko inguruabar pertsonalak ere, eta ordezkaritza emateko ahalordea edo izendapena; bidezkoa denetan, Erregistroan eginiko inskripzioa adierazi behar da.

d) Pertsonaren inguruabarrak Erregistroko folio bereko beste idazkun batean azaldu badira, idazkun berrian pertsona fisikoaren izen-abizenak edo pertsona juridikoaren mota eta izendazioa bakarrik agerrarazi behar dira; gainerako inguruabarrei dagokienez, kasu batean zein bestean aurreko idazkunaren aipamena egingo da, aurkeztutako agiriek eratorritako aldaketak adieraziz.

e) Edozein unetan, inskribatutako titularrak zuzenean eska diezaioke erregistratzaileari egoitzaren inguruabarrak agerraraz ditzan bazterreko oharraren bidez, inskribatutako eskubidearen inguruko komunikazioak bertan jasotzeko.

10. Betiere, inskripzio-akta agerrarazi behar da, ondokoa adierazita: inskripzioa egin dela, noren izenean egin den, eskuraketaren titulu orokorra zein den eta zein eskubide inskribatu den.

11. Inskripzioa zein tituluren arabera egin, eta titulu horren mota agerrarazi behar da, baita hurrengoa ere: titulua noiz egiletsi, eskuetsi edo eman zen; titulua eskuetsi duen epaile, auzitegi, notario nahiz funtzionarioa; titulu hori zein notarioren protokoloan agertzen den eta zein epaitegi edo auzitegitatik datorren, baldin eta epaitegi edo auzitegi hori eta titulua eskuetsi duena desberdinak badira.

Notarioak egiletsi gabeko agiri osagarrien kasuan, horiek eskuetsi zituen funtzionarioaren egoitza agerrarazi behar da.

Bidezkoa denetan, agiria artxibatu dela zehaztuko da.

12. Titulua Erregistroan aurkezteko egunari eta orduari gehitu behar zaizkio kasuan kasuko idazkunaren zenbakia eta «liburu-egunkariaren» liburukia.

13. Inskribatu beharreko egintza edo kontratuak eskubideak sortu baditu estatuarentzat, inguruabar hori adierazi behar da, baita ordainagiria paper-sortan artxibatu dela ere.

Egintza edo kontratuok ordainketatik salbuetsita badaude edo administrazio-akzioa preskribatu bada, inguruabar hori agerrarazi behar da.

14. Inskripzio ororen azkenean horren data agerraraziko da.

Erregistratzaileak bere sinadurarekin eskuetsiko du inskripzioa, sinadura horrek adierazten duelako inskripzioa bat datorrela aurkeztutako tituluarekin eta agiri osagarriekin, bat-etortze hori esanbidez agerrarazi gabe.

Legearen 245. artikuluak agindutakoaren ariora egin behar diren inskripzio eta idatzohar laburrek hurrengo inguruabarrok bakarrik jaso behar dituzte:

1. Finkaren deskripzioa eta zamak.

2. Eskualdatzailearen izen-abizenak eta eskuraketa egiteko titulua edo horren inskripzioa.

3. Finkaren inguruabar bereziak eta, hala denean, finka horren gaineko erantzukizunak, hipoteka edo bestelako kontzeptuen bidez kargatzen denean.

4. Inskripzio-akta.

5. Inskripzio luzearen gaineko aipamena, data eta sinadura.

Idazkun berri horrek ondoreak sortuko ditu sortu behar dituen datatik, kasuan-kasuan.

2. Erregela hori aplikatzen da ondasun baten zatiek izaera zein araubide desberdina dutenean, jabe bakarrarenak izan arren.

3. Zehaztapena egiteko diru-unitateak nahiz azalera-neurriak edo antzekoak bakarrik erabili badira, ulertuko da betekizun hori ez dela gauzatu.

1. Ezgaituaren izen-abizenak eta auzotartasuna.

2. Ezgaitasun-adierazpena, ezgaitasun mota eta horren norainokoa zehaztuz, eta administrazioaz arduratzeko baimena jaso duen pertsona, ebazpenak halakoa aipatuz gero.

3. Ebazpen judizialaren zati xedatzailea, ebazpen mota, hori eman duen epaitegi edo auzitegia eta data adierazita.

Edu berean, nahiko izango da bazterreko oharra egitea, legeren batek halaxe agintzen duenean bereziki.

2. Aurreko idatz-zatiak aipatu bazterreko oharra egiteko, nahiko izango da ezkontide baten adostasuna, baldin eta eskualdatu den irabazpidezko ondasun higiezina horren izenean bakarrik inskribatu bazen garaia izan zenean.

EMAKIDAK ETA BESTELAKO FINKA BEREZIAK INSKRIBATZEA

Ondokoa egiaztatzeko tituluak ere inskribatuko dira: obren zuinketa, eraikuntza, etetea edo jasotzea, emakida eta proiektuaren aldarazpenak, kontraten hutsalketa eta emakida inskribatuaren izatea edo norainokoa ukitzen dituzten bestelako administrazio- nahiz jurisdikzio-ebazpenak.

Aurreko artikuluan ezarritakoaz landara, inskripzio nagusi horrek bereziki adierazi behar ditu emakidaren izaera eta izena, iraupen epea, lehengoratzearen baldintzak eta, hala behar denean, obra zein herri-zerbitzuaren abiapuntuak, eta obra horrek gurutzatutako udal-mugartea nahiz mugarteak.

Halaber, emakida edo horri lotutako finka nahiz eskubideak zein Erregistro, udal edo atal ukitu, eta horietan ere aipamen-inskripzioa egin behar da.

Inskripzioetan, ondokoa agerrarazi behar da: emakidaren izaera eta izena; tituluaren data, eskuespenaren berezitasunak zehaztuz; eta inskripzio nagusia zein liburu, folio, zenbaki eta Erregistrotan egin den.

Aipamen-inskripzio horiek egin daitezke inskripzio nagusiaren inguruko hitzez-hitzezko ziurtagiriaren bidez; inskripzio hori azken Erregistroan artxibatuko da, eta, ziurtagiria beste Erregistro batzuetan aurkeztuz gero, horren kopia soila gordeko da bertan.

Inskripzio nagusiak edo aipamen-inskripzioak zein zenbaki izan, eta zenbaki beraren menpe inskribatuko dira udal-mugarte bakoitzean emakida kargatzeko jartzen diren eskubide errealak.

Emakidaren perimetroak bi Erregistro, udal zein atalen edo gehiagoren lurraldeak batzen baditu, hori berori adierazi behar da inskripzio nagusian, eta gainerakoetan ere, aipamen-inskripzioa egin behar da, ondokoa agerraraziz: meatze edo emakidaren izena eta zenbakia, horren deskripzioa eta luze-zabala, emakidadunaren inguruabarrak, tituluaren data eta inskripzio nagusiaren aipamena.

Meatze-emakiden aldarazpen objektiboak agerrarazteko, finka arrunten erregelak aplikatuko dira, horiek meatze-legeriarekin bat badatoz, baita, bereziki, hurrengoak ere:

1. Aldarazpena gertatu bada gaindidura emateagatik, inskripzioa egingo da horrek zabaltzen dituen emakidei irekitako folioan edota gaindidura zein emakidei erantsi, eta horiei irekitako folioan; horretarako, kasuan kasuko administrazio-ebazpena aurkeztuko da, mugape-planoaren kopiarekin batera.

2. Aldarazpena gertatu bada emakidaren zati bat eskualdatzeagatik, emakida zatitu ostean sortu diren emakida berriei beste folio bat irekiko zaie, eskritura publikoaren eta administrazio-ebazpenaren bidez.

3. Meatze-esparruak zenbaki berriarekin inskribatuko dira, kasuan kasuko administrazio-tituluaren arabera; esparru hori aprobetxatzeko partzuergoa eratuz gero, horren estatutuak agerrarazi behar dira inskripzioan.

Edozein kasutan ere, emakida ukituen folioan, interesdunen arteko hitzarmenak eta estatutu arautzaileak agerraraziko dira.

Ustiapen nahiz ikerketarako baimenak aurreneurriz idatzohar daitezke, kasuan kasuko egilespen-titulua erabilita, eta, horrekin batera, mugape-planoaren kopia ziurtatua aurkeztuz.

Hala behar denean, inskripzio eta idatzoharren ezereztea egiaztatuko da horien iraungitzea agintzen duen ministerio-ebazpenaren bidez.

horien gaineko baimen edo emakida izanez gero, horiek eskualdatu eta kargatzeko egintzak ondoz ondo inskribatu edo aurreneurriz idatzohar daitezke, kasuan-kasuan; horretarako, eskritura publikoa, eta, emakida zatikakoa izanez gero, administrazio-baimena aurkeztu behar dira, eta Administrazio eskudunari «mortis causa» eginiko eskualdaketaren jakinarazpena egiaztatu behar da.

Ziurtagiririk aurkeztu ezean, ongitzeko moduko akatsaren ondoriozko aurreneurrizko idatzoharra egin daiteke.

Talde-aprobetxamenduak Ureztatzaile-elkartearen izenean inskribatuko dira, herri-ubideko urartuneri dagokion Jabetza Erregistroan.

Inskripzioan agerrarazi behar dira, hala aplikatu beharreko inguruabar orokorrak, nola aprobetxamenduaren datuak, barne arauketa, elkarteak dituen talde, txanda zein orduak, urartunearen obrak eta ekarketa nahiz banaketaren obra nagusiak zein erantsiak.

Zenbaki berarekin, eta ondoz ondoko idazkunetan, partaideen eskubide eta kuotak agerraraziko dira, elkartean izan eta lege-betekizunak dituzten aurrekarien araberako ziurtagirien bidez.

Ureztaketa duten finken folioetan ere eskubidea inskribatu behar da, agiri berberak erabilita eta bazterreko aipamen-ohar egokiak eginda.

Arau berberak aplikatuko dira talde-aprobetxamenduaren eskuraketa hurrengo artikuluan xedatutakoaren arabera egiaztatzen denean.

1. Akta eskuesteko gaitasuna izango du, aprobetxamendua zein tokitan egon, eta toki horretan diharduen notarioak.

2. Norbaitek frogatzen badu egiaztatu nahi den egitatean interesa duela, eta egitate horren zehaztasuna zinpean baieztatzen badu, agiri publikoaren faltsukeria-zigorraren menpe, pertsona horrek notarioari eska diezaioke akta eskuets dezan.

3. Ahal izanez gero, akta hasitakoan, aprobetxamenduaren tokian dagoen notarioak hurrengo inguruabarrak agerraraziko ditu aktan, eskatzailearen, bi lekuko edo gehiagoren, eta aprobetxamendua non izan, eta udal-mugarte horretako auzokideen zein jabeen adierazpenetatik berak zuzenean ondorioztatutakoaren ariora: ur-hartzea non gauzatu den eta non dagoen; urak zein ubidetatik datozen; aprobetxatzeko moduko uraren bolumena; hala denean, eskubidea erabiltzeko orduak, minutuak zein egunak; aprobetxamenduaren xedea edo helburua, ur-jauziaren altuera, halakoa izanez gero, eta interesdunak ugazaba moduan edukitza noiztik duen, ahalezkoa izango balitz, lehenengo eguna zehaztuta.

Lekukoek justifikatu behar dute aurreko lerrokadako ezaugarriak dituztela, hori egiaztatzeko agiriak aurkeztuz, salbu eta notarioak hori dakienean; adierazpenak zehaztugabeak izateagatik lekukoek kalteak eragiten badituzte, kalte horien gaineko erantzukizuna izango dute.

4. Aprobetxamendua zein udalen lurraldean izan, eta udal horretako iragarki-oholen nahiz probintziako «Aldizkari Ofizial»ean argitaratuko diren ediktuen bidez, aprobetxamenduaren gaineko eskubideren bat izan dezaketenei orokorrean jakinaraziko zaie eskatzailearen asmoa.

5. Ediktuak argitaratu eta hurrengo hogeita hamar egun baliodunetan, kalteak jasan dituztela uste dutenak notarioaren aurrean ager daitezke euren eskubideak azaldu eta justifikatzeko; pertsona horiek egiaztatzen badute epaiketa adierazlean demanda jarri diotela auzitegi eskudunari, aktaren izapidetza etengo da, betearazpen-agindua eman arte.

6. Eginbide horiek gauzatutakoan eta, notarioaren iritzirako, egitateak egiaztatzeko bidezkoak diren frogak egin ostean, froga horiek eskatzaileak proposatu zein ez, notario horrek akta amaitutzat joko du, bere iritzirako egitateak behar bezala egiaztatu diren agerraraziz.

7. Egitateok behar bezala egiaztatu badira, akta horren kopia osoa eta eskuetsia titulu nahikoa izango da, bai Jabetza Erregistroan aurreneurrizko idatzoharra egiteko, bai eta, horren ostean, administrazio-espedientea hasteko ere.

Aurreneurrizko idatzoharra iraungiko da legearen 86. artikuluak ezarritako epean, edota inskripzio bihurtuko da, aurreko artikuluko ziurtagiria aurkezten denean.

Ziurtagiria aurkeztu bada idatzoharraren indarraldia amaitu eta gero, kasuan kasuko inskripzioa egingo da.

Inskripzioa egitean, erregela orokorrak bete behar dira, ondoko datuak modu teknikoan adieraziz: uren izaera eta destinoa, horiek ezagunak izanez gero; hala behar denetan, uren perimetroak osatzen duen figura erregularra edo irregularra; uren kokapena, lau puntu kardinalak aipatuz, eta hori ezinezkoa izango balitz, uren inguruko finka edo finkak nahiz uren jatorri diren lurrak kontuan hartuta; eta kasuan-kasuan urak banakotzeko balio duten inguruabar oro.

Aurreko lerrokadan ezarritakoari kalterik egin gabe, urak zein finkaren zati izan, eta horren inskripzioan finkaren ezaugarri moduan aipa daiteke urak badaudela.

Finkek eskubidea dutenean bertatik kanpoko urak erabiltzeko, eskubide hori finken inskripzioan agerraraz daiteke, horien izaera bereizten duen ezaugarri moduan; hala ere, eskubidea ez bada agerrarazi uren inskripzioan edo, aurreko lerrokadaren kasuan, urak jasotzen dituen finkaren inskripzioan, eskubide horrek ez die kalterik egingo hirugarrenei.

Finkak inskribatu ez diren urak izanez gero, eta horien izatea ez bada agerrarazi finkaren jabetza-inskripzioan, edo urak inskripzioa egin ostean sortu badira, ur horiek finkan bertan agerraraz daitezke, ugazabak hala eskatuz gero; horretarako, urak izan badirela dioen notario-akta oinarritzat hartu eta inskripzio berria egin daiteke, edota ondasun higiezinei buruzko tituluetan urak deskriba daitezke.

Sail, landa, auzo-larre, ugarka edo antzeko erkidegoetako ur pribatuak edo horien zati nagusiak zein tokitan jaio, eta toki horretako Jabetza Erregistroan inskriba daitezke ur horiek, kasuan kasuko erakundearen izenean.

Aplikatu beharreko inguruabar orokorrez gain, inskripzioan hurrengook agerrarazi behar dira:

Emariaren bolumena; erabilera erkideko osagai higiezin zatiezinak eta erantsiak, besteak beste, ur, galeria, putzu, makineria, urmael, kanal edota banaketa-kutxatilak zein lurraldetan jaio, eta lurralde horiek; emaria osatzen duten partaidetzen eta frakzioen kopurua; antolaketa nahiz eraentzari buruzko arau eta oinarrizko printzipioak; eta inskripzioak aipatu eskubide errealen edukia edo egikaritza aldarazteko itunak.

Gainerako Erregistro, udal zein ataletan, aipamen-inskripzio egokiak egin behar dira.

Aurreko lerrokadan ezarritakoari kalterik egin gabe, partaidekide edo erkide bakoitzak bere izenean eta finka independente moduan edo finka ureztatuaren folioan inskriba dezake uraren eta urari lotutako ondasunen gain duen kuota edo kuotak, inskripzio nagusia aipatuz.

Dena den, kuoten ondoz ondoko eskualdaketak edo kuoten gainean eratutako eskubide errealak inskribatzeko, folio berezia ireki behar da beti.

Edozein kasutan ere, bazterreko aipamen-oharrak egin behar dira.

Zenbaki horretan ondokoa adieraziko da: ustiategi horiek ustiatzen dituzten emakida, uharka, zingira nahiz ur-jauziak edota euren esku daudenak; ustiategiok dituzten zentral termiko zein hidraulikoak; korrontea eskualdatu edo banatzeko airezko nahiz lurazpiko lineak; ustiategiko etxola banatzaile zein transformatzaileak eta gainerako osagaiak; bai eta nahita edo derrigor ezarritako energiaren bide-zortasunak ere, edota ustiapenerako baimen nahiz lizentziak, gai horren inguruko administrazio-lege eta -erregelamenduen arabera.

Lur-zati desberdinak Erregistro bi edo gehiagoren lurraldeetara hedatzen badira, zentral ekoizle eta banatzailea non izan, eta bertako Erregistroan egingo da inskripzio nagusia; gainerakoetan, aipamen-inskripzioak egingo dira, ahal den ginoan 62. artikuluak xedatutakoa beteta.

Folioa ireki dela agerraraziko da, finka nagusiaren inskripzioan eginiko bazterreko oharraren bidez.

Garaje- edo aparkaleku-gune zehatzaren erabilera eta gozatze esklusiboaren atxikipena agerrarazteko, tituluan sartu behar da, hala gune horren deskripzio xehea, hurrenkera-zenbakia, mugak, perimetro-neurriak eta azalera erabilgarria zehaztuz, nola osagai erkideei buruzko deskripzioa, planoa aipatuz; plano horren kopia Erregistroan artxibatuko da, lekukotza egin ostean.

Eraikin horretan trasteleku moduan erabiliko diren lokalen kuota indibisoa eskualdatuz gero, eskualdaketari aurreko lerrokadetan azaldu araubidea aplikatuko zaio, betekizun berberekin.

Eginiko inskripzioetan, finkak tituluetan agertu bezala deskribatu behar dira, gutxienez hurrengoa adierazita: foropeko ondasunen kokapena, ordaintzaileen izenak eta bakoitzak ordaintzen duen errenta; inskripzioan aipamen orokorra egin behar da, errenta horrek ordaintzaileek foropean dituzten lurrak kargatzen dituela esanez.

Finkak inskribatzeke badaude, jabeak ez ezik, inskripzioa eskatu ez duen beste partaide edo interesdunak ere sinatu behar du eskabidea; halakorik izan ezean, interesdun horri inskripzioa eskatu dela jakinaraziko zaio, bai erregistratzaileak emandako hitzez-hitzezko kopiaren bidez, bai notario-aktaren bidez eta, jakinarazpena egin denetik hogeita hamar eguneko epean interesduna ez bada jartzen eskabide horren kontra, inskripzioa egingo da lege-ondore guztiekin.

Jakinarazpena jaso duenak aurkajartzea modu kautoan egiaztatzen duenetan, eskatutako inskripzioari ezetza emango zaio, eta arazo hori kasuan kasuko epaiketa adierazlean ebatziko da; ez da beharrezkoa inskripzioaren aurka jarri denak eragitea epaiketa hori.

Hain zuzen ere, foroa nahiz karga eratzeko inskripzioaren jarraian edo hori aipatuz egingo dira jabari erabilgarri zein zuzenekoaren eskubide edo partaidetza bereziek eratorritako ondoz ondoko inskripzioak.

Finka horiek guztiak edo batzuk inskribatu badira karga adierazi gabe, edota kargaren norainokoa eta baldintzak modu desberdinean adierazita, batzuetan inskripzioari ezetza emango zaio, eta, beste batzuetan, inskripzioa etengo da; ez da halakorik gertatuko, egiaztatzen bada inskripzioa eskatu duen pertsonak edo eskatu duten pertsonek onartzen dutela inskribatzeko moduko eskubide hori ez zabaltzea behar bezala kargatu ez diren finkei.

Egiten den inskripzioan inguruabar hori agerrarazi behar da.

Interesdunen adostasunik lortu ezean, kasuan kasuko epaiketa adierazlean ebatziko da finka horiek foropean dauden ala ez.

Kasu horretan, oraindik ezkontzarik egin ez bada, inskripzioa eten eta etetearen aurreneurrizko idatzoharra egin daiteke; idatzohar hori inskripzio bihurtuko da, ezkontza egin dela egiaztatzen bada, edota edozein egileslek eskatu eta ezereztuko da, itunak egin direnetik urtebete eta bi hilabete igarotakoan ez bada egiaztatu data horretatik urtebetera ezkontza egin denik.

Testamenturik gabeko jarauntsiaren bidez eskuratutako ondasunen inskripzioan, jaraunsleen adierazpen judizialak zehaztutako berezitasunak agerrarazi behar dira.

2. Eskuraketa egin bada bihar-etzi ezkontza egingo delakoan eta ezkontzarik egin ez bada, inskripzioa etengo da, eta etetearen aurreneurrizko idatzoharra egin daiteke; idatzohar hori inskripzio bihurtuko da, ezkontza egin dela egiaztatzen bada, eta Kode Zibilaren 1334. artikulua aplika daitekeenean, 75. artikuluaren bigarren idatz-zatian xedatutakoa beteko da.

3. Oinordetza-itunak, jarauntsiak edo kasuan kasuko erakundeak badakar ondasun higiezinak egun eskualdatzea, eta, horren ondorioz, ondasunok kausatzailea hil baino lehen inskribatu badira, unea heltzen denean heriotza agerrarazi behar da inskripzio horretan eginiko bazterreko oharraren bidez; edonola ere, hildakoak erreserbatutako ahalmen zein eskubideak ezerezteko, kasuan kasuko idazkun nagusia egingo da, hala denean.

Azken Nahien Erregistro Nagusiak emandako ziurtagiria ezezkoa izan arren, edota aurkeztutako agiriaren oinarri den oinordetzatitulua ziurtagirian aipatu ez arren, ezin uler daiteke ziurtagiri hori kontraesanekoa dela, tituluaren data ziurtagirian jasotakoen ostekoa bada.

a) Banaketa-eskritura; eskritura edo, hala denean, legearen araberako banaketa-eragiketak protokoloan jasotzeko akta; edo, hainbat jaraunsle izanez gero, interesdun bakoitzari adjudikatutakoa zehazten duen ebazpen judizial irmoa.

b) Jarauntsia adierazteko eskritura, baldin eta, jaraunslea bakarra izanik, hori aurkeztea beharrezkoa bada aurreko artikuluaren ariora.

c) Ondasunen zati bat bakarrik adjudikatzen bada eta zati hori xedapen askekoa bada, interesdun guztien adostasuna jasotzen duen eskritura publikoa.

2. Jarauntsi-ondasunak seme-alaba nahiz ondorengo bati edo batzuei adjudikatu bazaizkie, eta horiek beste senipartedunen jarauntsi-zatia diruz ordaintzeko betebeharra badute, inskripzioan adierazi behar da adjudikazioak Kode Zibilaren 844. artikuluaren ariora egin direla, eta honetara gauzatuko dira adjudikaziook:

a) Testamentugileak egindako adjudikazioen kasuan, horren testamentuaren bidez, baldin eta testamentu horrek adjudikazioa jasotzen badu; bestela, adjudikazioa jasotzen duen eskritura publikoa aurkeztu behar da testamentuarekin batera.

b) Kontulari-banatzaileak eginiko adjudikazioen kasuan, dela kausatzailearen testamentuaren bidez, dela hark egiletsitako eskritura publikoaren bidez, eskritura horretan adjudikazioa jaso bada senipartedunen hartzekoen zenbatekoa finkatuz, dela, egoki bada, kontulari datiboari ahalmen hori eman zaiola egiaztatzen duen agiri publikoaren bidez.

Kasu bietan, adjudikaziodunaren edo adjudikaziodunen onarpena jasotzen duen agiria aurkeztu behar da, baita gainerako seme-alaba nahiz ondorengoen baieztapena edo epailearen onespena egiaztatzen duena ere.

Senipartedunei jarauntsi-zatia ordaindu zaiela agerrarazteko, bazterreko oharra egin behar da, ordainketa hori egiaztatzen duen agiri publikoa erabilita.

a) Legatua adierazteko eskritura, legatu-hartzaileak berak egiletsita; horretarako, ezin da senipartedunik izan, eta testamentugileak legatu-hartzaileari beren beregi eman behar izan dio legatu bidez jasotako gauzaren edukitza izateko ahalmena.

b) Jarauntsia banatzeko eskritura edo banaketa-eragiketak onetsi eta protokoloan jasotzeko eskritura, kontularibanatzaileak eginikoa, baldin eta bertan legatu-hartzaileari esleitu bazaio legatuan emandako ondasun higiezina zein ondasun higiezinak.

c) Legatu-hartzaileak eta kontularibanatzaileak edo ematea gauzatzeko ahalmena duen albazeak edo, hala denean, jaraunsleak zein jaraunsleek egiletsitako emate-eskritura.

d) Legatu-hartzaileak eginiko eskabidea, baldin eta jarauntsi osoa legatutan banatu bada, kontulari-banatzailerik ez badago eta albazeak ez badu emate-ahalmenik.

Jarauntsi osoa legatutan banatuz gero, ondasun higiezin zehatzen gaineko legatuak ez direnak likidazio eta adjudikazio eskrituraren bidez inskribatuko dira, eta kontulari-banatzaileak, ematea gauzatzeko ahalmena duen albazeak edo, halakorik izan ezean, legatu-hartzaile guztiek egiletsi behar dute eskritura hori.

Ondasunak fideikomisodunari eskualdatzen zaizkionean, inskripzioa horren izenean egin behar da, oinordetza-tituluaren eta eskualdaketa egiaztatzeko tituluen bidez.

Jarauntsi-ordezpenetan ordezkoak ez direnean izenez aipatu, ordezko horiek zehaztu ahal dira Notario Erregelamenduaren araberako izapideekin gauzatu den nabaritasun-aktaren bidez, baldin eta ordezpen-klausulen edo legearen ariora ez bada beste frogabiderik behar.

Halaber, nabaritasun-akta titulu nahikoa da ordezpena azkendu dela agerrarazteko, edota baldintza betetzeagatik edo ez betetzeagatik ordezpendeia baliogabea dela agerrarazteko, baldin eta azkentzea nahiz baliogabetzea eragin duten egitateak nabaritasun-aktaren bidez egiaztatu ahal badira.

Hala denean, fideikomisozko ordezpenaren mendeko ondasunak eskuratu dituenak legearen 209 eta 210. artikuluetako espedientearen bidez lor dezake fideikomisozko karga ezereztea, baldin eta hogeita hamar urte igaro badira ondasunak eskualdatu zituen fiduziarioa hil zenetik, eta, epealdi horretan, fideikomisodunak edo fideikomisodunek ez badute ezer egin.

Seniparte-aipamena ondasun higiezin zehatzen gain egin bada, hori kasuan kasuko inskripzioan eginiko bazterreko oharraren bidez agerrarazi behar da.

Kasu bietan, legearen 15. artikuluko a) erregelaren azken lerrokadak ezarritako esanbidezko onarpenik izan ezean, beste jarauntsi-ondasunen gaineko seniparte-eskubideak ere aipatu behar dira.

Aipamen hori zuzenbidez iraungi eta ezereztuko da, egin zenetik bost urte igarotakoan, kasu batean izan ezik: senipartedunetarik batek ondasunen esleipena edo bermearen zehaztapena aurkaratu duenean berori askieza izateagatik, eta demanda horren idatzoharra egin denean.

Jaraunsleek gordailupeko efektuak har ditzakete, artikulu horren azkenaurreko lerrokadak zehaztu kasuetan.

Senipartedunek egindako onarpena edo erreklamazioa modu kautoan jakinarazi behar zaio gordailuzainari, berori ukitzeko.

Gordailu horiek guztiak edozein unetan ken daitezke, baldin eta senipartedunek esanbidez onartu badute kentze hori, edo egiaztatzen bada senipartea ordaindu zaielako adierazpena egin dutela, senipartea jaso dutela edo seniparteari uko egin diotela.

Absentearen jaraunskide nahiz legatukideei gehiagotu zaizkien ondasunak inskribatzean, horren zatia erreklamatzeko eskubidea duen pertsonaren izenean egindako inskripzioetan edota hildakotzat jo izan den pertsonaren ondasunak jaraunsleen izenean inskribatzean, agerrarazi behar da ondasun horiek Kode Zibilaren 191 eta 192. artikuluetan eta lege-testu horren 196.2 artikuluan xedatutakoaren menpe geratzen direla, kasuan-kasuan.

Ondasunak ezkontide baten izenean inskribatu badira eta, ezkontzaren ondasun-eraentza kontuan hartuta, legearen arabera ondasunok erkidegoan sartu behar badira, inguruabar hori bazterreko oharraren bidez agerraraz daiteke.

2. Ezkontide biek eskuratutako ondasunak banantze nahiz partaidetza eraentzapean izanez gero, bataren eta bestearen izenean inskribatuko dira, eskuraketaren zati indibisoak kontuan hartuta, erregelamendu honen 54. artikuluak xedatu bezala.

3. Ezkontzaren ondasun-eraentza partaidetza eraentza izanez gero, xedatzailea nor izan, eta horren ezkontidearen adostasuna agerrarazi behar da, baldin eta tituluak eratortzen badu adostasun hori, eta xedapena dohainekoa bada.

2. Sozietatea hasi aurretik ezkontide batek epeka erositako etxebizitza gero familiaren etxebizitza bihurtu arren, ez da aldatuko ezkontide horren izenean eginiko inskripzioa, baina gerogarrenean bazterreko oharren bidez agerrarazten direnean prezio geroratuaren kontura eginiko ordainketak, ohar horietan zehaztu behar da emandako dirua irabazpidezkoa edo pribatiboa den.

3. Kode Zibilaren 1357.2 artikuluaren arabera familiaren ohiko etxebizitzan irabazpidezkoa izan behar den zati indibisoa zehazteko, ezkontide bien adostasuna behar da, eta zehaztapen hori bazterreko oharraren bidez egingo da.

Modu berean inskribatuko dira, irabazpidezko sozietatea hasitakoan ezkontide biei eta zati berezirik aipatu gabe dohaintzan edo testamentu bidez eman zaizkien ondasunak, baldin eta bi-biek onartu badute eskuzabaltasuna eta dohaintza-emaileak edo testamentugileak besterik xedatu ez badu.

2. Ondasun horien gaineko kostu bidezko xedatze-egintzak eta administrazio-egintzak inskribatzeko, ezkontide biek batera gauzatu behar izan dituzte egintzok, eta batek bakarrik gauzatu baditu horiek, bestearen adostasuna nahiz epailearen baimen osagarria behar da.

3. Ondasun horien gain dohainik eginiko xedatze-egintzak inskribatzeko, ezkontide biek batera gauzatu behar dituzte egintzok, edota ezkontide batek bestearen adostasunarekin jardun behar du.

4. Ezkontide batek irabazpidezko sozietatearentzat kostu bidez eskuratu dituen ondasunak ezkontide horren izenean inskribatuko dira, inguruabar hori aipatuz.

Ondasun horien gaineko xedatze-egintzak inskribatzeko, artikulu honen 2 eta 3. paragrafoetan xedatutakoa bete behar da, eta, hurrengo artikuluaren 2. paragrafoko egintzei dagokienez, bertan xedatutakoa bete behar da.

2. Finkak elkartu, bereizi edo zatitu badira, horien gain obra berriak egin eta hala adierazi bada, eraikinetan jabetza horizontala eratu bada, edota Erregistroko titular moduan agertzen denak antzeko egintzak gauzatu baditu bere kabuz, egintza horiek guztiak inskriba daitezke.

3. Artikulu honen 1. paragrafoaren arabera inskribatutako ondasunen gain kostu bidez gauzatu diren xedatze-egintzak inskribatu ahal izateko, Erregistroan titular moduan agertzen denak bere ezkontidearen adostasunarekin edo, halakorik izan ezean, epailearen baimenarekin egiletsi behar izan ditu egintzok.

4. Dohaineko egintzei aurreko artikuluaren 3. paragrafoan xedatutakoa aplikatuko zaie.

2. Ondasuna eskuratu bada prezio edo kontraprestazioaren bidez, prezio edo kontraprestazio hori pribatiboa izan dadin, agiri publikoaren bidez frogatu behar da izaera hori.

3. Ondasun horien gaineko egintza inskribagarriak ezkontide eskuratzaileak bakarrik burutu behar izan ditu, horiek desegindako ezkontza-sozietatearen likidazioa hasi aurreko egintzak izan arren.

4. Ondasunen pribatibotasuna sortzen bada beste ezkontideak halaxe aitortu duelako bakarrik, inguruabar hori inskripzioan adierazi behar da; aitorpena zein ezkontiderentzat egin, eta inskripzioa horren izenean egingo da.

Ondasun horien gaineko egintza inskribagarriak aitorpenaren onuradun den ezkontideak gauzatu behar ditu; hala ere, aitorlea hilez gero, ezkontide horrek hildakoaren nahitaezko jaraunsleek emandako adostasuna behar du, halakoa izanez gero, salbu eta jarauntsiaren banaketak dakarrenean ondasunaren izaera pribatiboa.

5. Pribatibotasunari buruzko egiaztapena edo aitorpena prezio zein kontraprestazioaren zati bati buruzkoa bada bakarrik, aitorpenaren onuradun den ezkontidearen alde egingo da inskripzioa, tituluaren arabera horri dagokion partaidetza indibisoa kontuan hartuta, eta eskuratutako ondasunaren gainerako zatia ezkontide baten edo bien izenean inskribatuko da, irabazpidezko sozietateari begira bidezko denaren arabera.

6. Pribatibotasunaren inguruan inskripzioaren ostean eginiko egiaztapena edo aitorpena bazterreko oharraren bidez agerraraziko da.

Erregistroan agertzen bada aitorpena egin duen pertsonak aldez aurretik kontrako baieztapen edo aitorpenen bat egin duela, bigarren hori ez da agerraraziko.

2. Ebazpen judizialen batek ezkontideen ondasunen administrazioa edo xedatzea ukituz gero, hori bazterreko oharraren bidez agerraraziko da.

INSKRIPZIOA EGITEKO EPEA

**97. artikulua Akatsik izan ezean, aurkezte-idazkuna egin eta hurrengo hamabost egunetan gauzatuko dira inskripzioak, edota hurrengo hogeita hamar egunetan, baldin eta horretarako arrazoi zuzena badago, eta, betiere, legearen 17. artikuluak aipatu idazkunaren indarraldiaren barruan.

Titulua Erregistrotik kendu bada inskripzioa egin baino lehen edo titulu horrek ongitzeko moduko akatsik badu,

epe hori zenbatuko da titulua itzuli edo akatsa ongitzen denetik.

Halakoetan, aurkezte-idazkunaren indarraldiaren azken hamar egunen barruan aurkezten badira agiriak, ulertuko da hamar eguneko epe hori amaitzeko zenbat egun geratu, eta beste horrenbeste luzatzen dela idazkuna.

Luzapen horrek aldi berean ekarriko du kontraesaneko edo lotutako idazkunena ere, idazkunok aurrekoak nahiz ostekoak izan.

Tituluak kendu badira ongitzeko moduko akatsak izatearen ondorioz, tituluok egiteko epea berriro luzatuko da beste horrenbeste, hamabost eguneko tartea bete arte; horretarako, ongitzea aurreko luzapen-epean aurkeztu behar da, eta, Erregistratzailearen iritzirako, ongitze hori nahikoa izan behar da, inskripzioa ahalbidetzeko.

Ongitze-tituluak nahiz agiriak itzuli edo ekarri badira eta aurkezte-idazkunen epea luzatu bada, idazkunotan bazterreko oharra egin behar da, inguruabar horiek agerrarazteko.

Errekurtso judiziala edo gobernu-errekurtsoa jarri bada, ebazpena erregistratzaileari noiz jakinarazi, eta data horretatik hasiko da zenbatzen inskripzioa egiteko epea.

Epeok igaro badira inskripziorik egin gabe, interesdunak kexa jar diezaioke lehen auzialdiko epaileari, eta, erregistratzaileak inskripzioa egiteko eragozpen material nahiz lege-eragozpenen bat izan dela justifikatu ezean, epaileak kasuan kasuko zuzenketa jar diezaioke erregistratzaile horri; horrez gain, interesdunak prozedura egokian eska diezaioke erregistratzaileari, inskripzioa epean ez egitearen ondoriozko kalteen ordaina ematea.

Inskripzioan jaso ez bada legearen eta erregelamendu honen arabera jaso beharreko inguruabarren bat edo behar besteko argitasunik gabe jaso bada, erregistratzaileak modu berean ulertuko du akats hori, eta inskripzioa deuseztzat joko du.

Epaiketa horretan emandako betearazpen-agindua kalifikazioaren kontrakoa izanez gero, erregistratzaileak eskatu den idazkuna egingo du, eta horrek ondore guztiak izango ditu tituluaren aurkezte-idazkunaren datatik, baldin eta kasuan kasuko aurreneurrizko idatzoharra egin bada eta hori indarrean badago.

Ondore horietarako, ulertzen da notario eskuesleak interesdun direla.

Ordezpen-zerrendak zehaztutako jabetza-erregistratzaileak kalifikatu edo luzatuko ditu agiri horiek, eta euren gaineko erabakia hartuko du, eta bateraezintasuna duen erregistratzaileak horri buruzko ofizioa bidaliko dio.

Erregela horren salbuespena da 485. artikuluko kasua, eta udal-mugarte berean Jabetza Erregistro bi edo gehiago izanez gero, bateraezintasunik ez duen erregistratzaileak egingo du hori guztia.

Aldian-aldian agiriak kalifikatu behar izan dituen erregistratzaileak arantzelaren araberako zerbitzu-sariak bakarrik jasoko ditu kalifikazio eta luzatze horren ondorioz; ez du kalte-ordainik jasoko sari nahiz bidai gastuen ondorioz, eta pertsonal- zein material-gastuak direla-eta kasuan kasuko zenbatekoa kenduko zaio.

Titulu horiek aurkezte-idazkunaren indarraldia agortu baino lehen ere aurkez daitezke, aurrekoari begira lokabea den beste idazkun bat eginez; horretarako, aurkezpen berria izan behar da aurreko idazkunetik esanbidez baztertutako finkei edo egintzei buruzkoa.

Epeak hilabeteetan edo urteetan finkaturik badaude, datatik datara zenbatuko dira.

Muga-hilabetean zenbaketaren hasierako egunaren baliokiderik ez badago, epea hilaren azken egunean amaitzen dela ulertuko da.

Epearen azken eguna baliogabea izanez gero, muga-eguna hurrengo egun balioduna izango da.

Akastuna zen agiria itzuli bada behin akatsak ongitu ostean, eta itzultze hori gertatu bada aurkezte-idazkuna edo, hala denean, aurreneurrizko idatzoharra iraungitakoan, agiria berriro aurkeztu behar da, eta aurkezpen horrek ondorioak izango ditu idazkun berria egin denetik.

Aurkezte-idazkunen eta, hala denean, aurreneurrizko idatzoharren indarraldia luzatzeak berarekin dakar horien kontrako zein horiei lotutako tituluen aurkezte-idazkunak luzatzea, tituluok aurrekoak zein ostekoak izan.

Erregistratzaileak inguruabar hori agerrarazi behar du, aurkezte-idazkunetan egindako bazterreko oharren bidez.

Aurreko artikuluak aipatu gobernu-errekurtsoa ondokoek jar dezakete:

1. Pertsona fisikoak edo juridikoak, inskripzioa horren izenean egin behar denean; eskualdatzailea izateagatik edo bestelako arrazoien ondorioz, inskripzioaren ondoreak ziurtatzeko interes ezaguna duenak; horretarako batzuen eta besteen legezko zein borondatezko ordezkaritza dutenek ageri-agerian, edo ordezkaritza hori modu kautoan egiaztatzen dutenek.

2. Agintari judizialek eginiko agirien inskripzioa eten denean edo inskripzio horri ezezkoa eman zaionean, kasuan kasuko audientziaren fiskalak, baldin eta prozedura zibil zein kriminal horretan alderdi izan bada legearen aginduz; hori gorabehera, interesdunek aurreko artikuluan xedatutako eskubidea izango dute.

3. Betiere, titulua eskuetsi duen notarioak; titulua inskribatzeko modukoa dela ebatzi bada, eta bestelako eragozpenik ez badago, interesdunak inskripzioa lortuko du beste errekurtsorik jarri gabe.

Erregistratzaileak oharrean zehaztutako akatsak ongitu eta agiri kalifikatuak inskribatu badira ere, errekurtsoa jar daiteke erregistratzailearen kalifikazioaren kontra, doktrina-ondoreekin bakarrik.

Gobernu-errekurtsoa lau hilabeteko epean jarri behar da, errekurtso hori zein oharren kontrakoa izan, eta horren datatik zenbatzen hasita; horretarako, idazkia bidali behar zaio kasuan kasuko Lurralde Audientziaren presidenteari, dela zuzenean, dela Erregistroaren barrutiko lehen auzialdiko epailearen bidez. Idazkian modu argi eta zehatzean aipatuko da oharraren zein alderen kontrakoa den erreklamazioa, eta ematen diren probidentziak nori jakinarazi behar zaizkion zehaztuko da, baldin eta pertsona horrek Audientziaren lurraldeko hiriburuan badu bere egoitza.

Idazkiarekin batera, erregistratzaileak kalifikatutako agiriak aurkeztu behar dira, edota horien lekukotza askietsia.

Errekurtsoa onartzen bada, Audientziaren presidenteak horren berri eman behar dio erregistratzaileari hiru eguneko epean, horrek bazterreko ohar egokiak egin ditzan, legearen 66. artikuluaren azken lerrokadaren ondoreetarako.

Erregistrazaileak oharrok egingo ditu, baldin eta kasuan kasuko idazkunak iraungi ez badira, eta, epe berean, harako agintariari jakinaraziko dio agindua bete duela edo agindu hori ez betetzeko arrazoiak azalduko dizkio.

Errekurtsoa onartu eta hamar eguneko epean, presidenteak txostena eskatu behar die ondokoei: erregistratzaileari, beti; eskuespena eman duen notarioari, baldin eta horrek jarri ez badu errekurtsoa, eta errekurtsopeko oharrak badio agerkariak idazkerazein eskuespen-akatsak dituela; eta idazkuna eten denean edo horri ezezkoa eman zaionean, erabaki hori ezartzeko auto nahiz espedientearen gaineko eskumena duen epaile, auzitegi nahiz funtzionarioari.

Funtzionario horiek jatorrizko espedientea jaso eta hurrengo hamabost egunetan bidali behar dute euren txostena.

Txostena erregistratzaileari eskatu zaionean, erregistratzaile horrek oso-osorik edo zati batean zuzen dezake errekurtsopeko kalifikazioa, kalifikazio hori berak egin edo ez.

Erregistratzaileak errekurtsogilearen eskaera onartuz gero, Audientziaren presidenteari horren berri

emango dio eta espedientea itzuliko du, behin kalifikaziopeko agiriak banandu ostean; agiriok Erregistroan atxikiko dira, kasuan-kasuan bidezko eragiketak egin daitezen.

Presidenteak errekurtsoa amaitutzat joko du eta hala jakinaraziko dio errekurtsogileari.

Audientziaren presidenteak auto baten bidez emango du ebazpena, Prozedura Zibilaren Legeko 371. artikuluak xedatutakoa kontuan hartuta.

Ebazpen hori argia, zehatza eta prozedurak ondorioztatutako uziei egokitua izan behar da; ebazpenak inskripzioa egiteko aginduko du, inskripzioari ezezkoa emango dio, edo hori etengo du; eta, hala denean, errekurtsogileari nahiz erregistratzaileari jarriko dizkio kostuak, 130. artikuluaren arabera.

Autuaren edukia aztertu aurretik erregistratzaileak alegatu badu errekurtsogileak nortasunik ez duela edota errekurtsoaren izapideak oztopatzeko beste arrazoiren bat dagoela, eta Audientziaren presidenteak ez badio oniritzirik eman salbuespenari, presidenteak erabakiko du funtzionario horrek irizpena eman behar duela errekurtsoa eragin duten autuei buruz, eta, horretarako, hamabost eguneko epea emango dio gehienez.

Errekurtsogileak nortasunik ez duela uste izanez gero, presidenteak horren inguruko ebazpena emango du bakarrik, espedienteko eskaerak kontuan hartu gabe.

Presidenteak hogeita hamar eguneko epean ebatziko du errekurtsoa, erabaki horren oinarri izango diren agiriak espedienteari erantsi zaizkionetik zenbatzen hasita.

Epea igarotakoan ez bada erabakirik hartu, interesdunak horren berri eman diezaioke Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiari, eta, bidezkoa izanez gero, Zuzendaritzak audientziaren presidenteari ofizioa bidaliko dio, artikulu honetan agindutakoa bete dezan; hala ere, presidenteak erabakirik hartu ezean, Zuzendaritzak Justizia-ministroari emango dio horren berri, kasuan kasuko ondoreetarako.

Gobernu-errekurtsoetan audientzien presidenteek emandako autoen kontra, erregistratzaile eta errekurtsogileek gorajotze-errekurtsoa jar dezakete, Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusian.

Errekurtso hori jarri behar da, ebazpena noiz jakinarazi, eta hurrengo hamabost egunetan, ebazpena eman duen presidenteari zuzenean edo lehen auzialdiko epailearen bidez igorritako idazkiaren bidez.

Idazki horretan argi eta garbi adierazi behar da autoaren zein atalen kontrakoa den aurkajartzea.

Auto horien kontrako gorajotze-errekurtsoa epean eta modu egokian egindakoan, presidenteak ondore bikoitzarekin onartuko du errekurtso hori, horren edukia aztertu gabe, eta, hurrengo sei egunetan, espedientea Zuzendaritza Nagusiari bidaliko dio.

Audientziaren presidenteak gorajotze-errekurtsoa onartu ezean, interesdunak kexa-errekurtsoa jar dezake Zuzendaritza Nagusian, errekurtso hori Prozedura Zibilaren Legeko 398. artikuluak ezarri bezala antolatuz.

Zuzendaritza Nagusiaren ebazpena 118. artikuluan ezarritakoaren ariora eman eta «Estatuko Aldizkari Ofizial»ean argitaratuko da; audientziaren presidenteari erabakiaren berri eman eta espedientea itzuliko zaio, horrek artxiba dezan.

Presidenteak Erregistroari itzuliko dizkio kalifikatutako agiriak.

Behin betiko txosten nahiz erabakietan ohore pribatuari buruzko egitateak alegatu edo eztabaidatu badira, Zuzendaritza Nagusiak ohiko neurriak hartuko ditu, egitateok zabal ez daitezen; eta errekurtsoa ebaztean ohartarazpena egin bazaie errekurtso horretan parte hartu duten funtzionarioei, ez da halakorik aipatuko, «erabakitako beste guztia» esaldia erabiliko baita.

Hobeto epaitzeko, Zuzendaritza Nagusiak edo presidenteak erabaki dezake egin diren eskaerak argitzeko lagungarri izan daitezkeen txosten nahiz agiriak espedienteari eranstea, baldin eta ez bada beharrezkoa horiek Erregistroan aurkeztea, ezezkoa edo etetea jaso duen inskripzioa egiteko.

Zuzendaritza Nagusiak txostenak eska diezazkie Erregistratzaileen Elkargoko Batzari eta Notarioen Elkargoetako Dekanoen Batzari, bidezko baderitzo.

Ebazpenak adierazi badu akatsa ongitzeko modukoa dela, ebazpen hori Erregistroan jaso eta hurrengo hamabost egunetan ongitu behar da akats hori, salbu eta aurkezte-idazkunaren edo, hala denean, aurreneurrizko idatzohar zein oharraren indarraldia luzeagoa denean.

Epe-muga horretan ez bada akatsik ongitu, erregistratzaileak ofizioz ezereztuko ditu aurreneurrizko idatzohar zein bazterreko oharrak, eta aurkezte-idazkunaren bazterrean oharra egingo du, eman den ebazpena adierazteko eta epe hori amaitzeagatik idazkuna ezereztu dela zehazteko.

Ebazpenaren arabera inskripzioa egin daitekeenean tituluak akatsik ez duelako, erregistratzaileak idazkuna egingo du, kasuan kasuko agiriak aurkezten zaizkionean; aurreko lerrokadan aipatu epean agiririk aurkeztu ez bada, ofizioz egingo ditu lerrokada horrek zehaztutako ezerezteak eta oharrak.

Erregistratzaileak idazkuna eten duenean edo horri ezezkoa eman dionean, horren arrazoiak azaldu behar ditu kalifikazioan.

Ez badu halakorik egin eta agiria berriro aurkeztu bazaio, edo kasuan kasuko gobernu-errekurtsoaren ondorioz inskripzioa egitea erabaki bada, erregistratzaileak alega dezake aurreko kalifikazioan aipatu ez diren akatsak daudela; baina halakoetan, erregistratzaileari diziplina-zuzenketa jarri ahal zaio, hori bidezkoa bada, kasuaren inguruabarrak kontuan izanda.

Lurralde Audientzian gobernu-errekurtsoaren izapideak egiten direnetan, epai-arantzeletan zehaztutako zerbitzu-sariak sortuko dira.

Ez da zerbitzu-saririk sortuko, errekurtsoaren izapideak ofizioz egin behar direnean, alegia, 112. artikuluaren bigarren eta hirugarren zenbakietako kasuetan, edota estatuaren ordezkaritzak jarri duenean errekurtso hori.

Gobernu-errekurtsoak eragiteko idazkietan paper judizial tinbreduna erabili behar da, salbu eta espedientea notario eskuesleak, estatuaren abokatuak edo dohaineko laguntza judizialaren pareko onura duen erakundeak hasi duenean; halakoetan, paper arrunta erabiliko da.

Erregistratzaileek eta gainerako funtzionario zein erakundeek paper mota berbera erabiliko dute euren txostenak egiteko.

Aurreko lerrokadak aipatu salbuespen kasuetan, gastuak eta kostuak ordaindu behar dituztenek kasuan kasuko itzulketa egingo diete interesdunei, jakinarazpena jaso eta hurrengo hamar egunetan.

Errekurtsoaren gaineko behin betiko ebazpenik ematen ez den bitartean, errekurtsogileek atzera egin dezakete, eskabidea presidenteari edo Zuzendaritza Nagusiari zuzenduz, espedientea noren esku dagoen kontuan hartuta.

Erregistratzailearen kexa ikusita, presidenteak txostena eskatuko dio berori eragin duen epaile edo auzitegiari, eta behin txostena hartutakoan, bidezko deritzon ebazpena emango du, Fiskaltzari entzun eta gero.

Erregistratzaileak kexaren berri emango dio epaile edo auzitegiari, eta horrek erregistratzailearen kontrako prozedura oro etengo du, harik eta errekurtsoa behin betiko ebatzi arte; errekurtso horren izapideak ofizioz eta, ahal den ginoan, 113. artikuluan eta hurrengoetan ezarritakoaren arabera egingo dira.

Erregistroa zein Lurralde Audientziaren jurisdikzioan izan, eta erregistratzaileari premiamendua egin dion epaile edo auzitegia ez dagoenean audientzia horren menpe, Justizia Ministerioari dagokio kexa-errekurtsoa ebaztea, Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiaren proposamenez; horretarako, erregistratzailearen idazkia bidaliko da, eta epaileari txostena eskatuko zaio Audientzia eskuduneko presidentearen bidez, horrek bidezko deritzen adierazpenak egin ditzan.

Audientziaren presidenteak emandako ebazpenaren aurka gorajotze-errekurtsoa jar daiteke Justizia Ministerioan, zortzi eguneko epean; aurreko lerrokadaren kasuan bezala, Justizia Ministerioak ebatziko du errekurtsoa, Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiaren proposamenez.

1. Finken kokalekuari dagokion barrutiko lehen auzialdiko epaileak du prozeduraren gaineko eskumena, eta finka bi barruti edo gehiagotan izanez gero, legearen 210. artikuluaren lehenengo erregelak xedatutakoa bete behar da.

2. Prozedura hasiko da Erregistroko titularrak eginiko idazkiaren bidez. Idazki horretan ondokoa adierazi behar da: titularraren titulu eskuratzailea eta horren inskripzioa Erregistroan; eskubidearen kontrako egitateak edo eskubidearen egikaritzari kalte egiten diotenak; eskubidearen aurka dagoenaren edo eskubideari kalte egiten dionaren izen-abizenak eta egoitza; fruituak itzultzeko eta kalte-galeren ordaina zein kostuak ordaintzeko, egokitzat jotzen den kauzioaren zenbatekoa; betiere, emandako epaiaren betetzea ziurtatzeko eskatzen diren neurriak eta erregua, kasuan kasuko eskaerekin.

Idazkiarekin batera, Jabetza Erregistroak eginiko hitzez-hitzezko ziurtagiria aurkeztuko da; ziurtagiri horrek esanbidez egiaztatu behar du titularrari prozedura hasteko ahalmena ematen dion idazkuna indarrean dagoela.

Halaber, titulu eskuratzailea ere aurkeztuko da.

3. Edozein unetan har daitezkeen aurreneurrizko edo segurtasun-neurriak Prozedura Zibilaren Legeko 1419, 1428 eta 1663. artikuluetakoak izan daitezke, horiek aplikagarriak diren heinean, bai eta kasu bakoitzean bidezkoa den beste edozein ere.

4. Titularrak hasierako idazkian izendatu pertsonei epatzea egin behar zaie, sei eguneko epe-mugaren barruan ager daitezen, eta epatze hori Prozesu Legearen 270. artikuluak eta hurrengoek ezarritakoaren arabera egingo da.

Epatzea ediktuen bidez egin bada eta epatua ez bada agertu epe-muga horren barruan, berriro egingo zaio epatzea, beste hamabi egun gehiago emanez, eta ondokoa ohartaraziz: agertu ezean, eskubide inskribatua erabat eragingarria izateko eginbide guztiak gauzatu behar direla agintzen duen autoa emango dela, baita finkatik botatzea agintzen duena ere, hori bidezkoa izanez gero.

5. Epatua edo epatuak epe-muga horren barruan agertu ez badira, agertu arren demandari begira amore eman badute, kontraesaneko demandarik ekarri ez badute, edota gero zehaztuko den epean kauziorik jarri ez badute, epaileak autoa emango du, eskubide inskribatua erabat eragingarria izateko eginbideak gauza daitezen; eginbideok Erregistroko titularrak eskatutakoaren araberakoak izango dira, bai eta Prozedura Zibilaren Legeko 926. artikuluaren lehenengo lerrokadaren eta 1596 eta hurrengo artikuluen araberakoak ere, kasuaren inguruabarrak kontuan izanda horiek apligarriak diren heinean.

Epatzeak ediktuen bidez egin badira eta epatua agertu ez bada, epaileak, hobeto epaitzeko, beharrezkoak deritzen eginbideak agin ditzake, betearazpenaren betekizunak gauzatu direla egiaztatzeko.

Eginbideok gauzatzeko epea ezin izan daiteke hilabetetik gorakoa.

6. Epatuak auzibidean agertuz gero, agerraldian bertan eskatuko zaie legeak zehaztutako kauzio egokia jar dezaten, titularrak eskatutako zenbatekoaren arabera, epailearen ustez zenbateko hori zuzena denetan.

Epailearen iritzirako zenbatekoa gehiegizkoa izanez gero, bere uste onaren arabera urrituko du.

Kauzioa eratzeko epea ezin izan daiteke hamabost egunetik gorakoa, eta ez da halakorik eskatuko, Erregistroko titularrak kauzio horri uko egin badio esanbidez.

7. Kauzio nahikoa aurkeztutakoan, hamar eguneko epea emango da kontraesaneko demanda aurkezteko; demanda hori intzidenteen izapideen arabera gauzatuko da.

8. Kontraesaneko demandaren oinarria legearen 41. artikuluko hirugarren arrazoia denetan, demanda hori jarri duenak aurkeztu behar du Jabetza Erregistroak eginiko ziurtagiria, kasuan kasuko idazkuna indarrean dagoela egiaztatzeko, inolako kontraesanik gabe.

9. Prozedura honetako autoak ezin dakizkioke elkarri metatu, ezta beste epaiketa bateko autoei ere.

10. Kontraesaneko demandaren aurretik jarritako errekurtso oro ondore bakarrarekin onartuko dira.

11. Prozedura honetan emandako ebazpen irmoa betearazten hirugarren pertsona agertzen bada, finkaren okupatzaile moduan betearazpen horren aurka eginez, pertsona horri hamar eguneko epea emango zaio, ager dadin eta bere aurkajartzea idatziz egin dezan; idazki horrekin batera, bere eskubidearen oinarri gisa erabili duen titulua edo frogak aurkeztu behar ditu, kauzio egokia jarri eta gero.

Aurkajartzea intzidenteen izapideen arabera gauzatuko da.

Demanda onartzean, epaile edo auzitegiak idatzoharra egiteko aginduko du, hori bidezkoa izanez gero, eta idatzoharra geroago eskatu bada, hirugarren egunean egingo da.

1. Enbargopeko finkaren jabetza pertsona baten izenean inskribaturik badago eta enbargoa ez bada pertsona horren kontrakoa, idatzoharrari ezezkoa emango zaio, edo idatzohar hori etengo da, kasuan-kasuan.

Erregistratzaileak manamendu judizialaren bikoizkin batekin geratuko dira, eta bestea itzuliko dute, 133. artikuluak agindutakoaren arabera.

2. Enbargopeko ondasunen jabetza ez badago inskribaturik, enbargoaren idatzoharra etengo da, eta, horren ordez, etetearen aurreneurrizko idatzoharra egingo da.

3. Enbargoan interesa dutenek eska dezakete errekerimendua egitea prozedura horretan ugazaba edo horren ordezkari moduan agertu izan denari, horrek egin gabeko inskripzioa egin dezan, akatsa ongituz. Errekerimendua jasotakoan, ugazabak edo ordezkariak ez badu horrelakorik egin, eta interesdunek inkripzioa egiteko behar diren tituluak izan edo aurkeztu ahal badituzte, interesdun horiek epaileari edo auzitegiari eska diezaiokete inskripzioa agintzea.

4. Epai betearazlean enbargopeko ondasunak saltzea erabaki bada, eta jabeak ez badu titulurik aurkeztu nahi, interesdunek titulu horiek ordez ditzakete, legearen VI. tituluko bideak erabilita.

5. Hala denean, interesdunek eska dezakete enbargopeko ondasunak enkantean eskaintzea, baldin eta, salmenta-eskritura egiletsi baino lehen zein horren ondoren, errematatzaileak egin ez den inskripzioa egiten badu, garaiz eta epaileak edo auzitegiak zehaztutako epean. Horretarako, aurrerago adierazi erregelen arabera jardun behar da.

Jabeak ordaindu behar ditu inskripzioa ez egiteagatik sorrarazi dituen gastuak eta kostuak.

Erregela berberak aplikatuko zaizkie gainerako idatzoharrei, euren izaerak hori ahalbidetzen duenetan.

Edozein premiamendu-prozedurari begira erregistratzaileak zamen ziurtagiria eman badu Prozedura Zibilaren Legeko 1489. artikuluak agindu bezala, hurrengoa agerraraziko du eginiko enbargo-idatzoharraren edo, hala denean, hipoteka-inskripzio egokiaren bazterrean: ziurtagiria eman duela, ziurtagiri hori zein prozedurari begira eman duen, manamendua noizkoa den eta noiz aurkeztu den, eta ziurtagiria noiz eman den.

Ez da halako oharrik egingo, aldez aurretik ez bada egin kasuan kasuko enbargoaren aurreneurrizko idatzoharra.

Enbargoa idatzoharrean jaso ostean eginiko idazkunaren ondorioz idatzoharra ezereztu bada, enbargopeko eskubidea urritu bada, edo idazkunaren oinarria konkurtso-prozeduran emandako ebazpen judiziala izan bada, erregistratzaileak idazkun horren berri eman behar dio idatzoharra egiteko agindu duen organoari, legeetan xedatutakoa betetzeko.

Aurreko hipoteka zein enbargoa betearezteko prozeduren gorabeherei dagokienez, erremate edo adjudikazioaren ondorioz enbargoaren idatzoharra ezereztu denean, ezerezte horren berri bakarrik emango du erregistratzaileak.

Aurreneurrizko idatzoharra ezereztu denean iraungitzearen ondorioz, erregistratzaileak ez dio horren berri eman behar idatzoharra egiteko agindu duen organo judizialari.

Erregistratzaileak ez du inoiz eman behar aurkezte-idazkunen berri.

2. 95. artikuluaren 4. paragrafoaren arabera inskribatutako ondasunen kasuan, enbargoa idatzohar daiteke baldin eta ondasunak zein ezkontideren izenean inskribatu, eta demanda horren aurka jarri bada, berori ezkontide zorduna izan edo ez.

3. Enbargopeko ondasunak besterendu behar direnean, erregelamendu honen 93. artikuluan eta hurrengoetan ezarritakoa bete behar da.

4. Irabazpidezko sozietatea desegindakoan Erregistroan ez bada agertzen horren likidazioa, enbargoa idatzohar daiteke; horretarako, demanda ezkontide bien edo euren jaraunsleen aurka jarri dela agerrarazi behar da.

Erregistroan likidazioa agertzen bada, enbargoa idatzohar daiteke; horretarako, demanda nahiz exekuzioa zein ezkontideren kontrakoa izan, eta ondasuna horri adjudikatu behar zaio, edota manamenduak eratorri behar du enbargoa eragin duen zorraren gaineko erantzukizuna duela ondasunak, eta, adjudikazioa egiletsi baino lehen, ezkontide titularrari enbargoa jakinarazi zaiola agerrarazi behar da.

5. Aplikatu beharreko legearen arabera ezkontide bien adostasuna behar bada ohiko familia-etxebizitzaren gaineko eskubideak xedatzeko, eta etxebizitzaren izaera hori Erregistroan ageri bada, orduan, ezkontide bati dagokion etxebizitzaren enbargoa idatzoharrean jasotzeko, manamenduak eratorri behar du etxebizitzak ez duela harako izaerarik edo enbargoa jakinarazi zaiola enbargopeko titularraren ezkontideari.

1. Jaraunsleek.

2. Senipartedunek.

3. Zati alikuoten gaineko legatu-hartzaileek; eta 4. Jarauntsiaren hartzekodunek, baldin eta jaraunsleek ez badute berme edo fidantza berezirik ezarri horien kredituen gain; horretarako, hartzekodunek eskritura publikoaren bidez egiaztatu behar dituzte kredituok.

Gainerako kasuetan, epai-probidentzia behar da, eta legearen 57 eta 73. artikuluek ezarritakoa bete behar da, horiek aplikatzeko modukoak direnean.

Eskabidearen sinadurak legitimatu behar dira eta, legitimatu ezean, eskabidea erregistratzailearen aurrean berretsi behar da.

Idatzoharra ebazpen judizialaren bidez egin behar denetan, Erregistroan manamendua aurkeztu behar da; manamendua epaileak edo auzitegiak eman behar du, legearen 57. artikuluan xedatutakoaren arabera.

Kasu horretan, idatzoharrean jaso beharreko finka ez bada inskribatu testamentugilearen izenean, inskripzio hori egitea eskatuko da, Erregistroan kasuan kasuko tituluak aurkeztuz.

Epaile edo auzitegiak jakinarazpena egitea aginduko du, hori bidezkoa izanez gero, eta, jakinarazpena egindakoan, aurkeztu diren agiriak nahiz jatorrizko eginbideen lekukotza interesdunari ematea aginduko du.

Legatu-hartzaileek idatzoharra eskatu arren, idatzoharra egin ostean legatu berezien bidez eman ez diren ondasunak inskriba ditzake jaraunsleak.

Bai kasu horretan eta bai legatuhartzaileek euren idatzohar-eskubideari uko egin diotenean ere, inskripzioak aipatu behar du legatu-hartzaileen uko-egitea jasotzen duen eskritura edo jakinarazpen-eginbideak eta horien emaitzak.

Jaraunsleek badute aurreko lerrokadan adierazi ez diren legatuen karga, legearen 49. artikuluko epeak nahiz baldintzak beteta bakarrik inskriba dezakete euren oinordetza-titulua, salbu eta legatuen ordainketa zein legatu-hartzaileen uko egitea egiaztatu denean.

Legatua pentsioa edo aldizkako errenta izanez gero, ulertzen da horiek eskatzeko modukoak direla epaiketan lehenengo pentsioa edo errenta erreklama daitekeenetik.

Testamentu-epaiketa eragin denean, autu hori epaiketaren intzidente moduan aztertu eta erabakiko da.

Halako epaiketarik eragin ezean, autua kasuan kasuko epaiketa adierazlean erabakiko da.

Legearen 59. artikuluan xedatutakoaren arabera, errefakziozko hartzekodunaren izenean egindako aurreneurrizko idatzoharra eska daiteke, idatzizko agiri pribatuaren bidez.

Horretarako, erregistratzailearen aurrean agertu behar dira idatzoharraren gaineko interesa duten guztiak, zuzenean zein baimen berezia duen ordezkariaren bitartez, eta erregistratzaileak ziurtatu behar du, hala agertu direnen nortasuna, nola kontratuaren oinean jarritako sinaduren kautotasuna, salbu eta notarioak legitimatu dituenean horiek; kasu horretan ez da beharrezkoa interesdunok zuzenean agertzea.

Aurreneurrizko idatzoharra modu berean eska daiteke, diru-laguntza publikoak zein erakunde publikoen kredituak emateko agirien bidez, baldin eta laguntza zein kreditu horien helburua bada hiri-eraikinak, horien instalazioak, aurrealdeak nahiz osagai erkideak errefakzionatu, konpondu, birgaitu eta, hala denean, hobetzea.

Jabetza horizontalpeko eraikinetan, nahiko izango da erkidegoaren lehendakaria agertzea, baldin eta horretarako baimena eman badio Jabeen Batzak, eta Jabetza Horizontalaren Legeak ezarritako moduan nahiz gehiengoekin erabaki bada baimen hori ematea; obra-aurrekontuen zenbatekoa ezin izan daiteke emandako kreditua edo diru-laguntza baino txikiagoa, eta erkidegoak aurrekontu horiek onartu dituela egiaztatzen duen ziurtagiria ekarri behar du erkidegoburuak.

Idatzoharra kasuan kasuko eraikin edo finka osoaren gainekoa izango da, eta finka nagusiaren folioan egingo da, osagai pribatiboei buruzko folioetan aipamen-ohar egokiak eginez.

Eskabidearekin batera, perituek zenbatespenari buruz eginiko ziurtagiria eta Jabetza Erregistroak emandakoa aurkeztu behar dira, bai eta, hala denean, zitazioa jaso behar duten pertsonen izenak nahiz eskubideak ondorioztatzeko agiriak ere.

Epaileak zitazioa egitea aginduko du, Prozedura Zibilaren Legeko 262. artikuluan eta hurrengoetan ezarritako formalitateekin.

Peritu hori izendatzeko eta gerta daitezkeen desadostasunak erabakitzeko, Prozedura Zibilaren Legeko 613. artikuluan eta hurrengoetan ezarritakoa bete behar da.

Aurkajartze hori obren ingurukoa izan bada, epaileak interesdunei eta perituei ahozko epaiketan agertzea aginduko die, lehenengoen arteko adostasuna erdiesteko; halakorik lortu ezean, epaileak egintza amaitutzat joko du, eta frogatu denaren araberako ebazpena emango du, errefakzioa debekatuz edo hori baimenduz, baldin eta perituen irizpenak ondorioztatu badu obrak egindakoan aurkajartzailearen eskubideak ez direla lehen baino gutxiago ziurtatzen, finkaren errenta nahiz salmenta prezioa urritzeagatik.

Erregistratzaileek berehala eman behar diote horren berri Zuzendaritza Nagusiari, euren erantzukizunpean.

Idazkun horren iraungitzea legearen 96. artikuluaren arabera zehaztuko da.

Aurreneurrizko bazterreko oharrak iraungitzen dira horiek egin eta hirurogei egunetara.

Epe hori ehun eta laurogei egunetara luza daiteke, horretarako arrazoi zuzenen bai izanez gero eta epai-probidentziak hala aginduz gero.

Auzi kriminalen ondoriozko enbargoen kasuan, edota estatuak auziren batean zuzeneko interesa izan, eta halako auzien ondoriozko enbargoen kasuan, ez da beharrezkoa interesdunaren eskabidea, harako idatzoharra egiteko.

1. Zordunaren erantzukizunak direla eta, horren jaraunsle zehaztugabeen kontrako prozeduretan enbargoaren aurreneurrizko idatzoharra egiteko eskatu bada, zordunaren heriotza-data adierazi behar da.

Zordunaren betebeharrak direla bide, prozedura horren jaraunsle ziur eta zehatzen aurka egin bada, aurrekoaz gain, jaraunsle horien inguruabar pertsonalak agerraraziko dira.

Demandatuaren zorrak direla eta, akzioak egikaritu badira Erregistroaren arabera titularraren jaraunsle edo legatu-hartzaile den pertsonaren aurka, ondokoak agerrarazi behar dira: testamentuaren edo jaraunsle-adierazpenaren inguruabarrak, Azken Nahien Erregistro Nagusiak emandako ziurtagiriaren inguruabarrak eta kausatzailearen heriotza-inguruabarrak.

Idatzoharra egingo da manamendu judizialak zehaztu ondasun higiezin nahiz eskubideen gain, zordunaren jarauntsi-eskubideari dagokion zatian.

2. Jabetza-demandaren idatzoharra eskatu bada, hori onartu duen erabakiaren data adierazi behar da, baita demandaren helburua eta demandatzaile zein demandatuaren inguruabarrak ere, horiek ezagunak izanez gero.

3. Idatzoharra egin bada enbargo-manamenduaren ondorioz, ondasuna zainpean uzteko manamendua dela bide edota betearazpen-aginduren bat betetzeko, hori berori adierazi behar da, ondokoa zehaztuta: printzipal moduan eta, bidezkoa denean, korritu nahiz kostu moduan aseguratu nahi den zenbatekoa, bai eta probidentzia noren aldekoa nahiz kontrakoa izan, eta pertsona horien inguruabarrak ere.

4. Idatzoharra egin bada ebazpen judizialaren bidez, pertsonaren bat konkurtsopean nahiz porrot egoeran dagoela adieraziz edota ondasun zehatzen besterentzea aldi baterako debekatuz, ebazpenaren objektua agerrarazi behar da, baita ebazpen hori lortu duen pertsonaren nahiz kasuan kasuko titularraren inguruabarrak ere.

5. Idatzoharra egin bada 10. artikuluko adierazpenen bat eskatzeko demandaren ondorioz, ezgaitasun mota, demanda onartzen duen ebazpenaren data eta demandatzailearen nahiz titularraren datuak, Erregistroaren araberakoak, adierazi behar dira.

6. Idatzoharra legatuaren gainekoa bada, ondokoa zehaztu behar da: legatu mota; horren zenbatekoa; baldintzak; jarauntsia onartu denentz; testamentu-epaiketarik eragin ez dela; ondasun banaketarik egin ez dela; idatzoharraren eskabidea aurkeztu aurretik hori egiteko legeak ematen duen ehun eta laurogei eguneko epea igaro denentz; eta idazkuna egin dela, bai ebazpen judizialaren bidez, bai legatu-hartzailearen eta jaraunslearen arteko akordioaren bidez.

7. Idatzoharra errefakziozko kreditu baten gainekoa bada, laburrean adierazi behar da ondokoa: gauzatu nahi den obra mota; horretarako egindako kontratua eta horren baldintzak; finkak berme errealik ez duela eta, izatekotan, finkari eman zaion egungo balioa, interesdunei zitazioa egin ostean; eta hori guztia eskritura publikoaren edo epaiespedientearen bidez egin den.

8. Idatzoharra legearen 45. artikuluko bigarren lerrokadan jasotakoetarikoa bada, ondokoa adierazi behar da: eskuraketa-titulua eta aseguratutako kredituaren inguruabarrak; horren inguruko adjudikazio-eskrituraren adierazpenak eta idatzoharra lortzeko modua.

9. Idatzoharra egin delako adierazpena, idatzohar mota eta noren izenean egin den.

10. Idatzoharra egiteko oinarritzat hartu den agiria eta horren data, eta, manamendu judiziala nahiz administrazio-manamendua izanez gero, hori eman duen epaitegi, auzitegi nahiz funtzionarioaren aipamena, eta ale bat artxibatzen delako adierazpena.

11. Agiria pribatua izanez gero, erregistratzaileak adierazi behar du sinadurak legitimatuta daudela edota alderdiak zuzenean nahiz ahaldunen bidez joan direla berarengana, horiek ezagutzen dituelako eta aurkeztu zaion eskabidearen oinean jarritako sinadurak kautoak direlako fede emanez; erregistratzaileak ezagutzen ez baditu interesdunak edo horien ahaldunak, eurekin batera bi lekuko ezagunek sinatu behar dute idatzoharra eskatzeko eskabidea, horiek egintzan agertuz eta haien sinaduren legitimatea ziurtatuz.

12. Beharrezkoa gertatu ahal bada erregistratzaileak idatzoharpeko titularrei komunikazioak egitea, idatzoharrean identitatearen inguruabarrak eta egoitza adierazi behar dira, egoitza hori zehazteko inguruabarrekin batera, tituluan halakoa ageri bada.

Idatzoharrok iraungiko dira, legearen 96. artikuluak ezarritako epeak igarotakoan.

Prozedura zein pertsonaren kontrakoa izan eta finka nahiz eskubidea pertsona horren izenean inskribatuta agertzen bada, edo, erregelamendu honen 105. artikuluan xedatutakoa aplika badaiteke, orduan, pertsona horri irekitako folioan egin behar da etete-idatzoharra.

Manamendua eman duen agintariari itzulitako alean, erregistratzaileak idatzoharrean jaso diren ondasunen aipamen laburra agerrarazi behar du, finkaren liburukia, folioa eta zenbakia zehaztuz.

Artikulu horren bigarren lerrokadak aipatu aurreneurrizko idatzoharra egin daiteke hartzekodunaren eta adjudikaziodunaren arteko hitzarmenaren bidez, baldin eta horiek sinatutako eskabide egokia aurkeztu bada Erregistroan, adjudikazioari eta aseguratu nahi diren kredituei buruzko agiri publikoekin batera.

Idatzohar hori epaile edo auzitegi eskudunak emandako manamenduaren bidez ere egin daiteke, legearen 57. artikuluko xedapenak aplikatuz, ahal den ginoan.

Titulu inskribatuak deusezak direla adieraztearen ondorioz egin diren ezerezteek euren ondoreak sortuko dituzte, legearen 34. artikuluak xedatutakoari kalterik egin gabe.

Zatikako ezerezteak egin behar direnetan ere, xedapen berberak aplika daitezke.

Eskubide inskribatua interesdunen borondatez azkendu bada, eta inguruabar hori egiaztatu behar bada inskripzioa ezerezteko, ezereztea egiteko beste eskritura bat behar da, legearen 82. artikuluaren lehenengo lerrokadaren arabera.

Manamendu judizialaren zein eskritura publikoaren bidez eginiko inskripzio nahiz aurreneurrizko idatzoharrak ezereztu behar badira eta ezerezte horren ondorioz kalteak jasango dituen pertsonak ez badu horretarako adostasunik ematen, ebazpen judizial irmoa behar da ezereztea egiteko; ebazpena irmoa izan daiteke, bai errekurtsorik onartu ez delako, bai errekurtsoari gaitziritzia eman zaiolako, bai errekurtsoa jartzeko legezko epea amaitu delako.

Erregela horretatik salbuetsita geratzen da legearen aginduz gertatzen den iraungitzea.

1. Hipoteka-inskripzioak eta gozamen-eskubidearen gaineko beste kargak ezereztu ahal dira ondasun higiezinaren ugazabak hala eskatuta; horretarako, gozamena gozamendunaren borondatetik kanpoko egitate baten ondorioz amaitu dela egiaztatzen duen agiri sinesgarria bakarrik aurkeztu behar da.

2. Ondasun higiezinen kontrako premiamendu-prozeduraren ondorioz enbargopeko finka edo eskubidea epaiketan besterendu bada, kasuan kasuko enbargo-idatzoharraren osteko inskripzio eta idatzoharrak ezereztuko dira, horiek aurreko besterentze nahiz kargei buruzkoak izan arren, baldin eta euren oinarria ez bada enbargo-idatzoharra baino lehen inskribatutako edo idatzoharrean jasotako eskubideren bat, idatzoharrak ukitzen ez duena.

Ezereztea egingo da, finka nahiz eskubidearen ugazaba moduan agertzen denak hala eskatuta; horretarako, ezereztea agintzen duen manamendua bakarrik aurkeztu behar da, Prozedura Zibilaren Legeko 1518. artikuluak ezarritakoaren arabera emandakoa.

3. Gobernuari badagokio herri-zerbitzurako obren ustiapena ematea eta obrak zuzenean eta esklusibotasunez lotzen bazaizkio zerbitzu horri, obren gaineko hipoteka zuzenean ezereztuko da, emakidadun hipotekatzailearen eskubidea suntsiarazen denean, azkentze hori agerrarazten duen tituluaren bidez. Emakidadunak bere eskubidea suntsiarazteagatik kalte-ordaina eskuratu badu, emakidadun horrek egiaztatu behar du kalte-ordainaren zenbatekoa zainpean jarri duela, hipoteka ezereztu ahal izateko.

4. Azpihipoteka eratzen bada legearen 149. artikuluko baldintzak bete barik, azpihipoteka hori ezereztu ahal da, azpihipotekatzailearen eskubidea suntsiarazi dela agerrarazten duen eskrituraren bidez.

Betekizun horiek bete badira, beharrezkoa da, gainera, azpihipotekarioak adostasuna ematea, edo azpihipotekak bermatzen duen diru kopurua zainpean jartzea, diru kopuru hori hipoteka bidez bermatutako kopuru bera edo txikiagoa denetan.

5. Ondasun auzigaien gaineko hipoteken inskripzioak, legearen 107. artikuluaren bederatzigarren zenbakiak aipatzen dituenak, oso-osorik zein zati batez ezereztu ahal dira, eta, epaiketan zorduna galtzaile ateratzen bada, hipoteka ezereztu ahal da betearazpen-agindua Erregistroan aurkeztuz bakarrik.

6. Erregistroan inskribaturik badaude salmenta hutsaltzeko edo deuseztzat jotzeko baldintzak, hipoteka ezerezteko, Erregistroan aurkeztu behar dira, hala salmenta hutsaldu edo deuseztatu dela egiaztatzen duen agiria, nola ondokoa egiaztatzen duena: banketxe edo kutxa ofizial batean zainpean jarri dela kasuan kasuko kenkariak egin eta gero itzuli behar den ondasunen balioa edo epeen diru-zenbatekoa.

Baldintza hutsaltzaile edo suntsiarazlepeko ondasun horien gain eskubide erreala eratzekotan, eskubide horien inskripzioak ezereztu behar dira agiri berberarekin, zenbateko horiek zainpean jarri direla egiaztatu eta gero.

**177. artikulua Alderdiek hitzartutako egikaritza epea duten eskubideei buruzko idazkunak iraungitzearen bidez ezereztu ahal dira, muga-eguna heldu eta bost urte igarotakoan, lege luzapenaren kasuan izan ezik; horretarako, beharrezkoa da eskubidea egikaritu, titulua aldarazi edo betetzearen inguruko epai-erreklamazioa jarri delako idazkunik ez izatea.

Hiri-errentamenduen inskripzioak eta arauketa berezidun eskubideei buruzko gainerako idazkunak arauketa horretan ezarritakoaren menpe geratuko dira.

Eskubide baten idazkuna iraungitzearen bidez ezereztu bada aurreko idatz-zatiek ezarritakoaren arabera, ezerezte horrek ekarriko du eskubide horretan oinarritutako beste idazkunak ere zuzenean ezereztea, bestelako betekizunik eskatu gabe.

2. Adingabearentzako kredituak bermatzen dituen hipoteka ordainketaren ondorioz ezerezteko, nahikoa izango da guraso-ahala egikaritzen duen gurasoaren edo gurasoen adostasuna.

3. Adingabe emantzipatuek edo adin-nagusitasunaren onura epai bidez lortu dutenek egiletsitako ezerezteak egin daitezke.

4. Modu berean, jaraunsle fiduziarioek eta, gozamena eratzeko titulua edozein izanda ere, gozamendunek ezerezteak egin ditzakete, baldin eta kasuan kasuko fideikomisodunak edo jabe soilak ezezagunak badira, eta azkendutako eskubide errealen zenbatekoa estatuaren baloreetan inbertitzen bada, baloreok banketxe edo Kutxa ofizial batean gordailutuz, zenbateko horren gaineko eskubidea izan dezaketen pertsonen izenean.

5. Kreditua ordaintzeagatik hipoteka ezerezteko legitimazioa du ezkontideak, kreditua beraren izenean badago, nahiz eta kreditu hori ezkontza-sozietarearen onurarako inskribatuta egon.

Ohar hori estatuak eskatu duenean, ziurtagiria kasuan kasuko alkatetzaren bidez aurkeztu eta ofizioz emango da.

Iraungitze-adierazpena eta estatuarentzako erreserba titulu askietsia izango da, baldintza berdinetan.

Erregelamendu honen 183. artikuluak aipatu bazterreko oharraren osteko idazkun guztiak titulu horien bidez ezereztuko dira, idazkunen gaineko interesa dutenei entzun zaien argi egon ez arren.

Iraungitze edo deuseztasunaren arrazoia esanbidez agerrarazi denean Erregistroan, espedientearen gaineko interesa dutenei entzun zaienean, edota zitazioa banan-banan egin ostean interesdunok agertu ez direnean, titulu horien bidez ezereztu ahal dira aipatu bazterreko oharraren aurreko idazkunak ere; ebazpena lekualdatzean zehaztu behar dira ezereztu beharreko idazkunak, Erregistroko datuak aipatuz.

Meatze Legearen arabera karga erreal inskribatuaren titularra subrogatzen bada iraungitze kasuan erori den emakidadunaren eskubideetan Ogasun eskuordeak edo Industria nahiz Ogasun Ministerioek emandako ebazpen irmoaren bidez, harako titularrarentzako transferentzia-inskripzioa egingo da erabaki irmoaren lekualdaketaren bidez eta Industria Ministerioak emandako subrogazio-izapidea jasotzen duen emakida tituluaren bidez.

Titular subrogatuaren karga ezereztuko da, baina emakidaren gaineko beste kargek indarrean iraungo dute, eta emakidadun berria ukituko dute.

Artikulu honetan jaso ez diren kasuetan, ezereztea egingo da Hipoteka Legearen 82. artikuluan eta hurrengoetan xedatutakoaren arabera.

Ziurtagiri horretan argi eta garbi adierazi behar da kasuan kasuko Ogasunburuak estatuaren izenean onartu duela finkaren gaineko hipoteka ezereztea, erosleak bereganatu zituen erantzukizunen gaineko kaudimen osoaren zenbatekoraino.

Artikulu honetan xedatutakoak ez die kalterik egingo legearen hirugarren xedapen iragankorrean hipoteka-inskripzioen iraungitzeari buruz ezarritako erregela bereziei.

Ezereztea ez bada egin aurreko lerrokadan baimendutako eran, geroko idazkunaren bitartez egingo da, edozein interesdunek hala eskatuta.

Laukitxo horretan lekurik izan ezean, idazkuna liburu bereziaren laukitxoetan egingo da, azken idatzoharraren ostean, eta kasuan kasuko idatzoharren bazterrean «Ezereztuta» hitza agerraraziko da, ezereztea zein foliotan agertzen den zehaztuz.

Gauza bera egin behar da, egungo liburuen folioak agortu bitartean.

Jabetza soilaren inskripzioaren bazterrean aipamen-ohar egokia jarriko da.

1. Ezerezten den inskripzioaren zenbakia edo idatzoharraren letra.

2. Ezereztearen arrazoia.

3. Egilesleen edo ezereztea eskatu duen nahiz ezereztea egiteko adostasuna eman duen pertsonaren izen-abizenak eta inguruabar pertsonalak.

4. Ezereztearen oinarri den agiriaren mota eta data.

Agiri hori eskritura izanez gero, berori eskuetsi duen notarioaren izena eta egoitza; epai- edo administrazio-agiria izanez gero, agiri hori eskuetsi duen auzitegi, epaitegi, agintari edo funtzionario publikoa eta horren egoitza zehaztu behar dira; eta agiria eskabide pribatua izanez gero, interesdunek erregistratzailearen aurrean berretsi behar dute eskaera, eta horrek interesdunok ezagutzearen fede edo sinadurak legitimatu izanaren fede eman behar du.

5. Kasuan kasuko idazkuna erabat nahiz zati batez ezereztu dela azaltzen duen adierazmoldea.

6. Ezereztea egiteko oinarria den agiria Erregistroan aurkezteko eguna eta ordua, baita aurkezte-idazkuna eta liburu-egunkariaren liburukia.

7. Ezereztearen data eta erregistratzailearen sinadura.

Ezerezte-eskritura, Erregistro desberdinetan agerrarazi behar denetan, horietan guztietan aurkeztuko da, eta erregistratzaileek ohar egokiak jarriko dituzte eskrituraren oinean, kasuan kasuko hurrenkeraren arabera.

Gainerako finketan idazkun laburra egingo da, ondokoa adieraziz: artikulu horren lehenengo, bigarren eta bosgarren zenbakietako inguruabarrak; ezereztea egiteko adostasuna eman duen pertsonaren izen-abizenak edo, hala denean, ezerezte hori agindu duen auzitegi nahiz funtzionarioa; eta ezerezte luzearen inguruko aipamena, horren liburua, folioa, data eta sinadura erdia adierazita.

Bihurketa hori gauzatzeko, idatzoharrari buruzko aipamen-inskripzioa egin behar da, ondokoa adierazita:

1. Idatzoharraren letra eta, hala denean, folioa.

2. Idatzoharra inskripzio bihurtzen dela dioen adierazpena.

3. Bihurketaren arrazoia.

4. Bihurketa horren oinarri den agiria, hori beharrezkoa bada bihurketa gauzatzeko.

5. Hala behar denean, aurkezte-idazkun berriaren aipamena.

6. Data eta erregistratzailearen sinadura.

1. Ongitzeko moduko akatsen ondoriozko aurreneurrizko idatzoharren kasuan, ongitzea egiaztatzen duten agiriak aurkeztu behar dira edo, hala denean, kasuan kasuko agiri osagarriak.

2. Idatzoharra egin bada erregistratzailearen ezintasunagatik, horrek ofizioz gauzatuko du bihurketa hori, idatzoharra eragin zuen arrazoia amaitu edo desagertu bezain laster.

3. Aurreneurrizko idatzoharra egin bada testamentugilearen ondasun higiezin zehatzen legatu-hartzaileen izenean, legatua eman dela agerrarazten duen eskritura publikoa aurkeztu behar da edo, halakorik izan ezean, kasuan kasuko ebazpen judiziala.

4. Aurreneurrizko idatzoharra egin bada aldizkako errenta zein pentsioen legatu-hartzaileen izenean, legearen 88. artikuluaren kasuetan, pentsioak kargatutako ondasun higiezina adjudikatzen duen banaketa-eskritura aurkeztu behar da; halakorik izan ezean, jaraunsle zein legatu-hartzaile kargadunak eta pentsiodunak egiletsitako eskritura publikoa edo, hala behar denean, epaiketa adierazlean emandako epaia, edota testamentu-epaiketaren inguruan 154. artikuluak aipatu intzidentean eman dena.

5. Errefakziozko hartzekodunen izenean eginiko aurreneurrizko idatzoharren kasuan, hartzekodunak eta zordunak egiletsitako eskritura publikoa aurkeztuko da edo, hala denean, legearen 95. artikuluak aipatzen duen judizioan emandako epaia.

Betearazpen-agindua edo manamendu judiziala titulu askietsia izango da, bai kasuan kasuko inskripzioa egiteko, bai eta demanda-idatzoharraren osteko idazkunak ezerezteko ere, baldin eta idazkunok inskribatzen den eskubidearen kontrakoak badira edo eskubide hori mugatzen badute, eta idatzoharraren data baino geroagoko tituluen ondorioz egin badira, edota idatzohar idazkunaren gain lehentasuna duten idazkunen ondoriozkoak ez badira.

Demanda-idatzoharraren ezereztea betearazpen-aginduaren ondoriozko idazkunean egingo da, eta idatzoharraren bazterrean, aipamen-ohar egokia jarriko da.

Demanda-idatzoharraren aurreko tituluen ondorioz egin diren geroko idazkunak ezerezteko, demandatzaileak eskatu behar du ezerezte hori epaia betearaztean; epaileak, Prozedura Zibilaren Legeko 262 eta hurrengo artikuluen arabera idazkunen titularrei zitazioa egin ostean, ezereztea dekreta dezake, baldin eta hogeita hamar eguneko epean, titular horiek ez badira jartzen betearazlearen uziaren kontra.

Epaitegian euren aurkajartzea agerrarazi badute, epaiketak intzidenteen izapideak bete behar ditu, eta aurreneurrizko idatzoharra ez da ezereztuko, harik eta ebazpen judizial irmoa eman arte.

Legearen 86. artikuluko luzapena amaitutakoan, agintari judizialak agindutako aurreneurrizko idatzoharrak ez dira ezereztuko iraungitzearen ondorioz, harik eta aurreneurrizko idatzoharra eta horren luzapena agindu dituen prozeduran behin betiko ebazpena eman arte.

1. Legearen 99. artikuluaren eta 100. artikuluko lehenengo lerrokadaren kasuan, agiri horren datatik hirurogei egunetara, baldin eta lehenago ez bada ongitu ezereztea eragin duen agiriaren akatsa.

2. Lege horren 100. artikuluko bigarren lerrokadaren kasuan, Audientziaren presidenteak adierazten duenean ezereztea agindu duen epaile edo auzitegiaren eskumenik eza, baldin eta jakinarazpenaren hurrengo zortzi egunetan ez bada jarri legearen 102. artikuluko gorajotze-errekurtsoa.

Aurreko lerrokadaren kasuan, eskatutako ezerezte nagusia egin daiteke, baldin eta erabakiaren edo epaitzaren hurrengo berrogei egunetan epaile edo auzitegi eskudunaren manamendua aurkezten bada Erregistroan, ezerezte hori aginduz.

Betiere, erregistratzaileak jatorrizko ezereztea agindu zuen epaile edo auzitegiaren eskumena baieztatzeko adierazpenak egin behar ditu.

Presidenteak uste badu Erregistroko daturen bat behar duela ebazpena emateko, erregistratzaileari eskatuko dio, eta, beste izapiderik gabe, bidezko dena erabakiko du.

Horrek ematen duen ebazpena erregistratzaileari komunikatu ez ezik, interesdunari ere ohiko moduan jakinarazi behar zaio.

Epaile edo auzitegiak uste badu akatsa ongitzeko modukoa dela eta eskatzaileak azaldutako arrazoia frogatuta dagoela, luzapena dekretatuko du; bestela, ezezkoa emango dio luzapen horri.

Epaile edo auzitegiak idazkia bidaliko dio bost egunetarako beste alderdi interesdunari, halakoa badago, eta, alderdi hori ados egon ezean, epaile nahiz auzitegiak alderdi biei entzungo die ahozko epaiketan, legearen 57. artikuluan ezarritakoaren arabera.

Luzapena beste idatzohar baten bidez agerrarazi behar da Erregistroan.

Luzapen hori agintzen duen manamendua eragingarria izan dadin, Erregistroan aurkeztu behar da, hirurogei eguneko lehenengo epea iraungi baino lehen.

Luzapen hori bazterreko oharraren bidez agerraraziko da.

Arrazoi bereziak direla bide, hala nola, jabari-espedientea hastea edo antzekoak, barrutiko lehen auzialdiko epaileak erabaki dezake idatzoharra luzatzea, datatik urtebete igaro arte, baldin eta alderdiak hala eskatzen badu.

1. Epai irmoaren bidez demandatua absolbitzen denean, legearen 42. artikuluaren lehenengo lerrokadaren kasuetan.

2. Aurreneurrizko enbargo, exekuzio-epaiketa, auzi kriminal zein premiamendu-prozeduraren jardunean enbargoa ezerezean uzteko agintzen denean, edota idatzoharrean jasotako finka besterendu zein ordainean adjudikatzen denean.

3. Zainpean uztea nahiz besterentze-debekua ezerezean uzteko agintzen denean.

4. Proposatutako demandari betearazpen-aginduaren bidez ematen zaionean gaitziritzia, legearen 2. artikuluko laugarren zenbakiaren probidentzietarik bat lortzeko.

5. Konkurtso nahiz porrot adierazpenari gaitziritzia ematen zaionean edo adierazpen hori ondorerik gabe uzten denean.

6. Prozedura zibil horietarik batean demandatzaileak auzia bertan behera uzten duenean, prozedura horretatik banantzen denean edo auzialdia iraungi dela adierazi denean.

7. Legatu-hartzaileak bere legatua kobratzen duenean.

8. Errefakziozko hartzekodunari ordaintzen zaionean.

9. Zorrak ordaintzeko adjudikazioa egin zenetik edota zorrok eskatzeko modukoak direnetik urtebete igaro denean, eta edozein unetan, bermatutako zorrak ordaindu direla egiaztatzen bada.

10. Legearen 42. artikuluko seigarren zenbakiaren edo erregelamendu honen 166. artikuluko lehenengo erregelaren bigarren lerrokadaren kasuan, partaidetza-eskritura aurkeztu bada, eta jaraunsleari ez bazaizkio adjudikatu jarauntsi-eskubidearen aurreneurrizko idatzoharra jaso duten finkak nahiz eskubideak.

11. Idatzoharra noren izenean egin eta pertsona beraren izenean edo horren kausatzailearen izenean eginiko behin betiko inskripzio bihurtu denean, bai ofizioz, bai alderdiak hala eskatuta.

12. Idatzoharra noren izenean egon eta pertsona horrek uko egiten dionean berorri zein bermatutako eskubideari.

13. Idatzoharra legearen esanbidezko adierazpenaren ondorioz iraungi denean; kasu horretan, ezereztea bazterreko oharraren bidez agerrarazi behar da, ofizioz zein ukitutako ondasun higiezinaren edo eskubide errealaren ugazabak hala eskatuta.

Ezereztea egiteko, hori agintzen duen ebazpen judizial irmoa edo manamendua aurkeztu behar da, edota ezereztea eragin duen egitatea egiaztatzeko eskritura publikoa zein agiria, baita, hala denean, interesdunen eskabidea ere.

Iraungitze kasuetan, nahiko izango da ukitutako ondasun higiezinaren nahiz eskubide errealaren ugazabak eginiko eskabidea, baldin eta erregistratzailearen aurrean berretsi badu eskabide hori.

Ogasunarentzako enbargoak ezerezteko, titulu askietsia izango da idatzoharra azkendu dela agerrarazten duen eskritura edota 26. artikuluko adjudikazioaren ziurtagiria.

Idatzoharra ebazpen judiziala dela bide egin denetan, idatzoharra agindu duen epaileari zein auzitegiari zuzendutako eskabide berretsiaren bidez egin behar da uko egitea, eta epaile edo auzitegiak erregistratzaileari manamendua bidaliko dio, hori bidezkoa bada.

Interesdunek erregistratzaileei zuzendutako eskabidearen bidez egin den aurreneurrizko idatzoharra ezerezteko, nahiko izango da interesdunok beste eskabide bat aurkeztea, bertan uko egitea agerrarazi eta ezereztea eskatuz.

Kasu horretan, erregistratzaileak uko egileari eskatuko dio beraren aurrean berrestea eskaera, eta ziurtatuko du, hala pertsonaren identitatea, nola horrek kasuan kasuko eskubidea egikaritzeko gaitasuna eta xedatze-ahalmena ditutela.

1. Jarauntsia 83. artikuluaren arabera banatu denean, edota jaraunsle guztiek batera eskualdatu dutenean idatzoharrean jasotako finka nahiz eskubide erreala.

Kasu bietan, aurreneurrizko idatzoharra banaketa zein eskualdaketa inskribatzen den idazkunean bertan ezereztuko da, Erregistroan ez badago hori eragozten duen idazkunik; horretarako, ez da beharrezkoa esanbidezko eskabiderik egitea, eta aurreneurrizko idatzoharraren bazterrean kasuan kasuko aipamen-oharra jarriko da.

2. Idatzoharra iraungi denean, legearen 86. artikuluaren ariora horren datatik lau urte igaro direlako, edo zortzi, luzapen kasuetan, eta ondasun higiezinaren ugazabak edo ugazabek eskatu dutelako iraungitze hori, edota idatzoharrean jasotako finka zein eskubide errealaren gaineko zamen ziurtagiria egin behar delako; azken kasu horretan, ezereztea ofizioz egingo da, iraungitzeari buruzko bazterreko oharraren bidez.

Kasu bietan, ezereztutako idatzoharrak eragin dituen bestelako idatzoharrak ere ezereztuko dira, horien jatorria edozein izanda ere.

Erregistroan agerrarazi denean zatiketarik ez egiteko akordioa, Kode Zibilaren 400. artikuluaren bigarren lerrokadan aipatzen dena, edota 1051. artikuluak jasotako zatiketa-debekua, aurreneurrizko idatzoharra ezin ezerez daiteke iraungitzearen bidez, harik eta gauza indibisoan iraunarazteko epea igaro arte, edota agiri publikoaren bidez egiaztatu arte erkidegoa amaitu dela; halaber, interesdunek esanbidez eskatu dutenean aurreneurrizko idatzoharra ez ezereztea, ez da halakorik egingo.

Ondasun higiezinaren nahiz eskubide errealaren gaineko eskubidea idatzoharrean jaso ostean hori legez azkendu bada eta idatzohargileak zein hirugarrenak ondasun edo eskubide erreal hori eskuratu badu, inskripzioa eskuratzailearen izenean egingo da, gainerakoak egin diren moduan, hori bidezkoa izanez gero, baina bertan aipamen egokia egin behar da, eta, interesdunak hala eskatuz gero, idatzoharra ezereztu dela adieraziko da, nahiz eta ezerezte hori agintzen duen manamendu judizialik ez aurkeztu, ezereztea bidezkoa izanda.

Endosuaren bidez eskualda daitezkeen tituluak eta eramailearentzako tituluak bermatzeko eratu diren hipoteken inskripzioak oso-osorik nahiz zati batean ezerez daitezke, legearen 156. artikuluan xedatutakoaren arabera.

Ezereztea egin bada prozedura arruntean, berezian edo legearen 155. artikuluko hirugarren lerrokadan ezarritakoan emandako erabakiaren edo probidentzia betearazlearen bidez, kasuan kasuko tituluak batu eta baliogabetu direla agerrarazi behar da, prozedura horretan parte hartu duen idazkariaren lekukotza erabilita.

1. Gehienez egutegiko urtearen barruan trukatu diren eramailearentzako obligazioen zenbateko osoa.

2. Eskabide bakoitzak espezie bakarreko eramailearentzako tituluak bakarrik barneratuko ditu, alegia, hipoteka berarekin bermatzen direnak; eta 3.

Obligazioak ondoz ondo zenbatzeko, horiek artxibatzeko aurkeztu diren notario-akta bakoitzaren edukia aipatu behar da, halakoetan agertzen diren zatikako zenbatekoak zehaztuta.

Aurkezten den eskabide bakoitzeko, bazterreko ohar bat egingo da jatorrizko hipotekaren inskripzioan eta beste bat bihurketa- zein helbideratze-inskripzioan, nahiz eta eskabide horiek hainbat aktari buruzkoak izan; gainerakoan, errege-agindu horren xedapenak bete behar dira.

Legearen 111. artikuluaren ondoreetarako, muga-eguneratuta ez dauden errenten ordainketa aurreratzeak ezin dio inola ere kalterik egin hipoteka-hartzekodunari.

Interesdunek banaketa erabaki dezakete inskribatzeko moduko tituluan bertan, beste edozein agiri publikotan, bai eta erregistratzaileari zuzendutako eskabidean ere; eskabide hori erregistratzailearen aurrean sinatu edo berretsi behar da edo, bestela, eskabide horretan agertzen diren sinadurak legitimatuak izan behar dira.

Arau bera aplikatzen zaie zentsu eta antikresien inskripzioei.

Hori guztia ez zaie aplikatzen aurreneurrizko idatzoharrei.

Hipoteka hori honetara inskribatu behar da:

a) Pisuak eta horiek osatzen duten eraikina zenbaki berarekin inskribaturik badaude, hipotekak inskribatu behar dira eraikinari Erregistroan dagokion zenbaki berean.

b) Eraikina bere osotasunean inskribatu bada eta eraikin hori osatzen duten pisu guztiak modu independentean inskribatu badira zenbaki desberdinekin, hipotekaren inskripzio luzea egingo da eraikinari Erregistroan dagokion zenbakian, eta inskripzio laburrak egingo dira, pisuei dagozkien zenbakietan.

c) Eraikina bere osotasunean inskribatu ez bada eta eraikina osatzen duten pisuak banan-banan inskribatu badira zenbaki desberdinekin, hipotekari buruz inskripzio luzea egingo da edozein pisuri dagokion zenbakian, eta inskripzio laburrak egingo dira, gainerako pisuei dagozkien zenbakietan.

Kasu horietan, hipoteka-hartzekodunak eraikin osoaren aurka jo behar du, bere eskubidea gauzatzeko.

2gn.) Legearen 117. artikuluaren ondoreetarako, ulertzen da finka hipotekatuaren balioa urritu dela, finka hipotekatu ostean errentamendua eratu denean, eta kasuan kasuko inguruabarrek erakusten badute eraketa horren helburu nagusia finkaren balioa urritzea izan dela.

Kontrako frogarik izan ezean, finkaren balioa urritzeko asmoa dagoela uste izango da, errentariak urtero ordaindu behar duen errenta 100eko 6ra kapitalizatu eta gero, hortik ateratako zenbatekoa ez bada nahikoa, erantzukizun bermatua oso-osorik ordaintzeko.

Alderdiak hala eskatuta, epaileak adieraz dezake kreditua muga-eguneratu dela, epai-administrazioa agin dezake, hipoteka zordunaren beste ondasun batzuetara hedatzea agin dezake edo bidezko deritzon beste edozein neurri har dezake.

3gn.) Hipoteka-maileguaren eskrituren inskripzioetan, balioa egonkortzeko klausulak agerraraz daitezke, hurrengo inguruabarrok gertatzen badira:

1. Itundutako gutxieneko iraupena hiru urtekoa izatea.

2. Egonkortze hori hurrengo tasa edo moduluen arabera zehaztea, baldin eta horiek indarrean badaude eskritura egiletsi denean eta kreditua muga-eguneratu denean:

a) Errentak ordaintzeko, Nekazaritza Ministerioak finkatutako gari-balioa;

b) bizitzaren kostuari buruzko indize orokor neurtua, Estatistikaren Institutu Nazionalak finkatua; edo

c) aduanetako arantzel-eskubideak likidatzeko, Ogasun Ministerioak finkatutako urre-prezioa.

Inskripzioan, eskritura egilestean indarrean egon den tasa nahiz moduluaren zifra agerraraziko da.

3. Hipoteka-erantzukizunaren gehieneko muga finkatzea; korrituak nahiz kostuak bazter utzita, muga hori ezin izan daiteke printzipalaren zenbatekoa gehi 100eko 50 baino handiagoa, maileguaren epea hamar urtetik gorakoa bada, edo 100eko 25 baino handiagoa, gainerako kasuetan.

Egonkortze-klausulak eragingarriak izango dira kapital bermatua ordaintzearen ondoreetarako bakarrik; korrituak izango dira aseguratutako printzipal izendatuaren araberakoak.

Eskrituran legearen 131. artikuluan araututako exekuzio-prozedura itun daiteke, eta, prozedura horren ondoreetarako, beharrezkoa izango da:

1. Zordunari nahiz, hala denean, hirugarren edukitzaileari eginiko ordainketa-errekerimenduan, aplikatutako tasaren zein moduluen arabera eskatzen den zenbateko zehatza aipatzea.

2. Demandarekin batera, egilespen unean edo mailegua muga-eguneratzean indarrean dauden balore-tipoak agerrarazteko agiri ofiziala nahiz agiri ofizialak aurkeztea.

Zorduna hartzekodunak zehaztutako zenbatekoaren aurka jartzen bada, legearen 153. artikuluaren seigarren eta zazpigarren lerrokadek xedatutakoa izan behar da kontuan.

Hipoteka-maileguaren amortizazioa kapitala eta korrituak barneratzen dituen zenbateko finkoak aldizka ordainduta egingo dela itundu bada, egonkortze-tasa edo -modulua aldizkako muga-egun bakoitzean aplikatuko da, ordaindu beharreko zenbateko finkoak barneratzen duen kapital zatia bakarrik aipatuz.

Kreditudun kontu korronteak bermatzeko eratu diren hipotekei ez zaie aplikatuko artikulu honetan balioa egonkortzeko klausulen inguruan xedaturikoa.

Zordunaren zein hirugarren edukitzailearen egoitza ezezaguna bada edo inork ez badaki berori non dagoen, errekerimendua administratzaileari egingo zaio eta, halakorik izan ezean, hipotekatutako finkaren nahiz finken egitezko edukitzaileari, landa-finken kasuan, eta hiri-finken kasuan atezainari, eta, halakorik ez badago, maizterren bati.

Pertsona horietako bat ere aurkitu ezean, ulertuko da errekerimendua egin dela.

Artikulu honetan xedatutakoak ez du baztertzen Prozedura Zibilaren Legeko 1459 eta 1460. artikuluen aplikazioa, hala behar denetan.

1. 130. artikulu horren kasuetan zordunaren egoitza aldatu denean, aldaketaren berri eman behar zaio hipoteka-hartzekodunari.

Berri emate horrek eta beharrezkoa den adostasunak ez dute inolako ondorerik sortuko prozeduraren izapideei begira, baldin eta bi horiek ez badira agerrarazi kasuan kasuko inskripzioan zein inskripzioetan eginiko bazterreko oharraren bidez.

2. Liburu-egunkarian eskubideak egiaztatzeko tituluak inskribatu, idatzohartu edo aurkeztu dituzten pertsonei begira, 131. artikuluaren bosgarren erregelako bigarren lerrokadan agindu jakinarazpena ez da beharrezkoa izango, baldin eta tituluok laugarren erregelaren azkenaurreko lerrokadak aipatutako bazterreko oharra egin ostean inskribatu, idatzohartu edo aurkeztu badira, eta, horren ondorioz, ezinezkoa izan bada Erregistroaren ziurtagirian horiek aipatzea.

Finkaren ugazabak eskatzen badu beste enkante batzuk egitea eta horiek ere hutsik geratu badira lizitatzailerik egon ez delako, hartzekodun exekutatzaileak aurreko lerrokadan aintzatesten zaion eskubidea erabil dezake epe berean, azken enkantea egin zenetik zenbatzen hasita.

Subrogazioa Erregistroan agerrarazi behar da zama edo kargaren inskripzioan bazterreko oharra eginda, ordainketa egiaztatzen duen eskritura zein notario-aktaren bidez; agiriotan argi eta garbi agertu behar da zordunak edo hirugarren edukitzaileak egin zuela ordainketa, eta agiriok ez badute adierazten subrogazioa erabili dela, eurekin batera horrexetarako eskaera-orria aurkeztu behar du zordunak edo hirugarren edukitzaileak.

Aurrekoaren salbuespen dira artikulu horren laugarren erregelaren laugarren lerrokadak aipatu oharraren ostean eginikoak; horiek ezerezteko, nahiko izango da adierazpen orokor hori.

C. Epaiketatik kanpoko exekuzio-prozeduran

1. Finka tasatzean, interesdunek zein balio eman dioten, balio hori enkantearen zenbatekoa izan dadin.

Hala denean, balio hori prozedura judizial laburtuari begira ezarritako balio bera izan behar da.

2. Hipotekatzaileak zehaztu duen egoitza, bertan errekerimenduak nahiz jakinarazpenak egin daitezen.

Egoitza horren zehaztapena prozedura judizial laburtuari begira ezarritakoa izan behar da, baina gero aldaraz daiteke, legearen 130. artikuluan ezarritakoa beteta.

3. Bihar-etzi finkaren salmenta-eskritura hipotekatzailearen izenean egiletsi behar duen pertsona.

Horretarako, hartzekoduna bera izenda daiteke.

4. Egilesleek egin duten hizpaketa epaiketatik kanpoko exekuzio-prozeduraren menpe geratzeko, eskrituraren beste hizpaketetatik bereizita agerrarazi behar da.

2. Epaiketatik kanpoko exekuzioak nahitaez bete behar du hurrengo artikuluetan xedatutakoa.

Finka hipotekatuak bat baino gehiago izan eta horiek toki desberdinetan egonez gero, eraketa-eskrituran ezar daiteke zeinek zehaztuko duen notarioaren eskumena.

Halakorik ezarri ezean, enkanteari begira eginiko tasazioan baliorik handiena jaso duen finkak zehaztuko du harako eskumena.

2. Notario-aktan hurrengo artikuluetan ezarritako izapideak nahiz dilijentziak bete direla agerrarazi ostean, ondasun hipotekatuaren besterentzea eskritura publikoan formalizatu behar da.

3. Aurreko paragrafoak aipatu akta egiteko, ez da beharrezkoa egintza batasunik, ez testuinguru batasunik, eta akta hori protokoloari erantsiko zaio, berori amaitzeko uneari dagokion zenbakiarekin edo, hala denean, etete uneari dagokionarekin; azken kasu horretan, aktari berriro ekin ahal zaio, eta akta hori geroago amai daiteke, geroko zenbakiarekin.

236.a. artikulua 1. Prozedura hasten da notarioari zuzendutako errekerimenduaren bidez, kreditua zehatza eta eskatzeko modukoa izateari eta errekerimendua egiteko unean erreklamatzen den zenbateko zehatzari buruzko inguruabarrak aipatuz, kontzeptu bakoitzaren zenbatekoa zehaztuta.

2. Errekerimendua egin duenak hurrengo agiriak eman behar dizkio notarioari:

a) Hipotekaren eraketa-eskritura, hori inskribatu delako oharrarekin.

Ezinezkoa bada eskritura inskribatua aurkeztea, aurkezten denarekin batera Jabetza Erregistroaren ohar soila aurkeztu behar da, inskripzioa egin dela erakutsiz.

b) Zuzenean edo, korritu aldakorreko kredituak bermatzeko hipoteken kasuan, eragiketa aritmetiko hutsen bidez, korritu hori zehatz-mehatz aipatzea ahalbidetzen duen agiria nahiz agiriak.

236.b. artikulua 1. Notarioak errekerimendua eta horrekin batera aurkeztutako agiriak aztertuko ditu, eta, betekizun guztiak gauzatu direla uste badu, Jabetza Erregistroari eskatuko dio hurrengo alde guztiak barneratzen dituen ziurtagiria:

1. Indarrean dagoen azken jabari-inskripzioaren hitzez-hitzezko aipamena.

2. Hipotekaren hitzez-hitzezko aipamena, indarrean dagoen bezala.

3. Ondasunen gaineko zentsu, hipoteka, karga, eskubide erreal eta idatzohar guztien zerrenda.

4. Erregistratzaileak hipotekaren bazterrean eginiko oharraren bidez agerraraziko du aipatu ziurtagiria eman duela, ondokoa adierazita: inskripzioaren data, exekuzioaren hasiera, horren gaineko eskumena duen notarioa, eta ziurtagiri horrek ez duela balio, gerogarrenean finka beraren gain edozein eskubide inskribatzen bada nahiz idatzoharrean jasotzen bada.

5. Hipoteka ezerezteko titulua aurkeztu bada Erregistroan aurreko idatzzatian aipatu idazkunaren ostean, erregistratzaileak berehala eman behar dio aurkezpen horren berri exekuzioaren gaineko eskumena duen notarioari.

236.c. artikulua 1. Erregistroko ziurtagiriak ondorioztatzen badu ez dagoela eragozpenik eskatutako hipoteka gauzatzeko, notarioak ordainketa-errekerimendua egingo dio zordunari, kreditua muga-eguneratzeko arrazoia eta data zehaztuz, bai eta kontzeptu bakoitzaren ondorioz erreklamatzen den zenbatekoa ere, eta, hamar eguneko epean ordaintzen ez badu, ondasun hipotekatuak exekutatuko direla ohartaraziko dio, exekuzio-gastuak zordunaren kontura geratzen direla zehaztuz.

2. Errekerimendua egingo da Erregistroan horrexetarako zehaztu den egoitzan; notarioak zordunari egingo dio zuzenean errekerimendua, eta hori etxean izan ezean, bertan dagoen ahaiderik hurbilenari, familiakoari edo dependenteari, hori hamalau urtekoa baino zaharragoa bada; egoitza horretan ez badago inor, atezainari edo auzokiderik hurbilenari egingo zaio errekerimendua.

3. Tokia dela-eta notarioak ez badu eskumenik, lurraldearen araberako eskumena duen beste baten bidez egingo da errekerimendua.

4. Errekerimendua ezin bada egin ezarritako moduetako batean, notarioak bere jarduna eta akta amaitutzat joko ditu, eta zabalik geratuko da kasuan kasuko epaiketa-bidea.

236.d. artikulua 1. Errekerimendua egin zenetik hamar egun igarota ez bazaio jaramonik egin horri, azken jabari-inskripzioa zein pertsonaren izenean agertu eta pertsona hori zorduna ez bada, notarioak berari jakinaraziko dio jarduna hasi dela, bai eta exekutatzen den hipotekaren osteko zama, karga nahiz idazkunen titularrei ere, horiek guztiek enkantean parte har dezaten, bidezko baderitzote, edota errematea egin baino lehen, kredituaren, korrituen eta gastuen zenbatekoa ordain dezaten, hipotekak bermatutako zatian.

2. Jakinarazpenok egingo dira interesdunen egoitzetan, Jabetza Erregistroan agertzen direnetan, notario-legeriak ezarritakoaren arabera.

Egoitzak ezezagunak badira, zedula bidezko jakinarazpena edo hartu izanaren adierazpendun posta bidezko jakinarazpena ezinezkoa bada, edota notarioak ez badaki jakinarazpena benetan jaso den, iragarkien bidezko jakinarazpena egingo da; iragarkiok Udaletxeko zein Jabetza Erregistroko tauletan agertuko dira, eta enkantearen ondoreetarako, finkaren balioa 5 000 000 pezetatik gorakoa bada, baita kasuan kasuko probintziako nahiz autonomia erkidegoko «Aldizkari Ofizial»ean ere.

3. Artikulu honetan xedatutakoaren ondoreetarako, ondasun hipotekatuaren gaineko eskubide erreala, zama edo karga eskuratu duenak nazio-lurraldearen barruko egoitza agerraraz dezake Erregistroan, exekuzio-kasuetan jakinarazpenak bertan egin dakizkion.

Pertsona hori zein eskubide erreal, zama edo kargaren titular izan, eta horren inskripzioaren bazterrean eginiko oharraren bidez agerraraziko da inguruabar hori.

236.e. artikulua 1. Hirugarren edukitzaileak erreklamatzen den zenbatekoa ordaindu badu, hipotekak bermatutako zatian, notarioak bere jarduna eta akta amaitutzat joko ditu, ordainketa egin delako eginbidearen bitartez.

Hala denean, akta hori erabil daiteke hipoteka ezerezteko.

2. Erregistroan hipotekaren ostean agerrarazitako zama, karga nahiz eskubideen titularrak egin badu ordainketa, notarioak errekerimendua egingo dio, jardunari ekitea nahi duen adieraz dezan.

Halaxe nahi izanez gero, jardunari eutsiko zaio, eta ordainketa egin zuenak berori jaso duen hartzekodunari zegokion egoera juridikoa hartuko du.

Jardunari ekin nahi ez bazaio, jarduna eta akta amaitutzat joko dira, ordainketa egin delako eginbidearen bidez.

Akta hori titulu askietsia izango da, Erregistroan agerrarazteko ordainketa jaso duen hartzekodunaren eskubide guztietan subrogatzen dela ordaintzailea.

236.f. artikulua 1. Aurreko artikuluetan xedatutakoa bete ostean eta lehen aipatu ordainketa-errekerimendua nahiz azken jakinarazpena egin zirenetik hogeita hamar egun igarota, finkaren enkantea egingo da notarioaren aurrean.

2. Enkantea noiz egin eta gutxienez hogei egun lehenago iragarri behar da.

3. Iragarriak, Udaletxe zein Jabetza Erregistroko iragarki-oholean jarri ez ezik, exekuzioa zein probintzia nahiz autonomia erkidegotan gauzatu eta bertako «Aldizkari Ofizial»ean sartuko dira, baita finkak dauden probintziako edo autonomia erkidegoko «Aldizkari Ofizial»ean ere, baldin eta enkanterako zenbatekotzat hartu den balioa 5 000 000 pezetatik gorakoa bada.

Balio hori 12 000 000 pezetatik gorakoa denean, aurrekoaz landara, iragarkiak «Estatuko Aldizkari Ofizial»ean argitaratuko dira.

Halaber, beste edozein baliabidetan ere argitara daiteke, hala eskatzen duen interesdunaren kontura.

4. Iragarkietan laburrean adierazi behar dira finkaren identifikazioa, enkantea egiteko tokia, eguna eta ordua, enkantearen oinarri izango den zenbatekoa eta hurrengo inguruabarrak: 236.a. eta 236.b. artikuluek aipatu agiriak zein ziurtagiria notariotzan kontsulta daitezkeela; lizitatzaileen ustez titulazioa nahikoa dela; eta exekutatzen den hipotekaren aurreko zama, karga nahiz idazkueak indarrean iraungo dutela.

Lehenengo enkantean eskaintzailerik ez egotearen edo enkante horrek huts egitearen kasuetan aurreneurriak hartzeko, bigarren enkantea egiteko tokia, eguna eta ordua zehaztuko dira, beste hogei eguneko epean.

Modu berean iragarriko da hirugarren enkantea.

5. Postatruke ziurtatuaren bidez, notarioak enkanteetarako finkatu diren toki, egun eta orduaren berri emango dio azken jabari-inskripzioaren titularrari.

236.g. artikulua 1. Jarduna zein notariotzatan egin eta enkanteak ere bertan egingo dira, edota notarioak horretarako zehaztu duen lokalean.

Finka non izan eta toki horretan hainbat notariotza daudenean, Notarioen Elkargoko Zuzendaritza-batzak enkanteak egiteko lokala gaitu ahal du.

2. Lehenengo enkantean zenbatekoa izango da hipotekaren eraketa-eskrituran itundutakoa.

Ez da onartuko zenbateko horren azpitik eginiko eskaintzarik.

3. Lehenengo enkantean ez bada onartzeko moduko eskaintzarik, bost eguneko epe-mugaren barruan hartzekodunak eska dezake bere kredituaren ordainean finka nahiz finkak adjudikatzea zenbateko horrekin, aurreko zamak indarrean daudela onartuz.

Adjudikazioa eska dezake berarentzat edota hirugarrenei lagapena egitekotan.

4. Hartzekodunak ahalmen hori erabili ezean, bigarren enkantea egingo da, zenbatekoa lehenengoaren 100eko 75 izanik, eta ez da onartuko horren azpiko eskaintzarik.

5. Bigarren enkantean ere ez bada onartzeko moduko eskaintzarik, bost eguneko epe-mugaren barruan hartzekodunak eska dezake adjudikazioa, bigarren enkanteko zenbatekopean eta hirugarren idatz-zatian ezarritako baldintzekin.

6. Hartzekodunak eskubide hori ere erabili ezean, hirugarren enkantea egingo da, ezelako zenbatekorik gabe.

7. Hirugarren enkantea egindakoan eskaintza bigarrenaren zenbatekotik beherakoa izan bada, errematatzailea izan ez den hartzekodunak, finkaren ugazabak zein baimendun hirugarrenak eskaintza hori hobe dezake, bost eguneko epe-mugan.

Epe horretan eskaerarik egin ezean, finka errematatzaileari adjudikatuko zaio.

Hobekuntza eskatuz gero, horietako bakoitzak bigarren enkanteko zenbatekoren 100eko 50 jarri beharko du zainpean, hartzekodunak izan ezik, eta jarraian notarioak beste lizitazio bat irekiko du eskaintzari horien artean; finka adjudikatuko zaio proposamenik onena egin duenari.

Lizitazioa notarioak zehaztutako egunean egingo da, eskaintza hobetu zenetik bost eguneko epean.

Lehenengo eskaintzariak bigarrenak egin duen hobekuntza ikusita eskaintza egiteari uko egin duela adieraziz gero, lizitazioa bazter utzi eta finka bigarrenaren izenean errematatu dela ulertuko da.

236.h. artikulua 1. Hartzekoduna enkante guztietan ager daiteke eskaintzari moduan, eta, lizitazioan parte hartzeko, ez du ezer zainpean jarri behar.

2. Gainerako eskaintzariek lehenengo zein bigarren enkantean parte hartu ahal izateko, kasuan kasuko zenbatekoaren 100eko 30 jarri behar dute zainpean notariotzan edo horretarako destinatu den establezimenduan, inolako salbuespenik gabe.

Hirugarren enkantean, bigarrenaren zenbatekoaren 100eko 20 gordailutu behar da.

3. Enkanteetan, idatzizko eskaintzak egin daitezke agiri itxietan, enkantearen iragarkia agertzen denetik hori egin arte, eta agiriarekin batera, aurretiazko gordailua egin delako egiaztagiria aurkeztu behar da.

Notarioak itxita gordeko ditu agiriak eta lizitazio egintza hastean irekiko dira; ordurako ez dira onartuko idatzizko eskaintzarik onenaren azpitik egindako ahozko eskaintzak.

4. Exekutatzaileari eginiko adjudikazioa edo horren zein geroko hartzekodunarentzat eginiko errematea bakarrik buru daiteke hirugarrenari lagatzeko.

Ahalmen hori erabiltzen duen errematzaileak lagapena egiaztatu behar dio, enkantea zein notarioren aurrean egin eta notario horri, eta egiaztapenean lagapen-hartzailea ere egon behar da, lagapena onartzeko. Hori guztia egin behar da, erremate-prezioaren gainerako zatia ordaindu baino lehen edo aldi berean.

236.i. artikulua 1. Errematearen osteko zortzi egunetan, eskuratzaileak zainpean jarri behar du enkantean parte hartzeko gordailututakoaren eta prezio osoaren arteko diferentzia.

2. Epe berean, idatzizko eskaintza egin duen eskaintzariak adjudikazioa onartu behar du, eta, hala denean, errematea lagako da.

3. Errematatzailea hartzekoduna bera izanez gero, horrek errematearen zenbatekoaren eta hipotekak bermatutako kredituaren gehi korrituen arteko diferentzia bakarrik ordaindu behar du; hala ere, exekuzioaren gastuak likidatzean, hartzekodunari gastuok itzuliko zaizkio zainpean jarritakotik, hipotekak bermatutako zenbatekoraino.

4. Modu berean jardungo da, hartzekodunak eskatu duenean finka edo finkak adjudikatzeko, eta hipotekak bermatutako zenbatekoa enkantearen zenbateko moduan ezarritakoa baino txikiagoa denean.

236.j. artikulua 1. Enkantearen zenbatekoa estali duten eskaintzariek itzulketa eskatu beharrean kopuru zehatzak zainpean jarri dituztenean, kopuru horiek honexetarako erreserbatuko dira: errematatzaileak betebeharra bete ezean, eskaintzen hurrenkeraren arabera horren atzetik datozenentzat egin dadin errematea, baldin eta horiek euren adostasuna eman badute.

Behin adjudikaziodunak betebeharra betetakoan, eskaintzariei zainpean jarritako kopuruak itzuliko zaizkie.

2. Finkatutako epean errematzaileak ez badu zainpean jarri prezioaren osagarria, ulertuko da erremate nagusia ondorerik gabe geratu dela eta hurrengo eskaintzariarentzat egin dela; horretarako, aurreko idatz-zatiko erreserba eta onarpena egin behar izan dira, eta eskaintzari horrek eskainitako zenbatekoa gehi aurreko errematatzaileek zainpean jarri eta galdutako kopuruak izan behar dira hutsik geratutako erremate nagusiaren bestekoak.

3. Aurreko artikuluaren lehenengo idatzatiaren ondoreetarako, eskaintzariari errematearen berri eman behar zaio.

Erreserba eta onarpenik egon ez bada, edota bigarren zein hurrengo eskaintzariek ez badute bete euren betebeharra, berriro egingo da lehengo enkantea, salbu eta eratutako gordailuekin ordain daitezkeenean, hala hipoteka bidez bermatutako kreditua eta korrituak, nola exekuzio-gastuak.

4. Errematatzaileak eta, hala denean, aurreko idatz-zatiko eskaintzariek eratu gordailuak erabiliko dira, lehenik eta behin, geroko enkantearen edo enkanteen gastuak ordaintzeko, eta gerakina izanez gero, hori erabiliko da, kreditua, korrituak nahiz exekuzioaren beste gastuak ordaintzeko.

5. Errematatzailea edo adjudikazioduna bada hartzekodun exekutatzailea bera, eta erremate- edo adjudikazio-prezioaren eta hipoteka bidez bermatutako kreditu eta korrituen arteko diferentzia likidatu dela jakinarazi zaionetik zortzi eguneko epean ez badu zainpean jarri diferentzia hori, errematea ere ondorerik gabe geratu dela adieraziko da; hala ere, hartzekodunak erantzungo du gero egin beharreko enkantearen edo enkanteen gastuengatik, eta, enkanteok gauzatu bitartean, hartzekodun horrek ez du izango kredituaren korrituak kobratzeko eskubiderik.

236.k artikulua 1. Errematearen prezioa erabiliko da exekuzioa eragin duen hartzekodunari ordaintzeko, inolako atzerapenik gabe, eta hipotekak bermatutako neurrian.

2. Geroko hartzekodunak izanez gero, gerakina zainpean jarriko da establezimendu publiko egokian, kreditu horiei lotuta.

Inguruabar hori Erregistroan agerraraziko da, bazterreko oharraren bidez.

Geroko hartzekodunik izan ezean, gerakina finkaren ugazabari eman behar zaio.

3. Gastuak likidatzean, notarioak bere jardunaren eta eginiko izapideen ondoriozko zerbitzu-sariak bakarrik hartuko ditu kontuan.

236.l. artikulua 1. Errematea nahiz adjudikazioa egindakoan, eta, hala denean, prezioa zainpean jarritakoan, errematatzaile edo adjudikaziodunak eta finkaren ugazabak edo 234. artikuluaren arabera izendatutako pertsonak akta protokoloan jaso eta eskritura publikoa egiletsi behar dute.

2. Aurreko artikuluetan ezarritako oinarrizko izapide nahiz eginbideak agerraraziko dira eskrituran eta, bereziki, ondokoak: 236.c eta 236.d. artikuluek agindutako jakinarazpenak egin direla; salmenta edo adjudikazioaren zenbatekoa hipotekak bermatutako kopuru osoaren bestekoa edo txikiagoa dela, edo, handiagoa izanez gero, gerakina zainpean jarri dela, 236.k artikuluaren bigarren idatzatian zehaztu bezala.

3. Eskritura titulu askietsia izango da, inskripzioa errematatzaile zein adjudikaziodunaren izenean egiteko, bai eta exekutatuko hipotekaren inskripzioa nahiz horren ostean Erregistroan agerrazitako zama, karga eta eskubide guztien idazkunak ezerezteko ere.

Agintari judizialak agindutako idazkunak salbuespen kasuak izango dira, baldin eta idazkun horiek ondorioztatzen badute hipotekaren indarraldia bera auzipean dagoela.

236.m. artikulua Adjudikaziodunak eskuratutako ondasunen edukitza eska diezaioke, ondasunak non izan eta toki horretako lehen auzialdiko epaileari.

236.n. artikulua Eginiko enkanteak hutsik geratu badira eta hartzekodunak ez badu erabili ondasun exekutatuak beretzat adjudikatzeko eskubidea, notarioak exekuzioa amaitutzat jo, akta itxi eta protokoloan jasoko du, eta irekita geratuko da kasuan kasuko epaiketa-bidea.

236.ñ. artikulua 1. Notarioak jarduna etengo du, jardun horren oinarri den hipoteka-tituluaren faltsukeria dela-eta prozedura kriminalaren izapideak gauzatzen ari direla agirien bidez egiaztatzen denean bakarrik, baldin eta prozedura horretan kereila onartu, auzipetze-autoa eman edo akusazio-idazkia egin bada, edota 236.b. artikuluaren hirugarren idatzatiak aipatu komunikazioa jaso bada jabetza-erregistratzailearen eskutik.

2. Aurreko idatzatiko inguruabarrak egiaztatutakoan, notarioak exekuzioa etetea erabakiko du, harik eta prozedura kriminala nahiz Erregistrokoa amaitu arte, hurrenez hurren.

Exekutzaileak eskatuta, exekuzioari ekingo zaio, baldin eta faltsukeria adierazi ez bada edota hipotekaren ezereztea inskribatu ez bada.

236.o. artikulua Zordunak, hirugarren edukitzaileek zein gainerako interesdunek egin ditzaketen erreklamazioei dagokienez, Hipoteka Legearen 132. artikuluaren azken bost lerrokadetan xedatutakoa bete behar da, artikulu hori aplikatzeko modukoa den heinean.

Ezereztea egiteko, finkaren ugazabak ezerezte-eskritura egiletsi behar du.

Interesdunen batek ezetza eman badio eskabidea sinatu zein berresteari, besteak demanda jar diezaioke epaiketa arruntean.

Ebazpena demandaren aldekoa bada, erregistratzaileak kasuan kasuko bazterreko oharra egingo du.

Hitzarmenak badakar kontratua oso-osorik zein zati batean suntsiaraztea edo eragingabe bihurtzea, ezerezte osoa edo zatikakoa egin behar da; eta, hitzarmenaren helburua bada baldintza etengarripeko kontratu inskribatua gauzatzea, bazterreko oharra egin behar da.

Zatikako ezereztea bidezkoa ez denetan, hipotekaren inskripzioaren bazterrean oharra egin daiteke, zorraren zati bat ordaindu dela agerrarazteko.

1. Hartzekodunak esanbidez adierazi behar du atzeratzearekin ados dagoela.

2. Zehaztu behar da kapital, korritu, kostu eta bestelako kontzeptuen gain etorkizuneko hipotekak izango duen gehieneko erantzukizuna, bai eta hipoteka horren gehieneko iraupen epea ere.

3. Aurretik jarriko den hipoteka Jabetza Erregistroan inskribatu behar da, horretarako hitzartu den epean.

Atzeratze hori agerrarazi behar da hipoteka atzeratuaren bazterrean ohar bat eginez; etorkizuneko hipoteka inskribatzen denean, ez dago zertan eskritura berririk egin.

Hirugarren zenbakian ezarritako epea igaro ondoren hipoteka berria inskribatu ez bada, atzeratze-eskubidea iraungiko da, eta inguruabar hori bazterreko oharraren bidez agerrarazi behar da.

Jaulkipena norbanakoek edo Merkataritzako Erregistroan inskribatuta ez dauden erakundeek egin badute, aurreko lerrokadak aipatu gordailua Jabetza Erregistroan egin behar da; baina interesdunek nahi badute tituluak kotizazio ofizialetan sartzea, horrexetarako bakarrik inskribatuko da norbanakoa edo erakunde hipotekatzailea Merkataritzako Erregistroan, eta taloitegiaren bikoizkina bertan gordailutuko da

Tituluok finka bat baino gehiago ukitzen dutenean, ez da beharrezkoa bertan agerraraztea legearen 154. artikuluaren azken lerrokadak aipatu inguruabarrak, eta nahikoa izango da hipoteka-inskripzioak zein Jabetza Erregistrotan egin eta Erregistro horren aipamena jartzea, bai eta, hala denean, Merkataritzako Erregistroarena ere; aipamen horietan, aurkezte-idazkunaren zein idazkunen bazterreko oharra nahiz oharrak zehaztu eta horien zenbakia eta data adierazi behar dira.

Hipotekok azken nahien ondorioz eratu direnean, testamentua titulu nahikoa izango da horiek inskribatzeko; testamentuarekin batera, testamentugilearen heriotza-ziurtagiria eta Azken Nahien Erregistro Nagusiak emandako ziurtagiria aurkeztu behar dira, eta pentsiodunak nahiz prestazioaren onuradunak jarauntsia banatzeko eskrituran zein beste eskritura batean eman dezake onarpena.

Inskripzioan nahitaez agerrarazi behar da azken pentsio edo prestazioa emateko data edota, bestela, pentsioa azkenduko duen gertakizuna edo baldintza.

Legearen 157. artikuluaren azken lerrokadak baimendutako kontrako ituna ezin izan daiteke, inola ere, bost urtetik gorakoa.

1. Ezkonsaria eman duen pertsonaren izen-abizenak eta ezkonsari horren izaera.

2. Ezkontza hitzartuta dagoelako edo egin delako adierazpena, eta, azken kasu horretan, ezkontzaren data.

3. Ezkontideen izen-abizenak, adina, egoera zibila eta auzotartasuna.

4. Ezkonsari zenbatetsia eratu delako adierazpena eta horren zenbatekoa.

5. Ezkonsari osoa edo horren zati bat inskribatu beharreko finka izanez gero, inguruabar hori.

6. Ezkonsaria zenbatesteko, finkari eman zaion balioa, balio hori alderdi bien adostasunez edo epailearen eskuhartzearekin zehaztu den adieraziz.

7. Ezkonsaria senarrari ematea.

8. Ezkonsari-kontratuan hizpatutako baldintzak, senarrak finka berean izango duen jabaria ukitzen dutenak.

9. Senarrak jabaria legeen arabera eta hizpatutako baldintza berezien arabera eskuratu duelako adierazpena.

10. Hurrengo aipamenak: finkaren gaineko legezko hipoteka eratu eta inskribatu dela, emazteak horri uko egin diola edota senarrak hipoteka beste ondasun batzuen gain eratu duela.

1. Ezkontza hitzartu edo egin dela, bigarren kasuan ezkontzaren data zehaztuz.

2. Emaztearen izen-abizenak, egoitza, adina eta aurreko egoera zibila, halakoa jakinez gero.

3. Ezkonsaria, dohaintza edo izaera bereko ondasun-ematea eratzeko agirien zerrenda.

4. Ezkonsaria eratu duen pertsonaren izen-abizenak eta egoitza, ezkonsari hori zenbatetsia dela eta notarioak ematearen gaineko fede eman duela adieraziz.

5. Ezkonsari, dohaintza nahiz ondasun-ematearen zenbatekoa edo zenbatespena.

6. Ezkonsari-hipoteka eskatu duen pertsonaren izen-abizenak eta legezko izaera, eta, hipoteka eratzeko ebazpen judiziala eman bada, horren zati xedatzailea, data eta berori eman duen epaitegia edo auzitegia.

7. Hipotekaren onarpena eta hipoteka hori nahikoa delako adierazpena, finkak duen erantzukizunaren zehaztapena, eta, tituluaren arabera, ondasun hipotekatuen artean eginiko banaketa, ezkonsaria eratu duenak, hipoteka duenak edo, hala denean, hipoteka hori kalifikatu behar duenak egindakoa; horren inguruan epai-espedientea eragin bada, eman den ebazpena, horren data eta berori eman duen epaitegia edo auzitegia.

Inskripzioa horretara eginez gero, ez da jarriko 254. artikuluak agindutako bazterreko oharra.

Azken kasu horretan, senarrak adierazi behar du ez duela halako ondasunik, eta eskuratzen dituen lehenengo ondasun higiezinen gaineko hipoteka eratzeko betebeharra hartuko du, legearen 180. artikuluan xedatutakoa betetzeko.

Ezkonsari moduan eman beharreko ondasunen ugazaba emakume adin nagusikoa bada eta horrek ondasun horien gaineko xedapen askea badu, senarrak ez du zertan bete aurreko lerrokadan ezarritako betebeharra, emazteak uko egin ahal diolako betepen hori eskatzeari, baina kasu horretan, notarioak beraren eskubidearen berri eman behar dio emazte horri, 249. artikuluaren ariora.

Inskripzioa egiteko behar diren agiriekin batera legearen 185. artikuluak aipatu eskritura aurkeztuz gero, inskripzioan adierazi behar da ondasunok erreserbapekoak direla.

2. Ondasunak inskribatu badira, horien izaera agerrarazi behar da kasuan kasuko inskripzioan eginiko bazterreko oharraren bidez.

1. Ondasunak erreserbatzeko betebeharra duenak aseguratu behar diren ondasunen inbentarioa eta peritu-tasazioa aurkeztuko ditu lehen auzialdiko epaitegian; horrekin batera, hipotekan eskaintzen dituen ondasunen zerrenda eta horien gaineko jabaria frogatzeko tituluak aurkeztuko ditu, bai eta ondasunon balioa nahiz ondasunok zametatik aske daudela egiaztatzeko agiriak edo zamak zehazten dituzten agiriak ere.

Erreserbatu beharreko ondasunen inbentarioa eta tasazioa izango dira banaketa-eragiketetan epaiketan zein epaiketatik kanpo egin direnak eta, halakorik izan ezean, erreserbagileak horretarako egin dituenak, Prozedura Zibilaren Legeko 1066. artikuluaren hurrenkerarekin, ondasunen balioa agerraraziz eta balio hori zehazteko kontuan izan dituen datuak zein agiriak aurkeztuz.

Hipotekan eskaintzen dituzten ondasunen jabaria egiaztatzeko, erreserba egiteko betebeharra dutenek, gutxienez, azken eskuraketaren tituluak aurkeztu behar dituzte, baita erregistratzaileak egindako ziurtagiria ere, bertan ondasun horien gaineko jabetza eta zamak agerraraziz.

Agiri horiek ez badute ondorioztatzen ondasunen balioa, beste agiri sinesgarri batzuk aurkeztu behar dira, balio hori egiaztatzeko.

2. Epaileak uste badu ondasunen zerrendak zehatzak direla eta eskainitako hipoteka nahikoa dela, probidentzia emango du, espedientean bertan akta egiteko aginduz; akta horretan ondasunak erreserbatu beharrekoak direla adierazi behar da, izaera hori kasuan kasuko jabari-inskripzioen bazterrean agerrarazteko, eta artikulu honen lehenengo lerrokadan zehaztutako itzulketa nahiz kalte-ordainak bermatzeko hipoteka eratu behar da, erreserbagileak bere jabetzapeko ondasun higiezinetatik berme moduan eskaintzen dituenen gain.

3. Epaileak zalantzak baditu erreserbagileak eskainitako hipoteka nahikoa izatearen inguruan, agin dezake bidezko deritzen izapideak egin eta agiriak auzkez ditzala erreserbagile horrek, inguruabar hori egiaztatzeko.

4. Hipoteka nahikoa ez bada, eta erreserba egiteko betebeharra duenak hipotekatzeko moduko beste ondasun batzuk dituenean, epaileak aginduko du hipotekak bere barruan hartzea haren ustez erreserba-eskubidea aseguratzeko nahikoak diren ondasunak.

Erreserbagileak beste ondasunik izan ezean, epaileak aginduko du hipoteka eskaini diren ondasunen gain era dadin, baina ebazpenean ondasunok ez direla nahiko zehaztuta eta erreserbagileak lehenengo eskuratzen dituen ondasun higiezinekin hipoteka hori zabaltzeko betebeharra duela adierazita.

5. Artikulu honen bigarren erregelak aipatu aktak 263. artikuluak zehazten dituen inguruabarrak jaso behar ditu; akta hori erreserbagileak sinatu, idazkariak eskuetsi eta epaileak onetsiko du.

6. Erregistroan aktaren nahiz onespen-autoaren kopia bikoiztua aurkezten denean, kasuan kasuko idazkunak eta inskripzioak egingo dira, erreserbatu beharreko ondasunen izaera egiaztatu eta hipoteka eratzeko.

2. Erreserbatu beharreko ondasunak bigarren edo hurrengo ezkontza egin ostean eskuratu badira edo Kode Zibilaren 980. artikuluak aipatu kasuren bat gertatu bada, ondasunak eskuratu direnetik hasiko da zenbatzen epe-muga hori.

Erreserbagileak uko egiten badio kopia horiek jasotzeari edota Erregistroan aurkezteari, epaileak ofizioz igorriko ditu kopiak.

Epaileak gisa berean jardungo du, kopiak jaso eta hirurogei egun igarotakoan erreserbagileak ez badio itzuli horietako bat auzitegiari erregistratzaileak sinatutako oharrarekin, hipoteka eratu dela edo bazterreko oharra egin dela adieraziz.

Aurreko bi lerrokadetako kasuetan, erreserbaren gain interesa izan eta espedientean parte hartu duen pertsonak edo hipoteka eskatu duenak eska dezake kopiak berari ematea, horiek kasuan kasuko Erregistroan aurkezteko.

1. Erreserba-eskubidearen oinarri den titulua edo legezko arrazoia eta horren norainokoa, bai eta horrekin lotutako pertsonen izen-abizenak ere.

2. Erreserba eratu duen aita zein ama berriz ezkondu bada, ezkontzaren data; Kode Zibilaren 980. artikuluko kasuetan, ezkontzaz kanpoko seme-alabaren jaioteguna edota adopzioaren data: eta, hala denean, aurrekoak ondasunak noiz onartu dituen.

3. Erreserba eskatu dutenen izen-abizenak edota, hala denean, Fiskaltzak agindu duela erreserba hori.

4. Erreserbatu beharreko ondasunen zerrenda eta balioa.

5. Erregelamendu honen 260. artikuluak edo legearen 165. artikuluak arautu espedientea instruitu delako adierazpena.

6. Epailearen adierazpena, onartu den hipoteka nahikoa dela esanez, edo, hala behar denean, erreserbagileak eskuratzen dituen lehenengo ondasun higiezinak nahiz eskubide errealak hipotekatzeko betebeharra duela zehaztuz.

Erreserbagileek ondasunak erreserbatu beharrekoak direla esanbidez agerrarazten ez duten bitartean, erregistratzaileek ez dute izaera hori aipatuko kasuan kasuko idazkunak egitean; eta Erregistroaren ondoreetarako, aurkeztutako agiriek edo aurreko inskripzioek ondorioztatuko datu zein aipamenak ez dira nahiko izango, ondasunok erreserbatu beharrekoak direla ulertzeko.

Inskripzioa egin ostean, bazterreko oharraren bidez agerraraziko da ondasunak erreserbatu beharrekoak direla, hori bidezkoa denetan.

1. Hipoteka eratu duen aitaren, amaren edo bien inguruabarrak eta hipotekaren onuradun den seme-alabarenak.

2. Higiezinak ez izateagatik, hipotekaren bidez aseguratu nahi diren ondasunen jatorria.

3. Ondasunen izaera eta ondasunoi eratxiki zaien balioa.

4. Hipoteka aita edo amaren borondatez eratu delako edo ebazpen judizialaren bidez eratu delako adierazpena, legearen 165. artikuluaren arabera hipoteka hori eskatu duen pertsona zehaztuz.

5. 263. artikuluaren 6. zenbakiko eta 264. artikuluaren inguruabarrak.

1. Tutorearen izen-abizenak eta nork izendatu duen berori.

2. Tutoretza mota.

3. Izendapena agerrarazten duen agiria eta horren data.

4. Fidantza kendu ez dela, edota tutorea fidantza emateko betebeharretik salbuetsita egon arren, Familia-kontseiluaren iritzirako beharrezkoa izan zela hori eskatzea.

5. Tutoretzapekoak dituen ondasun higigarrien, errenten eta erabilgarritasunen zenbatekoa.

6. Eman behar den fidantzaren zenbatekoa, hipotekaren, bahiaren edo fidantza pertsonalaren bidez aseguratu behar den zatia zehaztuta.

7. Modu horretara aseguratu den zenbatekoaren gaineko hipotekaren eraketa.

8. Finka bakoitzak duen erantzukizunaren zehaztapena, egin den banaketaren arabera.

9. Familia-kontseiluak fidantza onetsi badu, onespen-erabaki horren kopia.

Hipoteka inskribatuko da erregelamendu honetan ezarritakoaren arabera eta artikulu honetako inguruabarrak adieraziz.

Aurreko lerrokadan zehaztutako kontribuzio zein zergak ez direnetan, eskubide erreala enbargoaren aurreneurrizko idatzohar egokiaren bidez inskribatu bada kobratze-eskubidea Erregistroan agerrarazi baino lehen, harako lehentasunak ez du ukituko eskubide erreal horren titularra.

1. Kasuan kasuko ondasun higiezinaren edo higiezinen deskripzioa, horien gain eratutako eskubide errealak adierazita.

2. Tituluaren aipamena edo, titulurik ez dagoelako adierazpena eta, betiere, ondasunak eskuratzeko data eta arrazoia.

3. Ondasunak norenak izan eta pertsona horren zehaztapena, beraren egoitza aipatuz, hori ezaguna denean.

4. Eskuraketa hori egiazta dezaketen frogen zerrenda, eta lekukoen bidezko froga eskaintzen bada, lekukoen izen-abizen eta egoitzen adierazpena.

5. Katastroan zein amilaramenduan ondasunak noren izenean egon, eta pertsona horren izen-abizenak eta egoitza.

6. Hurrengoen izen-abizenak eta egoitza: finka mugakideen ugazabena, inskribatu nahi diren finken gaineko eskubide errealen titularrena, landa-finken kasuan finkaren egitezko edukitzailearena, eta hiri-finken kasuan atezainarena edo, halakorik izan ezean, maizterrena.

Espedientea hasten duenak idazki berean eska dezake manamendua ematea, prozeduraren hasierari buruzko aurreneurrizko idatzoharra egin dadin.

Jabetza Erregistroaren ziurtagiriak egiaztatuko du, erregela horren a) letrak ezarritako inskripzioa ez dagoela.

Epe horren barruan, berriro aurkez daiteke agiria ohar edo ziurtagiri horrekin batera, eta, kasu horretan, idatzoharra inskripzio bihurtuko da.

Ez da beharrezkoa jaraunsle zein kausadun izaera agirien bidez egiaztatzea; baina zitazioa jaso dutenek espedientean agertuz gero, auzitegiari adierazi behar dizkiote izaera berbera duten beste pertsonen izen-abizenak eta egoitza, pertsonok badira.

Halaber, baso izatera destinatu diren finkei buruzko espedienteetan, espedienteon berri eman behar zaio kasuan kasuko baso-mugabarruko burutzari, eta, herri-basoetatik hurbil dauden landa-finken kasuan, gauza bera egin behar da, epaileak bidezko deritzonean.

Prozeduraren hasierari buruzko aurreneurrizko idatzoharra egin bada, idatzohar hori behin betiko inskripzio bihurtuko da.

Jabetza Erregistroak emandako ziurtagiriak legearen 201. artikuluaren c) letrako datuak jaso behar ditu, eta eskaera-orrian adierazitakoaren eta ziurtagiriaren edukiaren artean desberdintasunak antzemanez gero, espedientea etengo da, harik eta, epailearen iritzirako, desberdintasun horiek argituta geratu arte.

Ondasunak norengandik etorri eta 269. artikuluak pertsona horren kausadunentzat xedatzen duena aplikatuko zaie titular inskribatuaren kausadunei ere; espedientea eragin duenari ezin eska dakioke azken inskripziotik beraren eskubidea eskuratu arte gertatu diren eskualdaketak zehaztu edo egiaztatzea.

Finkak notario-mugabarru edo notario-alde bat baino gehiago ukituz gero, finkaren zatirik handiena non izan eta toki horretako notarioa izango da notario doia, legearen 210. artikuluaren lehenengo erregelak agindutakoaren arabera.

Aktak hurrengo inguruabarrok adierazi behar ditu:

a) Agerleari buruzko gaitasun-iritzia eta ezagutza-fedea.

b) Espedientepeko ondasun higiezinaren edo higiezinen deskripzioa eta horien gain eratu diren eskubide errealei buruzko adierazpena.

c) Ondasun higiezina eskuratzeko titulua, ahal izanez gero, ondasunak norengandik etorri eta pertsona horren zein beraren kausadunen izen-abizenak eta egoitza zehaztuz, baita jakinarazpena jaso behar duten gainerako pertsonena ere.

d) Finkak Erregistro, Katastro, Amilaramendu zein Erregistro Fiskalean duen egungo egoera.

e) Egiaztatu beharreko egitateari buruzko zinpeko baieztapena eta notarioari eginiko errekerimendua, eginbide zein jakinarazpen egokiak egin ditzan.

Aktari legearen 203. artikuluak aipatu ziurtagiriak gehituko zaizkio, bai eta interesdunak bere eskubidea egiaztatzeko aurkeztu dituen agiriak ere.

Jakinarazpen horiek Notario-erregelamenduak ezarritakoaren arabera egingo dira.

Halaber, eginbide baten bitartez agerraziko da ediktuak argitaratu direla, eta iragarkiak berridatzi edo aktan sartu behar dira zati egokian, baita kasuan kasuko udalaren idazkariak emandako ziurtagiria ere.

1. Akta hasi dela, horren helburua eta akta eskuetsi duen notarioa.

2. Aktak aipatu finken deskripzioa.

3. Eskatzailearen izen-abizenak eta egoitza.

4. Jakinarazpena egin eta hurrengo hogei egunetan interesdunak notarioaren aurrean ager daitezkeela, euren eskubideak azaldu eta egiaztatzeko.

Notarioaren iritzirako egitatea ez bada behar bezala egiaztatu, beste eginbide zein froga batzuk egin ditzake bere kabuz nahiz interesdunak hala eskatuta, edota akta amaitutzat jo dezake, protokoloari erantsiz, amaiera-datari dagokion zenbakiarekin.

Bestela, froga berriak egiteko probidentzia eman eta hurrengo hamar egunetan egin beharko dira froga horiek, eta ebazpena emateko hilabeteko epea azken froga egin denetik hasiko da zenbatzen.

Ebazpen judiziala autoa izango da, eta bertan espedientea protokoloan jasotzea eta kasuan kasuko inskripzioa nahiz ezerezteak egitea aginduko da, ezerezte horien liburukia, liburua, folioa eta zenbakia adieraziz.

Espedientea protokoloan jasotzeko, notario-akta behar da, eta, horren ostean, jatorrizko espedientea eta emandako autoaren lekukotza judiziala jarriko dira.

Kontraesaneko idazkunok hogeita hamar urte baino gutxiago izanez gero, aktak inskriba daitezke haien titularrak edo horren kausadunek notarioaren aurrean esanbidezko zein isilbidezko adostasuna eman dutenean bakarrik.

Ulertzen da isilbidezko adostasuna dagoela, titularra zein horren kausadunak notarioaren aurrean agertu direnean, inolako aurkajartzerik egin edo iragarri gabe.

Betekizun horiek gauzatutakoan, agerraldiaren osteko zortzi egunetako epean notarioak lehenengo auzialdiko epaileari bidaliko dizkio gauzatu diren eginbideak eta aurkeztu diren agiriak, beste izapiderik gabe, legearen 203. artikuluaren ondoreetarako.

Notarioak modu berean jardungo du, erreklamaziogileak kasuan kasuko idazkari judizialak emandako ziurtagiriaren bidez egiaztatzen duenean epaiketa arruntean demanda jarri duela eskatzailearen uzia aurkaratzeko, bai notarioaren ustez agerraldian erakutsitako agiriak askiezak izan direlako, bai auzia zuzenean eragin delako.

Eman den epaiak aurkarapena gaitziritzi badu, notarioari horren lekukotza bidaliko zaio jatorriko espedientearekin batera, 293. artikuluaren azken bi lerrokadetan xedatutakoa kontuan hartuta.

1go.) Legearen 199. artikuluaren b) lerrokadan eta 205. artikuluan xedatutakoaren arabera, inoren izenean inskribatu ez diren finkak immatrikula daitezke hurrengo kasuetan, eskuraketa-titulu publikoaren bidez:

1. Eskualdatzaileak edo kausatzaileak inskribatu nahi den finka eskuratu zuela egiaztatu duenean, agiri sinesgarriaren bidez.

2. Halakorik izan ezean, eskuraketa-titulu publikoa osatzen denean eskualdatzailea edo kausatzailea ugazabatzat hartu dela egiaztatzen duen nabaritasun-aktaren bidez.

Kasu bietan, eskuraketa-titulu publikoak nahitaez adierazi behar du immatrikulatu nahi den finkaren edo finken katastro-aipamena, eta, horrekin batera, finka horiei begira katastroak emaniko ziurtagiri deskribatzaile eta grafikoa aurkeztu behar da; deskripzio hori bat etorri behar da tituluan agertzen denarekin, eta ziurtagiriek ondorioztatu behar dute, gainera, katastroan eskualdatzailearen edo eskuratzailearen izenean agertzen dela finka.

Aurreko lerrokaden ondoreetarako, «agiri sinesgarriak» esaldiak barneratzen ditu, bai legearen 3. artikuluko agiriak, bai, Kode Zibilaren 1227. artikuluaren arabera, hirugarrenei begira froga egiten dutenak, datari dagokionez.

Agiri sinesgarriek oinarrizko inguruabar moduan jaso behar dute beti finka edo eskubidearen deskripzioa, egintza edo kontratuaren izaera, eskualdatzaile eta eskuratzailearen izen-abizenak, hala denean, funtzionario eskueslea eta agiriaren data.

Nabaritasun-akta osagarriaren helburua ondokoa da: notario eskueslearen iritzirako immatrikulatu nahi den finkaren edo finken eskualdatzailea finken ugazaba delako nabaritasuna egiaztatu eta adieraztea; akta horrek Notario-erregelamenduaren 209. artikuluaren araberako izapideak izango ditu, eta aktak zein titulu publiko osatu eta horrekin batera zein gerogarrenean eskuetsi ahal da berori.

2gn.) Inguruabar orokorrak ez ezik, egiten den inskripzioak eskualdatzailearen tituluaren edo nabaritasun-akta osagarriaren oinarrizko inguruabarrak ere jaso behar ditu.

Horrez landara, idazkuna legearen 205. artikuluaren arabera eta 207. artikuluaren mugapenarekin egin dela adierazi behar da, eta akta hori eragingarria izango da, baldin eta Erregistroan agerrarazi bada jarraiko 4. idatzatiko ediktua argitaratu dela.

Tituluaren oineko idatzagiri-oharrean alde berberak agerrarazi behar dira.

3gn.) Edu berean, inskribatutako finken luze-zabal handiagoak immatrikula daitezke, baldin eta eskuraketa-titulu publikoek hala ondorioztatzen badute, eta 1. idatzatian arautu bezala egiaztatzen bada eskualdatzaileak aldez aurretik eskuratu duela finka luze-zabal handiagoarekin, katastroko aipamena adierazten bada, eta, horrekin batera, katastroak emandako ziurtagiri deskribatzaile eta grafikoa aurkezten bada, honexetarako: finka eta luze-zabal handiagoa ondo identifikatzeko, eta katastroan finka titular inskribatuaren zein eskuratzailearen izenean agertzen dela erakusteko.

Modu berean inskriba daitezke katastroko ziurtagiriaren bidez egiaztatu diren luze-zabal handiagoak, edota, inskribatutako luze-zabalaren bostena baino txikiagoak izanez gero, kasuan kasuko ziurtagiriaren zein txosten teknikoaren bidez egiaztatu direnak, 1996ko abenduaren 30eko Legearen 53. artikuluan ezarritakoaren arabera; ziurtagiri horien bitartez finka eta luze-zabal handiagoa ondo identifikatu behar dira, titulu eskualdatzailearen beharrizanik gabe.

Halaber, luze-zabal handiagoak Hipoteka Legearen eta erregelamendu honen araberako jabari-espedientearen bidez inskriba daitezke, edota aurretiaz katastroko aipamenen inguruan aipatu legeriak arautzen duen izate eta nabaritasun-aktaren bidez.

Beste alde batetik, inskribatutako luze-zabalaren hogeirenetik beherako gaindikinak Erregistroan agerraraz daitezke, azaleraren zuzenketa moduan.

Kasu guztietan, ezinbestekoa da erregistratzaileak oinarridun zalantzarik ez izatea finkaren identitateari buruz; zalantzak izan daitezke, besteak beste, aldez aurretik ere luze-zabal handiagoa agertzea inskribatuta finka beraren gain, edota finka bereizketaren, zatiketaren nahiz elkartzearen bidez eratu izana, eta horren azalera zehaztasunez adieraztea bertan.

4gn.) Inork interesa badu artikulu honen lehenengo idatz-zatian eta 3. idatz-zatiaren lehenengo paragrafoan xedatutakoaren arabera egin diren inskripzioen gain, era pertsona horiei guztiei jakinaraziko zaizkie inkripziook, erregistratzaileak eskuetsitako ediktuen bidez. Inskripzio horietan, aurretiaz aipatu oinarrizko inguruabarrak jaso behar dira, eta finka zein udalerritan izan, eta bertako udalaren iragarki-oholean jarriko dira hilabetean; egitate hori egiaztatzeko, udal horretako idazkariak ziurtagiri edo eginbidea sinatuko du ediktuaren ostean.

Inskripzioaren bazterrean formalitate hori bete dela adierazteko oharra jarri ostean, ediktua Erregistroan artxibatuko da.

Erregistroan ez bada ediktua aurkeztu inskripzio-dataren hurrengo hiru hilabeteetan, inskripzio hori ofizioz ezereztuko da, bazterreko oharra jarrita.

Legearen 205. artikuluaren arabera inskribatutako finka osoaren edo horren zati baten gaineko eskubidea dutela uste dutenek halaxe alega dezakete auzitegi nahiz epaitegi eskudunean eginiko epaiketa adierazlean, eta epaileak agindu behar du demandaren aurreneurrizko idatzohar egokia egitea Erregistroan.

Halaber, artikulu horretan ezarritako ediktuak argitaratuko dira.

Emakida horietan segidako traktua geldiarazi denean, traktu horri ekin dakioke ziurtagiri horrekin batera aurkezten den jabari-espedientearen zein nabaritasun-aktaren bidez.

1. Inskribatu nahi den finkaren izaera, egoera, azalera-neurria, mugak, izena eta zenbakia, hala behar denean, bai eta zama errealak ere.

2. Kasuan-kasuan immatrikulatu nahi den eskubide errealaren izaera, balioa, baldintzak eta zamak, bai eta aurreko erregelak aipatu finkarenak ere.

3. Ondasun higiezina edo eskubidea zein pertsona edo korporaziori erosi eta horren izena, ezaguna izanez gero.

4. Eskuraketa-titulua edo eskuraketa egiteko modua.

5. Finka zein herri-zerbitzutarako edo helburutarako destinatu den.

Inguruabar horietako bat ezin bada agerrarazi, horrela adieraziko da ziurtagirian, agerrarazi ez diren inguruabarrok zehaztuta.

Ziurtagiriak ofizioko zigiludun paperean egingo dira, eta sinatutako minuta geratuko da kasuan kasuko espedientean.

Elizaren ondasunei dagokienez, kasuan kasuko apezpikuak ematen du ziurtagiria.

Erregistratzaileak inskripzioa egiteko oinarrizko betekizunen bat falta dela atzematen badu 303. artikuluaren arabera, ziurtagiria itzuliko du akatsa aipatuz, behin aurkezte-idazkuna egindakoan, baina aurreneurrizko idatzoharrik egin gabe.

Kasu horretan, beste ziurtagiri bat egin behar da, antzemandako akatsa zuzenean ongitzeko, edota ongitzea egiteko behar diren datuak askiezak direla agerrarazteko; horrez gain, erregistratzaileak bere kalifikazioari ekinez gero, kasuan kasuko gobernu-errekurtsoa jar daiteke, hala behar denean.

Agintari horrek bidezko deritzonean ondasun higiezina zein mugabarrutan izan eta bertako lehen auzialdiko epaileari jakinaraziko dio administrazio-espedienteak ondasun higiezin horren eta beraren titularraren inguruan azaltzen duen guztia, horrekin batera erregistratzaileak bidalitako idazkunaren kopia emanez.

Lehen auzialdiko epaileak aurrekari horiek erakutsiko dizkio idazkun horren arabera ondasun higiezinaren gaineko eskubideren bat izan dezakeen pertsonari, eta, pertsona horri entzundakoan, epaileak autoa emango du kasuan kasuko agiria inskribatzeko modukoa dela edo ez dela adierazita.

1. Jabaria eta gainerako eskubide errealak adierazi, aintzatetsi, eskualdatu, aldarazi edo kargatu direla adierazten duten tituluetan berrikuntzok deskribatuz, edota landaketa, eraikina nahiz hobekuntza hutsa agerrarazten duten tituluetan deskripzio hori eginez.

2. Obra berria deskribatzen duen eskritura publikoa eginda, bertan kontratistak adierazten badu obraren zenbatekoa ordaindu zaiola, edota eskritura horrekin batera, obraren arkitekto-zuzendariak zein udal arkitektoak emandako ziurtagiria aurkezten bada, eraikuntza hasita edo amaituta dagoela egiaztatzeko.

Idazki horrekin batera, alegatutako preskripzioa egiaztatzeko agiriak aurkez daitezke, halakoak izanez gero, eta, betiere, idazkiari legearen 210. artikuluaren bigarren erregelan ezarritako ziurtagiria gehituko zaio; ziurtagirian, erregela horrek agindutako inguruabarra ez ezik, ezereztu nahi den idazkunaren ostean zama zein karga berari buruzko beste idazkunik dagoen edo ez agerrarazi behar da.

1. Titular horrek bere titulua aurkeztu behar du Jabetza Erregistroan, eta titulu horren aurreneurrizko idatzoharra egitea eskatu behar du, aurretiaz inskribatuta ez egoteagatik.

2. Idatzoharra burututakoan, ugazabari errekerimendua egiten zaio notario edo epailearen bidez, jabe horrek finkaren jabetza inskriba dezan, errekerimendua egin zenetik hogei eguneko epean; jabeari ohartarazi behar zaio epe horretan errekerimendua betetzen ez badu edo horren aurka egiten ez badu, eskubide errealari buruzko idatzoharra egin duenak eska dezakeela inskripzioa, laugarren erregelak ezarritakoaren arabera.

Kargapeko ondasun higiezinaren ugazabak egoitza non izan eta bertako udal epailea izango da epaile eskuduna.

Errekerimendua 222. artikuluak ezarri bezala egingo da, eta, hori ezinezkoa izanez gero, probintziako «Aldizkari Ofizial»ean eta zirkulaziorik handiena duten egunkarietatik batean sartutako ediktuen bidez; kasu horretan, azken ediktua sartu denetik hasiko da zenbatzen hogei eguneko epe-muga.

3. Ugazabak ezin dezake aurkarapenik egin aldi berean ez badu eskatzen jabaria inskribatzeko, legearen seigarren tituluan ezarritako bideetatik edozein erabilita.

4. Hogei eguneko epea igarotakoan, idatzoharra egin duenak jabariaren inskripzioa eska dezake, eginiko errekerimendua egiaztatuz.

Beharrezko agiriak izan ezean, agiriok zein artxibotan izan eta bertako epailearengana zein epaileengana joko du pertsona horrek, epaileak ugazabari zitazioa egin diezaion, agirien kopia ateratzea agin dezan eta kopia hori idatzohargileari eman dakion horrexetarako; agiririk izan ezean, edota agiriak akastunak izanda ugazabak ongitu nahi ez dituenean, epaileak ugazabaren jabaria egiazta dezake, legeak eta erregelamendu honek agindu bezala.

5. Inork hala eskatuz gero, erregistratzaileak aurreko erregelen arabera inskribatuko du jabaria, hala denean, errekerimendua jasotzen duen agiria artxibatuz; interesdunek hala eskatu badute, erregistratzaileak, agiri horren ziurtagiriak eman ez ezik, eskubide errealaren idatzoharra behin betiko inskripzio bihurtuko du ere.

Idatzoharra iraungi bada, eskubide erreala inskribatuko da, titulua berriro aurkeztu eta gero.

1. Folio desberdinetan inskribatutako finka edo, hala denean, kuota zein partaidetza indibisoak pertsona beraren izenean immatrikulatu direnean, pertsona horrek eska dezake kontraesana ongitzea; horretarako, erregistratzaileak geroko inskripzio eta idazkunak Erregistroko foliorik zaharrenera lekualdatu behar ditu, folio berrienaren azkenean itxiera-idazkuna jarrita.

Lekualdaketak geroko idazkunen titularrak ukitzen baditu, horien adostasuna behar da, eskritura publikoan adierazita.

2. Immatrikulazio bikoitza pertsona desberdinen izenean agertzen bada eta pertsona horiek ados jartzen badira, hitzartutako folioa ezereztu edo zuzendu egingo da, pertsona horiek hala eskatzen dutenean eta, hala denean, interesdun guztien adostasuna lortzen denean, eskritura publikoan adierazita.

3. Immatrikulazio bikoitzak ukitutako finken gaineko edozein eskubide erreal inskribaturen titularrak, zuzenean edo aurreko erregelako adostasunik lortu ez duenean, autoa ematea eska diezaioke finka non izan eta toki horretako lehen auzialdiko epaileari; epaileak, interesdunei zitazioa egin ostean eta, betiere, finkaren identitatea frogatu denean, autoa emango du, inskripzio bien bazterrean immatrikulazio bikoitza egon daitekeela adierazten duen oharra egitea aginduz eta, horrez gain, egoki deritzon kauzioa eska dezake, gerta daitezkeen kalteak ziurtatzeko.

Autoak ez ditu ukituko interesdunek izan ditzaketen akzioak ondasun higiezinaren gaineko eskubide hobea adierazteko, eta akzio horiek epaiketa adierazle egokian egikari daitezke.

Oharra egin denetik urtebetera iraungiko da, salbu eta aurretiaz epaiketa adierazle egokian jarritako demandaren idatzoharra egin denean.

1. Okerra nahiz aipamen-eza zein idazkunetan eta zein lerrotan agertu, eta horien zehaztapena.

2. Hala denean, okerretara jarritako hitzak.

3. Okerretara jarritako edo jarri gabeko hitzen ordez jartzen direnak.

4. Idazkun zaharra zuzendu delako adierazpena.

5. Zuzenketaren arrazoia.

6. Tokia, data eta sinadura.

Horretara, «okerretara jarritako hitzak?» esan beharrean, «okerretara jarri da kontzeptu hau? etab.» esango da.

Idazkunak zenbakirik izan ezean, horren ordez, folioa eta idazkunaren onuradun den pertsonaren izena aipatu behar dira.

Zuzendutako idazkunaren eta, hala denean, egin den inskripzioaren bazterrean, aipamen-ohar egokiak egingo dira.

Bazterreko oharren zuzenketa egin behar da zuzendutako oharretatik ahalik hurbilen.

Zuzenketa hori egingo da, kasuan kasuko bazterreko oharra luzatuta.

1. Titular horrek onartzen badu idazkuna egin zuen funtzionarioak hutsegite horren ondorioz izan dezakeen erantzukizuna.

2. Inskripzioa, idatzoharra, ezereztea nahiz oharra sinadurarik gabe egin dela adierazten duen bazterreko oharra eta aurkezte-idazkuna behar bezala sinatu direnean; hala ere, aurretiaz erregistratzaileak aipamen-ezaren berri emango dio karguan beraren aurretik izan eta hutsegitea egin duenari ofizioaren bidez, eta kasuan kasuko idazkuna sinatzeko adostasuna eskatuko dio, idazkun hori egin zuen funtzionarioaren erantzukizun esklusiboaren menpe.

Funtzionario horrek ere ofizioaren bidez erantzungo du, adostasuna emanez edo adostasunik ez ematearen arrazoiak azalduz.

Ezinezkoa bada idazkunak sinatu ez zituen erregistratzailearengana jotzea, hil edo erretiroa hartu duelako edo beste arrazoi baten ondorioz, eta horrek adostasunik eman ez badu, bulegoaren titularrak horren berri emango dio Zuzendaritza Nagusiari egoki diren ondoreetarako, salbu eta titular horrek bere sinadura jartzea aukeratzen duenean, artikulu honen lehenengo zenbakiak ezarri bezala.

Idazkunetako sinadurarik ezak ongitzen direnetan, erregistratzaileak ongitze hori gauzatzeaz gain sinatzearen arrazoia azaltzen duen bazterreko beste ohar bat egingo du, idazkunen bazterrean, edota, oharren kasuan, jarraian.

Eskuespena emateko ofizioa Erregistroan artxibatuko da.

Sinadurarik eza ezin bada ongitu bide horiek erabilita, titulu honetan xedatutakoa aplikatu behar da, bai eta, hala denean, legearen 217. artikuluaren lehenengo lerrokadan ezarritakoa ere.

Zuzenketa hori egin behar da, nahiz eta zuzendu beharreko idazkuna ezereztuta egon.

Idazkuna egitean hitzen bat okerretara idatzi denean, ulerbidez, «Manzares» jarri bada «Manzanares» jarri beharrean, «legatu-hartzaileak» «legatu-hartzailea»ren ordez, «hipotekario», «hipoteka»ren ordez, eta abar, eta berehala atzematen denean oker hori, jarraian zuzen daiteke idazkun berririk egin gabe, honetara: «zuzen esateko, Manzanares; zuzen esateko, legatu-hartzaile; zuzen esateko, hipoteka», okerretara jarritako hitza edo hitzak parentesi artean sartuta.

Idazkuna sinatu baino lehen zuzendu gabeko edozein oker antzeman denean, honetara ongi daiteke: «Idazkun hau alderatzean, ikusi da ? lerroan, ? hitza irakurri beharrean ? irakurri behar dela».

Edota: «? hitza edo hitzak ez dira jarri».

Gainera, bazterreko ohar egokia egin behar da.

Edozein liburu nagusi zein laguntzailetan idazkuna hasi ondoren baina sinatu baino lehen, erregistratzaileak okerren bat antzeman badu idazkuna egin behar zen lekuaren aldetik edo eginiko lerroen aldetik, idazkuna deusezta daiteke, aurretiaz idatzitakoa ondore eta baliorik gabe geratzen dela agerraraziz, folio horretan okerretara egin delako, eta jarraian sinatuz.

Deuseztaturiko lerroen luzerak nahastea sorraraz dezakeenean, inguruabar hori adierazten duen oharra egin behar da bazterrean.

Behin idazkuna sinatutakoan, xedapen orokorraren arabera bakarrik ongi daiteke.

Jardun horren ondoriozko gastuak erregistratzailearen kontura geratuko dira, eta lekukotza ateratzearen ondoriozkoak, iheslari delako adierazpena jaso duen interesdunak ordaindu behar ditu.

Epe-muga hori igarotakoan interesduna ez bada agertu, erregistratzaileak lehen auzialdiko epailearengana joko du, eta horrek aurreko artikuluan ezarritakoaren arabera jardungo du.

Zuzenketa egin bada tituluaren lekukotza berriari esker, horren aipamena ere egin behar da.

Lekukotza paper sorta egokian artxibatuko da.

Pertsona horiek guztiak agertzen badira eta aho batez zuzenketaren gaineko adostasuna ematen badute, erregistratzaileak eginiko aktan agerrarazi behar da euren erabakia, eta kasuan kasuko zuzenketa akta horren arabera gauzatuko da.

Akta Erregistroko paper sorta egokian artxibatuko da.

Erregistratzaileak zein interesdunetatik edozeinek zuzenketaren aurka eginez gero, legearen 218. artikuluak xedatutakoa izan behar da kontuan.

Zuzenketa egin duen erregistratzailea eta okerreko idazkuna egin zuena ez badira pertsona bera, hark ere dohainik egingo ditu idazkun berriak, bere zerbitzu-sariak aurreko titularrari edo horren kausadunei erreklamatuz.

Titulu berria behar izanez gero, interesdunek ordaindu behar dituzte inskripzio zein idazkun berriaren gastuak, baita zuzenketak eragiten dituen gainerako gastuak ere.

1. Inskribatutako ondasun higiezin edo eskubide errealen egoerari dagokionez, erregistratzaileen iritzirako norbaitek interesik badu Erregistroko liburuak kontsultatzeko, pertsona horiei liburuok erakutsiko zaizkie, baina beharrezkoa den heinean, liburuok bulegotik atera gabe eta horien artapenerako beharrezkotzat jotzen diren neurriak hartuta.

2. Debekatuta dago, hala edozein baliabide erabilita erregistratzaileen liburuetara, fitxategietara zein artxiboko datutegiaren gune nagusira zuzenean sartzea, nola horiek datutegietan sartu eta merkaturatu nahiz birsaltzea. Erregistratzaileek dute artxiboaren zaintza, osotasun nahiz artapenaren gaineko erantzukizuna.

Hala ere, interesdunak askatasun osoa du edozein baliabide fisiko edo telematiko erabili eta erregistratzailearekin komunikatzeko, baldin eta baztertzen bada, komunikazio-lotura apurtu eta artxiboaren edukia ezkuztatu edo tele-hustea.

3. Idazkunen inguruko informazioa lortu nahi duenak erregistratzaileari egiaztatu behar dio, horren gaineko zuzenbidearen araberako interesa duela.

Informazioa eskatzen duenak ez duenean zuzeneko interesik, baina agindua jaso badu, erregistratzaileak eskatu bezala egiaztatu behar du, hala jasotako agindua, nola agindua eman duen pertsona edo erakundearen identitatea.

Pertsona zein erakundeok ondasun higiezinen trafiko juridikoari lotutako lanbide- edo enpresa-jarduera gauzatzen badute, hala nola, finantza-erakundeek, abokatu, prokuradore edo gizarte gradudunek, kontu auditoreek, administrazio-kudeatzaileek, ondasun higiezinen jabetzako agenteek edo antzeko jarduera gauzatzen duten profesionalek, orduan, ulertzen da horien identitatea egiaztatuta dagoela, baita erakunde publiko edo detektibeena ere, baldin eta kontsultaren arrazoia azaltzen badute, eta hori bat badator Erregistroaren helburuarekin.

4. Erregistratzaileak Erregistroko idazkunen edukiari buruzko adierazpena ematen du, informazio-ohar soilaren bidez zein ziurtagiriaren bidez. Horretarako, datuok modu profesionalean jorratzen ditu, bitartekorik gabeko publizitatea ahalezkoa izan dadin, eta, aldi berean, datuon eskuztatzea eta telehustuketa ezinezkoa izan dadin.

Adierazpen mota bakoitzean, horren balio juridikoa agerrarazi behar da.

Informazio jarraituak ez du aldatzen aukeratutako adierazpen motaren izaera, horren balio juridikoa kontuan hartuta.

5. Informazio-ohar soilean, adierazpeneko finkari buruzko idazkunen edukia laburtzen da, ondokoa jasota: finkaren identifikazioa, horren gainean eraturiko eskubide errealen titularra edo titularrak eta eskubideon norainokoa, izaera zein mugapenak.

Halaber, ohar horretan agerrarazi behar dira inskribatutako titular edo eskubideei buruzko debekuak edo murrizketak.

Ohar soilak Erregistroko idazkunetan jasotako datuak zehatz-mehatz jaso behar ditu, eskatzailearen zuzenbidearen araberako interesa asetzeko beste adierazita, baina ez gehiago; ohar horrek interesdunak eskatutako aldeak aipa ditzake, baldin eta, erregistratzailea edozein izanda ere, horren ustetan behar beste egiaztatu bada zuzenbidearen araberako interesa, eskatutako informazioaren helburua kontuan izanda.

Informazioa zerga-ondoreetarako, ondasun higiezinen baloraziorako edo hipoteka-bermedun mailegu zein kredituak ematea eskatu bada, interes hori nahikoa dela ulertzen da, eta hitzez hitz aipatu behar da, interesdunak hala eskatuz gero.

Ohar horrek informaziorako balio hutsa du, eta ez du federik emango, idazkunen edukiari buruz.

6. Erregistratzaileak publizitate formala modu profesionalean jorratzeko betebeharra du, eta horrek esan nahi du publizitate hori era argi eta errazean adierazi behar dela, eta 5. paragrafoaren lehenengo tartekaduran ezarritako datuak bakarrik jaso behar dituela publizitate horrek; hala ere, agintari judizialak nahiz administrazio-agintariak edota interesdunetatik edozeinek hala eskatzen badu, erregistratzaileak hitzez-hitzezko ziurtagiriak eman behar ditu, legeak zehaztutako kasuetan.

Publizitatea atal zehatz batzuetara zabaltzea ere eska daiteke.

7. Erregistratzaileek euren eginkizun publikoa lanbidez gauzatzean, elkarri lagundu behar diote, eta publizitate formalaren eskaerak legean eta erregelamendu honetan ezarri bezala asetzeko, elkarrekin komunikatuta egongo dira, fax, posta elektroniko edo datutegiaren babesa eta osotasuna bermatzen dituen beste edozein baliabide teknikoren bidez.

8. Elkar komunikatzeko sarearen bitartez, erregistratzaileek jabetza eta merkataritzako beste erregistratzaile batzuek eginiko ohar soilen inguruko eskabideak jaso ditzakete.

Halakoetan, eskabidea jaso behar duen erregistratzaileak ikusi behar du informazioa lortzeko interesik dagoen, eskatzailearen identitate-datuak artxibatuko ditu, eta eskaera bidaliko dio informazio hori eman behar duen erregistratzaileari.

Horrek eskabidea jasotzean, bere lurralde-eskumena egiaztatuko du, bidalitako datuen eta Erregistrokoen arteko bat-etortzea konprobatuko du, batez ere, informazioa noren inguruan eskatu eta pertsona horren izen-abizenak eta nortasun agiri ofizialekoak bat datozela, Erregistroko idazkunak kalifikatuko ditu, eta, azkenean, informazio hori guztia ahalik arinen bidaliko dio hori eskatu duen erregistratzaileari, betiere, publizitatea emateko legezko epeen barruan.

Eskaera aintzat hartu eta gero, berori bidali zuen erregistratzaileak informazioa emango du, erregistratzaile erantzuleak bidalitakoa dela zehaztuz.

9. Erregistratzaileek zuzeneko komunikazioa izan behar dute erregelamendu honen 398 c) artikuluak aipatu finka eta eskubideen Aurkibide Nagusi Informatizatuarekin, horren edukiari buruzko informazioa lortzeko, bertako artxiboetan eskatzailearen identitatea eta eskabidearen arrazoiak agerraraziz.

Edu berean, hala behar denean, iraungitzearen ondorioz ezereztu diren idazkunak agerraraziko dira, eta, bereziki, arrazoi hori dela-eta ezereztu diren lotura fiskalen zenbakia.

2. Aldi berean, erregistratzaileak informazio-ohar soila egingo du, eskubide inskribatua askea edo kargapekoa den adierazita, bai eta eskubidea nahiz horren titularra ukitzen duten mugapenak, urripenak edo debekuak ere.

3. Tituluan jasotako eskubidearen inskripzioari ezezkoa eman zaionean edo inskripzio hori eten denean, oharra sinatu ostean eta interesdunak hala eskatuz gero, idazkuna egiteko aurkeztu diren agirien akatsak ongitu, zuzendu edo baliozkotzeko bideak zehaztu behar ditu erregistratzaileak, «oharbide» izeneko atal batean; hala ere, interesdunak askatasun osoa du akatsak ongitzeko, bere eskubidea babesteko bidezkoen deritzen bideak erabilita.

Kasuaren konplexutasuna kontuan hartuta, eta komenigarria izanez gero, inskripzioan interesa duenak irizpen loteslea edo ez-loteslea eska dezake; irizpen loteslea eskatuz gero, Erregistroaren egoera juridikoari eutsi behar zaio, eta akatsa ongitzeko bidea bat etorri behar da irizpen horren edukiarekin.

Irizpena 355.4 artikuluko epean eman behar da.

4. Halaber, inskripzioari ezezkoa eman zaionean edo inskripzio hori eten denean, tituluaren oin-oharrean agerrazi behar dira kalifikazioaren kontrako errekurtsoak.

1. Erregistratzaileek euren eginkizun publikoa lanbidez gauzatzean, informazioa eman behar diote halakoa eskatzen duen edonori, Erregistroari lotutako gaien inguruko aholkuak emanez. Informazioa izango da ondasun higiezinen gaineko eskubideen inskripzioari buruzkoa, inskribatzeko moduko eskubideei lotutako egintzen eta kontratuen erregistro-betekizunen ingurukoa, kalifikazioaren kontrako errekurtsoei buruzkoa edota burutu nahi den helburu zilegia erdiesteko erregistro-baliabiderik egokienaren ingurukoa.

2. Inskripzioa egin baino lehen, interesdunek horren gaineko minuta eska dezakete.

Mota zehaztu ezean, ulertzen da ziurtagiria laburtua izan behar dela.

Epealdia zehaztu ezean, kasuan kasuko bilatzea egin behar da, ziurtagiria luzatzen denetik ziurtagiri hori zein idazkunen gainekoa izan eta horren data arte, eta, halakorik izan ezean, Erregistroa ezarri edo, hala denean, berreratu zen arte.

Manamendu eta eskabideak argiro idatzita egon arren, ustekabeko beste edozein inguruabarren ondorioz okerra edo nahastea sortzeko arriskua izan eta erregistratzaileak zalantza duenean ziurtagiriak ukitu beharreko ondasun edo idazkunen inguruan, modu berean jardungo du.

Adierazi gabeko datuak ez direnean ziurtagirian zerrendatutakoen kontrakoak edo ez dituztenean horiek hutsaltzen, erregistratzaileak hori berori zehaztuko du.

Ziurtagiria zein inskripziori buruzkoa izan eta horretan ez bada ageri finkaren deskripziorik, Erregistroko idazkunetan indarrean dirauen deskripzioa gehituko da jarraian, hori zein zenbaki edo letratan agertzen den aipatuz.

Inskripzioan bereizte, elkartze edo antzeko egoeren gaineko oharra izanez gero, horiek ere jaso behar dira ziurtagirian.

Ziurtagiria agiri baten baino gehiagotan emanez gero, azkenekoan adierazi behar dira erabilitako guztien zenbakia eta seriea.

Interesdunak hala eskatu eta erregistratzaileak bidezko baderitzo, emandako ziurtagiriak egunera daitezke jarraian paperez eta zigilu egokiarekin eginiko beste baten bidez.

Ulertzen da ziurtagiriak eman direla liburu-egunkaria itxitakoan; lehenago emanez gero, data ez ezik, ordua ere zehaztu behar da.

Dela kasu horretan, dela 336. artikuluaren kasuan, paper egokia eman behar zaio erregistratzaileari, ofiziozkoa ez bada.

Epaitegiek, paper horren aurrekontuak egiterakoan, kontuan hartu behar dituzte erregistratzaileek artikulu honen arabera eginiko eskaerak.

Sortutako zerbitzu-sariak ordainarazi eta kobratu ahal izateko, horiek mailakatu behar dira, kasuan kasuko epaiketetako beste kostuak bezala.

Gainerako kasuetan, erregelamendu honen 614. artikulua aplikatuko da.

Komunikaziook posta ziurtatuaren edo telegrafoaren bidez bidaliko dira, Erregistroaren arabera jabari edo eskubidearen titularrak Espainian duen egoitzara.

Betebeharrak bermatzeko hipotekaren kasuan, komunikazioa obligaziodunen sindikatuari egingo zaio, horren egoitza agerrarazi bada.

Erregistroan ez bada egoitzarik agerrarazi edo ezinezkoa ezin bada komunikazioa aurreko lerrokadaren arabera egitea, erregistratzaileak Erregistroko iragarki-oholean argitaratuko du komunikazio hori, hamabost egun baliodunetan; Erregistroko bulegoa eta finka ez badaude udal-mugarte berean, ediktuak udalera bidaliko dira, bertako iragarki-oholean argitara daitezen.

Eskubide batzuen aurkezte-idazkuna bakarrik egin bada, erregistratzaileak ez die komunikaziorik eman behar eskubide horien titularrei, baina eskubideen inskripzioa edo idatzoharra egin bada, erregistratzaileak idatzagiri-oharrean agerrarazi behar du exekuzioaren egoera, Erregistroko datuen arabera.

Erregistratzaileak ez du konturik eman behar komunikazioen gorabeherei buruz.

Zamen ziurtagiriaren kopia eta ziurtagiri horrek eragindako komunikazioen kopia artxibatuko ditu, eta horiei lotutako agiri guztiak gehituko ditu.

2. Legearen 45. artikuluak ezarritakoaren arabera, zamen edo loturen ziurtagirietan zorrak ordaintzeko adjudikazioak aipatuko dira, esanbidez hizpatu denean adjudikazio inskribatuak berme erreala sortuko duela kasuan kasuko hartzekodueni begira, edota manu horrek ezarritako aurreneurrizko idatzoharra lortu denean.

Adjudikazioaren osteko ehun eta laurogei egun igaro ez badira, inguruabar hori adierazi behar da ziurtagirian.

Zorrak ordaintzeko adjudikazioetan interesa izan eta aurreko lerrokadako kasuan ez dauden interesdunek zamen edo loturen ziurtagiria eskatu badute, ulertzen da zor horien ezereztea eskatu dela bazterreko oharraren bidez.

3. Ziurtagirian ez dira jasoko Hipoteka Legean xedatutakoaren arabera ezereztu behar diren edo iraungi diren hipoteka zein bestelako eskubideen aipamen, eskubide pertsonal, legatu, aurreneurrizko idatzohar edota inskripzioak.

Honi dagokionez, ulertzen da ziurtagiria eskatzeagatik kasuan kasuko ezereztea ere eskatu dela, eta ezerezte hori ziurtagiria eman baino lehen egingo da, kasuan kasuko bazterreko oharraren bidez.

Modu berean jardun daiteke lotutako finka edo eskubideari buruzko idazkuna egiten denean.

Finka edo eskubidearen titularra ez denak egin badu ziurtagiriaren eskabidea edota egin behar den idazkuna inskripzioa ez denean, erregistratzaileak ziurtagiria eman edo idazkuna egin baino lehen, eskatzaileari edo aurkezleari ohartaraziko dio ziurtagiriak edo idazkunak ekarriko duela iraungitako zamen ezereztea, artikulu honetan xedatutakoaren ariora.

Ziurtagiria eskatu denean «Babes Ofizialeko Etxebizitza»ren behin betiko kalifikazioa jaso duen finkaren gain, ziurtagiri horretan ez dira jasoko kalifikazio hori Erregistroan agerrarazteko bazterreko oharraren aurreko loturak; horregatik, lotura horiek aurreko lerrokadan ezarri bezala ezerez daitezke.

Kalifikazioa agerrarazi ez arren, loturok ezerez daitezke horiek jasotzen dituen bazterreko oharraren datatik hamar urte igarotakoan, baldin eta Erregistroan ez badago inolako idazkunik Administrazio eskudunak eginiko erreklamazioaren inguruan, lotura-oharrak aipatzen duen zergaren ordainketa eskatzeko.

Finkei buruzko inskripzioa egin denean, edo horien titularrak eskatuta, ziurtagiria eman denean, edukitza-inskripzioak jabari-inskripzio bihurtuko dira, kontraesaneko idazkunik ez badago.

Informazio jarraitua izango da kasuan kasuko finkaren gain ziurtagiria luzatzen denetik hurrengo hogeita hamar egun naturalak igaro arte egin diren aurkezte-idazkunei buruzkoa.

Epe horren lehenengo hogei egunak igaro arte, eskatzaileak ezin du finka edo eskubide beraren gaineko beste ziurtagiririk eskatu.

2. Informazio jarraitudun ziurtagirien eskabideek ezin jaso dezakete finka edo eskubide bat baino gehiago, eta ziurtagiriok ezin izan daitezke immatrikulatu gabeko finkari buruzkoak.

Eskabideok bikoiztuta aurkeztu behar dira, eta nahitaez adierazi behar dute:

a) Informazio jarraitudun ziurtagiriaren izaera.

b) Jakinarazpenak jasotzeko egoitza.

c) Jakinarazpena telegrafoaren edo posta ziurtatuaren bidez egin behar den.

Aurreko betekizunak gauzatu ezean, erregistratzaileak, ahal izanez gero, eskabidearen aleetarik bat itzuliko dio eskatzaileari, antzemandako ez-aipatze edo akatsei buruzko oharrarekin, eta egitate hori beste alean agerraraziko du, eginbide baten bitartez. Ale hori berehala artxibatuko du.

3. Ziurtagiria zein finkari buruzkoa izan eta horren gaineko eskubideen titularrek, horien ezkontideek zein legezko ordezkariek bakarrik eska dezakete informazio jarraitudun ziurtagiria.

4. Eskabidea liburu-egunkarian aurkeztutakoan, erregistratzaileak ziurtagiriaren bi ale emango ditu legezko epean: bata, jatorrizkoa, Erregistroan utziko du; eta bestea, kopia, eskatzaileari eman edo bidaliko dio.

Emate edo bidaltze hori jatorrizkoan agerrarazi behar da, eginbide baten bitartez.

5. Hurrengo egun balioduna igaro baino lehen, erregistratzaileak ziurtagiriko finkaren gaineko aurkezte-idazkun ororen jakinarazpena egingo du.

Jakinarazpenak adieraziko ditu egindako aurkezte-idazkunaren zenbakia eta data, bai eta aurkeztutako tituluaren mota eta objektua, eta ziurtagiriko finkaren erregistro-zenbakia ere.

Jakinarazpena telegrafoz edo posta ziurtatuaren bidez egin daiteke, eskatu denaren arabera, betiere, ulertuko da ondo eginda dagoela, baldin eta modu pertsonalean egin bazaio jasotzaileari, eta horrek jasoagiria eman badu.

6. Egindako jakinarazpenak jatorrizko ziurtagirian agerraraziko dira eginbide baten bitartez, eta horrek nahitaez adierazi behar ditu aurkezte-idazkunaren zenbakia eta jakinarazpena egiteko modua.

Erregistratzaileak bidezko baderitzo, idazkun horren edukia laburrean adieraz daiteke.

7. Informazio jarraituaren epea igarotakoan, erregistratzaileak halaxe agerraraziko du jatorrizko ziurtagirian eginiko eginbidearen bitartez, eta ez da beharrezkoa izango eskatzaileari hori jakinaraztea.

8. Informazio jarraitudun ziurtagiriaren eskabidea postaz egin daiteke, eta kasu horretan ezinbestekoa da notarioak eskatzailearen sinadura legitimatzea.

9. Informazio jarraituaren ondoreetarako, ez da beharrezkoa aurretiaz ziurtagiria luzatzea, baldin eta 3. paragrafoko interesdunak 2. paragrafoko eta, hala denean, 8. paragrafoko betekizunak dituen eskabidean adierazi badu badakiela Erregistro.

Kasu horretan, ez da ziurtagiririk emango Erregistroak jadanik duen edukiari buruz, eta artikulu honetan zehaztutako eduki, forma, epe eta ondoreei buruzko informazioa Erregistroan geratzen den eskabidearen bikoizkinaren ondoren agerraraziko da, eginbide baten bitartez.aren egoera.

354.a. artikulua Notarioek telefaxaren bidez Erregistroko finken deskripzio, titulartasun, zama edo kargei buruzko informazioa eskatzen dutenean, erregistratzaileak prozedura bera erabilita gauzatu eta bideratuko ditu eskabideok, betiere, erregela hauek kontuan hartuta:

1. Eskabidea jasotakoan erregistratzaileak egiaztatzen badu finka beste erregistro-mugabarru batean dagoela, horren berri emango dio berehala notarioari.

2. Erregistratzaileak ohar baten bitartez eta bere erantzukizunpean emango du informazio hori; ohar horretan finkaren deskripzioa berridatziko da, baldin eta erregistroko datuak eta notarioaren eskabidean agertzen direnak ez badatoz bat, eta, laburrean bada ere, aipatuko dira, bai titularra, bai eta finkari buruzko indarreko zamak ere. Informazio horrek jaso behar du, dela eskabideak aipatu finkaren erregistro-folioko datuak eta bidaltze horren aurretik liburu-egunkarian egindako aurkezte-idazkunen edukia, dela finka beraren gain beste notario batzuek eginiko informazio-eskabideak, baldin eta eskabideok erantzun gabe badaude edo aurreko hamar egun naturaletan bidali badira.

3. Notarioak emandako datu deskribatzaile nahiz juridikoen eta Erregistrokoen artean ez badago desberdintasunik, inguruabar hori bakarrik agerrarazi behar da, eskabide-agiriaren atzealdean nahiz jarraian.

4. Erregistratzaileak ahalik arinen bidaliko du informazioa, betiere, eskabidea jaso eta hurrengo hiru egun baliodunen barruan.

Ezinezkoa bada epe hori betetzea, informazioa zein finkaren inguruan eskatu eta finka horiek asko direlako edo finkaren Erregistroko nondik norakoa konplexua delako, orduan, erregistratzaileak eskabidea jasotzen duen egunean bertan adierazi behar dio notarioari noiz bidaliko dion informazioa; betiere, eskabidea jaso eta hurrengo bost egun baliodunen barruan bidali behar da informazio hori.

5. Liburu-egunkarian jatorrizko informazioa ukitu edo aldarazten duen beste titulua edo tituluak aurkeztu badira, erregistratzaileak egun berean inguruabar horren berri eman behar dio notarioari, betiere, informazioa bidali eta hurrengo bederatzi egun naturalen barruan.

Erregistratzaileak betebehar bera du, epe horretan finka beraren gain beste notario batzuengandik jasotako geroko informazio-eskabideen kasuan.

6. Notarioak informazioa egun zehatz baterako eskatu badu esanbidez, erregistratzaileak egun horretan bidaliko dio, liburu-egunkaria aurreko egunean ixtean ondorioztatzen den informazioa.

7. Finka ez bada immatrikulatu, erregistratzaileak inguruabar hori agerrarazi behar du, baina, hala denean, finka horren gaineko agiriak aipatuko ditu, baldin eta agiriok kalifikatzeke eta euren idatzagiria egiteke egon arren, aurkezte-idazkuna indarrean badago.

8. Notario-erregelamenduaren 175. artikuluak aipatu informazioa lortzeko notarioak telefaxa erabili ez arren, artikulu honetan xedatutakoa aplikatuko da.

1. Ziurtagiri-eskabidean edo emandako ziurtagiriaren ostean, erregistratzaileari esanbidez eta idatziz eska dakioke loteslea izango ez den txosten azaltzaile laburra egitea, dela finka edo eskubide baten erregistro-egoera juridikoari buruz, dela eskatzaile horrek emandako datuen arabera erregistro-edukia eguneratzeko modurik egokienari buruz, dela erregistratzaileak eginiko kalifikazio zehatzak duen norainokoaren inguruan.

2. Eska daiteke aurreko paragrafoak aipatu txostena loteslea izatea, baina kasu horretan erregistro-egoera berari eutsi behar zaio.

3. Txosten-eskabidea finka edo eskubide bakarrari buruzkoa izan behar da.

4. Erregistratzaileak eskatu den informazioa emango du hamar eguneko epean, ziurtagiria eman behar zenetik, edo, hala denean, horren eskabidea egin zenetik zenbatzen hasita.

1. Erregistroa eratzeko data.

2. Erregistroaren mugabarruko udalen izenak, baita udal bakoitzeko herriena ere; herriren batek izena aldatu badu edo izen bat baino gehiago izan badu, Erregistroa eratu zenetik herri horrek izan dituen izen guzti-guztiak adierazi behar dira.

3. Herriren bat lehen beste Erregistro baten mugabarruan izan bada, horren aipamena, azken Erregistroari noiz gehitu zitzaion zehaztuta.

4. Erregistro horretakoak izan eta gero bereizi diren herrien izenak, bereiztearen data eta Erregistro berriaren izena adieraziz.

Erregistro baten lurraldea beste batzuen artean zatitu bada edota udal-mugartea bi atal edo gehiagotan zatitzea erabaki denean, kasuan kasuko mugak finkatzeko aginduaren zati egokia sartu behar da laukian.

Erregistratzaileak gertatu diren aldaketen berri ofiziala izanez gero, aurreko lerrokadek aipatu laukiak gehitu eta zuzenduko ditu, eta antzeman dituen akatsak ordez ditzake Geografia Erakundearen Izendegia erabilita.

Halaber, zerbitzu-sarien arantzelaren ale bat izan behar da bulegoan, jendearen esku.

Erregistratzaileek instala ditzakete euren bulegoak liburuen segurtasun eta artapenari begira ezinbesteko baldintzak dituen lokalean.

Betiere, erregistratzaile titularrek bulegoen instalazioa arautzeko manuak bete behar dituzte, Elkargoaren Erregelamendua kontuan hartuta.

Erregistroaren titular gisa, erregistratzaileek Erregistroko bulegoa zein lokaletan instalatu eta lokal hori errentan har dezakete eurentzat eta euren ostean karguan egongo direnentzat.

Erregistroko bulegoetan artatzen diren liburu eta agiriei begirunea zor zaie, eta euren segurtasuna zaindu behar da; erregistratzaileen ardura da bulegoetako altzariak begirune eta segurtasun horrekin bat etor daitezen zaintzea.

Halaber, izan daitezkeen suteak berehala itzaltzeko baliabideez hornitu behar dira bulegook.

Erregistratzaileek sinatutako komunikazio eta agiri guztietan zigilu hori jarri behar da.

Justizia Ministerioak zigilu-eredu erkide eta ofiziala onets dezake.

Jabetza-erregistratzaileek idazmakina erabil dezakete, hala norbanakoekin nahiz gainerako funtzionario eta agintariekin harreman ofizialak izateko erabiltzen dituzten agirietan, nola Erregistroko idazkunen edukiari buruz egiten dituzten ziurtagirietan.

Halaber, zigilua erabil dezakete bazterreko ohar laburretan, aipamen-ohar soiletan eta iraungitze epea duten oharretan.

Tituluen oin-oharrak ere modu berean egin daitezke.

Erregistratzaileak ordubete lehenago ireki nahiz itxi ahal izango du bulegoa, hori komenigarria dela uste duenean eta beharrezkoa den bitartean.

Ordutegia aldatzen bada, aldaketa indarrean jarri baino zortzi egun lehenago Zuzendaritza Nagusiari jakinarazi behar zaio, eta, ediktu baten bidez, bulegoan jendaurrean azaldu behar da, ikusteko moduko lekuren batean.

Erregistroko eragiketen liburu-egunkaria.

Ezgaituen liburua.

Finken aurkibidea (landa-eta hirifinkena) eta pertsonen aurkibidea, baldin eta aurkibideok ez badira eraman fitxen bitartez edo Zuzendaritza Nagusiak baimendutako beste artxibo zein antolaketa sistema baten bitartez.

Estatistika-liburua.

Manamendu judizialak, lan- eta administrazio-manamenduak eteteko idatzoharren liburu berezia.

Inbentarioa; eta Erregistratzaileek euren zerbitzuetarako bidezko deritzeten liburu eta koaderno laguntzaileak.

Lehen auzialdiko epaileak Erregistroa dagoen tokian badu bere egoitza, epaile horrek eta, bestela, toki horretako agintari judizialak bere ikusonetsia jarriko du ziurtapenaren ostean, behin liburu-egunkariaren edo inskripzio-liburuaren azken orrian sinadura jarritakoan eta orri guztietan epaitegiaren zigilua jarritakoan.

Aurreko zenbakiak aipatu eginbidea gauzatu eta gero, erregistratzaileak oharra egingo du, liburua ziurtapenean azaldu bezala jaso duela agerrarazteko; ohar horretan data eta sinadura jarriko ditu.

Azalaren osteko orrian, aurreko artikuluak aipatu ziurtapena eta oharra bakarrik sartuko dira.

Liburu-egunkariaren folio bakoitzak ondokoa izan behar du: bazter zuria, kasuan kasuko bazterreko oharrak egin ahal izateko; zutabea osatzen duten bi lerro bertikal, bien artean kasuan kasuko idazkunaren zifrak agerrarazteko; eta tarte zabal bat, modu horizontalean marratuta, idazkunak idazteko.

Folio bakoitzaren goialdean hurrengo sailkapena inprimatuko da, zenbakiarekin batera: Bazterreko oharrak.-Idazkunen zenbakia.-Aurkezte-idazkunak.

Folio bakoitzaren goialdean hurrengo sailkapena inprimatuko da, zenbakiarekin batera: «Bazterreko oharrak.-Inskripzioen hurrenkera-zenbakia.-?zenbakidun finka».

Liburu horren azalean hauxe agerrarazi behar da: «?ko Jabetza Erregistroko Inskripzio-liburua, ?ko Audientzia, ?ko udaleko ? liburukia, Jabetza Erregistro honetako artxiboaren ? liburukia».

Azalaren osteko orrian 364. artikuluak aipatu ziurtapena eta oharra bakarrik sartuko dira.

Inguruabar bereziak direla bide, birkoadernatzea ezin bada egin aurreko lerrokadaren arabera, zuzendaritza-zentroaren aurretiazko baimena behar da, eta horrek zehaztuko du eragiketa hori gauzatzeko modua.

Hori gorabehera, liburua ireki dakioke udal-mugarteko toki erakunde txiki bakoitzari.

Herrian lehen auzialdiko epaitegi bat baino gehiago izanez gero, mugartea nahitaez zatitu behar da bi atal edo gehiagotan, bai eta herri-komenentzia kontuan hartuta hori bidezkotzat jotzen denetan ere; horretarako, Zuzendaritza Nagusiak espediente egokia instruituko du, ofizioz edo erregistratzaileak hala eskatuta, eta espediente horretan zehaztuko dira atal bakoitzaren lurralde-mugapea eta zenbakia.

Jabetza mugimenduari begira komenigarria denean, erregistratzaileak hiru liburu arrunt ireki ditzake udal edo atal bakoitzean: bat, zenbaki bakoitidun finkak inskribatzeko; beste bat, bikoitiak inskribatzeko; eta hirugarrena, erregelamendu honen 379. artikuluko kasuetarako.

Kasu berezietan, Zuzendaritza Nagusiak erabaki dezake bidezko deritzen adina liburu arrunt irekitzea, bere kabuz edo erregistratzaileak hala eskatuta, eta zerbitzua errazteko jarraibide egokiak emango ditu.

Udal-mugarteren bat bi atal edo gehiagotan zatitu bada, «lehenengo edo bigarren atala» hitzak gehituko dira, edo kasuan kasukoak.

Idazkun berri hori lehenengo inskripzio edo A idatzohar moduan agertuko da, aurretik egindakoen jarraipena izango da, eta horiek erregelamenduak agindu bezala aipatuko ditu.

Zatitutako udal-mugarteko liburu zaharretan eginiko azken idazkunaren amaieran berriei buruzko aipamen-ohar egokia jarriko da.

Idatzoharrean jasotako eskubidea eskubide inskribatu bihurtuz gero, inskripzioa zein liburutan egin eta liburu horretan egin behar dira aurreneurrizko idatzoharrak ere.

Sinadura erdiaren bidez eskuetsi ahal dira orotariko bazterreko ohar, inskripzio, aurreneurrizko idatzohar zein ezerezte laburrak, bai eta liburu-egunkaria ixteko eginbidea ere.

Aurkezte-idazkun eta bazterreko oharretan zifrak erabiliko dira.

Idazkunetan interes berezia duten kontzeptuak azpimarraren bidez, letrakera aldatuta edo beste koloreko tinta erabilita nabarmenduko dira.

Modu berean jardun behar da, idazkun hori aurreneurrizko idatzoharra denetan.

Halakoetan, «? zenbakidun finka» hitz inprimatuen ostean, «bikoizkina, hirukoizkina» hitza jarri behar da, eta horrela ondoz ondo, eta hurrengo lerroan, aurreko idazkuna zein liburuki eta foliotan izan, eta horien aipamena, honetara egingo da: «? liburukiko ? foliotik dator».

Agortutako orrien azken orrialdean, eta lekualdatutako finkaren zenbakiaren alboan, hauxe jarriko da: «? liburukiko ? folioan jarraitzen du».

Behin Jabetza Erregistroan inskripzioa egindakoan, titulua berriro aurkez daiteke Merkataritzako Erregistroan, beste horretan eginiko inskripzioak agerraraz daitezen, kasuan kasuko inskripzioaren bazterreko oharraren bidez

Ezgaituen liburuan, legearen 2. artikuluko 4. zenbakiak eta erregelamendu honen 10. artikuluak aipatutako ebazpen judizialen inguruko idazkunak egingo dira.

Liburu hori 364. artikuluko formalitateekin eraman behar da, eta sailkapen hau agertuko da bertan: «Bazterreko oharrak.-Inskripzioaren zenbakia.-Inskripzioak».

Liburua 366. artikuluan xedatutakoaren ariora marratuko da, eta bertan inskripzioak egingo dira, hurrenkera kronologiko hertsia jarraituz.

Liburuak alfabetoaren araberako aurkibidea izango du azkenean.

Halako idazkunak ezereztuko dira euren bazterrean eginiko oharren bidez.

Aurreko artikuluak aipatu ebazpena jasotzen duen betearazpen-agindua zein manamendu judiziala aurkeztutakoan, erregistratzaileek inskripzio-liburuetan kasuan kasuko idazkunak egin eta gero, 55. artikuluko inguruabarrak agerraraziko dituzte «Ezgaituen» liburuan.

Aurreko artikuluak aipatu inskripzioak eta idazkuna egindakoan, erregistratzaileak oin-oharra jarriko du manamenduan; manamendua noren kontrakoa izan eta pertsona horrek ondasunak baditu, oinoharrak adieraziko du inskripzioa egin dela, eta, ondasunik ez badu, oin-oharrean adieraziko da Ezgaituen liburuan idazkun egokia egin dela, etorkizunean pertsona horrek eskura ditzakeen ondasunei buruz; azken kasu horretan, eginiko idazkunak duen zenbakia aipatuko da.

Ebazpen batean adierazi bada norbait bere ondasunak administratzeko edo xedatzeko ezgaia dela, eta ebazpen hori Ezgaituen liburuan jaso bada, pertsona horrek ondasun higiezinak zein eskubide errealak eskuratzen dituenean, eskuraketa agerrarazten duen inskripzioaren ostean erregistratzaileak ezgaitasuna inskribatuko du, liburu horretan eginiko idazkuna aipatuz.

Ataletan zatitutako udal-mugarteen kasuan, atalka eramango dira Finken Aurkibideak.

Finka eta Pertsonen aurkibideak, alfabetoaren araberakoak, eskuz edo modu mekanikoan antolatutako fitxak izango dira.

Lehenengoan, landa-finkak sartuko dira.

Bigarrenean, hiri-finkak.

Eta hirugarren atalean, ez-ohiko edo berezi deritzen finkak, edota izaera zehaztugabea dutenak; azken horietan, kokapen, mota, izen eta erregistro-aipamenari buruzko datuak jaso behar dira gutxienez.

1. Ondasun higiezinaren izena.

2. Laborantza edo nekazaritza-erabilera.

3. Azalera-neurria.

4. Mugak, lau puntu kardinaletatik.

5. Erregistroan finkak duen zenbakia, liburua eta folioa.

6. Katastro-aipamena, halakoa dagoenean.

7. Oharbideak.

Jarraian, hurrengoa jaso behar da, kasuan kasuko laukitxoetan:

1. Zenbaki berria, eta agertzen badira, baita zaharrak ere.

2. Destinoa, solairu kopurua eta, hala denean, izena.

3. Orubearen azalera-neurria.

4. Muga finkoak, halakoak izanez gero.

5. Finkak Erregistroan duen zenbakia, liburua eta folioa.

6. Katastro-aipamena, halakoa dagoenean.

7. Oharbideak.

1. Pertsona horien izenean inskribatutako finka zein eskubideen izaera.

2. Hala denean, Ezgaituen Liburuko idazkunaren aipamena.

3. Udala edo atala.

4. Kokapena.

5. Finkak Erregistroan duen zenbakia.

6. Liburua, idazkuna, liburukia eta folioa.

7. Ezerezte edo eskualdaketaren aipamena.

Ondore horretarako, egin beharreko lerroarteko eta ohar-jartzeak egin daitezke.

398.a. artikulua 1. Jabetza Erregistroetako pertsona eta finken aurkibideak prozedura informatikoen bidez eraman behar dira.

2. Aurkibide informatizatuak ezartzearen aurreko datuak ezari-ezarian sartuko dira aurkibideotan, Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiak zehaztutako epean.

398.b. artikulua 1. Jabetza erregistroek finkak identifikatzeko oinarri grafiko moduan Katastroaren Kudeaketarako eta Zerga Lankidetzarako Zentroaren Katastro Kartografia erabili behar dute, paperean edo euskarri digitalizatuan.

2. Finkak plano nagusian duen kokapenaren aipamena agerrarazi behar da finken aurkibidean.

Ondore horietarako, identifikatzaile bezala erabiliko dira, hala lurzatiaren katastro-aipamena, hiri-finken kasuan, edota UTM deritzon lurzati-aipamen koordinatua, landa-finken kasuan.

3. Oinarri grafikoak emeki-emeki ezarriko dira, Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiak Katastroaren Kudeaketarako eta Zerga Lankidetzarako Zentroarekin batera ezarritako jardun-planaren arabera.

398.c. artikulua 1. Jabetza Erregistratzaileen Elkargo Nazionalak eramango du nazio lurralde osoan inskribatutako finka eta eskubideen eta horien titularren Aurkibide Nagusi Informatizatua.

Erregistratzaileek aurkibide hori eratzeko beharrezkoak diren datuak bidali behar dituzte aldian-aldian.

2. Publizitate formala errazteko, aurkibide nagusi informatizatua kontsultatu nahi denean, erregistratzaileek edozein Erregistrotan pertsona fisiko edo juridiko zehatzen izenean dauden titulartasunen berri emango dute, eskatzaileak horretan interesa izanez gero.

3. Aurkibide informatizatuetan sartu behar dira, hala 398.b. artikuluaren 2. idatzatian zehaztutako katastro- eta lurzati-aipamenak, nola eskuratzailearen zein eskualdatzailearen egoitzei buruzko datuak eta Erregistroko inskripzioaren data.

4. Jabetza Erregistratzaileen Elkargo Nazionalak eskualdaketa inskribatuen inguruko informazioa bidaliko dio aldizka Katastroaren Kudeaketarako eta Zerga Lankidetzarako Zentroari, horretarako euskarri magnetikoak erabilita; informazio horretan, finka identifikatzeko datuak eta eskualdatzaile nahiz eskuratzaileen datuak zehaztuko dira.

398.d. artikulua Aurreko artikuluetan xedatutakoa aplikatzeko egitarau informatikoak eraberekoak izan behar dira Jabetza Erregistro guztietan.

Jabetza Erregistratzaileen Elkargo Nazionalari dagokio egitarau horiek egin eta banatzea.

Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiak onetsi behar ditu programok.

398.e. artikulua 1. Ulertzen da aurreko artikuluetan ezarritako neurrien kostua eta finantzaketa erregistroen ibilbide eta artapen gastuak direla, Hipoteka Legearen 294. artikuluak ezarritakoaren ariora.

2. Erregistratzaileek proportziotasunez hartu behar dute parte aurreko artikuluetako neurriek eragindako gastu orokor eta erkideetan, baita errregistro-zerbitzuaren sostenguan ere.

***399. artikulua Edukirik gabe.

Urte hasieran, aurreko urtearen emaitzak gehituko zaizkio inbentarioari.

Lehenengo orrian ziurtapena egin behar da, eta epaile eta erregistratzaileak sinadura osoarekin eskuetsiko dute ziurtapen hori, aurreko artikuluak aipatu inguruabarrak zehaztuz.

Inskripzio-liburua izanez gero, kasuan kasuko inskripzio eta idatzoharrak egingo dira, elkarren segidan, daten hurrenkera hertsia errespetatuz, eta tartean orririk edo zuriunerik utzi gabe.

Behin-behineko liburuak liburu-egunkariak direnean, liburu-taloitegia jasotakoan, behin-behineko liburua behin betiko liburu bihurtuko da, azken itxiera-idazkunaren ostean jarritako eginbidearen bitartez; liburu horiei kasuan-kasuan dagokien zenbakia emango zaie, aurretiaz koadernatu ez badira modu egokian koadernatuko dira, eta toki egokian artxibatuko dira.

Betiere, behin-behineko liburuak ireki eta itxi direla adierazi behar zaio Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiari, horren arrazoia azalduta.

Behin-behineko liburuak Erregistroan gorde behar dira.

Hala denean, hildako erregistratzailearen jaraunsleek ordainketa bera egin behar diote idazkunok lekualdatzen dituenari.

Interesdunek adostasunez finkatu behar dute gastuon zenbatekoa, eta, adostasunik izan ezean, euren arteko tirabirak Jabetza Erregistratzaileen Elkargo Nazionaleko Zuzendaritza-batzari azaldu behar dizkiote. Horrek interesdun guztiei entzundakoan eta beharrezkotzat jotzen dituen aurrekariak eskatu eta gero, zuzen deritzona ebatziko du.

Ebazpena jakinarazten denetik hamabost eguneko epean ez bada horren kontrako errekurtsorik jarri zuzendaritza zentroan, ebazpena bera edo zuzendaritza zentroaren erabakia gauzatuko da, baina bere burua laidotutzat jotzen duenak epaiketa-bidera jo dezake.

Erreklamazioak gorabehera, Erregistroko arduradunak legezko epeetan lekualdatuko ditu idazkunak behin-behineko liburuetatik taloitegietara.

Bakoitzaren barruan, agiriak euren data-hurrenkeraren arabera antolatuko dira.

Epe bera igaro eta gero baliogabe daitezke, dela ordain-gutunak eta euren kopiak, dela 622. artikuluko egoeren oinarri diren estatistika-liburuak, dela ordainagirien taloitegiak.

Aurreko lerrokadan aipatu ez diren agiri publiko eta pribatuen paper-sortak, hipoteka-kontularitza zaharraren liburuak eta, erregistratzailearen iritzirako, interes historikoa izan dezaketen beste agiriak kasuan kasuko artxiboetara eskualda daitezke, Erregistroko bulegoan hogei urte egon eta gero; horretarako, Zuzendaritza Nagusiaren baimena behar da.

Paper-sortak baliogabetu edo liburuak nahiz agiriak lekualdatzen direnetan, horren gaineko aipamen egokia egin behar da inbentarioan.

1. Liburuen eginbidea nahitaez gauzatu behar da, horiek erabili baino lehen.

Ezin gauza daiteke liburu berri baten gaineko eginbidea, aurrekoa oso-osorik erabili dela egiaztatu baino lehen.

Aurreko liburua galduz gero, beste liburu baten eginbidea gauza daiteke, baldin eta erkidegoaren lehendakariak edo idazkariak notario-aktaren bidez nahiz erregistratzailearen aurrean eta bere erantzukizunpean baieztatzen badu erkidegoa osatzen duten ugazabei galtze zein suntsitze horren berri eman zaiela edo ohostea salatu dela.

2. Jabetza Horizontalaren Legeari lotutako ondasun higiezina zein barrutitan izan eta bertako jabetza-erregistratzailea izango da eginbidea gauzatzeko organo eskuduna.

3. Eginbidearen eskabidea eskaera-orri baten bidez egingo da, eta bertan adierazi behar dira:

a) Eskatzailearen nortasun-aipamenak eta erkidegoaren presidenteak aginduta diharduelako baieztapena.

b) Kasuan kasuko jabeen erkidegoa identifikatzeko aipamenak eta, hala denean, Erregistroko identifikazio datuak.

c) Azken akta-liburuaren irekiera eta itxiera datak.

Inguruabarrok ez dira beharrezkoak izango, eskatzaileak bere erantzukizun pean baieztatzen badu aurretiaz ez dela beste libururen gaineko eginbiderik gauzatu.

Liburua aurkeztu bada horren gaineko eginbidea gauza dadin, orri guztiak karaktere ezabaezinekin zenbatu behar dira.

Liburua orri higigarriez osa daiteke.

4. Eskaera-orria eta liburua aurkeztutakoan, liburu-egunkarian idazkun egokia egin behar da.

Idazkunean aurkezpen-data eta eskatzailearen nahiz jabeen erkidegoaren identifikazio datuak agerrarazi behar dira.

5. Eginbidea lehenengo orrian gauzatuko da, ondokoa agerraraziz: data; erkidegoa identifikatzeko datuak -hala denean, Erregistroko datuak ere jasota-; erregistratzaileak erkidegoaren izenean liburuen gaineko eginbidea gauzatzean, liburu bakoitzari dataren arabera dagokion zenbakia; liburuak duen orri kopurua, orri guztiak erregistratzailearen zigilua dutela zehaztuz eta zigilatze-sistema aipatuz.

Liburu berri baten gaineko eginbidea gauzatu bada aurrekoa aurkeztu barik, galdu dela adierazita, eginbidean inguruabar hori aipatuko da, bai eta, aurrekoa agertu arren, bertan ezin dela akta gehiagorik jaso ere.

Erregistratzailearen zigilua inprima eta zigila daiteke, modu mekanikoan zula daiteke edota eginbidearen kautotasuna bermatzen duen beste edozein bide erabilita egin daiteke.

Liburuak orri higigarriez osatuak badira, orri guztietan karaktere ezabaezinekin agerrarazi behar dira, zigilua eta data, salbu eta orri bakoitza eginbidedun liburuari dagokiola bermatzen duen zigilatze-prozeduraren bat erabiltzen denean.

6. Erregistratzaileak eginbidea gauzatuko du, eskabidea behar bezala egin eta hurrengo bost egunetan, edo hamabost egunetan, horretarako arrazoi zuzena badago.

Ezezkoa eman bazaio eginbidea gauzatzeari, errekurtsoa zuzenean jar daiteke Zuzendaritza Nagusian, hamabost egun baliodunen epean.

7. Eginbidea gauzatutakoan, jabetza horizontalpeko eraikinari edo ondasun higiezin-multzoari inskripzio-liburuan ireki zaion folioan bazterreko oharra egingo da, hauxe adierazita: eginbidedun liburuaren hurrenkera zenbakia, orri kopurua eta, hala denean, eginbidea galdutako beste liburu baten ordez gauzatu dela.

Erkidegoa ez bada inskribatu, datuok liburu-fitxategi batean agerraraziko dira, eta hori baliabide informatikoen bidez eraman daiteke.

Eginbidea gauzatutakoan edo horri ezezkoa emandakoan, eskaera-orriaren oinean eta aurkezte-idazkunaren bazterrean idatzagiri-ohar egokiak egin behar dira jarraian.

Liburua aurkeztu zenetik sei hilabete igarotakoan, oraindik ez badu inork hori kendu, erregistratzaileak desegingo du, eta horixe agerraraziko du eraikinaren edo ondasun higiezin-multzoaren folioan edo, halakorik izan ezean, liburu-fitxategian, eta, gainera, eskaera-orriaren eta aurkezte-idazkunaren oinean.

Erregistroan inskripzioa, aurreneurrizko idatzoharra, ezereztea edo bazterreko oharra eragin dezakeen tituluren bat sartuz gero, liburu-egunkarian horren aurkezte-idazkuna egin behar da.

Gisa bertsuan, ziurtagiriak eta helburu berarekin norbanakoek egindako eskabideak luzatzeko, epai- eta administrazio-agiriak aurkeztuko dira liburu-egunkarian, emandako ziurtagiri horrek erregistro-idazkunen bat eragin duenean.

Gainerako kasuetan, norbanoakoen eskabideok aurkez daitezke interesdunek hala eskatzen badute, edo erregistratzaileak bidezko baderitzo.

Ezintasun materiala edo bestelako arrazoiren bat dela-eta erregistratzaileak ezezkoa ematen badio aurkezte-idazkuna egiteari, horren adierazpenarekin ados ez dagoen interesdunak kexa aurkez diezaioke lehen auzialdiko epaileari eta, horrelakorik izan ezean, herriko agintari judizialari; horiek erabakia eman behar dute, erregistratzaileari entzun eta gero.

Emandako ebazpenak agintzen badu idazkuna egiteko, erregelamendu honen 573. artikuluaren eta ondorengoen arabera jardungo da, kasuan kasuko erantzukizun zibilari kalterik egin gabe, legearen 296. artikuluaren ariora.

Aurkezte-idazkuna egin eta berehala, aurkezpenaren eguna eta ordua agerrarazi behar dira agirian, bai eta kasuan kasuko liburu-egunkariaren zenbakia eta liburukia ere, ohar egokiaren bidez.

Ohar hori aurkezleak sina dezake, baldin eta berak hala eskatzen badu edo erregistratzaileak hala agintzen badu.

Inguruabar hori agiri askotan gertatzen denean, sarrera-liburua eraman daiteke; liburu horretan, Erregistroan sarturiko agiriak agerrarazi behar dira hurrenkera zorrotzaren arabera, aurkezlea eta aurkezpen-eguna nahiz ordua adieraziz.

Betiere, liburu-egunkarian idazkunak egingo dira Erregistroan sartzeko hurrenkera kontuan hartuta, eta aurkezle zein aurkezpen-ordu gisa jarriko dira artikulu honen lehenengo lerrokadak aipatu oharrean agertzen direnak, edo, hala denean, aurreko lerrokadak aipatu liburukoak.

2. Aurkezpen fisikoa egin daiteke Erregistroa jendearentzako zabalik dagoen orduetan bakarrik.

3. Titulua postaz jaso bada, agiriaren igortzailea hartuko da aurkezletzat, eta aurkezte-idazkuna egingo da, egunean jasotako posta irekitzen denean.

4. Notarioek eskritura publikoak eskuetsi eta, Notario-erregelamenduaren 249. artikuluaren ariora, horren gaineko komunikazioak bidaltzen dituztenean telefaxaren bidez, komunikazioon idazkuna egingo da liburu-egunkarian erregela orokorraren arabera; komunikazioa bulego orduetatik at jasoz gero, ordea, idazkuna hurrengo egun baliodunean egin behar da, liburu-egunkaria ireki eta berehala, modu fisikoan ordu horretan jasotzen direnekin batera, erregelamendu honen 422. artikuluak ezarri bezala.

Eginiko aurkezte-idazkuna iraungiko da, baldin eta hurrengo hamar egun baliodunen epean Erregistroan ez bada aurkezten idazkun hori eragin zuen eskrituraren kopia kautoa.

Kopia hori epean aurkeztuz gero, halaxe agerrarazi behar da lehenengo idazkunaren bazterrean eginiko oharraren bidez, eta kalifikazioa zein idatzagiria egiteko epeak oharraren datatik hasten dira zenbatzen.

Komunikazioa jasotzean erregistratzaileak egiaztatzen badu finka beste erregistro-barruti batean dagoela kokatuta, berehala emango dio horren berri notario eskuesleari telefaxaren bitartez.

Egun horretan edo hurrengo egun baliodunean, notarioak telefaxa jaso duela baieztatuko du, eta aurkezte-idazkuna egiteko edo ez egiteko erabakiaren berri emango du, bide berbera erabilita.

5. Organo judizialek erregistro-idazkuna eragin dezaketen ebazpen judizialak bidal ditzakete Jabetza Erregistrora telefaxaren bidez, ebazpenok sinatzen diren egunean bertan edo hurrengo egun baliodunean.

Epe horretan, bide berbera erabilita eta ondore berberekin, administrazio-agintariek eman dituzten agiriak bidal ditzakete Jabetza Erregistrora.

Bidaltze horiei artikulu honen 4. paragrafoan ezarritako idazkun eta iraungitzeen araubidea aplikatuko zaie, baita bertan ondokoari buruz jasotako xedapenak ere: igortzaileak finkaren kokapenaren inguruan hartutako komunikazioei buruz, bidalitakoa jaso delako baieztapenari buruz eta erregistratzaileak aurkezte-idazkuna egiteari edo ez egiteari buruz.

418.a. artikulua Presa edo beharrizana izanez gero, agiria zein barrutitan eman eta edozein egileslek eska diezaioke barruti horretako Jabetza Erregistroari, telekopia bidez edo antzeko prozeduraren bidez, Erregistro eskudunari bidal diezazkion bertan aurkezte-idazkun egokia egiteko behar diren datu guztiak.

Erregistro bat baino gehiago duten herrietan, daudenen artean txandak egingo dira astero, aurreko lerrokadan xedatutakoa betetzeko.

418.b. artikulua 1. Aurreko artikuluak aipatu jarduna zein erregistratzaileri eskatu, eta horrek agiria aurkezteko modukoa dela kalifikatu eta gero, igorpen-idazkuna egingo du liburu-egunkarian, horri kasuan kasuko zenbakia emanez, eta, jarraian, telekopia edo antzeko baliabidea erabilita, aurkezte-idazkuna egiteko behar diren datu guztiak bidaliko dizkio erregistro eskudunari, Erregistro jasotzailearen eskumena egiaztateko datuekin, egunkarian idazkunari dagokion zenbakiarekin, zigilu eta sinadurarekin batera.

2. Jarraian, oharra egingo du agiriaren oinean, gauzatutako eragiketak eta Erregistro jasotzaileak emandako jasotze-baieztapena agerraraziz, eta agiria interesdunari itzuliko dio, horrek Erregistro eskudunean aurkez dezan, eta hamar eguneko epean aurkezten ez badu, idazkuna iraungiko dela ohartaraziko du.

3. Modu berean, hartu izanaren adierazpena telekopiaren edo antzeko prozeduraren bidez egin behar da, hori liburu-egunkarian agerraraziko da bazterreko oharraren bidez, eta kasuan kasuko paper-sortan artxibatuko da.

418.c. artikulua 1. Komunikazioa jatorrizko Erregistrotik hartu duen erregistratzaileak, bere eskumena kalifikatu eta hartu izana baieztatu ondoren, eskatutako aurkezte-idazkuna egingo du, erregela orokorraren arabera.

2. Aurreko artikuluaren bigarren paragrafoak aipatu epean, interesdunak jatorrizko agiria aurkeztu behar du lehen zehaztutako oharrarekin batera, aurkezpen hori bazterreko ohar baten bidez agerraraziz. Kalifikazioa eta idatzagiriak egiteko epeak data horrez geroztik hasiko dira zenbatzen.

418.d. artikulua Jatorrizko Erregistroak eta jasotzaileak liburu-egunkaria ireki eta ixteko ordu desberdinak izanez gero, aurreko artikuluek aipatu eragiketak egin daitezke bi-biak zabaldik dauden orduetan bakarrik.

Egun baliodunei dagokienez, irizpide berbera aplikatuko da.

418.e. artikulua Abenduaren 29ko 2537/1994 Errege Dekretuak indargabetu du artikulu hau.

Titulua itzultzean, eginiko jasoagiria hartu behar da, eta, halakorik izan ezean, eska daiteke titulua itzuli delako beste jasoagiri bat ematea.

1. Agiri pribatuak aurkezten direnean, salbu eta lege-xedapenek agiri horiei Erregistroko eragingarritasuna eratxikitzen dietenean.

2. Titulua beste hipoteka-barruti batzuetako finkei buruzkoa denean.

3. Aurkeztutako tituluaren izaera, edukia edo helburua dela eta, titulu horrek ezin duenean Erregistroko eragiketarik eragin.

Ez da beharrezkoa aurkezte-idazkunen agiri osagarriak aipatzea, salbu eta aurkezleak hala eskatzen duenean.

Zenbait tituluren aurkezte-idazkun bakarra egin daiteke, baldin eta horien artean legearen 249. artikuluaren 1 eta 2. inguruabarrak berdinak badira.

Aldi berean eta finka berari buruz aurkeztutako tituluak elkarren kontrakoak izanik, interesdunek ez dutenean adierazi zeini eman behar zaion lehentasuna, bakoitzaren gaineko aurreneurrizko idatzoharra egingo da, ondokoa adierazita: horrela egiten dela, interesdunek edo auzitegiek lehentasuna zein idazkuni eman behar zaion erabaki arte ezinezkoa delako eskatutako inskripzioa edo, hala denean, idatzoharra egitea.

Kasuan kasuko idazkunen bazterrean eta agirien oinean egindako jarduna adierazten duen oharra jarriko da.

Agiriok zein pertsona edo agintarirengandik etorri eta horri itzuliko zaio, pertsona horrek bere eskubidea erabil dezan nahi izanez gero, edota agintariak, hala denean, bidezko deritzen probidentziak eman ditzan.

Bigarren lerrokadaren arabera eginiko idatzoharrak legearen 96. artikuluan zehaztuako epea igarotakoan iraungiko dira, baldin eta epe horren barruan, interesdunek erregistratzailearen aurrean idatzi eta berretsitako eskabidearen bitartez ez badute egiaztatu idazkunetarik bati lehentasuna ematea hitzartu dutela, edota auzitegiengandik lehentasunadierazpena lortzeko demandarik jarri ez bada.

Hitzarmena erdietsiz gero, erregistratzaileak interesdunen adierazpena onartuko du, eta eskabidea kasuan kasuko paper-sortan artxibatuko du.

Haatik, auzia eraginez gero, demandatzaileak eska dezake demandaren aurreneurrizko idatzoharra egitea, eta, erregistratzaileari manamendu egokia bidali eta gero, horrek idatzoharra egingo du eta aurrekoen bazterrean aipamen-oharra jarriko du honetara: «? letra, ? folio, ? liburukiko idatzoharrean agerrarazi bezala ?k jarritako demandaren idatzoharra egiteko manamendua (x egunean) aurkeztu eta gero, ondoko idazkuna indarrean dago, harik eta betearazpen-agindua dakarren epaia eman arte».

Ematen den betearazpen-aginduaren arabera, kasuan kasuko idazkunak egingo dira.

Landa-finken kasuan, finka non izan eta udal-mugarte edo toki hori aipatuz zehaztuko da horren kokapena; hiri-finken kasuan, herri, kale, enparantza nahiz auzoaren izena eta zenbakia aipatuz, halakoa izanez gero, baita pisua eta lokala ere, hala denean.

Udal-mugartearen edo tokiaren aipamena ken daiteke, Erregistroak bakarra barneratzen duenean.

Tokia eta data izango dira, egun berean eginiko idazkun guztientzat irekiera- eta itxiera-eginbidean agertzen direnak.

Erregistratzailearen sinaduraren alboan, titulua aurkeztu duen pertsonak ere berea jarriko du, horrek hala eskatu edo erregistratzaileak hala aginduz gero.

Erregistratzaileak itxiera-eginbidea sinatzeak esan nahi du horrek adostasuna ematen diela bereziki sinatu ez diren aurkezte-idazkun guztiei.

Egun horretan ez bada agiririk aurkeztu, eginbideak inguruabar hori aipatu behar du, «Egunkaria ixten da idazkunik gabe» adieraziz, eta, kasu bietan, lekua zehaztu eta erregistratzailearen sinadura jarri behar da.

Immatrikulazio kasuetan, bai eta elkartze eta bereizte kasuetan ere, datu egokiak eta finken deskripzio osoa agerraraz daitezke horretarako irekitako liburu laguntzaile batean, edota kasuan kasuko fitxa eginez.

Halaber, haiek agiria ken dezakete zergak ordaintzeko nahiz akatsak ongitzeko.

Erregistratzaileak titulua itzultzen duenetan, bertan adierazi behar du zein datatan aurkeztu den eta aurkezte-idazkunaren bazterrean oharra egingo du, agiriak itzuli direla agerrarazteko; aurkezleak edo interesdunak ohar hori sinatu behar du, erregistratzaileak hala eskatuz gero.

Betiere, 97. artikuluak aipatu hogeita hamar eguneko epea igarotakoan, erregistratzaileak kasuan kasuko kalifikazio-oharra egingo du, edota idatzagiria emango du kalifikazioaren arabera, salbu eta aurkezleak edo interesdunak ondokoa esaten dionean ahoz zein idatziz: agiria kendu zein akatsa ongitu nahi duela, edota ongitzeko moduko akatsaren ondoriozko aurreneurrizko idatzoharra eskatu nahi duela, hala denean; ezezkoaren oharra edo etete-oharra egitea eskatuko duela, horren arrazoiak azalduz; edota idazkuna egitearekin ados dagoela, onartu ez diren itun zein hizpaketak kenduta, eta kalifikazioak agindutako edukiarekin.

Aurkezte-idazkunean eginiko oharraren bidez agerrarazi behar da aukeratutako eragiketa.

Aurkeztutako agiria kendu izan bada, berriro ekarri beharko da Erregistrora, etete-idatzoharra egiteko.

a) Erregelamendu honen 97 eta 111. artikuluetako kasuetan, baldin eta horien aplikazioak idazkuna luzatzea badakar.

b) Agiria kendu denean, zergak ordaintzeko helburuarekin eta, aurkezte-idazkunaren indarraldian barrena, kudeaketa-bulegoak ez dizkionean itzuli agiriak interesdunari.

Kasu horretan, aurkezleak edo interesdunak eskabidea egiten badu idatziz eta, horrekin batera, inguruabar hori egiaztatzen duen agiria aurkeztu badu Erregistroan idazkuna iraungi baino lehen, horren indarraldia ehun eta laurogei egunetara luzatzen da, datatik zenbatzen hasita.

c) Agiriren bat agerrarazteko beharrezkoa denean geroago aurkeztu den agiria inskribatuta egotea, idazkuna hogeita hamar egun luzatzen da, azken agiri hori inskribatu izan denetik edo agiri horri buruzko aurkezte-idazkuna iraungi denetik; dena den, hori gerta dadin, aurkezleak edo interesdunak hala eskatu behar du.

d) Aurkezte-idazkuna indarrean dagoen artean edo berori egin aurretik, prozedura kriminal batean epaileak erregistratzaileari agintzen dionean auziperatuak egiletsitako tituluen idazkunik ez egitea.

Kasu horretan, idazkuna luza daiteke, prozedura kriminala amaitu arte.

2. Aurkezte-idazkunen luzapenek eta, hala denean, ongitzeko moduko akatsen bat izateagatik aurreneurriz egindako idatzoharren luzapenek berez dakarte elkarren artean kontraesanekoak diren edo lotuta dauden tituluen aurkezte-idazkunak luzatzea, idazkun horiek aurrekoak zein gerokoak izan.

3. Aurkezte-idazkunen luzapena agerrarazi behar da idazkunon bazterretan eginiko oharren bidez.

4. Beste idazkunen bat luzatzeagatik eman diren idazkunak hogeita hamar egunetan iraungiko dira, harako idazkunak aipatu agiriaren idatzagiria egin denetik edo iraungi denetik zenbatzen hasita, salbu eta horren indarraldia luzeagoa denean.

Atzera egitea erabatekoa denean, agiri publiko edo pribatuaren bidez egin daiteke, sinadurak notario bidez legitimatuta.

Atzera egitea agiriaren zati batekoa izanez gero, hori ahoz egin daiteke.

Betiere, atzera egiteko eskabidea agerrarazi behar da kasuan kasuko aurkezte-idazkunaren bazterrean jarritako oharraren bidez.

Atzera egitea ez da onartuko, atzera egite horrek oztopatzen duenean Erregistroan aurkeztutako beste agiri baten idazkuna egitea. Atzera egiteak bigarren agiria ere ukitzen badu eta interesduna berbera bada, onar daiteke atzera egite hori, bai eta interesdunak desberdinak izan arren, bigarren agiria aurkeztu duenak atzera egitea eskatu duenean ere, aurreko lerrokadako formalitate guztiekin.

Atzera egitea epai- edo administrazio-agiriei buruzkoa bada, Erregistroan aurkeztutako agiria edo manamendua eman duen agintari, funtzionario edo organoak dekretatu zein eskatu behar du atzera egitea.

Edozein kasutan ere, erregistratzaileak ezezkoa emango dio atzera egiteari, bere ustez horrek hirugarrenei kalteak eragiten dizkienean.

Ezezko hori aurkezte-idazkunean eta agirian nahiz eskabidean eginiko bazterreko oharraren bidez agerrarazi behar da, eta horren aurka, gobernu-errekurtsoa jar daiteke.

Atzera egitea onartutakoan, horrek ukitutako aurkezte-idazkuna edo idazkunak bazterreko oharraren bidez ezereztuko dira.

Idazkuna eginez gero, oharrak inguruabar hori adierazi behar du, egindako inskripzio edo idazkun mota adieraziz, baita horren liburukia eta folioa, finkaren eta inskripzioaren zenbakia edo, hala denean, egindako idatzoharraren letra ere.

Idazkuna titulu bakarrean jasotako hainbat finka edo eskubideri buruzkoa bada, betiere, finka zein eskubide bakoitzaren deskripzioaren bazterrean, aurrekoaz landa, kasuan kasuko idazkunaren liburukia, folioa, finka eta zenbakia edo letra aipatu behar dira.

Tituluaren idatzagirian adierazi ez diren aurretiazko zama edo mugapenak erakusten baditu Erregistroak, horiek desberdinak direla edo beste zama zein mugapen batzuk daudela bakarrik agerrarazi behar da idatzagiri-oharrean, gehiago zehaztu barik; Erregistroan agerrarazi bada Prozedura Zibilaren Legeko 1489. artikuluak ezarri zamen ziurtagiria eman dela, ziurtagiri hori zein prozeduratarako eman eta horren inguruabar guztiak aipatuko dira idatzagiri-oharrean.

Erregistratzaileak eskatu den idazkuna eteten duenean edo horri ezezkoa ematen dionean, titulua itzuliko du, etetearen edo ezezkoa ematearen arrazoia behar bezala azaltzen duen oharrarekin batera, eta, hala denean, egin den etete-idatzoharraren liburukia, folioa, finka eta letra aipatuko ditu, salbu eta agiria 427. artikuluko oharrarekin bakarrik itzultzeko eskatu denetan.

Etete edo ezezko horrek tituluan jasotako itun zein hizpaketaren bat edo finka nahiz eskubideren bat bakarrik ukitzen duenean, oharrean etetea edo ezezkoa eragin duen arrazoia azaldu behar da, salbu eta aurkezleak nahiz interesdunak adierazi duenean ados dagoela idatzagiria hizpaketa edo itun hori kenduta egitearekin, edota atzera egin duenean akatsak ukitutako finka edo eskubidearen gain eragiketaren bat gauzatzean; kasu horretan, oharrak adostasuna edo atzera egitea bakarrik adierazi behar du, baina ez etetearen edo ezezkoaren arrazoiak.

Gisa berean, idatzagiri-oharretan laburrean agerrarazi behar da eginiko idazkunaren izaera edo mota, tituluan eskatutakoaren edo adierazitakoaren modukoa ez denean.

Kasu horietan guztietan, erregistratzaileak sinatu behar ditu idatzagiri-oharrak.

Aurkeztutako tituluan oharra egiteko lekurik ez dagoenean, agiriaren oinean hasiko da, sar daitekeen hitza edo silaba jarrita, eta gero beste folio batean jarraituko da.

Aurkezte-idazkunaren bazterrean oharra egiteko lekurik ez dagoenean, ohar horrek lekua duten beste aurkezte-idazkunen bazterrean jarraituko du, xehetasunez adieraziz oharrak non jarraitzen duen eta non hasten den, beste idazkun batzuen oharrekin ez nahasteko.

Errekurtsoa jarri bada, aurkezte-idazkunaren indarraldia amaitu baino lehen bazterreko oharra egin behar da, idazkun hori errekurtsoa ebatzi arte luzatzen dela agerrarazteko.

Aldaketa ikusita, erregistratzaileek aurkibideetan agerraraziko dute hori, eta inskripzio berria egiten denean, baita finken idazkunetan ere, baldin eta aurkezten den agiriak inguruabar berriak jasotzen baditu.

Interesdunek ahoz zein idatziz eska dezakete azken inskripzioaren bazterrean oharra egitea, udalaren erabakia, horren data eta zuzentzen diren inguruabarrak zehaztuz, alkatetzaren kasuan kasuko ofizioaren arabera; ohar horretan, erabakia non artxibatu eta artxibo horren zenbakia nahiz paper-sorta aipatu behar dira.

Teknikarien Kidego Berezia; kidego horretan sartzen dira zuzendariordea eta zuzendaritza-atalen beste horrenbeste ofizial nahiz laguntzaile legelariak.

Antolaketari buruzko lege eta xedapenek ezarritako administrazio-langileak.

Laguntzaile mekanografoak; eta Zerbitzuen beharrizanen araberako mendekoak.

Zuzendaria Justizia-ministroaren menpe dago, eta horri aurkeztuko dizkio beraren adostasunarekin ebatzi behar diren autu guztiak; lege edo erregelamenduen arabera halako adostasunik behar ez duten ebazpenak zuzendariak berak emango ditu.

1. Zuzendaritza Nagusia antolatzeko eraldaketa eta aldaketak proposatzea Justizia-ministroari.

2. Ministerioko idazkariordetzari proposamena egitea, hala administrazio-langileen eta zerbitzurako beharrezkoak diren laguntzaile mekanografoen destinoei dagokienez, nola horiek zuzendaritza zentroa uzteari dagokionez.

3. Zuzenean edo zuzendariordearen bidez, hori ikuskatzaile nagusia izanik, jabetza erregistroen goi ikuskatzailetza eta zaintza egikaritzea; ondore horretarako, zuzendari nagusiek zuzeneko harremanak dituzte lurralde audientzietako presidenteekin, lurralde horretako ikuskatzaile iraunkor gisa.

Kasu zehatzetan, eta zerbitzua hobea izan dadin beharrezkoa denean, eginkizun ikuskatzaile hori legearen 267. artikuluak zehaztutako organoei eskuordetu ahal zaie, kasu bakoitzean beharrezkoak diren eskumen guztiekin.

4. Beraren eskumeneko autuetan bidezko deritzen xedapen eta neurriak ematea, lege eta erregelamenduen arabera.

5. Zuzendaritzaren barne araubidea eta zerbitzuen banaketa erabakitzea.

6. Zuzendaritzaren urtekaria argitaratzea, teknikari kidegoaren, jabetza-erregistratzaileen eta horren mendeko gainerako kidegoen lerrundegiarekin eta legearen 260. artikuluaren laugarren zenbakiak aipatu datu estatistikoekin batera, bai eta bere eskumeneko xedapen orokorren eta izapide hutsak ez diren ebazpenen argitalpena baimentzea ere.

7. Hipoteka- zein notario-legeriak eta Erregistro Zibil, Merkataritzako Erregistro zein zuzendaritzaren ardura peko beste Erregistro bereziei buruzko legeriak emandako eskumenak, baita Jabetza Erregistrazaileen Elkargo Nazionalaren Erregelamenduak horren eskumeneko gaietan, mutualitate kontuetan, elkargokide bihurtzeko autuetan eta Erregistroko langile laguntzaileen inguruan emandakoak ere.

Epealdi luzeagoko lizentziak ministroak eman behar ditu.

Betiere, eskabideak zuzeneko buruaren bidez egingo dira, eta horrek txostena egin behar du.

Bidezkoa denetan, Zuzendaritza Nagusiko beste legelariek ere parte har dezakete batzarraldietan, eurek esan beharrekoa entzunez eta botoa emanez.

Zuzendaritzan batzaren bileretako aktak eramateko liburua zainduko da, eta batzarraldira joandako guztiek sinatu behar dituzte aktak.

Ofizialen Batzak irizpena eman behar du Notariotzako Dekanoen Batzak edo Erregistratzaileen Elkargo Nazionalekoak txostena egin behar duen kasuetan, bai eta Estatu-kontseiluak irizpena eman behar duenetan ere.

Zuzendaritza Nagusiak edo Ministerioak hartutako erabakia edozein izanda ere, legearen arabera beharrezkoa bada Ofizialen Batzari kontsulta egitea, argitaratzen den xedapen edo ebazpenean hurrengo esaldia adierazi behar da, kasuan-kasuan: «entzunda» edo «Zuzendaritza Nagusiko Kontsulta-batzaren adostasunez».

Eskalan aurrera egitearen ondorioz legelari laguntzaileen taldean bi postu huts geratzen direnean, horiek txandaka bete behar dira: bata, zuzenbideko lizentziadunen arteko oposizioaren bidez, horiek gizonezkoak eta hogeita hiru urtekoak baino nagusiagoak badira eta erregelamenduko beste baldintzak betetzen badituzte, eta bestea, txandaka, karguan bost urte baino gehiago daramaten jabetza-erregistratzaileen eta notarioen arteko merezimendu-lehiaketaren bidez; azken horiek plaza lortuz gero, eszedentzia egoeran geratzen dira euren jatorrizko lerrundegian.

Txanda horietarik batean postu hutsen bat betetzen ez bada, postu hori hurrengo txandan hornituko dela iragarri behar da.

Deialdia «Estatuko Aldizkari Ofizial»ean iragarri behar da.

Bigarrenean, beste zazpi galdera erantzun behar dira: bi, notario-legeriaren ingurukoak; bat, Erregistro zibilekoa; beste bi, merkataritzako zuzenbidekoak; bat, administrazio-zuzenbidekoa; eta beste bat, eskubide errealen gaineko zergaren legeriari buruzkoa.

Hirugarrenean, zuzenean itzuli behar dira bi testu, oposiziogileak aukeratutako atzerriko bi hizkuntzatan.

Eskaera-orrian hala eskatuz gero, oposiziogileak modu berean egiazta dezake beste hizkuntza batzuk ere badakizkiela.

Laugarrenean, erregistratzaileen kalifikazioaren kontrako gobernu-errekurtsoa konpondu behar dute, edota zuzenbide zibil, merkataritzako zuzenbide, administrazio-zuzenbide, nahiz hipoteka-, notario- zein Erregistro Zibilaren zuzenbideari buruzko zalantzazko atalen baten inguruko kontsulta erantzun behar dute.

Erregistroen eta Notariotzaren zuzendari nagusia, presidente gisa.

Zuzendariordea.

Jabetza Erregistratzaileen Elkargo Nazionaleko dekanoa.

Madrilgo Notario Elkargoaren dekanoa.

Unibertsitate Zentraleko Zuzenbide Fakultateko katedradun titular bat; eta Zuzendaritza zentroko bi ofizial legelari.

Ofizial legelarien mahaikiderik berrienak idazkari moduan jardungo du.

Halaber, hizkuntzen ariketan parte har dezakete hizkuntzen bi irakasle ofizialek edo Kanpo Arazoetarako Ministerioko Hizkuntzen Interpretaziorako Bulegoko bi funtzionarioek, aholkulari gisa.

1. Euren administrazio-egoera, erregistratzaile edo notario karguan emandako zerbitzuak zehaztuz.

2. Merezimenduen zerrenda, bereziki lehiaketan aintzat hartzen direnena, eta alegatu nahi diren beste guztiena.

3. Kargua edo karguak betetzean diziplina-zehapen edo -zuzenketarik ez jasotzearen zinpeko adierazpena, edota, hala denean, jasotako zentzagarrien adierazpena.

Azken kasu horretan, Zuzendaritza Nagusiak zuhurtziara erabaki dezake zentzagarripekoa onartzea edo eskatzaileen zerrendatik at uztea.

Eskaera-orri horrekin batera, alegaturiko merezimenduak egiaztatzeko agiriak aurkeztu behar dira, horiek ez daudenean Zuzendaritza zentroan.

Hizkuntzak jakitea alegatzen bada, oposizioetarako ezarri bezala egiaztatu behar da jakite hori.

Hala behar denean, iragarki horretan deialdia egin dakieke postugaiei, hizkuntzen ariketa egin dezaten.

Ariketa horretan, Zuzendaritzak irakasle edo interpretatzaileei aholkua eska diezaieke, oposiziorako ezarritakoaren arabera.

Halaber, eta kasu berean, erregistratzaileen kidegotik datozenek Teknikarien Kidego Berezi horretan duten antzinatasunaren araberako zenbakia izango dute notarioen lerrundegian.

Izendapenak ministerio-aginduaren bidez egin behar dira.

Zuzendari nagusiak zehaztuko du zenbat administratzaile eta laguntzaile mekanografo behar diren Zuzendaritzari emandako zerbitzuak betetzeko, eta idazkariordetzari atxikipen egokiak proposatuko dizkio, bai eta zuzendaritza zentroan lekualdaketen edo beste arrazoi baten ondorioz gertatzen diren postu uzteak ere.

Langileak zuzendaritza zentroari atxikitakoan, horren araubide eta diziplinaren menpe geratuko dira.

Zuzendaritza Nagusiak bertako zerbitzuetan izandako hutsegiteen ondoriozko espedienteak instruituko ditu.

Baimenak edo lizentziak emateko, Zuzendaritza Nagusiak kontuan izan beharko du Ministerioaren araubide orokorrak baldintzen eta iraupenaren inguruan ezarritakoa.

Ulertzen da horrek guztiak ez diola kalterik egiten zuzendari nagusiaren ahalmen gorenari.

Eskuordetza Erregistratzaileen Elkargoan egiten denean pertsonarik esanbidez izendatu gabe, bertako Zuzendaritza-batzak izendatuko ditu horretaz arduratu behar diren erregistratzaileak.

Legearen 267. artikulu horren arabera, eskuordetzarekin batera kasuan-kasuan beharrezkoak diren eskumenak eta jarraibideak emango dira, eta izendatutakoei nahiz erregistratzaileari horren berri eman behar zaie.

1. Urtean eginiko aurkezte-idazkunak, bazterreko oharrak legezko epean egin diren edo ez zehaztuz.

2. Erregistratzaileak edo horren legezko ordezkoak aurkezte-idazkunak sinatu dituelako, edota, hala denean, idazkunok sinatu ez direlako inguruabarra.

3. Liburu nagusi zein laguntzaileetan, aurkibideetan, agirietan, paper-sortetan, edota Erregistroko bulegoaren lokalean antzemandako aipamen-ezak, formalitate-akatsak nahiz barne eta kanpo akatsak, baita kasuan-kasuan hartutako neurriak eta horien betearazpena ere.

4. Aurkeztuta baina inskribatzeke dauden agirien kopurua.

5. Erregistratzaileen jokabidearen inguruan edo lanbide-eginbeharrak betetzearen inguruan jasotako txostenak eta, hala denean, kexak.

Halaber, agiriak eman badira 97. artikuluak ezarritako hamabost eguneko epetik kanpo, kasuok ziurtagiri horretan jaso behar dira.

Aldi berean, ziurtagiri horren kopia bidali behar zaie Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiari eta Jabetza Erregistratzaileen Elkargo Nazionalari, idazki bereizi batean ondokoa zehaztuz: erregistratzailea; agiria emateko aurreko artikuluak aipatu hamabost eguneko epea luzatzearen arrazoiak; liburu-egunkariko bazterreko oharrak sinatu dituzten erregistratzaileak, oharrok egiteko egunak eta arrazoiak azalduta; bai eta Erregistroaren egoera ezagutzeko interesgarria izan daitekeen beste edozein alde ere.

Seihilekoaren azken egunean ez bada ziurtagiririk eman, egun hori baliogabea izateagatik edo zuzenbidearen araberako beste edozein arrazoiren ondorioz, atzerapenaren zergatia azalduko da, eta ziurtagiria hurrengo egun baliodunean emango da.

Horrez landara, indarreko legeriak erregistroen ibilbideari jarritako zailtasunak edo oztopoak eta horien konponbidea adieraziko dituzte erregistratzaileek, hala behar denetan.

Zailtasun edo oztopo horiek isilpean gordetzen badira, eta, horren ondorioz, konponbidea xedapen orokorren edo ebazpen berezien bidez atzeratu bada, hori hutsegitea izango da, eta erregistratzaileari kasuan kasuko zuzenketa jarriko zaio.

Zuzendaritzaren edo presidentearen ustetan salaketa ez bada bidezkoa, horiek ez dute berori aintzat hartuko; bestela, salatutako egitateak arakatzeko beharrezkoak deritzeten neurriak har ditzakete, behin erregistratzaileari, eta, hala denean lehen auzialdiko epaileari eta barrutiko notarioari entzundakoan.

1. Zuzendaritza Nagusiak hala agintzen duenean.

2. Euren lurraldeko Erregistroren batean egitate larriren bat gertatu dela dakitenean, horren berri berehala emanez zuzendaritza zentroari.

Idatzohar horrek ez du zerbitzu-saririk sortuko.

Ebazpena Ministroen Kontseiluan erabakitako dekretuaren bidez emango da, behin Estatu-kontseiluari entzundakoan.

Aurreko lerrokadak aipatu epea agortutakoan, Erregistroa modu automatikoan itxiko da, Erregistro berriaren lurralde-mugabarruko finken gaineko eragiketentzat.

Eman ez diren liburuetako idazkunak aldatu nahi direnean, aldaketok ziurtagirien bidez egingo dira, Erregistroko eragiketei begira beharrezkoa izan ahala.

Dena dela, hiriburu bereko erregistroen kasuan, idazkunak liburu berrietara lekualda daitezke, bereizketak izango balira bezala, eta eginiko inskripzioaren oinarri diren beharrezko inguruabarrak liburu zaharretatik hartuko dira, datuok zein inskripzio, liburuki eta foliotatik datozen aipatuz eta hurrengoa agerraraziz: finken indarreko deskripzio osoa, Erregistroaren arabera; finkak dituen orotariko zama, karga, baldintza eta mugapenen zerrenda, eta eskualdatzailearen eskuraketa-titulua, notario zein funtzionario eskueslea eta titulu hori Erregistroan aurkezteko ordua eta data aipatuta.

Jarraian, inskribatzen den tituluak erregelamenduaren arabera behar dituen gainerako inguruabarrak agerraraziko dira.

Lehenengo lekualdaketa-inskripzioak bi titularrek sinatu behar dituzte.

Liburu zaharrak iraunaraziko dituen erregistratzailearen sinadurak ondokoa besterik ez du ziurtatzen: lekualdatutako datuak bat datozela bete-betean finkak liburu zahar horietan duen egoera juridikoarekin; erregistratzaile horrek itxiera-eginbide laburra jarriko du liburuotan azken inskripzioaren ostean, eta eginbide horretan finkaren atala, liburukia, liburua, folioa nahiz zenbakia zehaztuko ditu, bai eta finka hori zein inskripziotara lekualdatzen den ere.

Eginbide horren ostean ezin daiteke inolako eragiketarik egin folio zaharrean, bertako idazkunen bazterretan egin beharreko oharrak izan ezik.

Liburuak lekualdatzeagatik erregistroetako liburukien zenbaketa orokorra aldatu behar bada, zenbakiok zuhurtziara zuzenduko dira, eta aldaketa aktan jasoko da; akta horren ale bat Erregistroan geratuko da, eta bestea Zuzendaritza Nagusiari bidaliko zaio.

Liburuak eta agiriak lekualdatu ostean, lekualdaketak zein herri ukitu, eta erregistratzaileak herri horietako iragarki-oholetan eta ohiko lekuetan argitaratuko du noiztik egiaztatu behar diren Erregistroan lekualdatutako finken eragiketak.

Zuzendaritza Nagusiak erregistratzailearen txostena jasotakoan ebatziko ditu zalantza edo zailtasunak.

a) Erregistratzaile bakoitzari dagokio eragiketen liburu-egunkariko idazkunak eskuestea, aurretiaz eurek idatziz finkatu duten epealdian zehar.

Adostasunik izan ezean, hilabete naturalen arabera gauzatuko dute zeregin hori, eta denbora gehien daraman funtzionarioari hilabete bakoitiak esleituko zaizkio.

b) Titular bakoitzak idatziz hitzartu duenaren arabera egingo ditu aurkeztutako agirien kalifikazioa eta idatzagiria, eta emango ditu ziurtagiriak.

Hitzarmenik izan ezean, agiriak aurkezteko ordu ofizialen ostean, zozketa egingo da egunero, jakiteko zein erregistratzaileri dagokion zenbaki bakoitiarekin aurkeztutako tituluen kalifikazioa eta idatzagiria egitea; beste erregistratzaileari gainerako tituluak dagozkio.

Halaber, lehenengo horren ostean egindako beste zozketa baten bidez erabakiko da, zein titularrek eskuetsi behar dituen ziurtagiriak, eta, horretarako, zenbaki bat emango zaio eskabide edo manamendu bakoitzari, bulegoan sartzean.

Kalifikazioa egiteko erregelamenduaren araberako bateraezintasunen bat izanez gero, beste titularrak gauzatuko du eginkizun hori.

c) Kalifikazioa egiten ari den erregistratzaileak uste badu eskatutako eragiketa oztopatzen duten akatsen bat dagoela, berehala eta idazki arrazoitu baten bidez eman behar dio horren berri titularkideari; horrez gain, agiriak emango dizkio horri, eta berak uste badu harako eragiketa bidezkoa dela, bere erantzukizunpean egingo du, txandak aldatu gabe.

d) Titulua kalifikatzen duen erregistratzaileak eskumena izango du titulu horren inguruan gertatutako gorabehera, eragiketa, errekurtso edo kexen gain, eta eragindako idazkun zein oharrak sinatuko ditu.

e) Erregistratzaile bakoitzak egiten dituen eragiketen zerbitzu-sariak arautuko ditu, bere erantzukizun hutsaren menpe.

f) Hilean jasotako zerbitzu-sari guztiekin, funts bat eratuko da, eta bertatik ondokoak kendu behar dira: zerbitzusarien gaineko zerga eta gainordainen zenbatekoa, mutualitateari eginiko ekarpenak, gizarte-aseguruak eta zerbitzuak eragindako gastu guztiak, hala langileen ziozkoak, nola material, etxe eta bestelako kontzeptuen ondoriozkoak.

Gerakina erdi bana banatuko da bi titularren artean.

g) Erregistroko langile laguntzaileen plantila eta horiek ordaintzeko zerbitzu-sari zatiaren zehaztapena langile horien antolaketarako erregelamenduan ezarritakoaren arabera egingo da, betiere, bi erregistratzaileen arteko adostasunarekin.

Desadostasuna izanez gero, bakoitzak Erregistratzaileen Elkargoko Zuzendaritza-batzari aurkeztuko dio bere proposamena, horrek behin betiko ebazpena eman dezan.

h) Hipoteka Legeak eta horren Erregelamenduak jabetza-erregistratzaileei emandako eskumenak bulegoaren barne araubideari, artxiboaren segurtasun nahiz zaintzari edota jendea hartzeko orduei buruz, eta, oro har, zuzenean agirien kalifikazio eta idatzagirien ingurukoak ez diren eskumen eta ahalmen guztiak oso-osorik dagozkio denbora gehien daraman erregistratzaileari, eta berorrek izango ditu gai horren inguruan Hipoteka Lege eta Erregelamenduak ezarritako eginbeharrak ere.

Edu berean, erregistratzaile horrek hartuko ditu, langile laguntzaileen eta elkargo nazionalaren erregelamenduek erregistratzaileei emandako ahalmen eta betebeharrak, langile horien eta jabetza-erregistratzaileen zein langileon mutualitatearen inguruan.

i) Erregistratzaileok elkarren ordezko izango dira absentzia nahiz gaixotasun kasuetan, eta ordezko moduan gauzatutako egintza zein eragiketen gaineko erantzukizuna izango dute.

Titularren batek kargua uztean, postu hutsa bitartekoak beteko du, 490 eta 495. artikuluek zehaztu bezala.

j) Merkataritzako Erregistroaren despatxoa eta erregistratzaileei emandako gainerako zerbitzuena aurreko arauei egokitu behar zaizkie.

Denbora gutxien daraman erregistratzaileak aukeratu ez duen Erregistroan jarraituko du, baina beste Erregistro-lehiaketa batean parte har dezake, 497. artikuluko mugapenik gabe.

Kasuan kasuko presa eta inguruabarrak kontuan hartuta, erregistratzaileek zuzendaritza zentroari eman behar diote lekualdaketa egiteko moduaren berri, bai eta Erregistroa nora lekualdatu eta toki horren berri ere; erregistratzaileok zuzendaritza zentroaren jarraibideak bete behar dituzte, horiek ez badatoz bat behin-behinean hartutako neurriekin.

Erregistroetan edozein arrazoiren ondorioz postu hutsak geratzen badira, eta hori gertatzean lerrundegiko azken hereneko erregistratzaileak zerbitzuak ematen aritu badira beraietan, lehenik eta behin plazarik lortu ez duten postugaiek beteko dituzte postu huts horiek euren hurrenkeraren ariora, eta, halakorik izan ezean, erregistratzaileek, Zuzendaritza Nagusiak onetsitako ordezpen-zerrenda kontuan hartuta.

Bitartekoa izendatzeko, kontuan hartuko da postugaien zerrenda edo ordezpen-zerrendako kasuan kasuko erregistratzaile-hirukotea, eta, halakorik izan ezean, zerrendatik kanpoko erregistratzailea izendatuko da.

Erregistroa eratu bada beste bat zatitu edo bereiztearen ondorioz, eraketa hori ez da eragingarria izango, izendatutakoak kargua jabetzapean hartu arte.

Ordezpen-zerrendaren arabera erregistratzaileari bitarteko moduan badagokio Erregistroan izatea eta ezin badu halakorik egin arrazoi zuzen baten ondorioz, Zuzendaritzak askatasunez izendatuko du bitartekotasun horretaz arduratuko den erregistratzaile titularra.

Erregistratzailea ezin denean lekualdatu bitarteko moduan jardun behar duen Erregistrora edo bestelako aitzakia zuzenen bat duenean, telegrama jaso eta hurrengo 24 orduetan jakinarazi behar dio aitzakia Zuzendaritza Nagusiari.

Erregistratzailea karguaz jabetuko da telegrama jaso eta hirugarren egunean, penintsulatik kanpo dauden erregistroen kasuan izan ezik; halakoetan, epea hamar egunetara zabaltzen da.

Epe-muga horiek igarotakoan ezin izan bada bete aurretiaz agindutakoa, bitarteko moduan deitutakoa hil bada edo beste kasu bereziren bat gertatu bada, postu hutsa utzi duen erregistratzaileak horren berri emango dio Zuzendaritza Nagusiari baliabide telematikoak edo telegrafikoak erabilita; Zuzendaritzak kasuan kasuko erabakia hartuko du, zerbitzuaren beharrizanen arabera.

Bitartekotasuna amaitzen da titular berria karguaz jabetzen denean; bitartekoak zein Erregistrotako titularrak izan eta bertara itzuli behar dira bitarteko kargua utzi eta hurrengo hiru egunetan, edo hamar eguneko epean, Penintsulatik at dauden bulegoen kasuan.

Bitarteko erregistratzailea zein Erregistrotako titularra izan eta Erregistro hori utziz gero, Zuzendaritza Nagusiak agintzen duenean bakarrik amaituko da bitartekotasuna.

Pentsio pasiboen ondoreetarako zein gainerako legezko ondoreetarako, ulertzen da postu hutsak erretiro-xedapenaren datan gertatu direla.

Lekualdaketa kasuetan, ulertzen da postu hutsa gertatu dela Erregistroko titularra beste Erregistro baterako izendatzen denean; erretiro, eszedentzia, uko egite, nahitaezko lekualdaketa zein banantze kasuetan, kasuan kasuko aginduaren data izango da postu hutsaren data; eta postu hutsa titularra hiltzeagatik gertatu bada, Zuzendaritza Nagusiak heriotzaren berri noiz izan, eta egun hori hartuko da postu hutsaren datatzat.

Lehiaketetan parte hartzeko, urtebete igaro behar da eskatzaileak zein Erregistrotan zerbitzuak eman eta kargu horretaz jabetu denetik.

Hori gorabehera, kendu diren edo lurralde-mugabarrua aldatu duten Erregistroen titularrek lehiaketetan parte har dezakete halako mugapenik gabe.

Jabetzapean lortutako lehenengo izendapenaz geroztik, kidegoan sartu diren erregistratzailegaiek lehiaketetako postu hutsak eska ditzakete, karguaz jabetu direnetik urtebete igaro ez arren.

Jabetzapean lortutako hurrengo izendapenetan, alabaina, artikulu honen bigarren lerrokadan ezarritako mugapenaren menpe geratuko dira.

Eskaera-orriak Zuzendaritza Nagusian sartuko dira, epea noiz amaitu eta egun horretako ordu biak baino lehen, eta behin instantziok aurkeztutakoan, ezin dakieke uko egin bertan jasotako uziei, ezta horiek aldatu ere.

Egun hori jaieguna izanez gero, ulertzen da epea lehenengo egun baliodunaren ordu biak arte luzatzen dela.

Penintsulatik at dauden Erregistroen titularrek lehiaketetan parte har dezakete telegrama bidez, eta hurrengo hiru egunetan, euren eskaera berretsi behar dute eskaera-orri batean; berrespenik izan ezean, telegramek izan ditzaketen okerrei emandako interpretazioa onartu behar dute.

Eskabideak eta idatzagiri telegrafikoak artikulu honen lehenengo lerrokadan aipatu orduaren ostean jaso badira Zuzendaritza Nagusian, ulertuko da ez direla aurkeztu, atzerapenaren arrazoia edozein izanda ere.

Autonomia Erkidegoko Administrazioan izendapenak egiteko ahalmena duen organo eskudunari berehala jakinaraziko zaio lehiaketaren emaitza.

Zuzendaritza Nagusiaren eskumeneko izendapenak egingo dira deialdiaren epea amaitu eta hurrengo hogei egunetan.

Erregistratzaileek euren lerrundegian duten zenbakiaren arabera zehaztuko da kidegoko antzinatasun hori.

Postu huts bat baino gehiago izanez gero, horiek hamar eguneko epean iragarriko dira Zuzendaritza Nagusiko iragarki-oholean, bertan sartu beharreko erregistratzailegaiek euren lehentasuna adieraz dezaten; epean lehentasunik adierazi ez bada, edo erregistratzailegaiei ez badagozkie eskatutako postuak, Justizia Ministerioak askatasunez zehaztuko du horietako bakoitzak bete behar duen Erregistroa.

Iragarkia ez da beharrezkoa, zuzendaritza zentroan idatziz agerrarazi denean hornitu beharreko postu hutsen arteko lehentasun-hurrenkera.

Erregistratzailegaietatik bat ezin bada erregistratzaile izendatu legearen 280. artikuluko kasuren batean dagoelako, horrek bere txanda galduko du, eta eskubidea erreserbatuko zaio, izendapena oztopatu zuen arrazoia amaitzen denerako.

Deialdia bi urtero egingo da, «Estatuko Aldizkari Ofizial»ean argitaratutako aginduaren bidez; deialdi horren bidez, dauden postu hutsak eta hurrengo bi urteetako erretiroen ondorioz egon go direnak gehi beste hamar plaza hornituko dira, izendatzeko geratzen diren erregistratzailegaien kopurua kenduta, hala denean, eta Hipoteka Legearen 277. artikuluan zehaztutako gehieneko muga gainditu gabe.

Erregistratzailegaien kidegorako berrogeita hamar postu huts erreserbatu direnean baina ez dagoenean erregistratzailegaririk bertan sartzeko, edozein unetan egin daiteke plaza horiek betetzeko oposizioetarako deialdia.

Deialdiak zehaztu behar du:

1. Deialdian zenbat plaza sartzen diren.

2. Oposiziogileek izan beharreko baldintza edo betekizunak; epaimahaiaren edo, hala denean, epaimahaien osaketa; egin beharreko ariketak eta horiek kalifikatzeko sistema edo modua. Hori guztia erregelamendu honen arabera adierazi behar da.

3. Oposizioaren lehenengo bi ariketetan aplikatu beharreko egitarauaren aipamena.

4. Azterketa-eskubideen zenbatekoa.

5. Onartutako oposiziogileen kopurua ikusita, Zuzendaritza Nagusiak bidezko deritzonean, lehiaketa berean hainbat epaimahai egon daitezkeela, ondoz ondoko zenbakiekin.

6. Eskaera-orriak aurkezteko epea.

Oposizio horretan parte hartzeko betekizunak dira: adin nagusiko espainiarra izatea, zuzenbideko lizentziaduna izatea edo lizentziatura horretako ikasgai guztiak gaindituta izatea; Hipoteka Legearen 280. artikuluko ezgaitasun kasuetan ez izatea; eta edozein Herri Administraziotan zerbitzutik banandua ez izatea, diziplina-espedientearen ondorioz emandako ebazpen irmo baten bidez.

Eskabideak Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiari zuzendu behar zaizkio, deialdia «Estatuko Aldizkari Ofizial»ean agertu eta hurrengo hogeita hamar egun baliodunen epean.

Epe hori ezin daiteke inola ere luzatu.

Eskatzaileek esanbidez eta xehetasunez adierazi behar dute euren eskaera-orrietan, artikulu honen laugarren lerrokadako betekizun guztiak dituztela eskaera-orriak aurkezteko epea agortzeko unean.

Eskaera-orriekin batera, deialdian zehaztutako azterketa-eskubideak ordaindu direla egiaztatzen duen ordainagiria aurkeztu behar dute eskatzaileek.

Zozketa gauzatutakoan, oposiziogileen zerrenda edo zerrendak egingo dira, bakoitzak noiz jardun behar duen kontuan hartuta; zerrendak hurrengo hiru egunetan argitaratuko dira, hala Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusian, nola ariketak zein lokaletan egin, eta lokal horretan.

Oposizioa kalifikatzeko epaimahaian edo epaimahai bakoitzean, presidentea, idazkaria eta bost mahaikide izango dira, Zuzendaritza Nagusiaren proposamenez emandako aginduaren bidez izendatuak; agindu hori onartuen zerrenda iragarri eta hurrengo hamabost egunetan emango da, eta «Estatuaren Aldizkari Ofizial»ean argitaratuko da.

Presidentea izango da, dela Erregistroen eta Notariotzaren zuzendari nagusia, dela zentro horri atxikitako erregistratzaile zein notarioa, dela Jabetza Erregistratzaileen eta Merkataritzako Erregistratzaileen Elkargoko Gobernu-batzaren dekanoa zein batza horretako beste kide bat.

Presidentea zuzendari nagusia edota Zuzendaritza Nagusiari atxikitako erregistratzailea edo notarioa izanez gero, idazkaria izango da Erregistratzaileen Elkargoko Gobernu-batzaren kidea; eta presidentea Erregistratzaileen Elkargoko Gobernu-batzaren kidea izanez gero, idazkaria izango da Zuzendaritza Nagusiari atxikitako erregistratzailea edo notarioa.

Mahaikideak hurrengoak izango dira: zuzenbide zibil, merkataritzako zuzenbide, finantza- eta zerga-zuzenbide, zuzenbide erromatar, nazioarteko zuzenbide pribatu, zuzenbide prozesal nahiz administrazio-zuzenbideko katedradun edo Unibertsitateko irakasle titular bat; epaile-karrerako kide bat, jurisdikzio zibileko magistratu dena; notario bat; Estatu-kontseiluko legelari bat edo estatuaren abokatu bat, eta erregistratzaile bat.

Presidentea edo idazkaria absente daudenean, mahaikide erregistratzaileak ordeztuko ditu horiek.

Behar bezala egiaztatutako arrazoi zuzen baten ondorioz bakarrik egin dakioke uko mahaikide karguari.

Epaimahaiaren zein epaimahaien izendapena «Estatuko Aldizkari Ofizial»ean argitaratu eta hurrengo hilabetean eratuko dira epaimahaiok, eta eurek erabaki behar dute lehenengo ariketa egiteko tokia eta data.

Erabaki hori gutxienez hilabete lehenago argitaratu behar da «Estatuko Aldizkari Ofizial»ean.

Zozketaren eta lehenengo ariketaren artean, gutxienez, hilabeteko epea igaro behar da.

Eta deialdia egin denetik ariketak hasten diren arte ezin igaro daiteke zortzi hilabete baino gehiago.

Ezin daitezke epaimahaikide izan oposiziogileen laugarren gradurainoko odol bidezko ahaideak, bigarren gradurainoko ezkontza bidezko ahaideak, ezta elkarren artean halako ahaidetasuna dutenak ere.

Ondore horietarako, epaimahaia nahiz epaimahaiak eratzeko egunean, kide bakoitzak modu formalean adierazi behar du ez dagoela halako bateraezintasun kasu batean, eta hori berori agerrarazi behar da aktan.

Epaimahai bat baino gehiago izanez gero, bakoitzak deialdiko plaza kopuru bera hornituko du; gaindikina gertatuz gero, sobera geratzen den plaza edo geratzen diren plazak ondoz ondo esleituko zaizkie epaimahai desberdinei.

Aurreko kasuan, epaimahai bakoitzaren aurrean, epaimahai horrek hornitu beharreko plaza kopuruaren araberako oposiziogileek jardungo dute, eta, hala denean, biribiltze egokia egin beharko da.

Epaimahaia edo epaimahaiak ezin era daitezke, eta horiek ezin jardun dezakete, presidentea edo idazkaria bertan izan gabe, ezta, inola ere, bost kide bertan izan gabe.

Bigarren ariketan ahoz eta gehienez ordu batean erantzun behar dira bost galdera, egitarau beretik zozketaz hurrengo gaien inguruan ateratakoak: hiru, hipoteka-zuzenbideari buruzkoak (bat, egitarauaren zati bakoitzeko); bat, zuzenbide fiskalaren ingurukoa, eta beste bat, notario-zuzenbideari buruzkoa.

Kasu bietan, azalpena egitarauak ezarritako hurrenkeraren araberakoa izan behar da, eta hori amaitutakoan, galderak berriro zakuratuko dira.

Zuzendaritza Nagusiak bidezko deritzonean, egitarau hori berrikusiko du, Espainiako Jabetza Erregistratzaileen eta Merkataritzako Erregistratzaileen Elkargoari entzun eta gero.

Gaien azalpena hasi baino lehen, oposiziogileak bost minutu izango ditu, hausnartu eta, nahi izanez gero, oharrak idatziz egiteko.

Epaimahaiak ez die inolako ohartarazpenik edo galderarik egingo oposiziogileei ariketaren gaiei buruz.

Ariketa hasteko eta amaitzeko orduak presidenteak finkatuko ditu, eta oposiziogileari behin bakarrik ohartaraziko dio noiz amaitu behar duen, hamabost minutu lehenago.

Halaber, epaimahaiak oposiziogileari eska diezaioke gaia gehiago zehaztea, azalpen bidegabeak eman gabe, eta erregelamendu honetan ariketa horien inguruan ezarritakoa bete dezake.

Lehenengo eta bigarren ariketetan oposiziogilea bazter daiteke, ariketaren lehenengo ordu erdia igarotakoan epaimahaiak aho batez erabakitzen badu emandako azalpenarekin ezin daitekeela ariketa gainditu.

Hirugarren ariketan, agiri bat kalifikatu eta kasuan kasuko oharra defendatzeko txostena idatzi behar da, gehienez sei orduko epean.

Laugarren ariketan, likidazio eta erregistro eragiketak gauzatu behar dira gehienez sei orduko epean, agiria inskribatu edo idatzoharrean jaso arte, edota inskripzio zein idatzoharrari ezezkoa eman edo horiek eten arte.

Auzitegiak nahiz auzitegiek adostasunez finkatutako egunean egingo dira idatzizko ariketak agiriaren gain; agiri hori isilpekoa izango da, eta auzitegiak edo, hala denean, auzitegiek ariketa egiteko finkatzen duten egunean bertan idatziko da.

Idatzizko ariketa horiek egiteko, epaimahaiak iruzkinik gabeko lege-testuak onartuko ditu, eta oposiziogileak halakoak ekarri eta kontsulta ditzake bakarrik.

Ariketak amaitutakoan, oposiziogileek horiek sinatu eta bertan dagoen epaimahaikideari emango dizkiote gutunazal itxi batean; oposiziogileak hori ere sinatu behar du.

Epaimahaiak zehaztutako egunean, oposiziogileek euren lanak irakurri behar dituzte, behin gutunazala epaimahaiaren aurrean irekitakoan; epaimahaiari egiaztaturiko arrazoi zuzen baten ondorioz oposiziogileren bat ezin bada agertu, horrek zein epaimahaiak izendatutako beste batek irakurriko du ariketa, eta, halakorik izan ezean, presidenteak izendatutako mahaikideak egingo du irakurketa.

Epaimahaiak gutxienez hogeita lau ordu lehenago eta zozketaz eginiko zerrendaren arabera iragarri behar du egun bakoitzean jardun dezaketen oposiziogileen zerrenda, aurreko lerrokadaren kasuan izan ezik.

Lehenengo bi ariketen lehendabiziko deian agertzen ez diren oposiziogileei berriro deituko zaie zerrendaren azken oposiziogilearen ostean ager daitezen, zerrenda horren zenbakiaren arabera, eta, bigarren deian ere ez badira agertzen, behin betiko baztertuko dira oposiziotik.

Oposiziogilea ez bada agertzen lehenengo edo bigarren ariketaren lehenengo ez bigarren deian, edo ez badu egiten hirugarren edo laugarren ariketa dagokionean, oposiziotik kanpo geratuko da, ez agertzeko arrazoia edozein izanda ere.

Hirugarren eta laugarren ariketetan ez da bigarren deirik izango.

Behin ariketak hasitakoan, horiek ezin eten daitezke hamabost egun natural baino gehiago, bidezko arrazoirik izan ezean; Zuzendaritza Nagusiak onetsi behar du arrazoi hori.

Lehenengo ariketa amaitzen denetik bigarrena hasi baino lehen, gutxienez hogeita hamar egun natural igaro behar dira.

Bigarrena amaitzen denetik hirugarrena hasi arte, gutxieneko epea hamabost egunekoa izango da, eta hirugarren ariketa amaitzen denetik laugarrena hasi baino lehen, gutxienez hogeita lau ordu eta, gehienez, zortzi egun natural igaro daitezke.

Oposizioaren ariketa guztiak baztertzaileak izango dira.

Oposiziogileak honetara kalifikatuko dira:

Ariketa batetik hurrengora igarotzeko gaitasun-adierazpena eta azken ariketan onespena erdiesteko, epaimahaiaren botoen gehiengoak egin behar du horren alde.

Berdinketak presidenteak erabakiko ditu.

Gehiengoa erdietsitakoan, kalifikazioa zehazteko zatiketa bat egin behar da, behin puntuaziorik handiena eta txikiena baztertu ostean: oposiziogileak guztira lortutako puntuak zati epaimahaikideak, horien botoak baztertu ez badira; lortzen den zatidura emaitza izango da.

Lehenengo bi ariketetan, mahaikide bakoitzak batetik sei arteko puntuak eman ditzake gai bakoitzeko; eta hirugarren nahiz laugarren ariketetan, bakoitzak hogei puntu eman ditzake gehienez.

Lehenengo bi ariketak gainditu dituen oposiziogilearen gutxieneko kalifikazioa 15 puntukoa izan behar da, eta hirugarren eta laugarren ariketetan, 12 puntukoa.

Lehenengo bi ariketetatik batean galderaren bat erantzun ez duen oposiziogilea oposiziotik bazter utziko da, horren arrazoia edozein izanda ere.

Lehenengo bi ariketetan, batzarraldia amaitzean egingo dira kalifikazioak; eta hirugarren zein laugarren ariketetan, azken oposiziogileak bere lana irakurri eta egun horretan edo hurrengoan.

Jarraian, kalifikazioak jendaurrean azalduko dira, oposiziogile bakoitzak lortutako puntuak zehaztuz, eta ariketak gainditu ez dituzten oposiziogileak aipatu gabe.

Oposizioko ariketak egitean edo horiek kalifikatzean zalantzak edo galderak izanez gero, epaimahaiak modu betearazlean ebatziko ditu horiek, ahoz emandako botoen gehiengoaren bidez, eta berdinketa izanez gero, presidentearen botoak erabakiko du berori.

Interesdunek aurkara ditzakete epaimahaiaren egintzak administrazio-legeriak ezarritako kasuetan eta moduan.

Kalifikazioa berbera denetan, epaimahaiaren botazioak erabakiko du berdinketa, hala behar denean presidentearen boto erabakigarria gogoan izanda, eta oposiziogileen jardunaren arabera epaimahaikideek horien inguruan eginiko iritzi osoa aintzat hartuta.

Epaimahaikide guztiek sinatu behar dute oposizioa gainditu dutenen behin betiko zerrenda, eta zerrenda hori Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiari bidaliko zaio.

Zerrenda horren ale bat epaimahaiaren edo, hala behar denean, epaimahai bakoitzaren idazkariak eskuetsi eta presidenteak ikusonetsiko du; zerrenda horrek oposizioa gainditu duen oposiziogile bakoitzak erdietsitako puntu guztiak batu behar ditu, eta oposizioak zein lokaletan egin eta bertan jarriko da zerrenda jendaurrean. Beste ale bat Zuzendaritza Nagusira bidali behar da hiru eguneko epean, gainditzea lortu duten oposiziogileen ariketekin eta espedienteekin batera.

Presidenteak eta idazkariak sinatu behar dituzte epaimahaiaren jarduketen aktak, eta, oposizioa amaitutakoan, akta horiek oposizioa gainditu duten oposiziogileen zerrendarekin batera bidali behar dira Zuzendaritza Nagusira.

Epaimahai kalifikatzaileak bat baino gehiago izanez gero, oposizioa gainditu dutenen kopurua zehaztean, kopuru hori ezin izan daiteke bakoitzari esleitutako plaza horiena baino handiagoa.

Modu berean, epaimahai anitz izanez gero, behin artikulu honetan aipatu agiriak Zuzendaritza Nagusiak jasotakoan, hurrengo hamar egunetan zozketa egingo da, oposiziogileek lerrundegian izan beharreko hurrenkera zehazteko bakarrik eta erdietsitako puntuazioak kontuan hartu gabe; zozketa horrek argituko du baterako zerrendan nola agertuko diren gaindituen zerrenda bakoitzean lehenengo lekuan daudenak.

Zerrenda horren lehenengo postuak horretara zehaztu ondoren, gainerakoak antolatuko dira gaindituen zerrendako hurrengo zenbakiak ondoz ondo txandakatuz, aurreko lerrokadako hurrenkeraren arabera.

Zozketa hori jendaurrean egingo da, eta hiru egun lehenago, Zuzendaritza Nagusiko iragarki-oholean iragarriko da; zozketan, zuzendari nagusiak edo horren ordezkoak jardungo du presidente gisa, eta idazkaria izango da, zuzendaritza zentroari atxikitako notarioa edo erregistratzailea.

Zozketa horren emaitzak «Estatuko Aldizkari Ofizial»ean argitaratuko dira, gaindituen zerrendarekin edo zerrendekin batera.

Lehenengoa.-Nortasun agiri nazionala edo horren lekukotza.

Bigarrena.-Zuzenbide Fakultateak emandako lizentziatura edo doktoretza titulu jatorrizkoa edo horren hitzez-hitzezko lekukotza.

Hirugarrena.-Zigortu eta Auzi-iheslarien Erregistro Zentralak emandako ziurtagiria, eginkizun publikoak egikaritzeko ezgaikuntza-zigorraren kondena jaso ez dela egiaztatuz.

Laugarrena.-Eskatzailearen adierazpena, Hipoteka Legearen 280. artikuluko bateraezintasun kasuetan ez dagoela esanez.

Bosgarrena.-Erregistratzailearen kargua betetzeko ezintasun fisikorik ez dagoela egiaztatzeko ziurtagiri medikoa.

Agiriak aurkezteko epea agortu baino hiru hilabete lehenago eman behar dira 3 eta 5. zenbakietako ziurtagiriak.

Oposizioa gainditu eta funtzionario publikoaren izaera duten oposiziogileek ez dituzte agirien bidez egiaztatu behar aurreko izendapena lortzeko frogatu behar izan dituzten baldintza eta betekizunak; oposiziogileok zein ministerio edo erakunderen menpe izan, eta horrek emandako ziurtagiria aurkeztu behar dute, euren izaera eta zerbitzu-orrian agertzen diren gainerako inguruabarrak egiaztatzeko.

Agiriak aurkeztu ez badira zehaztu epean, 4. zenbakiko adierazpena egiazkoa izan ez bada, edota agiriek ez badute erakutsi interesdunak beharrezko betekizunak dituela, ezin daiteke berori izendatu, eta horren jarduna deuseztatuko da; horrez gain, erantzukizunak eskatu ahal izango zaizkio eskaera-orriaren faltsukeriaren ondorioz.

Agiri guztiak aurkeztutakoan, Erregistratzailegaien Kidegoa eratuko da, gaindituen zerrendan agertzen diren oposiziogileekin eta zerrenda horretako hurrenkeraren arabera, baldin eta oposiziogileok betekizun guztiak badituzte eta beharrezko agiriak ekarri badituzte.

Erregistratzailegaien Kidegoaren proposamena onesteko agindua «Estatuko Aldizkari Ofizial»ean argitaratuko da.

Ondore horretarako, erregistratzailegaiak bete dezakeen postua hutsik gertatutakoan, halako kasuren batean ez dagoelako zinpeko adierazpena aurkeztu behar du zuzendaritza zentroan; bestela, ez da izendapenik egingo.

Audientzietako presidenteek bateraezintasunen baten berri dutenean, halaxe jakinaraziko diote zuzendaritza zentroari.

Behin bateraezintasuna ministerio-aginduaren bidez adierazitakoan, interesdunari errekerimendua egingo zaio, hamabost eguneko epean adieraz dezan Erregistroa ala horrekin bateraezina den kargua edo enplegua aukeratzen duen, lehenago halako adierazpenik egin ez badu; bietako bat aukeratu ezean, interesdunari ohartaraziko zaio kargua edo enplegua aukeratzen duela ulertuko dela.

Aurreko artikuluko bateraezintasuna izanez gero, erregistratzaileak bateraezintasuna zein notariorekin izan eta horren ostean izendatu bada, erregistratzaile hori nahitaezko eszedentzia egoeran geratuko da, eta, horrez gain, diziplina-zuzenketa izan dezake, lehiaketan parte hartu badu bateraezintasun hori dagoela jakinda.

Notarioa izendatu bada erregistratzailearen ostean, notario-legeriak xedatutakoa izan behar da kontuan.

Erregistratzailea irakasle izan daiteke bere egoitzan, baldin eta Zuzendaritza Nagusiari horren berri ematen bazaio, herri-zerbitzuarentzat beharrezkoak izan daitezkeen arauak eman ditzan.

Erregistroan postu hutsa sortuko da, baina behin-behinekoa karguaz jabetu arte, erregistratzaileak ekingo dio postu horri; erregistratzaileak bateraezintasun horren berri garaiz eman ez badio Zuzendaritza Nagusiari erantzukizunak izango ditu.

Erregistratzaileak kargua uzten duenean Erregistro hori zein Audientziaren menpe izan eta audientzia horretako presidenteari bidali behar zaio agindua, baita, hala denean, izendapena zein Erregistrotarako egin eta horri dagokion audientziako presidenteari ere.

Interesdun hori kidegoan sartzen denean edo kategorian igotzen denean, kasuan kasuko titulua emango zaio.

Adierazpen horren akta egingo da, Zuzendaritza Nagusiari bidaltzeko eta kasuan kasuko espediente pertsonaletan agerrarazteko.

Erregistratzailegaiek aurreko lerrokadaren arabera zin egin edo hitzeman ostean, erregistratzaile bihurtuko dira, erregistratzaile eginkizunak bitarteko gisa betetzeko.

Erregistratzailegaientzako plazak jabetzapean hornitzeko lehiaketa edo lehiaketak egin eta gero, Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiak bere eskumenen barruan lehiaketa hori edo horiek noiz ebatzi, eta egun hori hartuko da datatzat, lerrundegiaren ondoreetarako.

«Estatuko Aldizkari Ofizial»ean lehiaketaren zein lehiaketen emaitzak argitaratzean, data hori ere agerrarazi behar da.

Zuzendaritza Nagusiak beste hogei egun gehiago luza dezake epe hori, horretarako arrazoi zuzena izanez gero.

Erregistratzaileek zerbitzuak penintsulatik kanpo ematen dituztenean, edo halako Erregistro baterako izendatzen direnean, karguaz jabetzeko epea berrogei egunekoa da, eta beste berrogei egun luza daiteke.

Erregistratzaileak karguez jabetu direla egiaztatzeko, nahikoa izango da horien izendapena agertzea «Estatuko Aldizkari Ofizial»ean argitaratutako aginduan, edota agindu hori zuzenean erakustea.

Hala ere, zuzendaritza zentroak espediente egokia instruitutakoan, erregistratzaileok birgaitu ahal izango dira, Justizia-ministroak bidezko baderitzo.

Karguaz jabetze hori aktan agerrarazi behar da, eta akta bi titularrek sinatu behar dute, sartzen denak eta irteten denak.

Akta horretan agerraraziko da erregistratzaile izendatua ez dagoela ezgaitasun edo bateraezintasun kasuetan.

Jatorrizko akta eta horren kopia hurrenez hurren bidaliko zaizkie Zuzendaritza Nagusiari eta audientziako presidenteari, hiru eguneko epe-mugaren barruan; eginbehar hori betetzean gerta daitekeen berandutza diziplina-zuzenketaren bidez zehatuko da.

Beste kopia bat Erregistroan artxibatuko da.

Interesdunek edozein unetan jar dezakete lerrundegiak izan ditzakeen okerren kontrako erreklamazioa; erreklamazioari oniritzia eman arren, alabaina, horrek ondoreak izango ditu berori jarri zenetik bakarrik, salbu eta, ebazpena ematean, beste zerbait xedatu denean, erreklamazio horren inguruabar bereziak direla eta.

Fidantza balore publikoekin eratuko da Gordailuen Kutxa Nagusian, Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiaren esku.

Auzitegiek bakarrik enbarga dezakete fidantza, Zuzendaritza Nagusiak erantzukizun hori sortu dela eta hori erregistro-erantzukizuna dela adierazi ostean.

Hala behar denean eta Elkargoaren Batzaren proposamenez, zuzendaritza zentroak xedapen egokiak emango ditu, fidantza kolektibo hori eratzeko edota jarritako fidantza pertsonalak ezerezteko.

Epea zein luzapena igaro baina fidantzarik eratu edo zabaldu ez bada, ulertuko da erregistratzaileek aukeratu dutela fidantza eratzea artikulu horrek ezarritakoaren arabera.

Erregistratzaileak gordailututako zerbitzu-sariak horren karguaren fidantzari begira zehaztu den kopuruaren adinakoak direnean, zenbateko horrekin fidantza eratuko da, eta ez dago beste gordailurik egiteko betebeharrik.

Efektu publikotzat hartzen dira estatu zorraren tituluak, altxorraren obligazioak zein, Gobernuak emandako xedapen berezi nahiz orokorren ondorioz, estatuarentzako obligazioak bermatzeko onartzen diren beste tituluak.

Fidantza moduan eskaintzen diren efektu publikoak onartuko dira, gordailua eratzen den egunean argitaratutako prezio altuenaren arabera bakarrik, azken kotizazio ofizial ezaguna kontuan izanda, salbu eta esanbidezko lege-xedapenaren aginduz, euren balio izendatu osoan onartu behar direnetan.

«? jaunak/andreak Erregistroen eta Notariotzaren zuzendari nagusi jaun/andre txit argiaren esku jartzen du fidantza hau, jabetza-erregistratzaile moduan eginiko kudeaketagatik erantzuteko».

Eskritura egiletsitakoan, Jabetza Erregistroan aurkeztu behar da, bertan inskriba dadin.

Fidantza finken bermearekin eratu bada, erregistratzaileak hurrengook aurkeztu behar ditu: hipoteka-eskritura; kargei buruzko ziurtagiria, hipoteka inskribatu ostean emandakoa; eta Katastro-bulegoak, Erregistro Fiskalaren bulegoak nahiz kasuan kasuko udaleko idazkaritzak emandako ziurtagiria, ondasun higiezinari azken bosturtekoan zenbatu zaion errenta agerraraziz.

Ebazpena eman eta hurrengo hiru egunetan jakinarazi behar zaio berori interesdunari, eta horren kontra, gorabidezko errekurtsoa jar dakioke Justizia-ministroari, antzemandako akatsa ongi daiteke edota fidantza berria era daiteke, hamabost eguneko epean, jakinarazpenetik zenbatzen hasita.

Fidantza ordeztua itzuli edo ezerezteko agindua eman baino lehen, Zuzendaritzak fidantza berria onetsi behar du.

Ediktuak ofizioz sartuko dira, nola «Estatuko Aldizkari Ofizial»ean, hala azken zerbitzuak zein Erregistrotan eman eta horren probintziako Aldizkari Ofizialean; erregistratzaileak zenbat Erregistrotan zerbitzuak eman eta horiek guztiak zehaztu behar dira.

Betekizunok gauzatu direnean, epaileak Zuzendaritza Nagusiari bidaliko dio espedientea, horrek ebazpena eman dezan; espedientearekin batera, jarri diren erreklamazio guztiak bidaliko dira, edo, hala denean, erreklamaziorik ez izatearen inguruko adierazpena.

Kargua utzi zenetik hamabost urte igaro direnean, Zuzendaritza Nagusiak fidantza itzultzea erabakiko du, beste izapiderik gabe, baldin eta bertan ez bada agerrarazi erreklamaziorik egon denik.

Hipoteka-fidantzaren kasuan, Zuzendaritzak kasuan kasuko inskripzioa ezereztea aginduko du, eta interesdunari agindua bera eta hipoteka-eskrituraren lehenengo kopia emango dizkio.

Nahikoa izango da bi agiri horiek Erregistroan aurkeztea, ezereztea egiteko.

Aurreko artikuluaren laugarren lerrokadak aipatu hamabost urteak igarotzeagatik fidantza itzultzea eskatzen denetan, izapide berberak gauzatu behar dira.

Epe berean kasuan kasuko tituluak emango dira.

Hala ere, erretiro kasuetan edo beste kasu berezi batzuetan, tituluok lehenago eman daitezke.

Funtzionario publiko moduan, erregistratzaileak Hipoteka Barrutiko Bulego Likidatzaileen titularrak izango dira nahitaez, euren erregistro-mugapean.

Jendaurreko egintzetan, barrutiko lehen auzialdiko epailearen eskuinean jarriko dira, eta etiketa-jantzia beharrezkoa den egintzetan, zilarrezko plaka urreztatua erabili behar dute bereizgarri moduan, hirurogeita hemezortzi milimetroko diametroduna eta zortzi puntako izarraren formarekin; plaka horrek Espainiako ezkutua izan behar du erdian, urrez esmalteztatuta, eta horren azpiko aldetik bi zinta irtengo dira «Jabetza Erregistroa» dioen inskripzioarekin, eta euren lotunearen azpialdean liburu ireki bat ikusi behar da, «Prior tempore potior iure» leloarekin.

Halaber, etiketa-jantzia beharrezkoa ez den egintzetan ere, erregistratzaileek urrezko domina oktogonala erabil dezakete karguaren bereizgarri ofizial moduan; zatirik zabalenean domina horrek bost milimetroko diametroa eta lau milimetroko zabala izango ditu. Domina samatik esekitzeko, bazterretan anere zuria duen zetazko zinta esmeralda-berdea erabiliko dute.

Aurrealdean, dominak Espainiako ezkutua izango du, eta atzealdean, liburu irekia, ezkerreko orrialdean «Jabetza Erregistroa» eta eskuinekoan «Prior tempore potior iure» esanez.

Azpialdean «1861eko otsailaren 8a» agertu behar da.

Gisa bertsuan, jakaren botoi-zuloan funtzionariook plaka txikitua eraman dezakete, ohiko bereizgarri moduan.

Jardunean ari den erregistratzailea aldian aldikoa edo bitartekoa izanez gero, Erregistroaren zigilua izen-abizenik gabe erabiliko da, baina izaera hori eta erregistratzailearen izena agerrarazi behar dira, sinaduraren alboan jarritako zigilu-markaren edo beste kopiagintzasistemaren bidez.

Modu berean, erregistratzaileek emandako ziurtagiri, ohar, txosten zein irizpenak estaltzeko erabili ohi diren karpetetan ere, egilearen izen-abizenak agertu behar dira.

Aldian aldiko erregistratzailearen kasuan, horrek titularraren izena duten karpetak erabil ditzake, baina zigilu baten bidez edo beste bideren bat erabilita, agiria luzatzen duen erregistratzailearen izen-abizenak agerraraziko ditu.

Bitarteko erregistratzailearen kasuan, horrek bere izen-abizenak dituen karpetak erabil ditzake, edota Erregistroaren aipamen hutsa dutenak, baina bere izen-abizenak agerrarazi behar ditu, lehen azaldu bezala.

Kalean, atarietan, ateetan zein kutxatilategietan Erregistroko bulegoaren kokapena iragartzeko plakak jartzen direnean, erregistratzaileek euren izen-abizenak agerraraz ditzakete plaka horietan.

Zuzendaritzak ministroari ebazpen egokia proposatuko dio, bere txostenean.

Behin 287. artikulu horrek finkatutako urtea igarotakoan, erregistratzailea berriro has daiteke lanean, ohiko lehiaketetan parte hartuz gero.

Eszedentzia egoeran izan arren, erregistratzaileak lerrundegian agertuko dira, eta bertan igo dezakete.

Aurreko lerrokadak aipatu onurak eskuratzeko, interesdunak Zuzendaritza Nagusiari eskatu beharko dizkio, Gorte Nagusiek edo kasuan kasuko erakundeak izendapena onartu dutenetik hilabeteko epean; bestela, ulertuko da interesdunak onurei uko egiten diela eta borondatezko eszedentzia egoeran geratzen dela. Halaber, postu hutsa dagoela adieraziko da, eta hori kasuan kasuko lehiaketaren bidez hornituko da.

Erregistratzaileak hirurogeita hamar urte betetzen dituenean nahitaezko erretiroa gertatzen da, eta halako adina bete eta hurrengo zortzi egunen barruan adieraziko da egoera hori.

Erretiro-aginduan adierazi behar da erretirodunak data horretan lerrundegian duen zenbakia.

Halaber, erretiroa gertatzen da Justizia-ministroak agintzen duenean, kasuan kasuko Gaitasun-batzaren proposamenez, eta Gobernuak hala erabaki ondoren.

Zuzendaritza Nagusiak eta audientzietako presidenteek erretiro-espedientea instruitzea aginduko dute, erregistratzaileren bat kargua betetzeko ezinduta dagoela ulertzeko moduko arrazoiak daudenean; kasu horretan, aurreko lerrokadan ezarritako izapideak gauzatu behar dira.

Hori erabakiz gero, erretiroduna berriro hasiko da jardunean, lehiaketa arruntean postu hutsa eskatuz.

Ulertzen da aurreko lerrokadak aipatu funtzionarioak eszedentzian daudela erretiroak dirauen bitartean, erretiro hori erabakitzeko data edozein izanda ere.

Zuzendaritzak eskatzaile bien arteko zenbakiak dituzten erregistratzaileen txostena eska dezake, eta espedientea Justizia-ministroari bidaliko dio, bere proposamenarekin batera, horrek bidezkoa den ebazpena eman dezan; betiere, trukea ematea nahibadakoa izango da.

Interesdunak ez badira jabetu euren erregistroez, ez dira onartuko truke-eskabideak.

Bi erregistroetan bosturteko horretako emaitzen artean emandako diferentzia legearen 280. artikuluak finkatutako laurdena baino handiagoa ala txikiagoa den zehazteko, emaitzarik txikienak dituena hartuko da kontuan.

Eskubide Errealen gaineko Zergaren ondorioz bildutako funtsak eman behar direnean edo bestelako arrazoi zuzenen bat gauzatzeko irten behar direnean, Hipoteka Legearen 288. artikuluak zehaztutakoa bete behar da zehatz-mehatz.

Arrazoi zuzenen ondoriozko absentziak ezin luza daitezke zortzi egun baino gehiago, eta urtean zehar gehienez lau erabil daitezke.

Lizentzia eskatu duenak ez duenean beraren ordez jarduteko prest dagoen aldian aldiko erregistratzailerik, lizentzia-eskabidean zuzendaritza zentroari eskatuko dio horren izendapena.

b) Lizentziaren ohiko iraupena urtean hilabetekoa izango da, oporren edo bestelako arrazoi baten ondorioz.

c) Erregistratzaileari komunikatu behar zaio lizentzia eman zaiola, eta horrek berori erabil dezake eman zaiola dakienetik, nahiz eta oraindik jakinarazpenik jaso ez.

Lizentzia eman dela jakinarazi eta hurrengo hogeita hamar egun baliodunetan erregistratzailea ez bada hasi berori erabiltzen, lizentzia hori ondorerik gabe geratuko da.

Erregistratzaileek hiru aldiz geldiaraz dezakete lizentziaren erabilera, kargua betetzeari ekinez eta gero berriro erabiliz lizentzia hori, baina, horretarako, geldiarazpen bakoitza ezin izan daiteke emandako epearen erdia baino luzeagoa, eta Zuzendaritzari komunikatu behar zaio, dela noiz geldiarazi den lizentziaren erabilera, dela noiz ekin zaion berorri.

d) Lizentzia erabiltzeak esan nahi du erregistratzaileak ez duela bulegora joateko betebeharrik, baina nahi izanez gero, joan daiteke, karguaren eginkizunak betetzeko.

Lizentzia erabiltzen hasi baino lehen, erregistratzaileak Zuzendaritza Nagusiari komunikatu behar dio nor den berak izendatutako aldian aldiko erregistratzailea, eta hori ados dagoela erregistratzaile moduan aritzeko, lizentziaren erabilera hasten denetik.

Gisa bertsuan, Zuzendaritzari komunikatu behar zaio noiz amaitzen den lizentziaren erabilera hori eta noiz uzten duen kargua aldian aldiko erregistratzaileak.

Zuzendaritza Nagusiari egin beharreko komunikaziook postaz, telegramaz edo telekopiaz egin daitezke.

e) Zuzendaritza Nagusiak hilabeteko lizentzia ematean, beste hilabete gehiago luza dezake berori, bere iritzirako arrazoi zuzena alegatu denean; hala denean, luzapen hori lizentzia arruntarekin batera eska eta lor daiteke.

Luzapena dela-eta iraupenik luzeena izan duen lizentzia ere Justizia-ministroak luza dezake, horretarako arrazoi zuzena dagoenean, eta lizentzia agortu baino lehen eskatu denean luzapen hori.

Ulertzen da lizentzien zabaltze eta luzatzeak isilbidez eman direla, baldin eta bost eguneko epean ez bazaie ezetzik eman esanbidez; halakoetan, ez da zertan komunikatu noiz hasi behar den lizentziaren erabilera.

f) Zuzendaritza Nagusiak lizentzia berezia eman dezake, gaixotasun edo istripuaren ondorioz.

Lizentzia-eskabidearekin batera gaixotasun zein istripu hori egiaztatzeko ziurtagiriak eta agiriak aurkeztu behar dira.

Lizentzia ematean zein gerogarrenean, zuzendaritzak gaixotasunaren bilakaera egiaztatzeko oharrak eta ziurtagiriak aurkezteko epeak edo epe-mugak zehaztu ahal ditu.

Zuzendaritza Nagusiak luza ditzake lizentzia horiek.

Gaixotasun nahiz istripu egoera gertatu bada erregistratzaile gaixoak edo istripua izan duenak lehiaketan parte hartu ostean, Erregistro berriaz jabetzeko epea luzatuko da, lizentziak agindutakoaren arabera; bien bitartean, behin-behinekoa arduratuko da Erregistro horretaz.

Istripua izan duen erregistratzailea edo erregistratzaile gaixoa zein Erregistroren titular izan eta aldian aldiko erregistratzailea arduratuko da horretaz.

g) Haurdunaldi eta amatasun egoeretan, erregistratzaileek bi hilabeteko lizentzia berezia izan dezakete; aldian aldiko erregistratzaileari kapitulu honetan xedatutakoa aplikatuko zaio.

Lurralde nahiz autonomia erkidegoko dekanoak Erregistratzaileen Elkargoko dekano-presidenteari eta Zuzendaritza Nagusiari emango die horren berri.

Arrazoi zuzenaren ondoriozko 548. artikuluko absentzia kasuetan, erregistratzaileak Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiari jakinarazi behar dio noiztik izango den absente, berak izendatutako aldian aldiko erregistratzailearen izena zehaztuz eta horrek adostasuna eman duela adieraziz.

Absentzia amaitzean, Erregistroaz berriro arduratuko den erregistratzaileak absentziaren berri zein organori eman, eta horrexeri komunikatu behar dio noiz amaitu den absentzia eta aldian aldiko erregistratzaileak kargua uzten duela.

Artikulu honek aipatu kasu guztietan, Hipoteka Erregelamenduaren 472. artikuluaren bigarren lerrokadan ezarritako idazki bereizian ondokoa agerrarazi behar da: ordezpena zein egunetan eta zein kasutan gertatu zen, ordezpen hori egin zuen aldian aldiko erregistratzailearen izena eta ordezpena egiteko arrazoia edo inguruabarrak; horrekin batera, seihileko ziurtagiria aurkeztuko da.

Zuzendaritzak alegatu den arrazoia egiazkoa dela aztertu ondoren, bidezko deritzona ebatziko du.

Betiere, aldian aldiko erregistratzaileak bere eginkizunei ekingo die, bidezkoa dena erabaki arte.

a) Zuzendaritza zentro horretako berezko zerbitzuekin lotuta ematen zaizkien zerbitzu-eginkizunak betetzeko.

b) Ministerio zein erakunde publikoren batean lan zehatzen bat gauzatzeko.

c) Espezializazio ikasketak eta proiektuak egiteko, Erregistratzaileen Elkargoko Gobernu-batzak eskatuta.

Zerbitzu-eginkizuna emango da Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiak bidezko deritzon bitartean, lanaren izaera kontuan hartuta; denbora hori luza daiteke, inguruabarren ariora.

Ulertzen da zerbitzu-eginkizunak gauzatzeko izendatu den erregistratzailea jardunean ari dela lege- eta erregelamendu-ondore guztietarako, eta aldian aldiko erregistratzailea izendatuko da, bai aldi baterako, bai modu iraunkorrean ere.

Ulertzen da Erregistratzaileen Elkargoko Gobernu-batzako kideek zerbitzu-eginkizunak dituztela euren agintaldiak dirauen bitartean, eta aldian aldiko erregistratzailea izendatu behar da, bai aldi baterako, bai betiko.

Legeen arabera erregistratzaile izatearekin bateragarriak diren kargu publikoak dituztenek Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiari eska diezaiokete euren egoera berdinestea zerbitzu-eginkizunak dituzten erregistratzaileekin, horiek aldi baterako zein betiko aldian aldiko erregistratzailea dutenean.

Kargua bateraezina bada, edo bateraezina izan ez arren, aurreko lerrokadan ezarritako berdinestea eskatu ez bada, interesduna zerbitzu berezien ondoriozko eszedentzia egoeran dagoela adieraziko da, eta interesdun horri plaza gordeko zaio; Zuzendaritza Nagusiak aldian aldiko betiko erregistratzailea izendatuko du, eta horrek jasoko ditu sortutako zerbitzu-sari guztiak.

Bestela, Zuzendaritza Nagusiak izendatuko du, ordezpen-zerrenda gogoan izanda, edo, horrez landara, erregelamendu honetan xedatutakoa kontuan hartuta.

Aldian aldiko hainbat erregistratzaile izenda daitezke, aldi berean zein ondoz ondo jardun dezaten.

Aldian aldiko erregistratzaileak erregistratzaile titularraren eginkizunak bere erantzukizunpean beteko ditu, berari dagozkion zereginetan; horretarako, honako erregelok izango ditu kontuan:

a) Jardun ahal izateko, ez da beharrezkoa karguaz jabetzea, ezta aktarik egitea ere, horren gain edo kargua uztearen inguruan.

b) Ulertzen da erregistratzaileok euren eginkizunak gauzatzen ari direla, erregistratzaile titular ordeztuaren Erregistroan daudenean.

c) Titularraren adostasunik gabe, aldian aldiko erregistratzaileak ezin alda ditzake bulegoko langileen araubidea eta antolaketa.

Erregelamendu honen 549 f) eta 552. artikuluetako kasuetan eska daiteke aldian aldiko erregistratzaileak eginkizun hori nolabaiteko jarraikortasun eta iraunkortasunez gauzatzea, eta, halakoetan, erregistratzaile titularrak edo, horrek ezintasunen bat duenean, Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiak ahalmen orokorra eman diezaioke aldian aldiko erregistratzaileari bulegoko langileen araubidea edo antolaketa aldatzeko.

d) Aldian aldiko erregistratzaileari bitarteko erregistratzailearen jardunarauak aplikatuko zaizkio, arauok ez badira erregelamendu honetan ezarritakoaren kontrakoak.

e) Erregelamendu honen 549. artikuluaren e), f) eta g) lerrokaden kasuetan hogeita hamar egun natural baino gehiago diharduen aldian aldiko erregistratzaileak jasoko du titularrari ordezpenak dirauen bitartean legozkiokeen sarrera likidoen ehuneko berrogei, titularrarekin bestelako hitzarmenik sinatu ezean.

Zerbitzu-eginkizunen kasuan edo titularra Elkargoko Gobernu-batzaren kide denetan, betiko izendatu den aldian aldiko erregistratzaileak sarrera horien 100eko 20 jasoko du, kontrako hitzarmenik izan ezean.

Ordainketa bera dagokio Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiari atxikitako notario eta erregistratzaileen bitartekoari; gainerakoan, artikulu honetan aldian aldiko erregistratzaileentzat ezarritakoa aplikatuko zaie bitartekoei ere.

Erregistratzaileak ez badio ezer komunikatu Zuzendaritza Nagusiari, horrela izendatutako aldian aldiko erregistratzaileak komunikatu beharko dio.

Ahal bezain laster, ezinduta dagoen erregistratzaileak ezintasun hori egiaztatu behar du; hala ere, Zuzendaritza Nagusiak gaixotasun-lizentzia eman dezake.

Pertsona hori espainiarra eta adin nagusikoa izan behar da, eta ezin ditu zorrak izan estatuarekin edo funts publikoekin, ezta auzi kriminalaren menpe izan, edota dolozko delituaren ondorioz zigortua izan ere; zeregin hori baterarezina da enplegu edo kargu publiko ororekin.

Erregistratzaile titularrek egoki deritzoten pertsona proposa dezakete, behin euren destinoaz jabetu ostean.

Artikulu honek aipatu pertsonak liburu-egunkariko itxiera-eginbideak bakarrik sina ditzake, eta hurrengo kasuetan baino ez: arrazoi zuzenaren ondoriozko lizentzia zein absentzia eman denean, postu hutsa sortu denean edota erregistratzailearen legenahiz erregelamendu-ezintasuna dagoenean.

Pertsona hori ezinduta geratzen bada edo hiltzen bada, aldian aldiko erregistratzaileak beste norbait izenda dezake, harik eta erregistratzaile titularra Erregistroaz berriro arduratu arte.

Horrela izendatu den pertsonak kargua utzi behar du, erregistratzaile titularra izendatzen denean.

Modu berean jardungo da, ez dagoenean inor izendatuta.

Elkargoak autonomia izango du bere helburuak betetzeko.

Elkargoak elkargokideen gaineko eskumena du nazioko lurralde osoan, eta eskumen hori Gobernu-batzak egikari dezake zuzenean, edota beste kidego-organo batzuen bidez.

Erregistroaren eginkizun publikoa behar bezala ibiltzea zaindu behar duen korporazioa denez, hierarkiari dagokionez, elkargoa Justizia-ministroaren eta Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiaren menpe dago, baita horrek eginiko ikuskapen gorenaren menpe ere; berezko eginkizunez gain, Zuzendaritzak agindutakoak bete ditzake elkargoak.

Erregistratzaileen Elkargoaren antolaketa nahiz zerbitzuak, baita horiek betetzeko baliabide ekonomikoak ere, estatutu orokorren araberakoak izango dira; estatutuok Gobernuak onetsi behar ditu, Elkargoaren proposamenez eta Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiaren bidez.

Titulu honetan araututako prozeduraren bidez bakarrik eska daiteke erantzukizun hori.

Hutsegite oso astunak bost urte igarotakoan preskribatzen dira, astunak urte bat igarotakoan, eta arinak bi hilabete igarotakoan.

Hutsegitea egiten denetik hasten da zenbatzen preskripzio-epea, edota auzi penala amaitu denetik, hutsegitea eragin duen egitateak diziplina-zehapena ekarri ahal duenean.

Preskripzioa geldiaraziko da diziplina-espedientea edo interesdunari jakinarazitako informazio erreserbatua hasten denean, eta espedientea geldirik badago sei hilabete baino gehiago, espedientepeko erregistratzaileari egotzi ezin zaion arrazoi baten ondorioz, aurrera egingo du preskripzio horrek.

1. Zerbitzua uztea.

2. Jarraikako hamar egun baino gehiago Erregistrotik ez agertzea, horretarako arrazoirik izan gabe.

3. Legeak ezarri ez dituen balioen gaineko arantzel-eskubideak jasotzea, doloz edo erru larriaz jardunda.

4. Funtzionarioen legeria orokorrean ezarritako bateraezintasunak haustea.

5. Elkarjotze larriak gertatzea behin eta berriro erregistratzailaren eta hipoteka-barrutiko agintarien artean, erregistratzaileari egozteko moduko arrazoien ondorioz.

6. Erregelamenduko eginbeharrak behin eta berriro ez betetzea, funtzioari kalte larria eraginez.

7. Hutsegite astuna egitea, aurretiaz beste bi hutsegite astun edo oso astunen ondorioz zigortua izan ostean, urtebeteko epean.

1. Hierarkian gorago daudenen aginduak ez betetzea.

2. Hierarkian gorago daudenei zor zaien begirunea ez izatea, aurrez aurre, horiei zuzendutako idazkietan edo jendaurrean.

3. Eginkizuna betetzean ezelako adeitasunik ez izatea lankideei, enplegatuei edo jendeari begira.

4. Jarraikako hiru egun baino gehiago Erregistrotik ez agertzea, horretarako arrazoirik izan gabe.

5. Zehaztutako orduetan jendea hartzeko betebeharra ez betetzea behin eta berriro.

6. Erregistratzailearen betebeharrak modu larrian ez betetzea behin eta berriro, ez-betetze hori hutsegite oso astuna ez denean.

7. Zerbitzu-sariak bidegabe jasotzea, hori hutsegite oso astuna ez bada.

1. Erregistroko bulegora ez joatea, horretarako arrazoirik izan gabe.

2. Jendaurreko ordutegia ez betetzea, horretarako arrazoirik izan gabe.

3. Adeitasunik ez izatea, goikoei, lankideei, enplegatuei nahiz jendeari begira.

4. Mutualitate zerbitzuari begira dauden eginbehar ofizialak ez betetzea, edo berandu betetzea.

a) Ohartarazpena.

b) 250 000 pezeta arteko isuna.

c) Oporren ondoriozko lizentzia-eskubidea etetea, gehienez hamar hilabetetan.

d) Borondatezko lekualdaketaren eskubidea etetea, gehienez hiru urtetan.

e) Eginkizunak etetea, gehienez bost urtetan.

f) Ahal izanez gero, 125 postu atzeratzea lerrundegian, gutxienez hiru urtetan eta gehienez sei urtetan.

g) Nahitaezko lekualdaketa.

h) Zerbitzutik banantzea.

Erregistratzaileen kalifikazioen kontrako gobernu-errekurtsoak ebazten dituen agintariak eginiko ohartarazpenak ez dira diziplina-zehapentzat hartuko.

Hutsegite oso astunen zehapenak lau urtetan preskribatzen dira; astunen zehapenak, bi urtetan; eta arinen ondoriozkoak, lau hilabetetan.

Preskripzio-epea zenbatzen hasiko da zehapena jartzeko ebazpena irmoa denetik, edota zehapenaren betetzea hasi bada, betetze hori apurtzen denetik.

1. Justizia-ministroa, ondoko zehapenak jartzeko: karreran atzeratzea, urtebetetik gorako eginkizunen etetea, nahitaezko lekualdaketa eta banantzea.

Hipoteka Legearen 289. artikuluak ezarritakoaren ariora, erregistratzailea banandu edo nahitaez lekualdatzeko, Estatu-kontseiluaren irizpena behar da aurretiaz.

Justizia-ministroaren eta Estatu-kontseiluaren iritziak ez badatoz bat, Ministroen Kontseiluak eman behar du ebazpena.

Zuzendaritza Nagusiak diziplina-espedientea bidaltzen dionean ministroari aurreko lerrokadako zehapenetarik bat proposatuz, ministroak egitateen kalifikazioa alda dezake edo aurreko artikuluan ezarritako beste edozein zehapen jar dezake, erabakia hartzean.

2. Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusia, 568. artikuluan zerrendatutako beste zehapenak ezartzeko.

3. Erregistratzaileen Elkargoa, Gobernu-batzaren bidez, ohartarazpena zein 250 000 pezeta arteko isuna ezartzeko.

Espedientea instruitzeko organo eskudunak dira Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusia, eta Espainiako Jabetza Erregistratzaileen eta Merkataritzako Erregistratzaileen Elkargoaren Gobernu-batza.

Erregistratzaileen Elkargoaren Gobernu-batzak berehala eman behar dio hasitako espedienteen berri Zuzendaritza Nagusiari, bai eta berak ezagutzen dituen egitateen berri ere, baldin eta horiek diziplina arau-hausteak ekar baditzakete, eta, batzaren ustetan, Zuzendaritzak badu zehapenon gaineko eskumena.

Aldez aurretik informazio erreserbatua erabiltzea erabaki daiteke.

Hutsegite moduan jasotako egitateek bakarrik ekar dezakete espedientea irekitzea.

beharreko egitateak oso konplexuak edo garrantzitsuak direnean, bai eta idazkaria ere.

Kidegoan hamabost urteko antzinatasuna duten jabetza-erregistratzaileek jaso behar dituzte izendapenok.

Espedientea hasteko erabakia Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiak hartu badu, zuzendaritza horri atxikitako erregistratzailea izenda daiteke horretarako.

Espedientearen hasiera eta instruitzaile zein idazkariaren izendapena jakinaraziko zaizkie erregistratzaile ukituari eta karguok izateko izendatu direnei.

Prozedura salaketaren ondorioz hasiz gero, salaketa horren sinatzaileari ere erabakiaren berri eman behar zaio.

Bigarren kasuan, Elkargoak hartutako neurrien berri eman behar dio Zuzendaritza Nagusiari.

Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiak bakarrik erabaki dezake eginkizunak behin-behinean etetea, bai bere kabuz, bai Erregistratzaileen Elkargoaren Gobernu-batzak hala eskatuta, hutsegite oso astuna egin delako bidezko zantzuak daudenean, eta zerbitzuaren komenigarritasunari begira, etete hori nahitaezkoa denean.

Etetearen gehieneko iraupena sei hilabetekoa izan daiteke, salbu eta espedientea eteten denean, espedientepekoari egozteko moduko arrazoi baten ondorioz.

Zuzendaritza Nagusiak auzipeko erregistratzaileen behin-behineko etetea agin dezake, zerbitzuaren beharrizanei begira hori beharrezkoa denean.

Eteteak prozesuak beste iraun dezake.

Behin-behineko eteteak aldian aldiko erregistratzailearen izendapena ekarriko du, eta, hitzarmenik lortu ezean, titularrak jaso beharko lituzkeen sarrera likidoen 100eko 40 jasoko du horrek.

Izendatuak alegatu behar du abstentzioa, berori eragiteko arrazoia jakin bezain laster.

Espedientepekoak instruitzailea eta idazkaria nortzuk diren jakitean, ezespena egikari daiteke.

Abstentzioa eta ezespena organo jarduleari azalduko zaizkio, eta horrek hiru eguneko epean ebatzi behar du autua, txosten eta egiaztapen egokiak egin eta gero.

Ebazpenaren aurka ezin daiteke errekurtsorik jar, baina, prozedura amaitzen duen egintzaren kontrako aurkarapena jartzean, ezespenaren arrazoia alega daiteke.

Betiere, eta lehendabiziko jardun moduan, instruitzaileak salatzailearen berrespena eskatuko du, halakorik izan ezean, baldin eta berrespen hori ez bada egin espedientea hastea agindu zuen organoaren aurrean; instruitzaileak erruztatuaren adierazpenak jasoko ditu, ahoz nahiz idatziz, eta espedientea eragin duen komunikazio nahiz salaketak edo interesdunaren adierazpenek ondorioztatutako eginbideak gauzatuko ditu.

Kargu-orria modu argi eta zehatzean idatzi behar da, hutsegitea dakarren eta erregistratzaileari egotzi zaion egitate bakoitzeko, lerrokada banandu eta zenbatu bat jarrita; orri horretan proposatu behar da hartu diren neurriei ekin behar zaien edo neurriok kentzen diren, eginiko jardunen arabera.

Kargu-orria erruztatuari jakinarazi behar zaio, horrek hamar eguneko epean erantzuna eman dezan bidezko deritzen alegazioekin eta interesgarri deritzen agiriak ekarrita; izapide horretan, erruztatuak eska dezake beharrezko deritzen frogak egitea, hori komenigarria dela uste badu.

Instruitzaileak ezezkoa eman badio froga zehatz batzuk onartu eta egiteari, ezezko hori arrazoitu behar du, baina ebazpen horren aurka ezin daiteke errekurtsorik jar.

Prozedura erabakitzeko garrantzitsuak izan daitezkeen egitateak zuzenbidean onartutako edozein bide erabilita egiazta daitezke.

Proposatutako frogak eta bidezkoak izateagatik ofizioz erabaki direnak egiteko, espedientepeko erregistratzaileari hiru egun lehenago jakinarazi behar zaizkio horiek egiteko tokia, data eta ordua, eta espedienteari gehitu behar zaio jakinarazpena jaso delako egiaztagiria.

Egiten diren froga guztietan, oinarrizkoa da instruitzailearen esku-hartzea, eta idazkariak ezin dezake berori ordeztu; hala ere, instruitzaileak eska dezake beste erakunde edo izakunderen batek eginbide batzuk gauzatzea.

Instruitzaileak interesdunari jakinarazi behar dio ebazpen-proposamena, horrek bere defentsarako bidezko deritzona alega dezan hamar eguneko epean.

Instruitzailearen proposamena ez da loteslea ebazpena eman behar duen organo eskudunarentzat, eta horrek proposamen hori onartu, gutxitu edo gehitu ahal izango du, edota espedientea instruitzaileari itzul diezaioke, kargu-orrian beste egitate batzuk sar daitezen edota espedientearen instrukzioa osa dadin, interesdunari hori guztia jakinaraziz.

Espedientea itzultzen bada eginbideak gauza daitezen, instruitzaileak horiek gauzatu behar ditu, eta, espedientea berriz bidali baino lehen, erregistratzaile erruztatuari erakutsi behar zaio egindakoa, horrek bidezko deritzona alega dezan hamar eguneko epean.

Prozedura zehatzailea sei hilabete baino gehiago luzatuz gero, instruitzaileak hilero jakinarazi behar dizkio Zuzendaritza Nagusiari espediente-izapideen egoera eta luzapena justifikatzeko inguruabarrak.

Ebazpenean arrazoiak azaldu behar dira, eta kargu-orriaren zein ebazpenproposamenaren oinarri izan ziren egitateak bakarrik onar daitezke, egitate horiei beste balorazio juridiko bat eman arren.

Ebazpena emateko organo eskudunak instruitzaileak egindako egitateen tipifikazioa aldatzen badu, erruztatuari jakinarazi behar zaio aldaketa, ebazpena emateko epean; erruztatuak bidezko deritzona alega dezake hamabost eguneko epean.

Epe hori igarotakoan, organo eskudunak ebazpen egokia emango du.

Ustezko hutsegitea zehatz-mehatz aipatu behar da, hutsegite mota horri buruzko manuak, erregistratzaile erruduna eta jartzen den zehapena zehaztuz, eta prozeduraren izapideak gauzatu bitartean hartu diren behin-behineko neurriak esanbidez adierazita.

Instruitutako espedientearen gaineko eskumena zein organok izan eta organo hori izango da aurreko arauetan beheko organoen eskumen moduan aintzatetsitako zehapenak ezartzeko organo eskuduna.

Ebazpenak badio ez dela hutsegiterik egin, behin-behineko neurriei buruzko adierazpen egokiak egin behar dira.

Ebazpena erruztatuari jakinarazi behar zaio, horren kontrako errekurtsoak zeintzuk diren, errekurtsook zein organori aurkeztu behar zaizkion eta horiek jartzeko epeak zeintzuk diren zehaztuz.

Prozedura salaketaren ondorioz hasi bada, ebazpena salaketa horren sinatzaileari jakinarazi behar zaio.

Ebazpena emateko eskumena duen organoak, ofizioz edo interesdunak hala eskatuta, erabaki dezake zehapenaren betearazpena behin-behinean etetea, preskripzioa baino epe laburragoan, horretarako arrazoiren bat izanez gero.

Nahitaezko lekualdaketaren zehapena gauzatzeko, erregistratzaileak zerbitzuak zein Erregistrotan eman eta Erregistro hori berehala uzteko esan behar zaio.

Erregistratzaile horrek hurrengo lehiaketetan parte hartuko du, postu huts guztiak eskatuz, harik eta bat lortu arte; ondore horietarako eta ebazpen zehatzaileak zehaztu bezala, ulertzen da erregistratzaile hori lerrundegian gutxienez 125 postu eta gehienez 250 postu atzeratu dela.

Eginkizunen etetea eta nahitaezko lekualdaketa betearazteko, erregistratzaile zehatuari jakinaraziko zaio kargua utzi behar duela, eta eteteak dirauen bitartean Erregistroaz arduratuko den erregistratzailea izendatuko da, bitartekotasunei buruzko araubidearen arabera.

Erregistratzaile bananduak baja eragingo du lerrundegian eta eskubide guztiak galduko ditu, elkargo-aurreikuspenak ekarritakoak eta erretiro- edo pentsio-eskubideak izan ezik, legearen arabera horiei ekin behar bazaie.

Erregistratzaileei jarritako diziplina-zehapenak euren espediente pertsonaletan eginiko idatzoharren bidez jasoko dira, zehapenok zein hutsegiteren ondoriozkoak diren zehaztuta.

Zehapena bete zenetik, urtebete, bi urte edo lau igarotakoan, banantzearekin zehatu ez diren hutsegite arinak, astunak edo oso astunak diren kontuan hartuta, idatzohar horiek ezereztuta geratzen dira, salbu eta epe horretan interesdunak zehapena dakarren prozedura berria eragin duenean.

Ezerezteak aurrekaria ezabatzen du ondore guztietarako.

a) Gobernu-batzak hartutako erabakien kontra, Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusian.

b) Erregistroen eta Notariotzaren Zuzendaritza Nagusiak hartutako erabakien kontra, Justizia-ministroari jar dakioke errekurtsoa.

Justizia-ministroaren ebazpenek eta Zuzendaritza Nagusiak errekurtso-bidean ematen dituen ebazpenek administrazio-bidea agortzen dute.

Horretarako, agiria itzuliko zaio berori aurkeztu zuen pertsonari, eta, hala behar denean, demanda, erreklamazio nahiz espedientea eten egingo da, harik eta agiria berriro aurkeztu arte, Erregistro egokian inskribatu delako oharrarekin.

Onarpenak zein alderdiri kalte egin eta alderdi horrek onarpen horren aurka egin dezake, kasuan kasuko finka zein eskubidea Erregistroan inskribatuta dagoela egiaztatuz.

Hori egindakoan, modu ez egokian onartu den agiria itzuliko zaio berori aurkeztu zuenari, horrek agiria Erregistroan inskriba dezan horretarako ematen zaion zentzuzko epean, eta, berriro aurkezten ez badu, edo inskribatu gabe aurkezten badu, ulertuko da ez dela berori ikusi.

Finka edo eskubidea Erregistroan sartu ez dela egiaztatu behar denetan, funtzionario horrek ezezko ziurtagiria eman behar du.

Arantzelak ez baditu eragiketa batzuen gaineko zerbitzu-sariak zehaztu, eragiketa horrek ez du halakorik sortuko.

Erregistratzaileak ezezkoa eman dionean titulua behin betiko inskribatzeari edo idatzoharrean jasotzeari eta epaile edo auzitegiaren ustetan ezezko horrek ez duenean oinarririk, interesdunak ez du zertan ordaindu aurreneurrizko idatzoharraren ondoriozko zerbitzu-saririk, eta, halakoa ordaindu badu, kopuru hori itzultzea eska dezake.

Erregela bera aplikatuko da bereizketen kasuan.

Iraupenik zehaztu ez bada, hamabi urtekoen zenbatekoa hartuko da oinarri moduan.

Ez bada oharrik aurkezten, erregistratzaileak karga hori bazter utz dezake.

Erregistratzaileak idazkia aurkeztuko dio Erregistroaren tokikoa izan eta erreklamazioaren zenbatekoaren araberako eskumena duen epaileari, aurreko lerrokadan adierazi kontuarekin batera; epaileak exekuzio-manamenduaren idatzagiria egingo du, eta laster ordainarazpena egingo da premiamendu-bidean, Prozedura Zibilaren Legeak ezarri bezala.

Pertsona batek baino gehiagok badute 615. artikuluaren lehenengo lerrokadan aipatu betebeharra, kreditu guztiak harreman bakarrera bil daitezke, eta, epaitegiaren eskumena zehazteko, erreklamatutako zenbatekoen kopuru osoa hartuko da kontuan.

Zerbitzu-sariek ordainarazteko premiamendu-bidea erabili denean, eta interesduna ez dagoenean ados erregistratzailearen kontuarekin hori gehiegizkoa dela uste duelako, kontu hori aurkara dezake, hurrengo artikuluan ezarritako errekurtsoak hamabost eguneko epean jarrita, ordainketa-errekerimendua egin denetik zenbatzen hasita; aldez aurretik, erreklamatutako zenbateko osoa zainpean utzi behar da epaitegiko idazkaritzan.

Behin zenbateko hori zainpean utzi eta aurkarapen-errekurtsoa jarri dela egiaztatu ostean, epaitegiak premiamendu-prozedura etengo du errekurtsoaren behin betiko ebazpena eman arte, eta gero bidezko deritzona erabakiko du, ebazpen hori gogoan izanda.

Gisa berean, egin diren aurreneurrizko idatzoharren gaineko informazioa bidaliko dute.

Elkargoak argitalpen estatistikoak egingo ditu urtero.

Legearen 14. artikuluko hirugarren lerrokadan esanbidez araututako kasuetan izan ezik, agiri pribatuetan agerrarazitako jarauntsi-adierazpenak inskriba daitezke, adierazpen horien data sinesgarria denean, Kode Zibilaren 1227. artikuluak xedatutakoaren arabera, eta adierazpenok 1945eko uztailaren 1a baino lehenagokoak direnean.

Gainerako kasuetan, legearen 46. artikuluak agindu aurreneurrizko idatzoharra egin daiteke.

Erregistroa suntsitzeagatik tituluak berrinskribatu behar direnetan, iraungitzearen ondoreetarako aipamenen data izango da agiri berrinskribatuaren oinean egindako inskripzio-oharrarena.

1945eko uztailaren 1a baino lehen egindako seniparte-aipamenetan, egun horrez geroztik hasiko da zenbatzen aurkarapenerako bost urteko epea.

Legearen 15. artikuluko B erregelaren laugarren zenbakiko bigarren lerrokadan jaraunsleei edo euren legezko ordezkariei edozein tituluren bidez eman zaien ahalmena aplika dakieke 1945eko uztailaren 1a baino lehenagoko jarauntsiei, inskripzioaren data edozein izanda ere.

Finken jabari- eta edukitza-inskripzioak egin direnean, finka horiek elkar daitezke, nahiz eta edukitza-inskripzioak jabari-inskripzio bihurtzeko hamar urteko epea oraindik igaro ez; hala ere, bihurketa eskatu behar da, epe hori igarotakoan.

Inguruabar berezien ondorioz ezin badira bete etxe emakidadunari eginiko liburu-eskaerak, behin-behineko liburuak irekiko dira, eta 1936ko uztailaren 18az geroztik irekitakoek emakidadunaren liburuen betekizun guztiak badituzte, behin betiko liburu bihur daitezke; betiere, erregistratzaileak zuzendaritza-zentroari ezagutarazi behar dizkio, hala liburu horien kopurua, nola horiei artxiboan dagokien zenbakia.

Liburuok behin betiko liburu bihurtu direla agerrarazi behar da, azalean erregistratzaileak sinatutako eginbidearen bitartez.

Erregelamendu hau indarrean jarri eta hurrengo lehenengo hiruhilekoan, erregistratzaileek euren fidantzak zabal ditzakete, hori bidezkoa izanez gero, euren kategoria pertsonalaren ariora.

Epe horretan, kasuan kasuko tituluak emango dira.

Dena den, erretiro kasu eta antzekoetan, lehenago eman daitezke tituluok.

395. artikuluaren ariora, finken lau mugak adierazi behar dira, baina egungo aurkibideetako folioak agortzen direnean bakarrik da beharrezkoa aipamen hori.

Erregelamendu honek lehen auzialdiko epailearen esku-hartzea agintzen duenean, herrian hainbat epaile izanez gero, epaile dekanoari dagokio eginkizun hori, betiere, Prozedura Zibilaren Legeko 59 eta 430. artikuluetan negozio zibilak banatzearen inguruan ezarritakoari kalterik egin gabe.

Azaroaren 12ko 3215/1982 Errege Dekretuak indargabetu du xedapen gehigarri hau.

Interesdunek esanbidez eskatu ez arren, 1925eko maiatzaren 20ko Errege Dekretuak Erabilera Zerga ordaintzeko agintzen duen lotura-oharra egin behar dute erregistratzaileek.