7/1998 Legea, 1998ko apirilaren 13koa, kontratuetako baldintza orokorrei buruzkoa

BOE, 1988ko apirilaren 14a, 89. zenbakia. Honako honek aldatua: 44/2006 Legea, 2006ko abenduaren 29koa, kontsumitzaile eta erabiltzaileen babesa hobetzeari buruzkoa (BOE, 2006ko abenduaren 30a, 312. zenbakia).

ZIOEN AZALPENA

Atarikoa

Lege honen helburua hau da: batetik, transposizioz jasotzea Europar Erkidegoaren 1993ko apirilaren 5eko 93/13 EEE Zuzentaraua, Kontseiluarena, kontsumitzaileekin egindako kontratuetako abusuzko klausulei buruzkoa; bestetik, kontratuetako baldintza orokorrak arautzea. Lege hau emateko eskumena Espainiako Konstituziotik dator, 149.1 artikuluaren 6. eta 8. puntuetan Estatuaren eskumen esklusibo izendatzen baititu hark merkataritza-legeriari eta legeria zibilari dagozkionak.

Europar Erkidegoaren zuzentaraua Kontratuetako Baldintza Orokorren Lege baten bitartez jasotzea erabaki da, eta aldi berean, legearen lehen xedapen gehigarriaren bitartez, aldatu egin da aurrez kontsumitzailea babesteko zegoen esparru juridikoa, hau da, 26/1984 Legea, 1984ko uztailaren 19koa, kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsarako orokorra.

Kontratugileen berdintasuna babestea behar-beharrezko eskakizuna da kontratuen edukiak bidezko izango badira, eta ekonomia-jardueraren arloko politika juridikoaren beharkizunetariko bat ere bada. Horregatik, lege honen xedea, kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes legitimoak babestea ez ezik, kontratuetan baldintza orokorrak erabiltzen dituen norbaitekin kontratua egiten duen edonoren interes legitimoak babestea da.

Bereizi egin nahi da, hala, zer diren abusuzko klausulak eta zer kontratuetako baldintza orokorrak.

Klausula bat baldintza orokorra da alderdi batek prestatua eta kontratu berdin askotan ezarria bada, eta ez du zertan abusuzkoa izanik. Klausula bat abusuzkoa da kontratuzko obligazioetan desoreka handia eta justifikaziorik gabea sortzen badu, kontsumitzailearen kaltetan, fede onak eskatzen duenaren kontra; klausula hori baldintza orokor izan daiteke edo ez, orobat gerta baitaiteke klausulak banan-banan negoziatu ez diren kontratu partikular batekoa izatea, hau da, atxikitze-kontratu partikular batekoa.

Kontratu-baldintza orokorrak berdin ager daitezke profesionalen arteko harremanetan zein profesionalen eta kontsumitzaileen arteko harremanetan. Kasu batean nahiz bestean, beharrezko da baldintza orokorrak kontratuaren parte izatea, ezagunak izatea edo -idatzi gabeko kontratuen kasu batzuetan- ezagutzeko benetako aukera izatea, eta modu gardenean idatzirik egotea, garbi, zehatz eta erraz. Baina, gainera, beharrezko da, kontratua kontsumitzaile batekin egiten denean, baldintza orokor horiek abusuzkoak ez izatea.

Abusuzko kontratu-klausularen kontzeptua, beraz, kontsumitzaileekiko harremanen eremukoa da. Eta gerta daiteke, bai klausula orokorretan, bai kontratu partikular baterako ezarritako klausuletan, kontsumitzailea kontratu horri atxiki besterik egiten ez zaionean. Hau da, banan-banako negoziaziorik izan ez den guztietan.

Horrek ez du esan nahi profesionalen arteko baldintza orokorretan ezin gerta daitekeenik nagusitasunezko egoera batez abusatzea. Kontzeptu hori, ordea, kontratu-deuseztasunaren arau orokorretan sartuko da. Hau da, ezerk ez du eragozten abusuzkoa den baldintza orokor bat judizialki deusez deklaratzea, fede onaren kontrakoa den eta alderdien eskubide eta obligazioen artean desoreka handia sortzen duen kasuan, are profesional edo enpresarien arteko kontratuetan. Baina kontuan izan beharko dira, kasu bakoitzean, enpresen arteko kontratuen berariazko ezaugarriak.

Hala, kontsumitzaileak aurrean duena profesional bat denean bakarrik da aplikatzekoa lege honetan aurreikusiriko abusuzko klausulen zerrenda; zehazki, 1984ko uztailaren 19ko 26/1984 Legean -kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsarako orokorra- lege honen bitartez gehitzen den lehenbiziko xedapen gehigarriak dakarrena. Transposizioz jasotako zuzentarauaren arabera, babesten den kontsumitzailea ez da bakarrik kontratuaren gai diren ondasun eta zerbitzuen azken xedeko dena, baizik eta bere jarduera profesionalaz kanpoko asmo batekin diharduen edonor.

Lege beraren 10 bis artikuluan eta artikulu hori garatzen duen lehenbiziko xedapen gehigarrian jasota daude zuzentarauak deusez deklaraturiko klausulak, eta, haiez gainera, gure zuzenbidearen arabera nabarmen abusuzkotzat jo direnak.

Hori egitean, Europar Erkidegoko zuzentaraua transposizioz jasotzera beharturiko estatuaren ahalmen bat baliatzen da: babesa areagotzea, zuzentarauak ezartzen dituen gutxieneko betebeharretatik harago ere.

Lege honek zapi kapitulu ditu, hiru xedapen gehigarri, xedapen iragankor bat, xedapen derogatzaile bat eta amaierako hiru xedapen.

I

I. kapituluak «Xedapen orokorrak» biltzen ditu, eta kontratu-baldintza orokorraren kontzeptua jasotzen du, alderdi bakar batek aurrez prestatu eta kontratuan txertatua izatean oinarritua. Kontzeptu hori formulatzean, kontuan hartu dira aurreko jurisprudentzia-joerak, gai horri buruz doktrinak egindako ekarpenak eta zuzenbide konparatuak erabiltzen dituen irizpideak.

Orobat arautzen da legearen aplikazio-eremua, bai lurraldearen eta bai objektuaren aldetik; lurraldeari dagokionez, Espainiako legeriaren mendeko kontratuak ez ezik, atzerriko legeriaren mendekoak ere hartzen ditu legeak, Espainian bizitokia edo egoitza duen norbaitek kontratu-atxikitzea bertan egin duen kasuan. Alegia, kontratatzeko borondatearen adierazpena Espainiako lurraldean egin denean, Espainiako legeak aginduko du (baldintza orokorrei dagokienez), hala xedatzen baitu Kontratuzko Obligazioei Aplikatzeko Legeari Buruzko Hitzarmenak -Erroman sinatzeko irekia, 1980ko ekainaren 19an, eta 1993ko maiatzaren 7ko agiriak berretsia (Estatuko Aldizkari Ofiziala, 1993ko uztailaren 19a)-, aginduzko xedapenaren izaera ematen baitio hitzarmenaren 3. eta 5.2 artikuluetan.

Objektuaren aldetik, kanpo uzten dira kontratu batzuk, beren ezaugarriengatik, tratatzen duten gaiagatik eta kontratuan aurre-ezarpenik ez izateagatik legean sarturik egon behar ez dutenak: administrazio-kontratuak, lan-kontratuak, sozietateak eratzekoak, familia-harremanak arautzen dituztenak eta oinordetza- kontratuak. Zuzentarauaren irizpideari jarraituz, lege honen eremutik kanpo gelditzen dira, orobat, baldintza orokorrak lehendik zehaztuak dituzten honelako kontratuak: Espainia parte den nazioarteko hitzarmenen batean zehaztuak dituztenak, edo izaera orokorreko eta kontratugileek nahitaez bete beharreko lege-xedapen edo administrazio-xedapenen batean zehaztuak dituztenak. Zuzentarauaren hamargarren kontuan-hartuzkoan jasotako irizpidearen arabera, ulertu behar da salbuespen-kasu horiek guztiak ez dagozkiela baldintza orokorrei bakarrik, baizik eta orain aldatzen den 26/1984 Legean arauturiko abusuzko klausulei ere bai.

Kapitulu berean, baldintza orokor bat zuzenbidearen arabera txertatua izateko betekizunak arautzen ditu legeak, eta klausula ilunak atxikimendu-emaileari mesedegarrien zaion moduan interpretatzearen alde egiten du.

II

II. kapituluak deusez jotzen ditu legearen araberakoak ez diren klausula orokorrak; eraginkortasunik gabekotzat jotzen ditu, txertaezintasunagatik, kontratuan txertatutzat hartzeko aurreko kapituluan eskatutako baldintzak betetzen ez dituzten klausulak. Deusez izate hori, eta orobat beste edozein arau aginduzko edo debekuzko urratu izatea, alegatu ahal izango dute kontratugileek, hala badagokio, kontratu-deuseztasunaren arau orokorren arabera. Ez dira nahasi behar norbanakoen akzio horiek eta IV. kapituluan entitate edo korporazio legitimatuei orokorrean aitortzen zaizkien bukarazte- eta erretraktatze-akzio kolektiboak, preskripzio-epe laburrekoak haiek.

III

III. kapituluan, Kontratuetako Baldintza Orokorren Erregistro bat sortzen du legeak, zuzentarauaren 7. artikuluan aurreikusitakoaren arabera eta Europar Batasuneko kide diren beste estatu batzuetako legezko manuekin bat etorriz.

Oso komenigarritzat jotzen da erregistro hori, legearekin (lege honekin) bat ez datozen baldintza orokorren kontrako akzioak egiazki baliatzeko bitarteko gisa. Erregistro juridikoa da, Justizia Ministerioak arautua, eta jabetza-eta merkataritza- erregistratzaileek eskainitako egitura baliatuko du.

Hala eta guztiz ere, erregistroaren kalifikazio-zereginak ez dira inoiz hedatuko epaileen eskumen den eremura, hala nola klausulak deusez diren edo ez balioestera, baina horrek ez ditu eragozten, haatik, guztiz juridikoak diren beste eginkizun batzuk: legean arauturiko prebentziozko idatz-oharrak egitea, ebazpen judizialen inskripzioa egitea eta dagozkien idazpenetan datozen bezala klausulak publizitatzea. Baldintzak erregistro horretan inskribatzea borondatezkoa da, segurtasun juridikoaren eta kontratazio-arintasunaren arteko oreka erdieste aldera, baina inskripzioa eskatzeko legitimazio zabala ematen zaio edozein pertsona edo entitate interesduni, baldintza orokorrak ezagutzeko egiazko aukera emateko formula gisa. Hala eta guztiz ere, onartzen da inskripzioa nahitaezkotzat ezartzea Justizia Ministerioak sektore jakin batzuetarako, alderdi interesdunen eskariz edo ofizioz, eta beste ministerio-departamentu batzuekin batera proposaturik.

Erregistro horrek izaera juridikoa du, oroz gain, inskripzioak «erga omnes» efektuak emango dizkiolako deuseztasun-deklarazio judizialari, klausula berdin- berdinei buruzko epai irmoen idazpenek judizio-aurreko efektuak sortuko dituztelako beste prozesu batzuetan, eta akzio kolektiboen preskripzio-epea kontatuko delako, akzio horien titularrak adiskidetze-irizpena eman behar izateaz gainera. Azken batean, Baldintza Orokorren Erregistroak aukera emango du akzio kolektiboak baliatzeko eta jarduera judiziala koordinatzeko, jarduera hori bateratua izan dadin eta gai berari buruzko prozesu bat baino gehiago gerta ez dadin, koordinaziorik eta metatzeko aukerarik gabe.

IV

IV. kapituluan, lege honekin bat ez datozen baldintza orokorrak eragoztera bideraturiko akzio kolektiboak arautzen dira: batetik, bukarazte-akzioa, halako baldintza orokorren erabilera eragoztera bideratua; bestetik, erretraktatze-akzioa, halako baldintzen erabilera debekatzera eta erabiltzeko gomendioan atzera eginaraztera bideratua, inoiz egiazki erabili badira, eta aukera emango duena baldintza orokor deusezak erabiltzen dituen aurre-ezartzailearen kontra egiteko nahiz halako baldintzak gomendatzen dituzten erakundeen kontra egiteko; eta, hirugarrenik, deklaratze-akzioa, baldintza orokorrei izaera hori aitortzera eta baldintza horiek Kontratuetako Baldintza Orokorren Erregistroan inskribatzeko eskatzera bideratua.

Horrek guztiak ez du eragozten norbanakoen deuseztasun- akzioak baliatzea, kontratu-deuseztasunaren arau erkideen arabera, edo baldintza orokor jakin batzuen txertaezintasun-akzioa baliatzea.

Baldintza orokorren baliozkotasuna kontrolatzea epaile eta auzitegiei baino ez dagokiela hartzen du oinarritzat lege honek, hargatik eragotzi gabe baldintza orokorrei buruzko ebazpen judizialak publiko egitea III. kapituluan arauturiko erregistroaren bitartez, eta funtzio publikoetan diharduten profesionalen laguntza- betebeharra.

Bukarazte-, erretraktatze- eta deklaratze-akzio kolektiboak aurkezteko legitimazio aktiboa ere arautzen du IV. kapituluak. Legitimazioa duten entitateen artean sartzen ditu kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteak, baina ez horiek bakarrik, eremu zabalagoa hartzen baitu legeak.

Orobat arautzen dira IV. kapituluan: legitimazio pasiboa; preskripzio-epea (segurtasun juridikoaren ondorioetarako, nahikoa jotzen da bi urte, baldintza orokorrak dagokien erregistroan inskribatzen direnetik aurrera, hargatik eragotzi gabe akzioa edozein kasutan baliatzeko aukera baldin eta urtebete igaro ez bada ebazpen judizial batek klausulak deusez deklaratu dituenetik); akzioak izapidetzeko erregelak, eta epaien eraginkortasuna (beste prozedura batzuetan alegatu ahal izango dira epaiok, eta, gainera, lotura-indarra izango dute berez epailearentzat, aurre-ezartzaile berak erabilitako klausula berdinen kontratudeuseztasuna eskatzen den prozeduretan).

V

V. kapituluan, epailearen erabakiz bukarazte- edo erretraktatze-epaiak publiko egitea arautzen da (epaitza eta ukitutako klausulak, soilik, prozesua ez garestitzearren), eta orobat epai horiek Kontratuetako Baldintza Orokorren Erregistroan nahitaez inskribatu beharra.

VI

VI. kapituluan, lege hau betetzeari dagokionez notarioek eta jabetza-erregistratzaileek duten betebehar profesionala arautzen da, eta orobat merkataritza- artekariek beren eskumenen eremuan duten betebehar profesionala.

VII

VII. kapituluan, kontratuetako baldintza orokorren araudia ez betetzeagatiko zehapenen araubidea ezartzen da; bereziki, klausula orokor deusezak erabiltzen edo gomendatzen jarraitzeak dakartzan zehapenak.

VIII

Legearen lehen xedapen gehigarriak aldatu egiten du 26/1984 Legea, 1984ko uztailearen 19koa, kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsarako orokorra.

Zuzentarauan ezarritako gutxienekoetatik haragoko babesa ematearen ildoan, lege honek eutsi egiten dio orain arteko kontsumitzaile kontzeptu zabalari, barne hartzen duelarik ondasun eta zerbitzuen azken xedeko den pertsona fisikoa zein juridikoa, eta orobat -zuzentarauaren irizpidearen arabera- bere jarduera profesionalaz kanpoko helburu batekin diharduen edozein pertsona, nahiz eta ez izan kontratuaren gai diren ondasun edo zerbitzuen azken xedeko.

Baldintza orokorretan gertatzen denaz bestera, egoki ikusi da administrazio publikoak ere sarturik egotea, orain arte bezala, kontsumitzaile eta erabiltzaileak abusuzko klausuletatik babesteko araubidean.

Abusuzko klausularen definizio bat ematen du legeak, 26/1984 Legeari eransten dion 10 bis artikuluan: abusuzko klausulatzat jotzen du kontratuzko eskubide eta obligazioetan desoreka handia sortzen duena, kontsumitzailearen kaltetan, fede onak eskatzen duenaren kontra.

Era berean, lehenbiziko xedapen gehigarri bat eransten zaio aipaturiko 26/1984 Legeari, non abusuzko klausulen zerrenda ireki bat egiten den, ildo nagusietan zuzentarautik aterea baina beste batzuk ere erantsita dituena, zuzentarauan aurreikusi gabeko klausulak izan arren Espainiako zuzenbidean barneratu beharrekoak direla iritzi zaiolako, nabarmen abusuzkoak izateagatik.

Kontsumitzaileen eremuan kontratu-klausulak berariaz arautzea, bananbanan negoziatu gabeak diren kasuan (atxikitze-kontratu partikularretakoak ere bai, beraz), ez da eragozpen klausula horiek Kontratuetako Baldintza Orokorren Legearen mende egoteko, baldintza orokorren izaera dutenean.

IX

Bigarren xedapen gehigarriak aldatu egiten du Hipoteken Legea, jabetzaerregistratzaileen betebehar profesionalak kontsumitzailearen babesari eta baldintza orokorrei buruzko araudira egokitzearren, bat etor daitezen araudi horrekin eta kalifikatzean, informatzean eta publikotasun formala ematean datuak babesten dituen legeriarekin. Judizioz kanpoko segurtasun juridikoaren eremuan, epaile eta auzitegien autoritate gorenaren eta zaintzaren pean, gizartearen eskakizun berrietara egokitu behar dira erregistro-arauak, erregistratzaileen jarduera profesionalari buruzkoak, efektu garrantzitsuak baitituzte haiek egindako idazpenek. Gainera, berme erantsi gisa ezartzen da kalifikazioaren aurkako gobernu- errekurtsoa, borondatezko jurisdikzioko egintzen izaera juridikoarekin. Horrek guztiak kontratazio pribatua eta trafiko juridiko zibila eta merkataritzakoa desjudizializatzen lagunduko du, hartarako oinarri harturik publizitatzen diren eskubide, egintza eta egitate juridikoak inskripzioaren bidez segurtatzen direla.

X

Xedapen iragankorrean, lege hau indarrean sartu aurretik egindako kontratuak borondatez inskribatzeko aukera aurreikusten da, non eta kontratuok ez diren Kontratuetako Baldintza Orokorren Erregistroan nahitaez inskribatu beharrekoak, arau espresuren baten aginduz; horrek ez du eragozten bukarazte- eta erretraktatze-akzioei dagozkien xedapenak berehala aplikatzea.

XI

Xedapen derogatzaileak efekturik gabe uzten du 1998ko abenduaren 5eko 36/1988 Arbitraje Legearen bigarren xedapen gehigarriko 2. zenbakia, aldatu egin baita 1984ko uztailearen 19ko 26/1984 Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Defentsarako Lege Orokorraren 10.3 artikulua.

XII

Amaierako lehen xedapenak eskumenen titulua arautzen du, aplikagarritasun osoa emanez legearen xedapenei, zuzenbide zibilari eta merkataritza-zuzenbideari dagozkien gaiak direnez eta Estatuaren erregistro juridiko bat arautzen dutenez.

XIII

Amaierako bigarren xedapenak lege hau erregelamenduz garatzeko ahala ematen dio Gobernuari.

XIV

Amaierako hirugarren xedapenak legea indarrean sartzeko data zehazten du.

I. KAPITULUA Xedapen orokorrak

1. Artikulua. Eremu objektiboa

1. Kontratu-baldintza orokor dira alderdietako batek aurrez prestatu eta kontratuan ezarrarazten dituen klausulak, kontratu bat baino gehiagotan txertatzeko idatziak, edozein dela ere klausula horien egile materiala, kanpoko itxura, hedadura eta beste.

2. Klausula baten elementu batzuk edo klausula bat edo batzuk banan-banan negoziatu izanak ez du eragotziko lege hau aplikatzea kontratuaren gainerako zatiari, baldin eta, kontratua osotasunean harturik, atxikitze-kontratua dela ondorioztatzen bada.

2. artikulua. Eremu subjektiboa

1. Profesional batek -aurre-ezartzailea- eta edozein pertsona fisiko edo juridikok -atxikimendu-emailea- baldintza orokorrak dituen kontratu bat egitean izango da aplikatzekoa lege hau.

2. Profesionaltzat hartzen da, lege honen ondorioetarako, bere lanbideedo enpresa-jardueraren barruan ari den pertsona fisiko edo juridiko oro, jarduera hori publikoa izan edo pribatua izan.

3. Atxikimendu-emailea ere izan daiteke profesional bat, ez nahitaez bere jardunean ari dena.

3. artikulua. Lurralde-eremua. Aginduzko xedapenak

Espainiako legeriaren mendeko kontratuen parte diren baldintza orokorretako klausulei aplikatuko zaie lege hau.

Atzerriko legeriaren mendeko kontratuei ere aplikatuko zaie, kontratatzeko borondatearen adierazpena Espainiako lurraldean egina badu atxikimenduemaileak eta han badu ohiko bizilekua, nazioarteko tratatu edo hitzarmenetan ezarritakoaren kalterik gabe.

Atxikimendu-emailea kontsumitzaile bat denean, Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Defentsarako Lege Orokorraren 10 bis artikuluko 3. zenbakian xedaturikoa aplikatuko da.

4. artikulua. Kanpo utzitako kontratuak

Lege hau ez zaie aplikatuko administrazio-kontratuei, lan-kontratuei, sozietateak eratzeko kontratuei, familia-harremanak arautzen dituztenei eta oinordetza- kontratuei.

Ez zaie aplikatuko, orobat, Espainiako Erresuma parte den nazioarteko hitzarmenetako xedapen edo printzipioak islatzen dituzten baldintza orokorrei, ez eta izaera orokorreko lege-xedapen edo administrazio-xedapen batek berariaz arautuak dituen eta kontratugileek nahitaez aplikatu beharrekoak diren baldintza orokorrei ere.

5. artikulua. Kontratuan txertatzeko betekizunak

1. Baldintza orokorrak kontratuaren parte bihurtuko dira atxikimenduemaileak hartan txertatzeari onespena eman eta kontratugile guztiek kontratua sinatzen dutenean. Txertatutako baldintza orokorren aipamena egin beharko du kontratu orok.

Ezin joko da onetsitzat baldintza orokorrak kontratuan txertatzea baldin eta ezartzaileak ez badio atxikimendu-emaileari espresuki adierazi baldintza orokor horiek badirela eta haien ale bat eman.

2. Kontratua ez bada idatziz formalizatu beharrekoa, eta hartutako ordainaren ziurtagiri bat ematen badu ezartzaileak, aski izango da ikusteko moduko toki batean jartzea ezartzaileak baldintza orokorrak, negozioa burutzen den lekuan, edo kontratua egitean harekin batera doan dokumentazioan txertatzea baldintzak, edo beste edozein modutan atxikimendu-emaileari egiazko aukera ematea, kontratua burutzeko unean, baldintza horiek badirela eta zer eduki duten jakiteko.

3. Telefonozko kontratazioetan eta kontratazio elektronikoetan, beharrezko izango da kontratuaren baldintza guztiak banan-banan onartzen direla adieraztea, erregelamenduz ezarritako moduan, ohiko sinaduraren beharrik gabe.

Kasu horretan, egindako kontratuaren ziurtagiri idatzia igorriko zaio berehala kontsumitzaileari, kontratuaren zer guztiak jasotzen dituena.

4. Baldintza orokorrak garden, argi, zehatz eta erraz idatzi beharko dira.

6. artikulua. Interpretazio-erregelak

1. Kontraesanik baldin bada baldintza orokorren eta kontratu jakin baterako berariaz zehazturiko baldintza partikularren artean, baldintza partikularrak nagusituko zaizkie orokorrei, non eta orokorrak ez diren mesedegarriago atxikimendu- emailearentzat.

2. Baldintza orokor ilunak interpretatzean sorturiko zalantzak atxikimendu- emailearen alde ebatziko dira.

Kontsumitzaileekiko kontratuetan, norbanakoen akzioak baliatzean bakarrik aplikatuko da interpretazio-arau hori.

3. Artikulu honetan adierazitakoaren kalterik gabe, eta beronetan aurreikusi gabekoari dagokionez, Kode Zibilak kontratuen interpretazioari buruz dioena aplikatuko da.

II. KAPITULUA Zenbait baldintza orokorren txertaezintasuna eta deuseztasuna

7. artikulua. Txertaezintasuna

Ez dira kontratuan txertaturik geldituko honelako baldintza orokorrak:

a) Kontratua egiteko unean atxikimendu-emaileak egiazki eta osotara ezin ezagutu izan dituenak, edo 5. artikuluak dioenaren arabera sinatu beharrekoak izanik sinatu ez direnak.

b) Irakurtezin, anbiguo, ilun eta ulertezin direnak, salbu eta, azken horien artean, atxikimendu-emaileak idatziz espresuki onartuak izateaz gainera beren eremuan kontratu-klausulek behar duten gardentasuna zehazten duen berariazko araudiarekin bat datozenak.

8. artikulua. Deuseztasuna

1. Zuzenbidean erabat deusez izango dira baldintza orokorrak baldin eta, atxikimendu-emailearen kaltetan, lege honetan edo beste edozein arau aginduzko edo debekuzkotan xedatutakoaren kontra badoaz, non eta arau horietan ez den bestelako efekturik ezartzen araua betetzen ez den kasurako.

2. Bereziki, deusez izango dira, kontratua kontsumitzaile batekin egin denean, baldintza orokor abusuzkoak, halakotzat harturik, betiere, Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Defentsarako Lege Orokorrak (26/1984 Legea, 1984ko uztailaren 19koa) 10 bis artikuluan eta lehenbiziko xedapen gehigarrian definitzen dituenak.

9. artikulua. Aplikatzekoa den araubidea

1. Baldintza orokorretako klausulak kontratuan ez txertatzeko edo haiek deuseztatzeko deklarazio judiziala eskatu ahal izango du atxikimendu-emaileak, kontratu-deuseztasuna arautzen duten erregela orokorren arabera.

2. Norbanako batek deuseztasun- edo txertaezintasun-deklarazioa eskatzeko akzioa baliatzen badu eta hala irekitako prozesuan baiespen-epaia ematen bada, ukitutako klausula orokorrak deusez edo txertaezin deklaratuko ditu epai horrek, eta kontratuaren eraginkortasuna norainokoa den argituko du, 10. artikuluak dioenaren arabera; bestela, deusez deklaratuko du kontratua, klausulen deuseztasunak edo txertaezintasunak kontratuan funtsezkoa den elementuren bati eragiten badio, Kode Zibilaren 1261 artikuluak dioenaren arabera.

3. Epaile eskuduna demandatzailearen egoitzari dagokiona izango da.

10. artikulua. Efektuak

1. Baldintza orokorretako klausulak txertaezin edo deusez deklaratuagatik, ez da kontratua guztiz eraginkortasunik gabe geldituko, klausula horiek gabe iraun badezake kontratuak; epaiak ebatzi beharko du hori.

2. Txertaezintasunak edo deuseztasunak ukitutako kontratu-zatia osatzeko, Kode Zibilaren 1258. artikuluari eta hark interpretazioari buruz dioenari jarraituko zaie.

III. KAPITULUA Kontratuetako Baldintza Orokorren Erregistroa

11. artikulua. Baldintza Orokorren Erregistroa

1. Kontratuetako Baldintza Orokorren Erregistroa sortzen da. Jabetza- eta merkataritza-erregistratzaile batek izango du haren ardura, Hipoteka Legean lanpostuak hornitzeko aurreikusitako arauen arabera.

Erregelamenduz emandako arauei atxikiko zaie erregistro horren antolamendua.

2. Lege honen arabera kontratuetako baldintza orokor diren kontratuklausulak inskribatu ahal izango dira Erregistroan. Horretarako, klausula horiek biltzen dituzten ale, tipo edo ereduen bi kopia aurkeztuko dira gordailuan uzteko, edozein interesdunen eskariz, artikulu honen 8. zenbakian ezarritakoaren arabera. Nolanahi ere, Gobernuak esku izango du kontratazio-sektore jakin batzuetako baldintza orokorrak nahitaez erregistroan inskribatu beharra ezartzeko, Justizia Ministerioak eta dagokion ministerio-departamenduak batera proposaturik.

3. Prebentziozko idatz-oharretan jasoko dira klausula orokorren deuseztasun- edo txertaezintasun-deklarazioa eskatzen duten demanda arruntak, eta orobat IV. kapituluan aurreikusiriko bukarazte-, erretraktatze- edo deklarazio-akzio kolektiboak, eta baldintza orokor baten eraginkortasuna kautelazko geldieran uztea erabakitzen duten ebazpen judizialak.

Prebentziozko idatz-ohar horiek lau urteko indarraldia izango dute, beren datatik aurrera, eta prozeduraren amaiera arte luzatu ahal izango da aldi hori, luzatze-manamendu judizial baten bidez.

4. Erregistroan inskribatuko dira aurreko zenbakian aipaturiko akzioetatik edozein baiesten duten epai irmoen exekuzio-tituluak.

Judizialki deusez deklaratutako klausulak erabiltzen jarraitu izana ere erregistratu ahal izango da, behar bezala egiaztatzen bazaio erregistratzaileari.

5. Publikoa izango da Kontratuetako Baldintza Orokorren Erregistroa.

6. Erregistro-idazpenen edukiaren berri jakiteko eskubidea du pertsona orok.

7. Erregistratzailearen ardura eta kontrol profesionalaren pean egingo dira publiko erregistro-idazpenak.

8. Hauek dira baldintza orokorrak inskribatzeko eska dezaketenak:

a) Ezartzailea.

b) Atxikimendu-emailea eta akzio kolektiboa baliatzeko legitimaturik daudenak, jasorik badago ezartzaileak horretarako baimena eman duela. Baimen hori izan ezean, deklaratze-akzioaren emaitzak aginduko du.

c) Demanda baten edo ebazpen judizial baten idatz-oharren kasuan, horretarako manamendua bera, baldintza orokorrak jasoko baititu.

9. Eskatutako idatz-oharra egin beharko du erregistratzaileak, kasu guztietan, betekizunak betetzeari buruzko kalifikazioa eman ondoren.

10. Erregistratzaileak egindakoaren kontra, hipoteka-legerian ezarritako errekurtsoak jarri ahal izango dira.

IV. KAPITULUA Bukarazteko, erretraktatzeko eta baldintza orokorrak deklaratzeko akzio kolektiboak

12. artikulua. Bukarazte-, erretraktatze- eta deklaratze-akzioak

1. Bukarazte- eta erretraktatze-akzioak jarri ahal izango dira, hurrenez hurren, lege honetan edo bestelako lege aginduzko edo debekuzkoetan xedaturikoaren kontrako diren baldintza orokorrak erabiltzearen aurka, eta halako baldintzak erabiltzeko gomendioa ematearen aurka.

2. Bukarazte-akzioaren bidez, demandatua bere baldintza orokorretatik deuseztzat jotzen direnak kentzera eta aurrerantzean ez erabiltzera kondenatuko duen epai bat lortu nahi da. Bukarazte-deklarazio judiziala emandakoan, klausula deusezak direla-eta kobraturiko kopuruak itzul diezazkiola eskatu ahal izango dio auzi-jartzaileak demandatuari, kobratuak baditu, eta sorturiko kalte- galeren ordain bat eman diezaiola. Eskaera horri men egin ezean, epaia exekutatzeko izapidean betearazi ahal izango da eskatutakoa.

3. Erretraktatze-akzioaren bidez, eskatzen da behartu dadila demandatua, ezartzailea izan edo ez, deusez jotzen diren baldintza orokorretako klausulak erabiltzeko berak emandako gomendiotik erretraktatzera eta aurrerantzean ez gomendatzera, ezartzaileak noizbait erabili baldin baditu klausulok.

4. Deklaratze-akzioaren bidez, klausula bat kontratu-baldintza orokortzat aitor dadila eta inskriba dadila eskatuko da, lege honen 11.2 artikuluko azken tartekiaren arabera nahitaezkoa bada inskribatzea.

13. artikulua. Adiskidetze-irizpena eskatzea

Bukarazte-, erretraktatze- eta deklaratze-akzio kolektiboak baliatu aurretik, baldintza orokorren erregistratzaileari aurkeztu ahal izango diote alderdiek gaia, hamabost egun baliodunen epean, klausula eztabaidatuak legearen araberakoak diren edo ez esan dezan hark, eta ordezko testu-aukera bat ere aurkeztu ahal izango dute. Erregistratzailearen irizpenak ez du lotura-indarrik izango.

14. artikulua. Eskumen materiala eta prozesuaren izapidetzea

1. Deklaratze-, bukarazte- eta erretraktatze-akzioak, kasu guztietan, jurisdikzio zibil edo arruntetik bideratuko dira, munta txikiko epaiketaren izapideen bitartez.

2. Bereiz izapidetuko dira deuseztasun-akzioa edo txertaezintasun-deklaraziorako akzioa bideratzen den epaiketak eta deklaratze-, bukarazte- edo erretraktatze- akzioa bideratzen den epaiketak, azken horiek metatzearen kalterik gabe.

15. artikulua. Lurralde-eskumena

1. Deklarazio-, bukarazte- edo erretraktatze-akzioek ekarritako epaiketetan, demandatuak establezimendua duen tokiko lehen auzialdiko epailea izango da eskudun, eta, establezimendurik ezean, demandatuaren egoitzari dagokiona.

2. Demandatuak ez badu establezimendurik ez egoitzarik Espainiako lurraldean, atxikitzea egin den tokiko epailea izango da eskudun.

16. artikulua. Legitimazio aktiboa

Hauek dira 12. artikuluan aurreikusiriko akzioak balia ditzaketen entitateak:

1. Enpresaburuen, profesionalen eta nekazarien elkarte edo erakundeak, estatutuen arabera kideen interesen defentsa beren gain hartua dutenak.

2. Merkataritza-, industria- eta itsasketa-ganberak.

3. Legez eraturiko kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteak, estatutuen arabera kontsumitzaile eta erabiltzaileen interesen defentsa beren gain hartua dutenak.

4. Kontsumo Institutu Nazionala, eta autonomia-erkidegoetan eta tokikorporazioetan kontsumitzaileen defentsan eskudun diren haren kideko organoak.

5. Legez eraturiko profesional-elkargoak.

6. Fiskaltza.

17. artikulua. Legitimazio pasiboa

1. Bukarazte-akzioa bidezko izango da deuseztzat jotako baldintza orokorrak erabiltzen dituen edozein profesionalen kontra.

2. Erretraktatze-akzioa bidezko izango da, baldintza orokorren batzuk deuseztzat jo direlarik, haiek erabiltzeko gomendio publikoa egiten duen edo publikoki baldintza horiek trafikoan erabiltzeko asmoa adierazten duen edozein profesionalen kontra, betiere klausula horiek noizbait ezartzaileren batek egiazki erabili baditu.

3. Deklaratze-akzioa bidezko izango da baldintza orokorrak erabiltzen dituen edozein profesionalen kontra.

4. Aurreko zenbakietan adierazitako akzioak aldi berean zuzendu ahal izango dira ekonomia-sektore bereko profesional bat baino gehiagoren kontra edo haien elkarteen kontra, deuseztzat jotzen diren baldintza orokor berdinak erabiltzen badituzte edo erabiltzeko gomendioa egiten badute.

18. artikulua. Prozesuan esku hartzen dutenak eta kasazio-errekurtsoa

1. Lege honen 16. artikuluaren arabera legitimazioa duten entitate guztiak pertsonatu ahal izango dira haietariko edozeinek abiarazitako prozesuetan, egoki iritziz gero, ordezkatzen dituzten interesak defendatzeko.

2. Esku-hartzailea alderditzat hartuko da, jarduketetan atzera egin gabe, baina auzi-jartzaile edo demandatuarengandik bereiz baliatu ahal izango ditu aurrerantzean defentsa-bideak eta errekurtsoak.

3. Bukarazte-, erretraktatze- edo deklaratze-akzioetan, edozein dela ere haien munta, beti onartuko da Auzitegi Gorenaren aurreko kasazio-errekurtsoa.

19. artikulua. Preskripzioa

Bukarazte- eta erretraktatze-akzio kolektiboen preskripzio-epea bi urte izango da, haien bidez erabili ezinda edo gomendatu ezinda utzarazi nahi diren baldintza orokorrak inskribatzen diren egunetik hasita.

Hala ere, norbanako baten akzio baten ondorioz deuseztasun- edo txertaezintasun- deklarazio judizial irmo bat ematen bada, epai horren ondorengo urtebetean izango da bukarazte- eta erretraktatze-akzioak baliatzeko aukera.

Deklaratze-akzioak ez du preskripzio-eperik izango.

20. artikulua. Epaiaren efektuak

1. Bukarazte-akzioa baliatuz hasitako prozesu batean baiespen-epaia ematen bada, lege honen kontrakotzat edo beste aginduzko lege batzuen kontrakotzat jo diren klausulak baldintza orokorretatik kentzera behartuko du demandatua epai horrek, eta aurrerantzean gehiago ez erabiltzera. Horretaz gainera, kontratuak zer eraginkortasun duen argituko du.

2. Erretraktatze-akzioa baliatu bada, baldintza orokorretan zuzenbidearen kontrakotzat jo diren klausulak gomendatzeaz erretraktatzera eta aurrerantzean gehiago ez gomendatzera behartuko du demandatua baiespen-epaiak.

3. Deklaratze-akzioa baliatu bada, aipaturiko klausula edo klausulak baldintza orokor direla deklaratuko du epaiak, eta Baldintza Orokorren Erregistroan inskriba daitezela xedatuko du.

4. Lege honen 18. artikuluko 3. zenbakiaren araberako kasazio-errekurtsoari emandako epaia, lege-doktrina bihurtutakoan, lotura-indarrekoa izango da epaile guztientzat handik aurrerako prozesuetan, epaitutako horien berdin-berdinak diren klausulen deuseztasuna eskatzen denean, bat bera baldin bada ezartzailea.

V. KAPITULUA Epaiak publiko egitea

21. artikulua. Argitaratzea

Akzio kolektibo bat dela-eta emandako epai baten epaitza, irmo geratutakoan, dagokion klausularen testuarekin batera, argitara eman ahal izango da, agindu judizialez, Merkataritza Erregistroaren Aldizkari Ofizialean edo epaia eman den epaitegiaren probintzian hedapen handiena duten egunkarietariko batean -edo bietan, epaileak edo auzitegiak hala erabakiz gero-, demandatu eta kondenatuaren gain doazela gastuak. Hamabost egunen epea emango da argitaratzeko, epaia jakinarazten denetik hasita.

22. artikulua. Baldintza Orokorren Erregistroan inskribatzea

Baldintza orokorrei buruzko akzio bat aurrera atera den guztietan, izan akzio kolektibo bat edo deuseztasunari edo txertaezintasunari buruzko norbanakoen akzio bat, epaia Kontratuetako Baldintzen Erregistroan inskribatzeko manamendua egingo dio epaileak erregistro horretako titularrari.

VI. KAPITULUA Baldintza orokorrei buruzko informazioa

23. artikulua. Informazioa

1. Notarioek eta jabetza- edo merkataritza-erregistratzaileek, bakoitzak bere eskumenen eremuan, ohartaraziko dute zer aplikagarritasun duen lege honek, hala orokorrean nola esku hartzen duten kasu jakinetariko bakoitzean.

2. Notarioek, beren funtzio publikoko jardun profesionalean, begiratuko dute eskuesten dituzten agirietan lege honen 5. eta 7. artikuluetako txertatzebetekizunak bete daitezela. Ohartaraziko dute, bestalde, nahitaezkoa dela baldintza orokorrak erregistratzea, legez hala ezarrita dagoen kasuetan.

3. Kasu guztietan, notarioak kontratuan jasorik utziko du baldintza orokor direla kontratu horren klausulak, hala badira eta Kontratuetako Baldintza Orokorren Erregistroan inskribaturik badaude; edo, bestela, kontratatzaileek kontrakoa adierazi dutela.

4. Merkataritza-artekariek, beren eskumenen eremuan, Merkataritza Kodearen 93. eta 95. artikuluen arabera, lege honen aplikazioari buruzko txostena emango dute.

VII. KAPITULUA Zehapen-araubidea

24. artikulua. Zehapenak

Kontratuetako baldintza orokorrak III. kapituluan arauturiko erregistroan inskribatzen ez badira, hori nahitaezkoa izanik, edo haiei buruzko bukarazteedo erretraktatze-akzio bat onetsi delarik baldintza orokorren batzuk erabiltzen edo haien erabilera gomendatzen jarraitzen bada, kontratu bakoitzaren muntatik haren bikoitzera bitarteko isunez zehatuko du hori Estatuaren Administrazioak, Justizia Ministerioaren bitartez, erregelamenduz zehazten den moduan, kontratazio-bolumenaren, ukituriko pertsona kopuruaren eta klausulak erabiliz geroztik iragandako denboraren arabera.

Kontsumitzaile eta erabiltzaileei buruzko berariazko araudia urratzeagatik jarri bada zehapena, araudi horri jarraituko zaio.

XEDAPEN GEHIGARRIAK

Lehena. 1984ko uztailaren 19ko 26/1984 Legea -kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsarako orokorra- aldatzea

Honako aldaketa hauek egiten dira 1984ko uztailaren 19ko 26/1984 Legean -kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsarako orokorra-.

Bat. Honela idatzirik geratzen da 2. artikuluaren 1. zenbakiko b) letra:

«Beren interes ekonomiko eta sozial legitimoen babesa izatea; batez ere, kontratuetan abusuzko klausulak sartzearen kontra».

Bi. Honela idatzirik geratzen da 10. artikulua:

«10. artikulua 1. Betekizun hauek izango dituzte produktu edo zerbitzuen eskaintza edo sustapenari aplikatzen zaizkion klausula, baldintza edo estipulazioek, eta orobat produktu edo zerbitzu horiei buruzko klausula banan-banan negoziatu gabeek, baita produktu eta zerbitzuok administrazio publikoek eta haien mendeko entitate eta enpresek emanak direnean ere:

a) Zehatz, argi eta erraz idatzita egotea, zuzenean ulertzeko moduan, kontratua itxi aurretik edo ixteko unean eman ez den beste ezein testu edo agiritara jo beharrik izan gabe; halako testu edo agiririk baldin bada, edozein kasutan, espresuki aipatu beharko da kontratu-agirian.

b) Interesdunak espresuki uko egiten ez badio behintzat, eragiketaren jasotze- agiria, kopia edo egiaztagiria ematea, edo, hala badagokio, behar bezala zehazturiko aurrekontua.

c) Fede ona eta alderdien eskubide eta obligazioen artean oreka justua izatea; horrek, edozein kasutan, abusuzko klausulak erabiltzea galarazten du.

2. Klausula baten zentzuari dagokionez dudarik izanez gero, kontsumitzaileari mesedegarrien zaion interpretazioa nagusituko da.

3. Klausulak, baldintza orokor badira Kontratuetako Baldintza Orokorrei buruzko Legearen arabera, lege horretan agindutakoaren mende geratuko dira.

4. Artikulu honetan xedaturiko kontratazioan ezarritako arbitraje-hitzarmenek, eraginkortasunik izango badute, baliozko izateko legezko betekizunak betetzeaz gainera, argiak eta esplizituak izan beharko dute. Kontsumitzaile edo erabiltzaileak lege honen 31. artikuluan aurreikusitakoaz besteko arbitraje-sistema baten mende jartzeari uko egiteak ez du eragotziko, berez, kontratu nagusia egitea.

5. Enpresa publikoek edo zerbitzu publikoen emakidadunek erabilitako klausula, baldintza edo estipulazioak administrazio publiko eskudunek onartu eta kontrolatu beharko dituzte, baliozko izateko betekizun hori eskatzen denean, eta lege honen 22. artikuluan aurreikusitako kontsulta ere egin beharko da, hala badagokio. Horretaz guztiaz gain, lege honen xedapen orokorren mende egongo dira klausula, baldintza eta estipulazioak.

6. Notarioek eta jabetza- eta merkataritza-erregistratzaileek, beren funtzio publikoko jardun profesionalean, ez dute kontratu edo negozio juridikorik eskuetsiko, ez inskribatuko, baldin eta haietan sartu nahi den klausularen bat abusuzkoa izateagatik deusez deklaratua badu Baldintza Orokorren Erregistroan inskribaturiko epairen batek.

Notarioek, merkataritza-artekariek eta jabetza- eta merkataritza-erregistratzaileek, beren funtzio publikoko jardun profesionalean, informazioa emango diete kontsumitzaileei beren espezialitateko eta eskumeneko gaiei buruz».

Hiru. Beste artikulu bat eransten da, 10 bis artikulua, honela idatzirik:

«10. bis artikulua 1. Abusuzko klausulatzat joko dira banan-banan negoziatu ez diren estipulazioak, baldin eta, fede onak eskatzen duenaren kontra, desoreka handia eragiten badute kontratuak alderdiei dakarzkien eskubide eta obligazioen artean, kontsumitzailearen kaltetan. Abusuzko klausulatzat joko dira, beti, lege honen xedapen gehigarrian zerrendatzen diren estipulazio-kasuak.

Klausula baten elementu batzuk edo klausula bat bereiz negoziatu izanak ez du eragotziko kontratuaren gainerako klausulei artikulu hau aplikatzea.

Klausula bat bereiz negoziatu dela baieztatzen duen profesionalak bere gain hartuko du hori frogatzearen karga.

Klausula bat abusuzkotzat jotzeko, kontuan hartuko da kontratuaren gai diren ondasun edo zerbitzuen izaera, eta orobat begiratuko zaie kontratua egin zen uneko inguruabar guztiei eta kontratuaren klausula guztiei edo, kontratua beste baten mendeko bada, kontratu nagusiarenei.

2. Abusuzkotzat jotzen diren klausula, baldintza eta estipulazioak deusez izango dira, eta jarri gabetzat hartuko dira. Deuseztzat jotako kontratu zatia Kode Zibilaren 1.258. artikuluak xedaturikoaren arabera osatuko da. Klausulak deusez deklaratu dituen epaileak osatuko du kontratua, eta moderatzeahalmena izango du alderdien eskubide eta obligazioen gainean, kontratuak iraun dirauenean, eta orobat klausula horien eraginkortasun ezaren gainean, kontsumitzaile edo erabiltzailearentzat kalte nabarmena den kasuan. Dirauten klausulek alderdien artean ekitatezkoa ez den eta ezin zuzendu den egoera bat eragiten dutenean baino ezin deklaratuko du epaileak kontratuaren eraginkortasunik eza.

3. Edozein dela ere alderdiek kontratua eraentzeko aukeratu duten legea, aplikatzekoak izango dira kontsumitzaileak abusuzko klausuletatik babesteko arauak, kontratuzko obligazioei aplikatu beharreko legeari buruzko 1980ko Erromako Hitzarmenaren 5. artikuluan aurreikusitako moduan.

Lau. Honako paragrafo hau eransten zaio bukaeran 23. artikuluari:

«Botere publikoek orobat begiratuko dituzte ondasun eta produktuen pisu eta neurrien doitasuna, prezioen gardentasuna eta ondasun iraunkorren saldu ondoko zerbitzuen baldintzak».

Bost. Honako 9. zenbaki berri hau eransten zaio 34. artikuluari:

«9. Abusuzko klausulak sartzea kontratuetan».

Lehengo 9. zenbakia 10. geratzen da orain, eduki berarekin.

Sei. Lehenengo xedapen gehigarri bat eransten da, honela idatzirik:

«Lehenengo xedapen gehigarria. Abusuzko klausulak.

10. bis artikuluan aurreikusitako ondorioetarako, abusuzkotzat joko dira klausula edo estipulazio hauek, gutxienez:

I. Kontratua profesionalaren borondateari lotzea

1. Kontsumitzailearekin kontratua egiten duen profesionalari kontratu-eskaintza onartzeko edo uzteko edo eman beharreko prestazioa emateko epe luzeegia edo aski zehatu gabea erreserbatzen dioten klausulak; orobat, kontsumitzailea kontra agertu ezean iraupen jakineko kontratu bat automatikoki luzatzeko aukera aurreikusten duten klausulak, ez luzatzeko borondatea eraginkortasunez adieraztea eragozten duen data-muga bat ezartzen diotenak kontsumitzaileari.

2. Kontratuan adierazitako baliozko arrazoirik gabe kontratua bere aldetik interpretatzeko edo aldatzeko ahalmena erreserbatzea profesionalari, edo epe jakineko kontratu bat epea baino lehen desegiteko ahalmena, kontsumitzaileari ahalmen bera aitortzen ez zaiolarik, edo iraupen zehatzik gabeko kontratu bat epe neurrigabe labur batean edo arrazoizko aurrerapenarekin jakinarazi gabe desegiteko ahalmena, kausa ez delarik kontratua ez bete izana edo kontratua egin zen uneko inguruabarrak aldatzen dituen zio larriren bat gertatu izana.

Finantza-zerbitzuei buruzko kontratuetan, aurreko paragrafoan ezarritakoak ez du eragozten zerbitzu-emaileak beretzako ahalmena erreserbatzea kontsumitzaileak zor duen edo kontsumitzaileari zor zaion interes-tasa aurre-abisurik gabe aldatzeko, eta orobat finantza-zerbitzuekin zerikusia duten beste gastu batzuen zenbatekoa aldatzeko, indize bati egokituak daudenean, betiere indizeak legezkoak badira eta tasa aldatzeko modua deskribatzen bada, edo beste arrazoi baliozkorik bada. Profesionalak, nahitaez, horren berri eman beharko die lehenbailehen gainerako kontratugileei, aukera izan dezaten kontratua berehala desegiteko. Orobat aldatu ahal izango dira iraupen jakinik gabeko kontratu baten baldintzak, alderdi baten erabakiz, finantza-zerbitzuen emailea beharturik badago arrazoizko aurrerapenez kontsumitzailea informatzera eta kontsumitzaileak ahalmena baldin badu kontratua desegiteko edo, hala badagokio, bere aldetik kontratua hutsaltzeko; aurre-abisurik gabe, arrazoi baliozkorik izanez gero.Profesionalak, nahitaez, horren berri eman beharko die berehala gainerako kontratugileei.

3. Kontsumitzailea kontratuari loturik gelditzea profesionalak bere obligazioak bete ez dituen kasuan ere, edo kalte-ordain neurrigabe handia jartzea obligazioak betetzen ez dituen kontsumitzaileari.

4. Baldintza baten mende jartzea prestazioa, baldintza hori betetzea borondatezkoa duelarik profesionalak eta konpromiso irmoa eskatzen zaiolarik, aldiz, kontsumitzaileari.

5. Erakusgarri huts diren entrega-epeak jartzea, profesionalaren borondatearen baitan gelditzen direnak.

6. Profesionala libre uztea, guztiz edo partez, bere mandatari edo ordezkariek harturiko akordio edo konpromisoak errespetatzetik, edo formaltasun jakin batzuk betetzearen baitan uztea haien konpromisoak.

7. Ondasuna edo zerbitzua entregatzen den unean jartzea prezioa, edo hitzarturikoaren gainetik jarri ahal izatea profesionalak azken prezioa, ez baterako ez besterako arrazoi objektiborik izan gabe edo, azken prezioa hasieran jarritakoa baino askoz handiagoa bada, kontratua hutsaltzeko eskubidea aitortu gabe kontsumitzaileari.

Aurreko paragrafoan ezarritakoak ez du eragozten prezioak indize bati egokitzea, indizeak legezkoak badira eta prezioa aldatzeko modua argi eta garbi deskribatzen bada haietan.

8. Ondasun edo zerbitzua kontratuan hitzarturikoa den erabakitzeko eskubidea ematea profesionalari.

II. Kontsumitzaileari oinarrizko eskubideak kentzea

9. Kontsumitzaileari bere legezko eskubideak kentzea edo mugatzea, modu desegokian, profesionalak bere obligazioak guztiz edo partez bete ez dituelako edo oker bete dituelako.

Besteak beste, ezkutuko bizioei buruzko legezko arauak kontsumitzailearen kaltetan aldatzen dituzten klausulak, non eta ez duten, soil-soilik, sanotzeko obligazioaren ordez kontrataturiko gauza konpontzeko edo ordezteko obligazioa jartzen, betiere konpontze edo ordezte horrek ez badio kontsumitzaileari batere gasturik ekartzen, eta ez bazaio kontsumitzaileari kentzen edo murrizten ezkutuko bizioek eragindako kalte eta galeren kalte-ordaina jasotzeko eskubidea, ez eta, konpontzea edo ordezkoa ematea ezinezkoa den kasuan edo asebetegarri gertatu ez den kasuan, legezko arauen arabera sanotzeko eskubidea ere.

10. Egite edo ez-egite baten ondorioz kontsumitzaileari eragindako kalteengatik edo heriotza edo lesioengatik profesionalak duen erantzukizuna kentzea edo murriztea, edo erantzukizunetik libre uztea zordunaren baimenik gabe kontratua hirugarren bati laga dion kasuan, horrek kontratuaren bermeak gutxitzea ekar badezake.

11. Kredituak konpentsatzeko ahalmena kentzea edo murriztea kontsumitzaileari, eta orobat atxikipenak edo kontsignazioak egiteko ahalmena.

12. Profesionalak kontratua ez betetzeagatik kontsumitzaileak hura desegiteko duen ahalmena mugatzea edo kentzea, modu desegokian.

13. Eragiketaren egiaztagiria jasotzeari uko egitera behartzea.

14. Bere eskubideei uko egitera edo haiek murriztera behartzea kontsumitzailea.

III. Elkarrekikotasunik eza

15. Kontsumitzailea bere betebehar eta kontraprestazio guztiak betetzera behartzea, profesionalak bereak bete ez dituen kasuan ere.

16. Uko-egite kasurako kontsumitzaileak ordaindutako kopururen bat atxikitzea, hein bereko kalte-ordaina aurreikusi gabe profesionalak uko egiten duenerako.

17. Profesionalari bere irizpidez kontratua hutsaltzeko baimena ematea, kontsumitzaileari ahalmen bera aitortzen ez bazaio, edo artean eman gabeko prestazioengatik ordainduriko zenbatekoei eusteko aukera ematea profesionalari, kontratua berak hutsaldu duen kasuan.

IV. Bermeei buruzkoak

18. Harturiko arriskuarekiko neurrigabeak diren bermeak ezartzea. Neurrigabetasunik ez dagoela joko da finantza-entitateek hitzarturiko finantzaketa- edo berme-kontratuen kasuan, haien berariazko araudiaren araberakoak direnean.

19. Kontsumitzailearen gain ezartzea frogaren karga, kontratuko beste alderdiarena behar lukeen kasuetan.

V. Beste batzuk

20. Alegiazko egitate batzuk jaso izana edo haiekiko adostasuna adieraztea kontsumitzaileak, eta, orobat, kontratua egin baino lehen ezin ezagutu izan dituen klausula batzuei atxikitzen zaiela adieraztea.

21. Kontsumitzaileari pasatzea berari ezin egotz dakizkiokeen hutsegite administratibo edo kudeaketazko batzuen ondorio ekonomikoak.

22. Aginduzko legez profesionalari dagozkion dokumentazio- eta izapidegastuak kontsumitzaileari ezartzea. Bereziki, lehenengo etxebizitza-salerosketan, eroslearen gain ezartzea titulazioa prestatzeak dakartzan eta izatez saltzaileari dagozkion gastuak (obra berria, jabetza horizontala, eraikuntza finantzatzeko hipoteka, edo haren zatitzea eta ezeztatzea).

23. Eskatu gabeko ondasun edo zerbitzu gehigarri edo osagarriak ezartzea kontsumitzaileari.

24. Prezioa igotzea zerbitzu osagarri, finantzaketa, atzerapen, errekargu, kalte-ordain edo penalizazioengatik, ez bada aukerarik eman kasuan-kasuan prestazio gehigarri hori hartzeko edo ez hartzeko, behar bezain argi eta bereiz adierazirik.

25. Espresuki uko egitea ekoizle edo hornitzaileari dagozkion betebehar edo prestazioak betetzeari, eta automatikoki erreklamazio-prozedura administratibo edo judizialetara igortzea.

26. Kontsumokoaz besteko arbitraje batzuen mende jartzea, non eta ez diren arbitraje-organo instituzionalak, lege-arauek sektore edo kasu jakin baterako sortuak.

27. Kontsumitzaileak itunez espresuki adierazi behar izatea bere bizilekuaz, betebeharra betetzeko lekuaz edo ondasuna -higiezina bada- dagoen lekuaz besteko epaile edo auzitegi bati menderatzen zaiola; orobat, kontratua hasieran edo geroago formalizatuko den agiri publikoa eskuesteko fede-emaile bat aukeratzeko eskubideari itunez uko egin behar izatea edo eskubide horren transakzioa egin behar izatea.

28. Atzerriko zuzenbide bati menderatzea kontratua; hots, zuzenbide hori ez izatea kontsumitzaileak bere negozio-deklarazioa egiten duen lekukoa edo profesionalak mota bereko edo antzeko kontratuak sustatzera bideraturiko jarduera egiten duen lekukoa.

29. Kontu korronteko zorpekoei kreditu-baldintzetan ezartzean, 1995eko martxoaren 23ko 7/1995 Kontsumorako Kredituaren Legearen 19.4 artikuluan ezarritako mugak gainditzea.

Kontratuak alde baten erabakiz aldatzeari eta iraupen mugagabeko kontratuak denbora baino lehen desegiteari dagozkion abusuzko klausulak eta ondasun eta zerbitzuen prezioak igotzeari dagozkionak ez dira aplikatzekoak izango kontratu hauetan: baloreei buruzko kontratuak, edozein direla ere haien ordezkapen- modua, finantza-tresnak eta prezioa kotizazio bati, burtsa-indize bati edo profesionalak kontrolatzen ez duen beste finantza-merkatuko tasa bati lotua duten bestelako produktu eta zerbitzuak; eta dibisa-salerosketaren, bidaiatxekeen edo nazioartean dibisatan egindako postazko igorpenen inguruko kontratuak.

Profesionaltzat joko da, xedapen gehigarri honen ondorioetarako, bere lanbide- jarduera publiko edo pribatuan diharduen pertsona fisikoa edo juridikoa.

Zazpi. Bigarren xedapen gehigarri bat eransten da, honela idatzirik:

«Bigarren xedapen gehigarria. Aplikazio-eremua.

Kontsumitzaileek parte hartzen duten kontratu guztietan aplikatzekoa izango da lege honetan xedaturikoa, lege honetan ezartzen diren baldintza eta betekizunekin, sektoreak berariazko araudirik izan ezean; berariazko araudiak, edozein kasutan, errespetatu egin beharko du lege honek kontsumitzailearentzat aurreikusten duen babes-maila.

Bigarrena. Hipoteka-legeria aldatzea Honetara aldatzen dira 1946ko otsailaren 8ko dekretuaren bidez onetsitako Hipoteka Legearen 222. eta 253. artikuluak:

Bat. Honela geratzen da 222. artikulua, «1.Atala. Erregistro-informazioa» epigrafean:

«1. Erregistratzaileek ikustera emango dizkiete erregistroko liburuak, beharrezkoa den partean, haien iritziz kontsultatzeko interesa duten pertsonei, bulegotik atera gabe eta liburuak egoki kontserbatzeko arta izanik.

2. Erregistro-idazpenen edukia informazio-ohar sinple bidez edo ziurtagiri bidez emango du ikustera erregistratzaileak, idazpenak modu profesionalean trataturik, halatan benetakoa izan dadin haiek zuzenean publiko egiteko aukera, eta aldi berean segurtaturik idazpenok ez direla manipulatuko edo telematikoki hustuko.

Debeku da zuzeneko irispidea izatea jabetza-erregistratzaileen erregistroetara, zeinahi bitarteko fisiko edo telematikoren bitartez; erregistratzaileek erantzungo dute haien zaintza, osotasun eta kontserbazioaz. Debeku da, orobat, erregistroak datu-baseetara biltzea, merkataritzarako.

3. Ikustera emateko modu bakoitzean, haren balio juridikoa jasoko da. Etengabeko informazioak ez du aldatuko ikustera emateko aukeratutako moduaren izaera, haren balio juridikoaren araberakoa.

4. Erregistratzaileek publizitate formala modu profesionalean tratatzeko duten betebeharrak berekin dakar publizitate hori modu argi eta errazean adierazi beharra. Legeak aurreikusiriko kasuetan, ziurtagiri literalak emango ditu, agintaritza judizial edo administratiboaren edo edozein interesaturen eskariz.

5. Ohar sinpleak informazio-balioa besterik ez du, eta adierazpenaren gai den finkari buruzko idazpenen laburpen txiki bat da; hartan jasoko dira finkaren identifikazioa, haren gaineko eskubide inskribatuen titularra edo titularrak nor diren, eta eskubideon hedadura, izaera eta mugak. Era berean, inskribaturiko eskubideen titularrari edo titularrei eragiten dieten debeku edo murriztapenak jasoko dira.

6. Erregistratzaileek, erregistro-idazpenen edukia kalifikatzean, datu pertsonalen babesari buruz aplika daitezkeen arauen gaineko informazioa emango dute, eta arau horiek betetzen direla begiratuko.

7. Erregistratzaileek, beren funtzio publikoko jardun profesionalean, erregistroari loturiko gaiei buruzko informazioa eman beharko diote eskatzen duen edonori. Informazio horretan, adieraziko da eskatzaileek zilegi dituzten xedeak lortzeko erregistroak eskaintzen dituen bitartekorik egokienak zein diren.

8. Nahi duten erregistratzailea aukera dezakete interesdunek finka bati buruzko erregistro-informazioa lortu nahi dutenean, nahiz eta erregistratzailea ez bere erregistroaren barrutikoa izan, betiere informazioa ohar sinple baten bidez eman beharrekoa bada edo finka eta eskubideei buruzko Indize Orokor Informatizatuaren edukiari buruzkoa baldin bada. Indize Orokor hori Jabetza Erregistratzaileen Elkargoak eramanagatik, haren edukiari buruzko informazioa erregistratzaile baten bitartez eskatu behar da.

Erregistratzaileak, beren funtzio publikoko jardun profesionalean, beharturik daude elkarri laguntzera, eta telekopia-zerbitzuaren bidez edo posta elektronikoaren bidez loturik egongo dira informazio-ohar sinpleak eskatu eta bidaltzeko.

Bi. Epigrafe hau gehituko da 222. artikuluaren ondotik: «2.Atala: Ziurtagiriak ».

Hiru. Honela idatzirik geratzen da 253. artikulua:

«1. Jabetza Erregistroan inskribatzen den titulu ororen oinean, erregistratzaileak, berak sinaturiko ohar batean, adieraziko du zer kalifikazio ematen dion tituluari, kalifikazio horri dagokionaren arabera zer eskubide inskribatu den, noren alde egin den idazpena, zer eratako inskripzio edo idazpena egin den, zer tomo eta orritan egin den, finkaren zenbakia eta inskripzioaren zenbakia, eta inskripzioaren efektuak, idazpenaren edukiak zer babes judizial duen adierazirik. Orobat, titulua inskribatzean, adieraziko da zer eskubide ezeztatu diren, aipu bitartez edo iraungitzeagatik.

2. Inskripzio-oharra ateratzen duen aldi berean, informazio-ohar sinple bat aterako du erregistratzaileak, eta hartan adieraziko: inskribaturiko eskubidea libre dagoen edo zamarik duen, eta haren gaineko mugapenik, murriztapenik edo debekurik baden.

3. Tituluko eskubidea inskribatzea ukatu edo geldieran utziz gero, erregistratzaileak, berak sinaturiko oharraren ondotik, honako hauek jasoko ditu, interesatuak eskatuz gero, «oharpenak» izendaturiko atal batean: zer bide dagoen, idazpenerako aurkezturiko dokumentazioak huts edo akats zuzengarri nahiz ezin zuzenduzkorik izanez gero, haiek moldatzeko, zuzentzeko edo baliozkotzeko. Halakoetan, kasua bereziki zaila izanez gero, inskripzioa egin nahi duenak irizpena eskatu ahal izango du, lotura-indarra duena edo ez duena; lotura-indarra badu, bete beharreko baldintza izango da egoera juridiko-erregistrala bere horretan uztea eta zuzendu beharrekoa zuzentzeko bidea irizpen horren edukiaren araberakoa izatea. Horrek guztiak ez du eragozten interesduna libre izatea akats horiek zuzentzeko, bere eskubideak babesteko egokien ikusten dituen bideetatik.»

Lau. Honela geratzen da 258. artikulua, «Kontsumitzaileari eman beharreko informazioa eta babesa» epigrafearen azpian:

«1. Erregistratzaileak, bere elkargo profesionalak sorturiko informazio-zentroetan kontsumitzaileei ematen zaien zerbitzuaren kalterik gabe, eskatutako informazioa segurtatuko dio edonori, horretarako jarritako ordutegian, ondasun higiezinen gaineko eskubideen inskripzioaz, erregistratzeko betekizunez, kalifikazioaren kontrako errekurtsoez eta inskripzioaren zerbitzu-sariaz.

2. Klausularen bat deusez deklaratua bada 26/1984 Legearen 10 bis artikuluaren arabera -26/1984 Legea, 1984ko uztailaren 19koa, kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsarako orokorra-, erregistratzaileak ezezkoa emango dio klausula hori inskribatzeari.

3. Inskripzio, prebentziozko idatzohar edo ezeztatze bat egin nahi dutenek eskubidea izango dute, idazpen horiek egin aurretik, zerbitzu-sariaren berri eman diezaieten.

Interesdunek, akats edo omisioren bat hautematen badute erregistratzaileak egindako inskripzioaren zerbitzu-sarian, hura zuzentzeko eskatu ahal izango dute, eta, erregistratzaileak zuzentzeari uko eginez gero, lehen auzialdiko epaitegira jo ahal izango dute.

Epaileak, sei egunen epean, dagokiona ebatziko du, epaiketa-formarik gabe baina erregistratzaileari entzunda.

4. Baldin eta erregistratzaileak, entregatu edo igorri zaion tituluak lege honen 249. artikuluko betekizunak betetzen dituen kalifikatzean, ezezkoa ematen badio eskatutako idazpena egiteari, titulu horretako oin-ohar batean adieraziko du zer huts hauteman dituen eta zer bide dagoen haiek zuzentzeko, eta titulua entregatu edo bidali zionari jakinaraziko dio hori, egun berean edo hurrengo egun baliodunean.

5. Erregistratzailearen kalifikazioa, eskubide edo egitate juridikoaren inskripzioari dagokionez eta erregistro-idazpenen edukiari dagokionez, osotasunezkoa eta bateratua izango da.

Hirugarrena. Kontratazio-baldintza orokorren erregistro bat izango da justizia-auzitegi nagusi guztien hiriburuan bederen.

XEDAPEN IRAGANKORRA

Bakarra. Aplikazioa eta egokitzea

Lege hau indarrean sartu aurretik egindako kontratuak, baldintza orokorrak baldin badituzte, Kontratu-baldintza Orokorren Erregistroan inskribatu ahal izango dira. Inskribatzea nahitaezkoa dela agintzen bada berariazko arau batean, arau horrek ezartzen duen epean egin beharko da inskripzioa.

Lege hau indarrean sartzen denetik, beronetan arauturiko bukarazte-, erretraktatze eta deklarazio-akzioak baliatu ahal izango dira.

XEDAPEN DEROGATZAILEA

Bakarra

Derogaturik gelditzen da 1988ko abenduaren 5eko 36/1988 Arbitraje Legearen bigarren xedapen gehigarriko 2. zenbakia.

AMAIERAKO XEDAPENAK

Lehena. Eskumena

Lege honen eduki guztia Estatuaren eskumen esklusiboa da, Espainiako Konstituzioaren 149.1.6 eta 149.1.8 artikuluen arabera.

Bigarrena. Baimenak

Gobernuari baimena ematen zaio lege hau garatzeko edo exekutatzeko xedapenak emateko. Xedapen horietan, aintzat hartu ahal izango dira ukitzen diren ekonomia-sektoreen berezitasunak, eta zehaztu ahal izango da zenbat eta zer kokalekutan izango diren kontratu-baldintza orokorren erregistroak.

Hirugarrena. Indarrean sartzea

Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratu eta hogei egunen buruan sartuko da lege hau indarrean.