26/1984 Legea, 1984ko uztailaren 19koa, kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsarako orokorra

[Honako hauek aldatua: Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaia (BOE, 1989ko otsailaren 20a, 43. zenbakia); 7/1998 Legea, kontratuetako baldintza orokorrei buruzkoa (BOE, 1998ko apirilaren 14a, 89. zenbakia); 39/2002 Legea, 2002ko urriaren 28koa, kontsumitzaile eta erabiltzaileen interesak babesteari buruzko Europar Erkidegoko zenbait zuzentarau Espainiako ordenamendu juridikoan sartzekoa (BOE, 2002ko urriaren 29a, 259. zenbakia); 22/2003 Legea, 2003ko uztailaren 9koa, konkurtsoei buruzkoa (BOE, 2003ko uztailaren 10a, 164. zenbakia); 23/2003 Legea, 2003ko uztailaren 10ekoa, kontsumo-ondasunen salmentako bermeei buruzkoa (BOE, 2003ko uztailaren 11, 165. zenbakia); 44/2006 Legea, abenduaren 29koa, kontsumitzaile eta erabiltzaileen babesa hobetzeari buruzkoa (BOE, 2006ko abenduaren 30a, 312. zenbakia)].

AITZINSOLASA

1978ko abenduaren 27ko Konstituzioaren 51. artikuluak ezartzen du botere publikoek kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsa bermatuko dutela, prozedura eraginkorrez babestuz haien segurtasuna, osasuna eta interes ekonomiko legitimoak. Halaber, haien informazioa eta heziketa sustatuko dutela, haien erakundeak bultzatuko dituztela, eta erakundeoi entzuera emango dietela kontsumitzaile eta erabiltzaileei eragin diezaieketen gaietan.

Konstituzio-agindu hori betetzeko xedez, aintzat harturik Europar Ekonomia Erkidegoan arlo honetan indarrean diren printzipioak eta gidalerroak, lege hau idatzi da, kontsumitzaile eta erabiltzaileek beren babes eta defentsarako lege-tresna bat izan dezaten. Lege honek ez du haatik baztertzen, ez ordezten, beste jarduketa batzuk egitea edo arau batzuk garatzea beronen hurbileko diren edo beronekin konexioa duten eskumen-eremuetan, hala nola merkataritza-legerian, legeria penalean edo prozesalean, eta industria-segurtasunari, higieneari eta osasun publikoari, produkzio-antolamenduari eta barne-merkataritzari buruzko arauetan.

Hauek dira zehazki legearen xedeak:

1. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsarako prozedura eraginkorrak ezartzea, oinarri irmo eta zuzeneko batzuen gainean.

2. Lege-esparru egokia izatea alor honetako elkartze-mugimendua albait garatzen laguntzeko.

3. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsa eratzen duten printzipio, irizpide, betebehar eta eskubideak deklaratzea, horiek guztiak kontuan izan beharko baitituzte botere publikoek etorkizuneko jarduketetan eta arau-garapenetan, bakoitzak bere eskumenen barruan eta betiere Konstituzio Auzitegiak ezarritako doktrinaren esparruan.

I. KAPITULUA Aplikazio-eremua eta kontsumitzaileen eskubideak

1. artikulua

1. Konstituzioaren 51. artikuluaren 1. eta 2. zenbakiek diotena garatzen duen lege honen xedea kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsa da, eta defentsa hori, Konstituzioaren 53.3. artikuluaren arabera, ordenamendu juridikoa informatu behar duten printzipio orokorretakoa da.

Edozein kasutan, Konstituzioaren 38. eta 128. artikuluetan taxuturiko sistema ekonomikoaren esparruan egingo da kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsa, eta 139. artikuluan ezarritakoari atxikiz. (1)

(1) Lehenengo zenbaki hau, Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaiaren arabera, ez da zuzenean aplikatzekoa kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari buruzko eskumen osoa autonomia-estatutuaren bitartez berenganatua duten autonomia-erkidegoetan.

2. Lege honetarako, honako pertsona fisiko edo juridiko hauek hartzen dira kontsumitzaile edo erabiltzailetzat: azken hartzaile gisa ondasun higigarri edo higiezinak, produktuak, zerbitzuak, jarduerak edo funtzioak eskuratzen, erabiltzen edo gozatzen dituztenak, edozein delarik ere haiek ekoitzi, eskura jarri, hornitu edo bidaltzen dituztenen izaera publikoa edo pribatua, banakakoa edo kolektiboa.

3. Ez dira kontsumitzaile edo erabiltzailetzat hartuko, aldiz, azken hartzaile izan gabe ondasunak edo zerbitzuak eskuratzen, biltegiratzen, erabiltzen edo kontsumitzen dituztenak, ekoizte-, eraldatze- edo merkaturatze-prozesuetan edo hirugarren batzuei emateko prozesuetan sartzeko xedez.

2. artikulua

1. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen oinarrizko eskubide dira:

a) Beren osasunari edo segurtasunari eragin diezaioketen arriskuen kontrako babesa izatea.

b) Beren interes ekonomiko eta sozial legitimoen babesa izatea; batez ere, kontratuetan abusuzko klausulak sartzearen kontra.

c) Izandako kalte eta galerak ordaintzea edo konpontzea.

d) Produktu edo zerbitzuei buruzko informazio zuzena izatea, eta orobat hezkuntza eta dibulgazioa, produktu edo zerbitzuok egoki erabiltzen, kontsumitzen edo gozatzen jakiteko.

e) Kontsultatuak izatea, zuzenean eragiten dieten xedapen orokorrak lantzeko prozesuan parte hartzea eta beren interesak ordezkatzea; hori guztia, legez eratutako kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarte, talde edo konfederazioen bitartez.

f ) Babes juridikoa, administratiboa eta teknikoa izatea gutxiagotasuna, mendekotasuna edo defentsa-gabezia gertatzen den egoeretan.

2. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen eskubideak lehentasunez babestekoak izango dira zerikusi zuzena badute erabilera eta kontsumo arrunt, ohiko eta orokorreko produktu edo zerbitzuekin.

3. Deuseza da kontsumitzaile eta erabiltzaileek aldez aurretik uko egitea lege honek ondasun edo zerbitzuen erosketan eta erabileran aitortzen dizkien eskubideei.

Orobat dira deusez lege honi iruzur egiten dioten egintzak, Kode Zibilaren 6.1 artikuluaren arabera.

II. KAPITULUA Osasunaren eta segurtasunaren babesa

3. artikulua

1. Merkatuan kontsumitzaile eta erabiltzaileen esku jarritako produktu, jarduera eta zerbitzuek ez dute arriskurik izango haien osasun edo segurtasunerako, salbu normal eta aurreikus daitekeen moduan erabilita ohituraz edo erregelamenduz onarturiko arriskuak.

2. Oro har, aldez aurretik jakinarazi behar zaie kontsumitzaile eta erabiltzaileei, 13.f ) artikuluan adierazitakoaren arabera eta baliabide egokienak erabiliz, zer arrisku etor daitekeen ondasun eta zerbitzuak aurreikus daitekeen moduan erabiltzetik, kontuan izanik zein den ondasun eta zerbitzuen izaera eta zein haien xedekoa.

4. artikulua

1. Produktu, jarduera edo zerbitzu bakoitza arautzen duten erregelamenduek honako hauek xedatu beharko dituzte, gutxienez:

a) Kontzeptuak, definizioak, izaera, ezaugarriak eta sailkapenak.

b) Instalazioek eta haien ardura izango duten enplegatu kualifikatuek bete beharreko baldintzak eta betekizunak.

c) Fabrikatzeko, banatzeko edo merkaturatzeko erabili ohi diren prozedura edo tratamenduak: baimenduak, aurretiazko baimena behar dutenak edo debekatuak.

d) Osasun eta Kontsumo Ministerioak baimendu eta berrikusitako gehigarri- zerrenda positiboak.

e) Etiketatzea, aurkezpena eta publizitatea.

f ) Banatzeko, biltegiratzeko, merkaturatzeko, hornitzeko, inportatzeko eta esportatzeko baldintza eta betekizun teknikoak, aduana-zergen legerian eta kanpo- merkataritza arautzen duen legerian xedaturikoaren kalterik gabe.

g) Analisiak, lagin-hartzeak, kalitate-kontrola eta ikuskapenak egiteko metodo ofizialak.

h) Bermeak, erantzukizunak, arau-hausteak eta zehapenak.

i) Baimentze-, erregistratze- eta berrikuste-araubidea.

2. Ongarriek, pestizidek eta konposizioan substantzia toxiko, kaustiko, korrosibo edo urratzaileak dituzten artikuluek segurtasun-neurri egokiekin ontzikiraturik egon beharko dute, eta haiek manipulatzearen arriskuez ohartarazteko argibideak erakutsi beharko dituzte, ikusteko moduan.

3. Aipaturiko beharkizunak arau erkide edo orokorren bidez kodetu ahal izango dira, batez ere gai hauei dagokienez: gehigarriak, produktu toxikoak, material ontzikiratua, etiketatzea, biltegiratzea, garraioa eta hornidura, laginhartzeak, analisi-metodoak, erregistroa, ikuskapena, erantzukizuna eta zehapen- araubidea.

5. artikulua

1. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen osasuna eta segurtasun fisikoa babesteko, arautu egingo da ondasun eta zerbitzuen inportazioa, ekoizpena, eraldaketa, biltegiratzea, garraioa, banaketa eta erabilera, eta orobat haien kontrola, zaintza eta ikuskapena, batez ere oinarrizko beharrizanetarako ondasunak badira.

2. Edozein kasutan, eta pertsonen osasun eta segurtasunaren berme gisa, begiratuko da:

a) Debeku izan dadila Osasun eta Kontsumo Ministerioak baimendu eta argitaraturiko zerrenda positiboetan espresuki aipatzen ez diren gehigarriak erabiltzea, beti kontuan izanik haietan ezarritako modua, mugak eta baldintzak.

Zerrenda horiek etengabe berrikusi ahal izango dira osasun publikoari dagozkion arrazoiek edo osasun-interesek hala agintzen badute, baina ez dute ekarriko, haatik, inolako eskubide lehendik irabazirik.

b) Debeku izan dadila erregelamenduz baimendu gabeko edo debekaturiko produktuak edukitzea edo biltegiratzea janari edo edariak ekoitzi, eraldatu, biltegiratu edo garraiatzeko lokal edo instalazioetan.

c) Kontrola daitezela produktu toxiko edo pozoitsuak, barne harturik nahasturaz eta bestelako manipulazio industrialez sortuak, laster eta eraginkortasunez egiaztatu ahal izan dadin haien jatorria, banaketa, norakoa eta erabilera.

d) Debeku izan dadila janari eta edariak etxez etxe saltzea, hargatik galarazi gabe publikoari saltzeko baimena duten saltokietan kontsumitzaileek erosi edo enkargaturikoak partitzea, banatzea edo hornitzea.

Erregelamenduz ezarriko da nazio-lurraldearen eskualde batzuetan tradizioz etxez etxe egin ohi diren zuzeneko salmentak baimentzeko araubidea.

e) Bete dadila toki-korporazioek edo autonomia-erkidegoek edari eta janarien salmenta ibiltarirako ezarritako araudia, salmenta hori zer kasu, modu eta baldintzatan egin daitekeen xedatzen duena.

f ) Debeku izan dadila janari ontzikiratuak saldu edo hornitzea, ez bada ontziki, etiketa, errotulu, itxiera edo prezintuetan agertzen Janarien Osasun Erregistro Orokorreko zenbakia, erregelamenduz ezarritako moduan.

g) Nahitaez erretiratu edo geldieran utzi dadila, prozedura eraginkorrez, bete beharreko baldintza eta eskakizunetara egokitzen ez den edozein produktu edo zerbitzu, edo beste zeinahi arrazoirengatik pertsonen osasun edo segurtasunerako arriskuren bat izan dezakeen edozein produktu edo zerbitzu.

h) Debeku izan dadila lege honetan eta lege hau garatzen duten xedapenetan ezarritakoa betetzen ez duten artikuluak inportatzea.

i) Kontrola daitezela pertsonen segurtasun fisikoan eragina izan dezaketen produktu manufakturatuak, behar bezalako arreta jarririk konpontze- eta mantentze- zerbitzuei.

j) Debeku izan dadila, etxebizitzen eta erabilera publikoko lokalen eraikuntzan, pertsonen osasunerako eta segurtasunerako arriskua ekar lezaketen materialak edo beste zernahi elementu erabiltzea.

k) Nahitaezkoa izan dadila farmazia-espezialitateak sistema egokiz ontzikiraturik eta itxirik aurkeztea, eta ontzikian edo prospektuan informazioa ematea haien konposizioaz, zertarakoez eta efektu kaltegarriez, erabiltzeko moduaz eta iraungitze-dataz, halatan osasun-arloko profesionalak behar bezala informaturik egon daitezen, segurtasuna berma dadin, haurrena batez ere, eta herritarren osasuna susta dadin.

6. artikulua

Botere publikoek, zuzenean edo kontsumitzaile edo erabiltzaileen elkarteekin elkarlanean, kalitate-kontrolerako kanpaina edo jarduera programatuak antolatuko dituzte, beren eskumen-eremuaren barruan, honako produktu edo zerbitzu hauei dagokienez batez ere:

a) Erabilera edo kontsumo arrunt, ohiko eta orokorreko produktu edo zerbitzuak.

b) Azterketa estatistiko edo epidemiologikoetan agerpenik handiena dutenak.

c) Erreklamazioak edo kexak izan dituztenak, haietatik ondorioztatzen bada, arrazoizkoa denaren barruan, 23. e) artikuluan aipaturiko gutxiagotasuna, mendekotasuna edo defentsa-gabezia gertatu direla.

d) Berariazko ikerketa-programetan aztertzen ari direnak.

e) Ekoizteko edo merkaturatzeko duten araubide edo prozesuagatik iruzurrerako edo adulteratzeko arrisku handiena dutenak. (2)

(2)Artikulu hau, Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaiaren arabera, ez da zuzenean aplikatzekoa kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari buruzko eskumen osoa autonomia-estatutuaren bitartez berenganatua duten autonomia-erkidegoetan.

6 bis artikulua

1. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen osasun eta segurtasunerako arriskua dakarten egoeren aurrean, arrisku hori desagerrarazteko beharrezko eta proportziozko diren neurriak hartu ahal izango dituzte administrazio publiko eskudunek; besteak beste, gauzen gainean zuzenean esku hartzea eta pertsonak zuzenean derrigortzea. Kasu horietan, beren jokabidearekin gastuak sortu dituztenen gain joango dira gastu horiek guztiak; zehapenak ere ezarri ahal izango zaizkio, hala badagokio. Premiamenduzko administrazio-prozeduraren bidez ordainarazi ahal izango dira gastu eta zehapenok.

2. Europar alerta-sistemetan integraturiko informazio-trukerako sistema estatalak koordinatzeko ardura dutenek aduana-agintariei jakinaraziko dizkiete jasotzen dituzten komunikazioak, baldin eta, komunikazio horietan emandako informazioaren arabera, hirugarren herrialde batetik badatoz alertan jarritako ondasun edo zerbitzuak.

III. KAPITULUA Interes ekonomiko eta sozialen babesa

7. artikulua

Kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes ekonomiko eta sozial legitimoak lege honetan ezarritakoaren arabera errespetatu beharko dira, eta, horretaz gainera, aplikatu beharrekoak izango dira arau zibilak eta merkataritzakoak, kanpo- eta barne-merkataritza arautzen duten arauak, eta produktu edo zerbitzu bakoitza baimentzeko araubidea. (3)

(3)Artikulu hau, Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaiaren arabera, ez da zuzenean aplikatzekoa kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari buruzko eskumen osoa autonomia-estatutuaren bitartez berenganatua duten autonomia-erkidegoetan.

8. artikulua

1. Produktu, jarduera edo zerbitzuen eskaintza, sustapena eta publizitatea haien izaerari, ezaugarriei, baldintzei, erabilerari edo xedeari dagozkionak izango dira, publizitateari buruzko xedapenetan ezarritakoaren kalterik gabe. Kontsumitzaile edo erabiltzaileek eskubidea izango dute produktu, jarduera edo zerbitzuon edukia, produktu edo zerbitzu bakoitzaren prestazioak eta eskaintzen dituzten baldintza eta bermeak galdatzeko, nahiz eta egindako kontratuan edo jasotako agiri edo egiaztagirian espresuki adierazita ez egon.

2. Aurreko atalean xedaturikoa gorabehera, egindako kontratuak klausula onuragarriagoak baditu, horiek nagusituko zaizkio eskaintza, sustapen edo publizitatearen edukiari.

3. Iruzurtzat jazarri eta zehatuko da produktu, jarduera edo zerbitzuen eskaintza, sustapen eta publizitate faltsu edo engainagarria. Kontsumitzaileen elkarteak legitimaturik egongo dira jardun horiek bukarazteko prozedurak abiarazteko eta haietan parte hartzeko.

9. artikulua

Ondasun, produktu edo zerbitzu jakin batzuk eskaintzeko, sustatzeko edo saltzeko metodo gisa lehiaketak, sariketak, opariak, sari-txartelak edo antzeko metodoak erabiltzeari buruzko berariazko arauak ezarriko dira, dagozkion kasuak, formak, bermeak eta efektuak finkatuz.

10. artikulua

1. Betekizun hauek bete beharko dituzte produktu edo zerbitzuen eskaintza edo sustapenari aplikatzen zaizkion klausula, baldintza edo estipulazioek, eta orobat produktu edo zerbitzu horiei buruzko klausula banan-banan negoziatu gabeek, berdin administrazio publikoek eta haien mendeko entitate eta enpresek emaniko produktu edo zerbitzuen kasuan ere:

a) Zehatz, argi eta erraz idatzita egotea, zuzenean ulertzeko moduan, kontratua itxi aurretik edo ixteko unean eman ez den beste ezein testu edo agiritara jo beharrik izan gabe; halako testu edo agiririk baldin bada, edozein kasutan, espresuki aipatu beharko da kontratu-agirian.

b) Interesdunak espresuki uko egiten ez badio behintzat, eragiketaren jasotze- agiria, kopia edo egiaztagiria ematea, edo, hala badagokio, behar bezala azalduriko aurrekontua.

c) Fede ona eta alderdien eskubide eta obligazioen artean oreka justua izatea; horrek, edozein kasutan, abusuzko klausulak erabiltzea galarazten du.

2. Norbanakoen akzioak baliatzen direnean, klausula baten zentzuari dagokionez dudarik izanez gero, kontsumitzaileari mesedegarrien zaion interpretazioa nagusituko da.

3. Klausulak, Kontratuetako Baldintza Orokorrei buruzko Legearen arabera baldintza orokor badira, lege horretan agindutakoaren mende geratuko dira. (4)

(4)44/2006 Legeak ezabatu zuen 4. puntua.

5. Enpresa publikoek edo zerbitzu publikoen emakidadunek erabilitako klausula, baldintza edo estipulazioak administrazio publiko eskudunen onarpenaren eta kontrolaren mende egongo dira, baliozko izateko betekizun hori eskatzen denean, eta lege honen 22. artikuluan aurreikusitako kontsulta ere egin beharko da, hala badagokio. Horrek guztiak ez du eragozten haiek lege honen xedapen orokorren mende egotea.

6. Notarioek eta jabetza- eta merkataritza-erregistratzaileek, beren funtzio publikoak betetzen dihardutela, ez dute kontratu edo negozio juridikorik eskuetsiko, ez inskribatuko, baldin eta haietan sartu nahi den klausularen bat deusez deklaratua bada, abusuzkoa izateagatik, Baldintza Orokorren Erregistroan inskribaturiko epairen batean.

Notarioek, merkataritza-artekariek eta jabetza- eta merkataritza-erregistratzaileek, beren funtzio publikoetako jardun profesionalean, beren espezialitateko eta eskumeneko gaiei buruzko informazioa emango diete kontsumitzaileei.

10 bis artikulua

1. Abusuzko klausulatzat joko dira banan-banan negoziatu ez diren estipulazio guztiak eta espresuki onartu gabeko praktika guztiak, baldin eta, fede onak eskatzen duenaren kontra, desoreka handia sortzen badute kontratuak alderdiei dakarzkien eskubide eta obligazioen artean, kontsumitzailearen kaltetan.

Abusuzko klausulatzat joko dira, beti, lege honen xedapen gehigarrian zerrendatzen diren estipulazio-kasuak.

Klausula baten elementu batzuk edo klausula bat bereiz negoziatu izanak ez du eragotziko kontratuaren gainerako klausulei artikulu hau aplikatzea.

Klausula bat bereiz negoziatu dela baieztatzen duen profesionalak bere gain hartuko du hori frogatzearen karga.

Klausula bat abusuzkotzat jotzeko, kontuan hartuko da kontratuaren objektu diren ondasun edo zerbitzuen izaera, eta orobat begiratuko zaie kontratua egin zen uneko inguruabar guztiei eta kontratuaren klausula guztiei edo, kontratua beste baten mendeko bada, kontratu nagusiarenei.

2. Abusuzko klausulak erabat deusez izango dira, eta jarri gabetzat hartuko dira. Deuseztzat jotako kontratu zatia Kode Zibilaren 1.258. artikuluak xedaturikoaren eta fede on objektiboaren printzipioaren arabera osatuko da. Horretarako, klausulak deusez deklaratu dituen epaileak osatuko du kontratua, eta moderatze-ahalmena izango du alderdien eskubide eta obligazioen gainean, kontratuak iraun dirauenean, eta orobat klausula horien eraginkortasun ezaren gainean, kontsumitzaile edo erabiltzailearentzat kalte nabaria den kasuan. Dirauten klausulek alderdien artean ekitatezkoa ez den eta ezin zuzendu den egoera bat eragiten dutenean baino ezin deklaratuko du epaileak kontratuaren eraginkortasunik eza.

3. Edozein dela ere alderdiek kontratua eraentzeko aukeratu duten legea, aplikatzekoak izango dira kontsumitzaileak abusuzko klausuletatik babesteko arauak, kontratuak lotura estua duenean Europako Ekonomia Esparruko estatu baten lurraldearekin.

Lotura estua dagoela ulertuko da, bereziki, profesionalak Europako Ekonomia Esparruko kide den estatu batean edo gehiagotan egiten dituenean bere jarduerak, edo jarduera horiek, edozein publizitate modu edo hedabideren bitartez, estatu kide batera edo gehiagotara zuzentzen dituenean, jarduera horien esparruaren barruan egonik kontratua. Higiezinei buruzko kontratuen kasuan, orobat, lotura estua dagoela ulertuko da higiezinok estatu kide baten lurraldean badaude.

10 ter artikulua

1. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes kolektiboak eta interes lausoak kaltetzen dituzten klausula abusuzkoak erabiltzearen edo erabiltzeko gomendatzearen aurka, bukarazte-akzioa baliatu ahal izango da.

2. Bukarazte-akzioaren xedea hau da: demandatua klausula horiek erabiltzeari edo haien erabilera gomendatzeari uztera kondenatzen duen epai bat lortzea, eta aurrerantzean jokabide horiek errepika daitezen debekatzea. Akzioa baliatzeko unean amaitua den jokabide bat debekatzeko ere balia daiteke akzioa, jokabide hori berehala errepikatuko den beldur izateko zantzu nahikoa badago.

3. Bukarazte-akzioa baliatzeko legitimaturik egongo dira:

a) Kontsumo Institutu Nazionala eta autonomia-erkidegoetan edo tokikorporazioetan kontsumitzaileen defentsari dagokionez eskudun diren organo edo entitateak.

b) Lege honetan edo legeria autonomikoan kontsumitzaileen defentsa gaietan ezarritako betekizunak betetzen dituzten kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteak.

c) Fiskaltza.

d) Europar Erkidegoko kide diren beste estatu batzuetan kontsumitzaileen interes kolektiboak eta interes lausoak babesteko eraturiko entitateak, hartarako gaiturik badaudeEuropar Erkidegoen Egunkari Ofizialean argitaraturiko zerrendan sartuta.

Epaile eta auzitegiek zerrenda hori onartuko dute gaituriko entitateak alderdi izateko duen gaitasunaren frogatzat; hala ere, aztertuko dute ea entitatearen helburuak eta ukituriko interesek legitimitaterik ematen duten akzioa baliatzeko.

Artikulu honetan aipaturiko entitate guztiak pertsonatu ahal izango dira haietariko beste edozeinek abiaturiko prozesuetan, egoki irizten badiote ordezkatzen dituzten interesak defendatzeko.

10 quater artikulua

1. Europar Erkidegoko kide den beste estatu batean bukarazte-akzioak baliatu ahal izango dituzte Kontsumo Institutu Nazionalak eta autonomia-erkidegoetan edo toki-korporazioetan kontsumitzaileen defentsari dagokionez eskudun diren organo edo entitateek,Europar Erkidegoen Egunkari Ofizialean argitaraturiko zerrendan sarturik badaude.

Justizia Ministerioak entitate horien berri emango dio Europako Batzordeari, bakoitzaren izena eta helburuak adieraziz, aipaturiko organo edo entitateek eskaera egin eta gero, eta jakinarazpen horren berri emango dio Kontsumo Institutu Nazionalari.

2. Europar Erkidegoko kide den beste estatu batean bukarazte-akzioak baliatu ahal izango dituzte Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluan dauden kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteek,Europar Erkidegoen Egunkari Ofizialean argitaraturiko zerrendan sarturik badaude. Kontsumo Institutu Nazionalari eskatu beharko zaio zerrenda horretan sartzeko.

Justizia Ministerioak entitate horien berri emango dio Europako Batzordeari, bakoitzaren izena eta helburuak adieraziz, Kontsumo Institutu Nazionalaren eskariz.

11. artikulua

1. Egiaztatze, erreklamazio eta bermeen eta orobat uko egiteko edo itzultzeko aukeraren inguruan kontratuetan ezartzen den araubideak bide eman behar dio kontsumitzaile edo erabiltzaileari: produktu edo zerbitzuaren izaera, ezaugarriak, baldintzak eta erabilera edo xedea zein den jakiteko; errakuntza, akats edo narriadurarik bada, erreklamazioa eraginkortasunez egin ahal izateko; kalitatearen edo errendimendu-mailaren bermea egiazki baliatu ahal izateko; eta, kontratua bete ezean edo behar bezala bete ezean, produktu edo zerbitzuaren merkatuko prezio osoa edo parte bat ekitatez itzul diezaioten lortzeko.

Produktuaren prezio osoa itzuli beharko da legezko garantia-epearen barruan badago produktua, Kontsumo Ondasunen Salmentako Garantiei buruzko Legean aurreikusitakoaren arabera.

2. Ondasun iraunkorrei dagokienez, ekoizleak edo hornitzaileak garantia bat entregatu beharko du, idatziz, datu hauek adieraziko dituena, nahitaez:

a) Zeren gainean ezartzen den garantia.

b) Garantia-emailea.

c) Garantiaren titularra.

d) Garantiaren titularraren eskubideak.

e) Garantiaren iraupena.

3. Garantiak indarrean dirauen bitartean, haren titularrak eskubide hauek izango ditu, gutxienez:

a) Jatorriko bizio edo akatsak eta haiek sorturiko kalte-galerak guztiz doan konpontzea.

b) Konponketa gogobetegarria izan ez den eta objektua bere egitekorako egoerarik onenean ez dagoen kasuetan, garantiaren titularrak eskubidea izango du erositako objektuaren ordez ezaugarri berdineko beste bat eman diezaioten edo ordaindutako dirua itzul diezaioten.

4. Debeku da konponketetan ordezko piezen prezioak igotzea, eta orobat eskulanagatik, joan-etorriagatik edo bisitagatik sektore bakoitzean batez beste onarturik dagoena baino zenbateko handiagoa kargatzea; fakturan, bereizi egin behar dira kontzeptuak. Ordezko piezen prezio-zerrendak jendearen eskura egon beharko du.

5. Ondasun iraunkorrak direnean, kontsumitzaileak eskubidea izango du zerbitzu tekniko egoki bat jasotzeko eta epe jakin batean ordezko piezak izateko.

12. artikulua

1. Kontsumitzaileekin egindako kontratuetan, argi eta garbi jasorik geratu behar du kontratua egiteko borondatea dutela kontsumitzaileok, edo kontratua amaitzekoa, hori bada kasua.

2. Debeku dira, kontsumitzaileekin egindako kontratuetan, kontsumitzaileari kontratuan aitortzen zaizkion eskubideak baliatzeari kostuzko edo neurriz kanpoko oztopoak ezartzen dizkioten klausulak.

3. Segidako edo jarraipenezko traktuko zerbitzuak emateko edo ondasunak hornitzeko kontratuetan, bereziki, debeku dira kontratu-epe luzeegiak ezartzen dituzten klausulak, edo kontsumitzaileak kontratua amaitzeko duen eskubidea kentzen edo oztopatzen dutenak.

Kontratua egin zuen modu berean baliatu ahal izango du kontsumitzaileak kontratua amaitzeko eskubidea; ez du izango inolako zehapenik edo kostuzko edo neurriz kanpoko kargarik, hala nola aurrez ordainduriko zenbatekoak galtzea, egiazki eman gabeko zerbitzuengatik ordaintzea, kontratuz finkaturiko zigor- klausulak alde bakar baten erabakiz exekutatzea, edo egiazki eragindako kalteei ez dagozkien kalte-ordainak ezartzea.

4. Segidako edo jarraipenezko traktuko zerbitzuak emateko edo ondasunak hornitzeko kontratuetan, espresuki aurreikusi beharko da zein prozeduraren bidez baliatu ahal izango duen kontsumitzaileak kontratua amaitzeko eskubidea.

5. Legez eskritura publikoan formalizatu behar diren kontratuei dagokienez legeak aurreikusitakoa salbu, kontsumitzailearentzat doakoa izango kontratua formalizatzea, legez edo erregelamenduz kontratu hori idatzita edo beste edozein euskarri iraunkorretan jaso behar denean.

6. Kontsumitzaileekin egindako kontratuak fede on objektiboaren printzipioaren arabera osatuko dira, kontsumitzailearen alde, kontratu aurreko informazio garrantzitsua isildu den kasuetan ere.

7. Kontsumitzaile edo erabiltzailea ezin behartuko da bera agertzera kobrantzak, ordainketak edo antzeko izapideak egiteko.

IV. KAPITULUA Informazio-eskubidea

13. artikulua

1. Kontsumitzaile edo erabiltzaileen eskura jarritako ondasun, produktu edo zerbitzuek beren ezaugarri nagusiei buruzko informazio egiazko, eraginkor eta nahikoa eraman beharko dute berekin edo aldean, edo informazio hori benetan eta objektiboki jakiteko bide eman. Ezaugarri nagusi horien artean agertu behar dute, gutxienez, honako hauek:

a) Jatorria, izaera, konposizioa eta xedea.

b) Zer gehigarri baimendu daramaten, halakorik badute.

c) Kalitatea, kantitatea, kategoria edo ohiko izena edo izen komertziala, baldin badute.

d) Kontratuaren funtsezko baldintzak, bereziki baldintza juridikoak eta ekonomikoak eta prezio osoari buruzko informazioa, zergena barne, edo, hala badagokio, aurrekontuari buruzkoa. Ondasun edo zerbitzuen prezioaz kontsumitzaileari emandako informazioan, publizitatea barne, azken prezio osoa adieraziko da, eta hala badagokio, zenbateko hauek bereiz emango dira: aplikatzekoak diren gehikuntzak edo deskontuak; kontsumitzaile eta erabiltzaileari egozten zaizkion gastuak; eta zerbitzu osagarri, finantzaketa edo gisa horretako beste ordainketa-baldintza batzuengatiko gastu gehigarriak.

e) Ekoizpen- edo hornitze-eguna, eta erabiltzeko edo kontsumitzeko gomendaturiko epea edo iraungitze-data.

f ) Behar bezala erabiltzeko edo kontsumitzeko instrukzio edo jarraibideak, ohartarazpenak eta aurreikus litezkeen arriskuak.

g) Kontsumitzaileak kontratua amaitzeko erabil dezakeen prozedura.

2. Gai honi buruzko eskakizun zehatzak produktu edo zerbitzuen etiketatze-, aurkezpen- eta publizitate-erregelamenduetan ezarriko dira, kasu bakoitzean aplikatu beharreko erregelamendu edo araudi berezietan, hartara kontsumitzaile eta erabiltzaileei bermatzeko, beti, informazio benetako, eraginkor, egiazko eta objektiboa izateko eskubidea. Lehenengo eskualdaketa lege hau indarrean sartu ondoren egiten den etxebizitzen kasuan, aurrekoaz gainera, dokumentazio osoa emango zaio erosleari, saltzaileak izenpetua, non zehaztuko baitira, eskalazko oinplanoan, etxebizitza eta haren instalazio guztien trazadura, eta orobat haiek eraikitzean erabilitako materialak, batez ere erabiltzailearentzat zuzeneko irispiderik ez dutenak. (5)

(5)Bigarren zenbaki hau, Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaiaren arabera, ez da zuzenean aplikatzekoa kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari buruzko eskumen osoa autonomia-estatutuaren bitartez berenganatua duten autonomia-erkidegoetan.

3. Kontratu aurreko informazioa doan eman behar zaio kontsumitzaileari.

4. Enpresek bezeroaren informazio eta arretarako kontsumitzailearen esku jarritako bulego eta zerbitzuek kexa eta erreklamazioak jaso izana ziurtatu beharko diote kontsumitzaileari. Telefono bidezko arreta edo arreta elektronikoa erabiltzen badute zerbitzuok beren eginkizunak betetzeko, zuzeneko arreta pertsonala bermatu beharko dute, eskura dituzten beste baliabide tekniko batzuk osagarri gisa erabiltzeko aukera gorabehera.

14. artikulua

1. Kontsumitzaile edo erabiltzaileen informaziorako bulego eta zerbitzuek eginkizun hauek izango dituzte:

a) Informazioa, laguntza eta orientazioa ematea kontsumitzaile eta erabiltzaileei, dagozkien eskubideak egoki balia ditzaten.

b) Kontsumitzaile edo erabiltzaileen intereseko diren beste zentro publiko edo pribatu batzuen helbideak eta eginkizun nagusiak adieraztea.

c) Kontsumitzaile edo erabiltzaileen kexa eta erreklamazioak jasotzea, erregistratzea eta haien jasotze-agiria ematea, eta dagokien entitate eta erakundeetara bidaltzea.

d) Oro har, kontsumitzaile eta erabiltzaileak artatu, defendatu eta babestea, lege honetan eta lege hau garatzen duten xedapenetan ezarritakoaren arabera.

2. Titulartasun publikoko informazio-bulegoek kontsumo-alorreko hezkuntza- eta prestakuntza-lanak egin ahal izango dituzte, kontsumitzaile eta erabiltzaileen erakundeek egiten dituztenen kalterik gabe, eta orobat 31. artikuluan aurreikusitako arbitraje-sistemari lagundu eta hartarako egoitza izan.

3. Debeku da edozein publizitate ageriko zein zeharkako egitea informazio- bulegoetan. (6)

(6)Artikulu hau, Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaiaren arabera, ez da zuzenean aplikatzekoa kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari buruzko eskumen osoa autonomia-estatutuaren bitartez berenganatua duten autonomia-erkidegoetan.

15. artikulua

Titulartasun publikoko kontsumitzaile edo erabiltzaileen informazio-bulegoek, beren eremuaren eta izaera orokor edo espezializatuaren arabera, zuzenean eskatu ahal izango diete informazioa erakunde publikoei.

Kontsumitzaile eta erabiltzaileei gutxienez datu hauek emateko obligazioa dute informazio-bulegoek:

1. Produktu edo zerbitzuen baimenaren eta erregistroaren inguruko argitasunak.

2. Pertsonen osasun edo segurtasunerako arriskutsuak izateagatik espresuki geldieran utzirik, erretiraturik edo debekaturik dauden produktu edo zerbitzuak.

3. Zehapen irmoak, kontsumitzaile eta erabiltzaileen eskubideekin zerikusia duten arau-hausteengatik ezarriak. Erregelamenduz zehazturiko kasu, modu eta epeetan emango da informazio hori.

4. Erabilera edo kontsumo arrunt, ohiko eta orokorreko produktu edo zerbitzuen prezio eta baldintzen erregulazioa. (7)

(7)Artikulu hau, Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaiaren arabera, ez da zuzenean aplikatzekoa kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari buruzko eskumen osoa autonomia-estatutuaren bitartez berenganatua duten autonomia-erkidegoetan.

16. artikulua

1. Titulartasun publikoko kontsumitzaile edo erabiltzaileen informaziobulegoek esku izango dute azterketa, saio, analisi eta kalitate-kontrolen emaitzak jakinarazteko, erregelamenduz ezarritako arauei atxikiz, betiere ofizialki aintzatetsiriko zentro publiko edo pribatuetan eginak badira. Emaitzak hedabideetan zabaldu ahal izango dira honako kasu hauetan:

a) Baldin eta, ekimena Administrazioarena izanik, adostasuna espresuki adierazi badu produktu edo zerbitzuak hornitzen dituen pertsona, enpresa edo entitateak.

b) Emaitza horiek oinarri hartu badira 15. artikuluaren 2. eta 3. zenbakietako kasuetan.

c) Baldin eta, erregelamenduz ezarritako tolerantzia-indize edo -tarteak azpitik edo gainetik gainditzen dituztenak izanik emaitzak, interesdunei berme gisa haiek egiaztatzeko modua eskaini bazaie edo interesdunek egiaztatzeari uko egin badiote.

d) Erregelamenduz ezarritako tolerantzia-indize edo -tarteen barruan badaude osaerari, kalitateari, aurkezpenari eta abarri buruz ematen dituzten datuak.

e) Kalitate-kontrolerako kanpaina edo jarduera programatuen kasuan, haien hedaduraren, helmenaren, zehaztasunaren, egiaztabidearen eta objektibotasunaren berri ematen bada.

2. Aurreko zenbakiko a), c) eta d) letretako kasuetan, azterketa, saio, analisi eta kalitate-kontrolen emaitzak argitaratzea baimendu aurretik, fabrikatzaile edo ekoizleei entzuera emango die, hamar egunen epean, kontsumitzailearen informaziorako bulegoaren titular den administrazioak. (8)

(8)Artikulu hau, Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaiaren arabera, ez da zuzenean aplikatzekoa kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari buruzko eskumen osoa autonomia-estatutuaren bitartez berenganatua duten autonomia-erkidegoetan.

17. artikulua

Titulartasun publikoko gizarte-hedabideek tarteak eta programak eskainiko dizkiote, ez publizitatezkoak, kontsumitzaile eta erabiltzaileen informazioari eta hezkuntzari. Tarte eta programa horietan, beren eduki eta xedearen arabera, irispidea edo parte hartzeko aukera emango zaie kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteei eta gainerako talde edo sektore interesdunei, gaian eskudun diren botere publikoek erregelamenduz ezarritako moduan. (9)

(9)Artikulu hau, Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaiaren arabera, ez da zuzenean aplikatzekoa kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari buruzko eskumen osoa autonomia-estatutuaren bitartez berenganatua duten autonomia-erkidegoetan.

V. KAPITULUA Kontsumo-arloko hezkuntza eta prestakuntzarako eskubidea

18. artikulua

1. Helburu hauek izango ditu kontsumitzaile eta erabiltzaileen hezkuntzak eta prestakuntzak:

a) Ahalik eta askatasun eta arrazionaltasun handiena sustatzea ondasunen kontsumoari eta zerbitzuen erabilerari dagokionez.

b) Informazioaren ulermena eta erabilera bultzatzea, IV. kapituluan esandakoaren haritik.

c) Kontsumitzaile edo erabiltzailearen eskubide eta betebeharrak, eta haiek baliatzeko modurik egokienak, ezagutaraztea.

d) Produktuen kontsumotik edo zerbitzuen erabileratik etor daitezkeen arriskuei aurre hartzeko bideak sustatzea.

e) Kontsumo-ildoak egokitzea baliabide naturalak arrazoiz erabiltzera jotzeko.

f ) Arlo honetan hezitzaileak prestatzen hastea, eta prestakuntza hori sustatzea.

2. Aurreko zenbakiko helburuak lortzeko, ikasleen prestakuntzarako egoki diren kontsumo-edukiak sartuko dira hezkuntza-sisteman. (10)

(10)Artikulu hau, Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaiaren arabera, ez da zuzenean aplikatzekoa kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari buruzko eskumen osoa autonomia-estatutuaren bitartez berenganatua duten autonomia-erkidegoetan.

19. artikulua

Lege honen aplikazioarekin zerikusia duten erakunde, korporazio eta entitate publiko zein pribatuetako enplegatuen etengabeko prestakuntza sustatuko da; batez ere, antolamenduari, ikuskaritzari, kalitate-kontrolari eta informazioari dagozkion eginkizunak betetzen dituztenena. (11)

(11)Artikulu hau, Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaiaren arabera, ez da zuzenean aplikatzekoa kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari buruzko eskumen osoa autonomia-estatutuaren bitartez berenganatua duten autonomia-erkidegoetan.

VI. KAPITULUA Ordezkaritza-, kontsulta- eta partaidetza-eskubidea

20. artikulua

Kapitulu honetan, kontsumitzaileen elkarteen oinarrizko araubidea eta autonomiaz gaineko eremuko kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteen berariazko araudia ezartzen dira, elkartze-eskubidea arautzen duen 2002ko martxoaren 22ko 1/2002 Lege Organikoaren 1.3 artikuluarekin ados.

20 bis artikulua

1. Hauek hartzen dira kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkartetzat: irabazi- asmorik gabeko erakundeak, elkarteei buruzko legerian aurreikusitakoaren arabera eratuak, lege honetan eta beronen garapen-arauetan galdaturiko berariazko betekizunak edo, hala badagokio, aplikatzekoa zaien legeria autonomikoan galdaturikoak betetzen dituztenak eta xedetzat kontsumitzaileen eskubide eta interes legitimoen defentsa dutenak -barne harturik kontsumitzaileon informazioa, prestakuntza eta hezkuntza, orokorra zein produktu edo zerbitzu jakin batzuei buruzkoa.

Kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkartetzat hartzen dira, orobat, kontsumitzaileek kooperatiben legeriaren arabera eraturiko entitateak, baldin eta lege honetan galdaturiko oinarrizko betekizunak errespetatzen badituzte, kideen hezkuntza eta trebakuntza badute helburuetariko bat, eta helburu horretarako funts bat eratzera behartuak badaude beren berariazko legeriaren arabera.

2. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteek aukera izango dute helburu berberak dituzten eta lege honetan galdaturiko berariazko betekizunak betetzen dituzten elkarte, federazio edo konfederazioetan integratzeko.

3. Kapitulu honetan aurreikusitakoaren arabera eraturiko kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteek baino ez dute izango legitimitaterik kontsumitzaile eta erabiltzaileen izenean eta haien ordezkari jarduteko.

Lege honetan edo dagokien autonomia-erkidegoaren araudian galdaturiko betekizunak betetzen ez dituzten elkarte eta kooperatibek beren kideen edo elkartearen interesak ordezkatu ahal izango dituzte, baina ez kontsumitzaileen interes orokorrak, kolektiboak edo lausoak.

4. Lege honetan edo dagokien autonomia-erkidegoaren araudian galdaturiko betekizunak betetzen ez dituzten erakundeek ezin erabiliko dute kontsumitzaile edo erabiltzaile terminoa, ez kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarte izena, ez erakundearen izaerari edo legitimitateari buruzko errakuntzarik edo nahasmenik eragin dezakeen beste edozein antzeko esapide.

21. artikulua

1. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteek, beren xedeak betetzeko, independentziaz jokatu beharko dute merkatuko eragile eta botere publikoen aurrean, eta independentzia hori ezin murriztuko du diru-laguntza jasotzeak edo objektibotasunezko irizpideetan oinarriturik emandako beste ezein baliabide publiko jasotzeak.

2. Bereziki, kontsumitzaile elkarteek debeku izango dute:

a) Irabazi-asmoa duen pertsona juridikorik kidetzat hartzea.

b) Kontsumitzaile edo erabiltzaileei ondasunak, produktuak edo zerbitzuak hornitzen dizkieten enpresa edo enpresa-taldeen laguntza ekonomiko edo finantzazkorik jasotzea.

Ez dira laguntza ekonomikotzat hartuko lege honetan eta erregelamenduarauetan ezarritako gardentasun-baldintzetan egiten diren ekarpenak, elkartearen independentzia murrizten ez dutenak eta hurrengo artikuluan aipatzen diren lankidetza-hitzarmen edo -akordioetatik sortzen direnak.

c) Ondasun eta zerbitzuen komunikazio komertziala egitea.

Ondorio horietarako, komunikazio komertzialtzat hartzen da ondasun eta zerbitzuen sustapen edo salmentarekin zerikusi zuzena duen edozein egintza, jokabide edo adierazpen, publizitatea barne, informazio hutsezkoa ez dena.

d) Merkatuko eragileek egindako publizitate komertzialean elkartearen izena, irudia edo beste edozein zeinu ezaugarri erabiltzeko baimena ematea, edo halako erabilera eragozteko ekintzarik ez egitea, jokabide haren berri izaten den unetik aurrera.

Ondorio horietarako, ez dira merkatuko eragiletzat hartuko kontsumitzaileek 3. zenbakian aurreikusitako baldintzetan partaidetza duten merkataritzasozietateak.

e) Kontsumitzaile edo erabiltzaileen interesez besteko jardueretan aritzea, 20 bis 1 artikuluaren bigarren paragrafoan aurreikusitakoa salbu.

f ) 21 bis artikuluan aurreikusitako gardentasun-betebeharrak ez betetzea.

g) Judizialki ausarkeria nabarmentzat jotako jokaera izatea erakundeak edo haren ordezkariek.

h) Kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteei legez edo erregelamenduz ezarritako beste edozein betebehar ez betetzea.

3. Kontsumitzaileen elkarteek merkataritza-sozietateetan parte hartu ahal izango dute, honako betekizun hauek betetzen badituzte:

a) Helburu sozial bakar hau izatea: kontsumitzaile eta erabiltzaileei informazioa, prestakuntza eta defentsa eskaintzera bideraturiko jarduera instrumental zehazki zedarrituak egitea.

b) Aplikatzekoa zaien legeriak galdaturiko betekizunak betetzen dituzten kontsumitzaile-elkarteena izatea kapital sozial osoa, eta kapital sozialean partaidetza duten kontsumitzaile-elkarteen artean soilik banatzea mozkinak.

Aurreko zenbakian adierazitako debekuak dituzte merkataritza-sozietateok, eta beharturik daude kontuak Kontsumo Institutu Nazionalean gordailuan uztera, 21 bis 3 artikuluan xedaturikoaren arabera; kontuok, betiere, sozietateoi beren izaeraren arabera aplikatzekoa zaien araudiari lotu beharko zaizkio.

Merkataritza-sozietateok lege honetan xedaturikoa betetzearen erantzukizuna, haien kapital sozialean lege honetako baldintzetan partaidetza duten kontsumitzaile-elkarteek izango dute, eta, hala badagokio, kontsumitzaile-elkartearen izaera gal dezakete horren ondorioz.

4. Aplikatzekoa zaien legerian aurreikusitako debekuren bat hausten duten erakundeek galdu egingo dute kontsumitzaile- eta erabiltzaile-elkartearen izaera, edozein kasutan, eta gutxienez bost urte beharko dituzte berreskuratzeko, egoera hori bukatzen denetik hasita.

21 bis artikulua

1. Estatutuz, edo batzar orokorrean harturiko erabakiz, kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteek zehaztuko dute, lege honetan ezarritakoaren errespetu osoan, zein duten esparru legitimoa edozein jarduera-sektoretako merkatu-eragileekin kontsumitzaileen eskubideen eta lehia zintzoaren defentsan elkarlanean aritzeko, eta, orobat, zein kasutan egin ahal izango diren itunak edo akordioak haiekin, zer irismenetakoak eta nola eratuak.

Autonomiaz gaineko eremuko elkarteen eta merkatu-eragileen arteko lankidetza- esparru hori xedatzen duten estatutuak, edo batzar orokorrean harturiko erabakiak, gordailuan utziko dira Kontsumo Institutu Nazionalean eta Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluaren Idazkaritzan.

2. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteek enpresekin, enpresa-talde edo -elkarteekin, fundazioekin edo irabazi-asmorik gabeko edozein erakunderekin egindako lankidetza-itun edo -akordioek, izan aldi baterakoak nahiz iraupen zehatzik gabekoak, honako betekizun hauek bete beharko dituzte:

a) Helburu bakar hau izango dute: kontsumitzaile eta erabiltzaileen informazio, prestakuntza eta defentsarako berariazko proiektuak garatzea eta kontsumitzaile eta erabiltzaileen merkatu-egoera hobetzea.

b) Independentzia eta gardentasun printzipioak errespetatuko dituzte.

c) Kontsumitzaile eta erabiltzaileentzat interes orokorra duten jarduera, lan, azterketa edo argitalpenak egiteko izango dira.

d) Kontsumo Institutu Nazionalean eta Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluaren Idazkaritzan utzi beharko dira gordailuan, eta orobat haien aldaketak, luzapenak edo denuntziak.

3. Entitatearen urteko kontuak Kontsumo Institutu Nazionalean utziko dira gordailuan hilabeteren epean, dagozkion estatutu-organoek onartu eta biharamunetik kontaturik epea.

Balantzeaz, emaitza-kontuaz eta memoriaz osaturik egongo dira urteko kontuak, eta, haiek formalizatzean, 1998ko apirilaren 30eko 776/1998 Errege Dekretuaren betekizunak bete beharko dira, dekretu horretan onesten baitira Kontabilitate Plan Nagusia irabazi-asmorik gabeko erakundeei egokitzeko arauak eta erakundeon aurrekontuen informazio-arauak.

4. Aurreko zenbakietan aipatzen den informazioa publikoa izango da.

5. Erregelamenduz ezarri ahal izango dira artikulu honetan arautzen diren gordailutzeari eta irispideari buruzko betebeharren epe, baldintza eta betekizun osagarriak.

21 ter artikulua

1. Estatu-eremuko kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteek, eta beren eginkizunak nagusiki autonomia-erkidego baten eremuan betetzen ez dituzten guztiek, inskribaturik egon beharko dute Kontsumo Institutu Nazionalean kudeatzen den Kontsumitzaileen Elkarteen Estatuko Erregistroan.

Izenaren ondoren, erregistro-inskripzioaren zenbakia adierazi beharko dute kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteok.

2. Kapitulu honetan galdaturiko betekizunak betetzea ezinbesteko baldintza izango da Kontsumitzaileen Elkarteen Estatuko Erregistroan inskribatzeko.

Aurreko paragrafoan ezarritakoa gorabehera, erregelamenduz ezarriko da zer gutxieneko betekizun egiaztatu beharko dituzten kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteek, lurraldean sustraitzeari, bazkide kopuruari eta garatu beharreko jarduerei dagokienez, Kontsumitzaileen Elkarteen Estatuko Erregistroan inskribatu ahal izateko.

3. Publikotasun-ondorioetarako eta ez bestetarako, Kontsumitzaile Elkarteen Estatuko Erregistroan agertu ahal izango da autonomia-erkidegoetan kontsumitzaile elkarteentzat sortzen diren erregistroetan izena emandako kontsumitzaile- elkarteei buruzko informazioa.

4. Kontsumo Institutu Nazionalak autonomia-erkidegoekin batera lan egingo du Kontsumitzaile Elkarteen Estatuko Erregistroan ager dadin aurreko zenbakian aipaturiko informazioa, eta nazio-eremuko edo beren eginkizunak nagusiki autonomia-erkidego baten eremuan betetzen ez dituzten kontsumitzaile- elkarte inskribatuen informazioa emango die autonomia-erkidegoei.

5. Kapitulu honetan galdaturiko betekizunak bete eta gorde diren egiaztatzeko behar adina dokumentazio eta informazio eskatu ahal izango die Kontsumo Institutu Nazionalak Kontsumitzaile Elkarteen Estatuko Erregistroan inskribatzeko eskaera egiten duten edo lehendik inskribaturik dauden kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteei.

Kontu-auditoriak ere egin ahal izango ditu, xede berarekin, bere kabuz edo kanpoko entitate independenteak kontratatuz.

6. Kontsumitzaile Elkarteen Estatuko Erregistroan inskribaturiko kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteak, 21. artikuluan debekaturiko jardueraren bat egiten badute, kanporatu egingo dira erregistro horretatik, erregelamenduz aurreikusiriko administrazio-prozedura izapideturik aurrez.

Kontsumitzaile Elkarteen Estatuko Erregistrotik kanporatzeko ebazpenaren ondorioz, elkarteak galdu egingo du izaera hori, edozein kasutan, gutxienez bost urterako, kanporatze-datatik kontatzen hasita; horrek ez du eragotziko elkarteak bere nortasun juridikoari eustea elkarte edo kooperatiben legeria orokorraren arabera.

22. artikulua

1. Legez eraturik eta 21 ter artikuluan arauturiko Kontsumitzaile Elkarteen Estatuko Erregistroan inskribaturik dauden autonomiaz gaineko eremuko kontsumitzaile- elkarteek eskubidea izango dute, legez edo erregelamenduz erabakitako moduan:

a) Onura publikoko deklaratuak izateko.

b) Laguntza eta diru-laguntza publikoak jasotzeko.

c) Kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarte gisa, bazkideak ordezkatzeko, eta haien, elkartearen edo kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes orokor, kolektibo edo lausoen defentsarako dagozkion akzioak baliatzeko.

d) Doako laguntza juridikorako eskubideaz gozatzeko, Doako Laguntza Juridikoari buruzko 1996ko urtarrilaren 10eko 1/1996 Legearen arabera.

e) Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluan sartzeko, erregelamenduz erabakitzen den moduan.

2. Prozedura Zibilaren Legearen 11.3 artikuluan aurreikusitako ondorioetarako, Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluan daudenak hartuko dira, legez, ordezkagaitasuna duten kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkartetzat, non eta gatazkaren lurralde-eremua ez den nagusiki autonomia-erkidego bat; kasu horretan, erkidego horren legeriari jarraituko zaio.

22 bis artikulua

1. Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluak, beren elkarteen bidez kontsumitzaile eta erabiltzaileek kontsultarako eta ordezkaritza instituzionalerako duten organo nazionala den aldetik, autonomiaz gaineko eremuan ordezkagaitasun nagusia duten kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteak hartuko ditu bere baitan. Ordezkagaitasun hori balioesteko, kontuan hartuko da elkarteok lurraldean duten sustraitzea, bazkide kopurua, kontsumitzaile eta erabiltzaileen babesaren arloan egindako bidea eta garatu beharreko jarduera-programak.

Erregelamenduz erabakiko dira Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluaren osaera eta eginkizunak.

2. Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluaren eta hura osatzen duten kontsumitzaile-elkarteen eta enpresaburu-erakundeen arteko lankidetza sustatuko du Administrazioak.

3. Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluak lankidetza-mekanismoak antolatuko ditu autonomia-erkidegoek eraturiko kontsumitzaileen kontsultaeta ordezkaritza-organoekin elkarlanean jarduteko. Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluak jarritako mekanismoen bidez, kontseilu horrek eta dagozkion kontsulta-organoek parte hartu ahal izango dute entzuera-izapidean eskatzen zaizkien irizpenak lantzean.

22 ter artikulua

1. Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Kontseiluari entzuera emango zaio kontsumitzaile edo erabiltzaileak zuzenean ukitzen dituzten gaiei buruzko estatu- eremuko xedapen orokorrak lantzean.

2. Nahitaezkoa izango da entzuera ematea xedapen hauen kasuan:

a) Lege hau aplikatzeko erregelamenduak.

b) Erabiltzeko eta kontsumitzeko ondasun edo zerbitzuen erregelamenduak.

c) Barne-merkatuaren antolaketa eta merkatu-diziplina.

d) Zerbitzuen prezioak eta tarifak, kontsumitzaile edo erabiltzaileei zuzenean eragiten dietenean, eta legez administrazio publikoen kontrolaren mende daudenean.

e) Interes orokorreko zerbitzuetarako edo enpresa publikoek kontsumitzaileei eskainitako zerbitzuetarako botere publikoek arautu edo baimendu dituzten kontratuen edo kontratu-ereduen baldintza orokorrak.

f ) Lege batek hala ezartzen duen gainerako kasuak.

3. Enpresaburu-elkarteei entzuera emango zaie haiek zuzenean ukitzen dituzten gaiei buruzko xedapen orokorrak lantzeko prozeduran.

Nahitaezkoa izango da entzuera ematea aurreko zenbakiko a), b), c), eta f ) letretako kasuetan.

4. Nahitaezko entzueraren izapide hori betetzat emango da aipaturiko elkarteak ordezkaturik badaude xedapena lantzean parte hartzen duten organo kolegiatuetan. Gainerako kasuetan, jakinarazpena edo komunikazioa bidaliko zaio dagokion enpresaburu-federazioari edo -taldeari.

VII. KAPITULUA Gutxiagotasuna, mendekotasuna edo defentsa-gabezia gertatzen den egoerak

23. artikulua

Botere publikoek, eta zehazki kontsumo-arloan eskudun diren administrazio publikoen organo eta zerbitzuek, neurri egokiak hartuko edo sustatuko dituzte kontsumitzaile edo erabiltzaileek norbanako gisa nahiz talde gisa gutxiagotasuna, mendekotasuna edo defentsa-gabezia jasaten duten egoerak osatu edo orekatzeko. Kasuan kasuko neurrien kalterik gabe, honako hauek bultzatuko dira:

a) 14. artikuluan aipaturiko informazio-bulego eta -zerbitzuak antolatzea eta jardunean edukitzea.

b) Kontsumoa orientatzeko kanpainak antolatzea, orokorrak edo selektiboak, beharrik handiena duten lurralde edo gizarte-taldeei zuzendurik.

c) Kalitate-kontrolerako kanpaina edo jarduera programatuak egitea, espresuki aipatuz kanpaina horietara aurrez eta beren borondatez bildu diren pertsona, enpresa edo entitateak.

d) Konparaziozko analisiak egitea kontsumo iraunkorreko ondasun edo zerbitzuen termino, baldintza, berme, ordezko pieza eta mantentze- edo konponketa- zerbitzuei buruz; hori guztia, ukituriko alderdien eskubideak analisietan bermatzeko dagokion araudiarekin ados.

e) Erreklamazio edo kexak aztertzea, eta, oro har, pertsona edo entitate publiko nahiz pribatuen edozein jarduera aztertzea, tartean honelakorik bada:

1. Inprimakiak bete, kalkuluak egin eta datuak ematera behartzea, premiarik gabe edo abusuz, entitate baten mesede hutsetan.

2. Kontsumitzaile edo erabiltzaileari baliagarri ez zaizkion edo neurriz kanpoko kostua dakarten izapide, agiri edo bitartekotzak.

3. Itxaronaldi eta egonaldi luzeegiak edo pertsonen duintasunari kaltea dakarkioten inguruabarrak.

4. Kontrol, berme, ordezko pieza edo konponketen murrizketa abusuzkoak.

5. Produktu edo zerbitzuaren kalitate edo egokitasunari buruzko duda arrazoizkoak.

6. Antzeko beste kasu batzuk. Azterketa edo analisi hauen emaitzak publiko egin daitezke, IV. kapituluan ezarritakoaren arabera.

f ) Sariak, aipamenak eta ordainsariak ematea kontsumitzailearen errespetu, defentsa eta laguntzan nabarmentzen diren pertsona, enpresa edo entitateei, kalitate-kontroletarako erraztasunak ematen dituztenei eta alferrikako betebehar, izapide eta kostuak saihesten dituztenei.

Botere publikoek orobat begiratuko dituzte ondasun eta produktuen pisu eta neurrien doitasuna, prezioen gardentasuna eta ondasun iraunkorren saldu ondoko zerbitzuen baldintzak. (12)

(12)Artikulu hau, Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaiaren arabera, ez da zuzenean aplikatzekoa kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari buruzko eskumen osoa autonomia-estatutuaren bitartez berenganatua duten autonomia-erkidegoetan.

24. artikulua

Ezjakintasunez, zabarkeriaz edo iruzurrez kontsumitzaile edo erabiltzaileei eraso indiskriminatua egiten zaien kasu larrienetan, salbuespenezko organo bat eratu ahal izango du Gobernuak, ukitutako autonomia-erkidegoetako ordezkarien partaidetzarekin. Organo horri, aldi baterako, administrazio-ahalak emango zaizkio pertsonen osasuna eta segurtasuna bermatzeko, haien interes ekonomiko, sozial eta gizabidezkoak bermatzeko, jasan dituzten kalteak konpontzeko, erantzukizunak eskatzeko eta emaitzak argitara emateko.

VIII. KAPITULUA Bermeak eta erantzukizunak

25. artikulua

Kontsumitzaileak eta erabiltzaileak eskubidea dute ondasunak kontsumitzearen edo produktu edo zerbitzuak erabiltzearen ondoriozko kalte-galera frogatuen ordaina jasotzeko, non eta kalte-galerok ez diren guztiz beren erruz gertatu, edo beren erantzukizun zibilaren peko pertsonen erruz.

26. artikulua

Kontsumitzaile edo erabiltzaileei produktuak edo zerbitzuak ekoitzi, inportatu, hornitu edo eskura jartzen dizkietenek erantzungo dute beren egite edo ezegiteek kontsumitzaile edo erabiltzaileei eragindako kalte edo galerez, non eta ez den jasorik gelditzen edo frogatzen behar bezala bete direla produktu, zerbitzu edo jarduera mota horientzat erregelamenduz ezarritako beharkizun eta betekizunak, eta orobat haien izaerak eskatzen dituen gainerako ardura eta artak.

27. artikulua

1. Oro har, eta hargatik eragotzi gabe beste xedapen edo konbentziozko hitzarmen batzuen indarrez kontsumitzaile edo erabiltzailearentzat mesedegarrien dena, irizpide hauek aginduko dute erantzukizunari dagokionez:

a) Kontsumitzaile edo erabiltzaileentzat produktu edo zerbitzuak fabrikatu, inportatu, saldu edo hornitzen dituenak erantzungo du produktu edo zerbitzuon jatorri, identitate eta egokitasunaz, haien izaera eta xedearekin eta haien gaineko arauekin ados.

b) Solteko produktuen kasuan, haien edukitzailea izango da erantzule; gerta daiteke, hala ere, aurreko edukitzailea edo hornitzailea identifikatzea eta haren erantzukizuna frogatzea.

c) Ontzikiratu, etiketatu eta erabateko itxieraz itxitako produktuen kasuan, haien etiketa, aurkezpen edo publizitatean agertzen den izena edo sozietate-izena izango da erantzule. Erantzukizun horretatik libre gelditu ahal izango da frogatzen badu hirugarrenen batek faltsutu edo behar ez bezala erabili duela produktua; orduan, hirugarren hori izango da erantzule.

2. Pertsona bat baino gehiago badira kalte-eragile, erantzule solidario izango dira kaltetuen aurrean. Kaltetuari ordaintzen dionak eskubidea izango du gainerako erantzuleei berreskatzeko, kaltearen kausan duten partearen arabera.

28. artikulua

1. Aurreko artikuluetan xedaturikoa gorabehera, ondasun eta zerbitzuak behar bezala erabiltzean eta kontsumitzean gertaturiko kalteengatik erantzun egin beharko da, baldin eta ondasun edo zerbitzuok, beren izaeragatik edo erregelamenduz hala ezarria delako, behartuta baldin badaude era objektiboan neurtutako purutasun, eraginkortasun edo segurtasun maila bat bermatzera, eta kalitate-kontrol tekniko, profesional edo sistematikoak pasatzera, kontsumitzaile edo erabiltzailearengana behar bezalako egoeran iristeko.

2. Edozein kasutan, erantzukizun-araubide honen mendekotzat jotzen dira janari-produktuak, higiene eta garbitasunekoak, kosmetikoak, farmaziako espezialitate eta produktuak, zerbitzu sanitarioak, gas- eta elektrizitate-zerbitzuak, etxetresna elektrikoak eta igogailuak, garraiobideak, ibilgailu motordunak eta haurrentzako jostailu eta produktuak.

3. Beste lege-xedapen batzuetan ezarritakoaren kalterik gabe, artikulu honetatik eratorritako erantzukizunen muga 500 milioi pezeta izango da. Zenbateko hori berraztertu eta eguneratu egin beharko du Gobernuak aldian behin, kontsumo-prezioen indizearen aldaketak kontuan izanik.

29. artikulua

1. Kontsumitzaile edo erabiltzaileak eskubidea du konpentsazio bat izateko, kalte-ordainaz gain, erantzukizun-deklarazio judizialetik ordainketa egin bitarteko denboran izandako kontratuzko eta kontratuz kanpoko kalteengatik.

2. Prozedura Zibilaren Legean ezarritakoaren arabera zehaztuko da konpentsazio horren zenbatekoa.

30. artikulua

Gobernuak, aurrez entzuera emanik sektore interesdunei eta kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteei, nahitaezko aseguru-sistema bat ezarri ahal izango du produktu edo zerbitzu akastunek eragindako kalteen erantzukizun zibilerako, eta berme-funts bat, heriotza, intoxikazio eta lesio pertsonal diren kalteak guztiz edo partez estaltzeko.

31. artikulua

1. Gobernuak, aurrez entzuera emanik sektore interesdunei eta kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteei, arbitraje-sistema bat ezarriko du kontsumitzaile eta erabiltzaileen kexa eta erreklamazioak jaso eta ebatziko dituena, formaltasun berezirik gabe, bi alderdientzat lotura-indarrekoak eta bete beharrekoak izango diren erabakien bidez, betiere intoxikaziorik, lesiorik edo heriotzarik gertatu ez bada eta delitu-zantzu arrazoizkorik ez badago. Horrek guztiak ez du eragotziko babes administratiboa eta babes judiziala, Konstituzioaren 24. artikuluan ezarria.

2. Alderdiak arbitraje-sistemaren mende jartzea borondatezkoa izango da, eta idatziz espresuki jaso beharrekoa.

3. Arbitraje-organoetako kideak hiru sailetakoak izango dira, bakoitza bere eskumenen barruan: sektore interesatuen ordezkariak, kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteen ordezkariak, eta administrazio publikoaren ordezkariak.

4. Artikulu honetan aurreikusiriko kontsumo-arbitrajeaz besteko arbitrajehitzarmenak ezin lotuko dira kontsumitzaileekin behin kontratuko alderdien artean gatazka materiala edo eztabaida sortutakoan baino; salbuespen dira sektore batentzat edo kasu berezi batentzat legez edo erregelamenduz sorturiko arbitraje- organo instituzionalen mende jartzeko hitzarmenak.

Deusez izango dira aurreko paragrafoan xedaturikoaren kontra egindako arbitraje-hitzarmenak.

IX. KAPITULUA Arau-hausteak eta zehapenak

32. artikulua

1. Kontsumo-arloko arau-hausteek, dagokien espedientea instruitutakoan, dagozkien administrazio-zehapenak izango dituzte, izan litezkeen erantzukizun zibil, penal edo bestelakoen kalterik gabe.

2. Justizia-auzitegietan prozesu penala instruitzeak geldieran utziko ditu egitate berengatik irekitako zehapen-espediente administratiboaren izapideak eta, hala badagokio, zehapena ezartzeko administrazio-egintzen eraginkortasuna. Pertsonen osasuna eta segurtasuna babesteko harturiko neurri administratiboak mantendu egingo dira, aginte judizialak haiei buruz erabaki bitartean.

3. Kasu bakoitzean eskudun diren Espainiako administrazioek zehatuko dituzte Espainiako lurraldean kontsumo-arloan egindako arau-hausteak, edozein dela ere erantzulearen nazionalitatea edo bizilekua, eta nonahi dituela ere hark bere establezimenduak.

4. Arau-hauste diren egite edo ez-egiteak non gertatu diren, arau-haustea han egin dela joko da, eta orobat zehapen-arauak babesten dituen kontsumitzaile eta erabiltzaileen interesen kaltea edo arriskua ageri den leku guztietan, non eta arau-haustea ez den establezimendu edo instalazioen edo pertsonalaren betekizunei buruzkoa.

5. Kontsumo-gaietan eskudun diren agintariek orobat zehatuko dituzte berariazko araudia duten sektoreetako enpresaburu eta profesionalek eginiko arau-hauste kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari dagokionez halakotzat tipifikatuak.

33. artikulua

Ezein kasutan ezin ezarriko da zehapen bikoitzik egitate berarengatik eta babesturiko interes publiko beraren izenean, baina, beste egitate edo arau-hausterik baldin bada batera, haien ondoriozko erantzukizunak ere galdatu beharko dira.

34. artikulua

Arau-haustetzat hartzen dira, kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari dagokionez:

1. Osasun-arloko betekizun, baldintza, betebehar edo debekuak ez betetzea.

2. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen osasunerako egiazko arrisku edo kalteak sortzen dituzten egite edo ez-egiteak, direla jakinaren gainean edo nahita eginak, direla jarduera, zerbitzu edo instalazioan izan beharreko arta eta konturik ez izateak eraginak.

3. Ez betetzea, edo urratzea, osasun-arloko agintariek egoera jakin batzuetan jarritako aurretiazko betekizunak, osasun publikorako oso larriak gerta daitezkeen kutsadura edo bestelako inguruabar kaltegarriak saihesteko jarriak.

4. Kontsumorako izan daitezkeen ondasun edo zerbitzuetan zerbait aldakuntza, adulterazio edo iruzur egitea, dela edozein sustantzia edo elementu gehituz edo kenduz, dela konposizioa edo kalitatea aldatuz, dela haien izaerari dagozkion baldintzak, edo ondasun iraunkorren berme, moldaketa edo konponketari buruzkoak, ez betez; edo, oro har, era batean edo bestean engainua edo nahasmendua eraginez edo produktu edo zerbitzuen benetako izaera ezagutzea eragotziz.

5. Prezioak arautzen dituzten arauak ez betetzea, eskatu ez diren prestazioen gainean edo gutxieneko kopuruen gainean justifikaziorik gabe baldintzak ezartzea, edo prezioak edo tarte komertzialak igotzea dakarren legez kontrako beste edozein esku-hartze edo ekintza.

6. Ez betetzea ondasun eta zerbitzuen erregistro, normalizazio edo tipifikazio, etiketatze, ontzikiratze eta publizitateari buruzko arauak.

7. Ez betetzea segurtasunari buruzko xedapenak, horrek erabiltzaile edo kontsumitzaileari eragiten dion edo arriskuan jartzen duen heinean.

8. Trabak jartzea edo uko egitea datuak emateari edo informazio-, zaintzaedo ikuskapen-lanak errazteari.

9. Abusuzko klausulak sartzea kontratuetan.

10. Justifikaziorik gabeko muga edo eskakizunak jartzea segidako edo jarraipenezko traktuko zerbitzuak eman edo ondasunak hornitzeko kontratuak amaitzeko kontsumitzaileak duen eskubideari; oztopoak jartzea adosturiko prozeduraren bidez kontsumitzailearen eskubide hori baliatzeari; prozedura hori ez aurreikustea, edo erabiltzaileari ez jakinaraztea zerbitzuan baja emateko prozedura.

11. Oro har, lege honetan eta berau garatzen duten xedapenetan ezarritako betekizun, obligazio eta debekuak ez betetzea.

35. artikulua

Arin, larri eta oso larri kalifikazioak emango zaizkie arau-hausteei, irizpide hauek aintzat harturik: osasunerako arriskua, arau-hausleak merkatuan duen posizioa, lorturiko irabaziaren zenbatekoa, intentzionalitate-maila, gizartean sorturiko asalduraren larritasuna, arau-haustearen orokortzea eta arau-haustean berrerortzea.

36. artikulua

1. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsaren arloan egindako arau-hausteek honako mailaketa honen araberako zehapenak izango dituzte:

- Arau-hauste arinek, 500.000 pezetarainokoa.

- Arau-hauste larriek, 2.500.000 pezetarainokoa; kopuru hori igo ahal izango da araua hautsi duten produktu edo zerbitzuen balioaren halako bosteraino.

- Arau-hauste oso larriek, 100.000.000 pezetarainokoa; kopuru hori igo ahal izango da araua hautsi duten produktu edo zerbitzuen balioaren halako bosteraino.

2. Arau-hauste oso larrien kasuan, establezimendua, instalazioa edo zerbitzua aldi baterako ixtea erabaki ahal izango du Ministro Kontseiluak; bost urterako, gehienez ere. Kasu horretan, Langileen Estatutua onartzen duen 1980ko martxoaren 10eko 8/1980 Legearen 57.4 artikuluan aurreikusitakoa aplikatuko da. (13)

(13)Bigarren zenbaki hau, Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaiaren arabera, ez da zuzenean aplikatzekoa kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari buruzko eskumen osoa autonomia-estatutuaren bitartez berenganatua duten autonomia-erkidegoetan.

3. Aurreko zenbateko horiek berrikusi eta eguneratu egin beharko ditu Gobernuak aldian behin, kontsumo-prezioen indizearen aldaketak kontuan izanik.

4. Administrazio Publikoen Araubide Juridikoaren eta Administrazio Prozedura Erkidearen 1992ko azaroaren 26ko 30/1992 Legearen 130.2 artikuluan aurreikusitakoaren arabera, arau-hausteak aldaturiko egoera lehengoratzeko galdatu ahal izango zaio arau-hausleari eta, hala badagokio, kontsumitzaileari eragindako kalte-galera frogatuak ordaintzeko. Zehapena ezartzeko eskumena duen organoak erabakiko du kalte-galeren zenbatekoa, eta arau-hausleari jakinaraziko zaio, hilabeteren epean ordain dezan; hala egin ezean, irekita geratuko da auzibidea.

37. artikulua

Ez dira zehapentzat hartuko honako hauek: nahitaezko osasun-baimen edo -erregistrorik gabe dauden establezimendu, instalazio edo zerbitzuak behin betiko edo behin-behinekoz ixtea; haien jarduna geldieran uztea, akatsak konpondu arte edo osasun-, higiene- edo segurtasun-arrazoiengatik eskatzen diren betekizunak bete arte; eta produktu edo zerbitzuak prekauzioz edo behin betiko merkatutik erretiratzea, arrazoi berengatik.

38. artikulua

Zehapen gehigarri gisa, salgaia konfiskatzea erabaki ahal izango du espedientea ebaztea dagokion agintariak, baldin eta salgaia adulteratua, hondatua, faltsutua, iruzurrezkoa edo identifikatu gabea bada edo arriskua ekar badiezaioke kontsumitzaileari.

Arau-hausleak ordaindu beharko ditu aurreko paragrafoan adierazitako salgaien garraiatze, banatze, suntsitze eta abarrek sorturiko gastuak.

X. KAPITULUA Eskumenak

39. artikulua

Estatuaren Administrazioari dagokio kontsumitzaile eta erabiltzaileen babesa eta defentsa sustatzea eta garatzea, eta batez ere alderdi hauek:

1. Lege honen erregelamendu orokorra prestatzea eta onestea, eta orobat osasun-erregelamendu teknikoak, etiketatze, aurkezpen eta publizitateari buruzko erregelamenduak, gehigarrien gaineko ordenamendua, eta Espainiako lurralde osoan aplikatu beharreko gainerako xedapenak. Halaber, 5.1.1. artikuluan aipaturiko produktuak arautzen dituzten xedapenak onestea edo proposatzea, hala badagokio.

Legearen erregelamendu orokorrak zehaztuko du, edozein kasutan, zein diren lege honen 2.1.2 eta 5.1.1 artikuluetan aipaturiko produktu edo zerbitzuak, zehapenen kasu, epe eta publiko egiteko moduak, zehapen-araubidea, bi administrazio publikok edo gehiagok parte hartzen duten kasuak eta haien arteko elkarlana eta koordinazioa.

Zenbaki honetan xedaturikoak ez ditu eragozten autonomia-erkidegoei beren estatutuen arabera dagozkien arautze-ahalmenak.

2. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteei laguntzea eta, hala badagokio, diru-laguntzak ematea.

3. Toki-agintari eta -korporazioen eta autonomia-erkidegoen jarduerak laguntzea, batez ere 41. artikuluaren 3. eta 5. zenbakietan aipaturiko kasuetan.

4. Gainerako administrazio publikoen jarduna sustatzea eta, premia edo presa den kasuan, komeni diren neurriak hartzea kontsumitzaile eta erabiltzaileen eskubideak babestu eta defendatzeko, batez ere haien osasunari eta segurtasunari dagokienez.

5. Zehatzeko ahalmena baliatzea, haren arauetan zehazten den helmeneraino.(14)

(14)Bosgarren zenbaki hau, Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaiaren arabera, ez da zuzenean aplikatzekoa kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari buruzko eskumen osoa autonomia-estatutuaren bitartez berenganatua duten autonomia-erkidegoetan.

15 6. Oro har, lege honetan ezarritakoa behar bezala bete dadin hartu beharreko neurriak hartzea, bere eskumenen barruan.

40. artikulua (15)

(15)Konstituzio Auzitegiak 15/1989 Epaian konstituziokontrako eta ondorioz deusez deklaratua.

41. artikulua

Toki-agintari eta -erakundeei dagokie kontsumitzaile eta erabiltzaileen babesa eta defentsa sustatzea eta garatzea, beren eskumenen barruan eta Estatuko legeriaren arabera eta, hala badagokio, autonomia-erkidegoetako legeriaren arabera. Batez ere, alderdi hauek:

1. Kontsumitzaile eta erabiltzaileei informazioa eta hezkuntza ematea, hartarako bulegoak eta zerbitzuak jarririk, tokian tokiko beharren arabera.

2. Lege honen 2.2 artikuluan aipaturiko produktu eta zerbitzuak ikuskatzea, honako hauek egiaztatu ahal izateko: haien jatorria eta identitatea; prezio, etiketatze, aurkezpen eta publizitateari buruz indarrean dagoen araudia betetzen dela; eta orobat betetzen dela higiene-, osasun- eta segurtasun-baldintzei dagozkien betekizun edo kanpoaldeko zeinuei buruzko araudia.

3. Ikuskapen teknikoa edo tekniko-sanitarioa eta dagozkion kontrol eta analisiak zuzenean egitea, horretarako baliabideak dituzten heinean, edo beste entitate edo erakunde batzuei egiteko aukera eta erraztasunak ematea edo haiekin elkarlanean egitea.

4. Kontsumitzaile eta erabiltzaileen elkarteak aldeztea eta bultzatzea.

5. Presazko neurriak hartzea eta elkarlanerako behar diren laguntzak eskatzea kontsumitzaile edo erabiltzaileen osasun edo segurtasunari eragiten dioten krisialdi edo larrialdi kasuetan.

6. Zehatzeko ahalmena baliatzea, haren arauetan zehazten den helmeneraino.17

17 Artikulu hau, Konstituzio Auzitegiaren 15/1989 Epaiaren arabera, ez da zuzenean aplikatzekoa kontsumitzaile eta erabiltzaileen defentsari buruzko eskumen osoa autonomia-estatutuaren bitartez berenganatua duten autonomia-erkidegoetan.

42. artikulua. Kontsumo Sektoreko Konferentzia

1. Kontsumo Sektoreko Konferentzia da Estatuaren eta autonomia-erkidegoen arteko lankidetza-organo gorena, Osasun eta Kontsumo ministroak eta gaian eskudun diren autonomia-erkidegoetako sailburuek osatua, ministroa buru dela.

2. Eginkizun hauek ditu Kontsumo Sektoreko Konferentziak:

a) Kontsumo gaiei dagokienez, Estatuko administrazioaren eta autonomiaerkidegoen arteko lankidetza, komunikazioa eta informazioa bideratzea.

b) Jarduera- eta koordinazio-irizpide erkideak onestea, eta orobat sektorearen politikari buruzko proposamenak.

c) Elkarren arteko egitasmo, proiektu eta programak onestea.

d) Gai honetaz Europar Erkidegoan diren aferetan autonomia-erkidegoek egiazki parte har dezaten lortzea.

e) Kontsumo-gaietako informazioa elkarri ematea, estatistika bateratuak diseinatzea, eta berak lorturiko estatu-estatistiken datuak herritarren eskura jartzea.

f ) Ikuskaritza- eta kontrol-kanpaina nazionaletan elkarlanean aritzea eta haiek bultzatzea.

g) Kontsumo-gaietan behar den araugintza edo arau-aldaketak sustatzea, eta gaiari buruzko erregelamendu-xedapenetan irizpena ematea, hala dagokionean.

h) Autonomia-erkidego bat baino gehiago eskudun direnean, jarduera-irizpideak ezartzea.

i) Autonomia-erkidegoek partekatu litzaketen baliabide materialen arrazoizko erabilera programatzea.

j) Kontsumoaren arloan berariazko eginkizunak dituen pertsonalarentzat prestakuntza- eta hobekuntza-sistema bat eratzea.

k) Indarrean den legeriak esleitzen dizkion beste eginkizun guztiak.

XEDAPEN GEHIGARRIAK

Lehenengoa. Abusuzko klausulak

10 bis artikuluan aurreikusitako ondorioetarako, abusuzkotzat joko dira klausula edo estipulazio hauek, gutxienez:

I. Kontratua profesionalaren borondateari lotzea

1. Kontsumitzailearekin kontratua egiten duen profesionalari kontratu-eskaintza onartzeko edo uzteko edo eman beharreko prestazioa emateko epe luzeegia edo aski zehaztu gabea erreserbatzen dioten klausulak; orobat, kontsumitzailea kontra agertu ezean iraupen jakineko kontratu bat automatikoki luzatzeko aukera aurreikusten duten klausulak, ez luzatzeko borondatea eraginkortasunez adieraztea eragozten duen data-muga bat ezartzen diotenak kontsumitzaileari.

2. Kontratuan adierazitako baliozko arrazoirik gabe kontratua bere aldetik interpretatzeko edo aldatzeko ahalmena erreserbatzea profesionalari, edo epe jakineko kontratu bat epea baino lehen desegiteko ahalmena, kontsumitzaileari ahalmen bera aitortzen ez zaiolarik, edo iraupen zehatzik gabeko kontratu bat epe neurrigabe labur batean edo arrazoizko aurrerapenarekin jakinarazi gabe desegiteko ahalmena, kausa ez delarik kontratua ez bete izana edo kontratua egin zen uneko inguruabarrak aldatzen dituen zio larriren bat gertatu izana.

Finantza-zerbitzuei buruzko kontratuetan, aurreko paragrafoan ezarritakoak ez du eragozten klausuletan zerbitzu-emaileak beretzako ahalmena erreserbatzea kontsumitzaileak zor duen edo kontsumitzaileari zor zaion interestasa aurre-abisurik gabe aldatzeko, eta orobat finantza-zerbitzuekin zerikusia duten beste gastu batzuen zenbatekoa aldatzeko, indize bati egokituak daudenean, betiere indizeak legezkoak badira eta tasa aldatzeko modua deskribatzen bada, edo beste arrazoi baliozkorik bada. Profesionalak, nahitaez, horren berri eman beharko die lehenbailehen gainerako kontratugileei, aukera izan dezaten kontratua berehala desegiteko. Orobat aldatu ahal izango dira iraupen jakinik gabeko kontratu baten baldintzak, alderdi baten erabakiz, finantza-zerbitzuen emailea beharturik badago arrazoizko aurrerapenez kontsumitzailea informatzera eta kontsumitzaileak ahalmena baldin badu kontratua desegiteko edo, hala badagokio, bere aldetik kontratua hutsaltzeko; aurre-abisurik gabe, arrazoi baliozkorik izanez gero.Profesionalak, nahitaez, horren berri eman beharko die berehala gainerako kontratugileei.

3. Kontsumitzailea kontratuari loturik gelditzea profesionalak bere obligazioak bete ez dituen kasuan ere, edo kalte-ordain neurrigabe handia jartzea obligazioak betetzen ez dituen kontsumitzaileari.

4. Baldintza baten mende jartzea prestazioa, baldintza hori betetzea borondatezkoa duelarik profesionalak eta konpromiso irmoa eskatzen zaiolarik, aldiz, kontsumitzaileari.

5. Erakusgarri huts diren entrega-epeak jartzea, profesionalaren borondatearen baitan gelditzen direnak.

6. Profesionala libre uztea, guztiz edo partez, bere mandatari edo ordezkariek harturiko akordio edo konpromisoak errespetatzetik, edo formaltasun jakin batzuk betetzearen baitan uztea haien konpromisoak.

7. Ondasuna edo zerbitzua entregatzen den unean jartzea prezioa, edo hitzarturikoaren gainetik jarri ahal izatea profesionalak azken prezioa, ez baterako ez besterako arrazoi objektiborik izan gabe edo, azken prezioa hasieran jarritakoa baino askoz handiagoa bada, kontratua hutsaltzeko eskubidea aitortu gabe kontsumitzaileari.

Aurreko paragrafoan ezarritakoak ez du eragozten prezioak indize bati egokitzea, betiere indizeak legezkoak badira eta prezioa aldatzeko modua esplizituki deskribatzen bada haietan.

7 bis. Kontsumituriko denbora edo produktu edo zerbitzuen prezioa gorantz biribiltzea aurreikusten duten estipulazioak, edo egiazki erabili edo kontsumitu ez diren produktu edo zerbitzuak kobratzea aurreikusten duen beste edozein estipulazio.

Zerbitzua hasteak enpresentzat edo profesionalentzat prezioan sartu gabeko kostu bereizezin bat daraman sektoreetan, ez da abusuzkotzat hartuko kostu horiek aparte fakturatzea, egiazki emandako zerbitzuaren araberakoak badira.

8. Ondasun edo zerbitzua kontratuan hitzarturikoa den erabakitzeko eskubidea ematea profesionalari.

II. Kontsumitzaileari oinarrizko eskubideak kentzea

9. Kontsumitzaileak dituen legezko eskubideak kentzea edo mugatzea, modu desegokian, profesionalak bere obligazioak guztiz edo partez bete ez dituelako edo oker bete dituelako.

Besteak beste, ezkutuko bizioei buruzko legezko arauak kontsumitzailearen kaltetan aldatzen dituzten klausulak, non eta ez duten, soil-soilik, sanotzeko obligazioaren partez, kontrataturiko gauza konpontzeko edo ordezteko obligazioa ezartzen, betiere konpontze edo ordezte horrek ez badio kontsumitzaileari batere gasturik ekartzen, eta ez bazaio kontsumitzaileari kentzen edo mugatzen ezkutuko bizioek eragindako kalte eta galeren kalte-ordaina jasotzeko eskubidea, ez eta, konpontzea edo ordezkoa ematea ezinezkoa den kasuan edo asebetegarri gertatu ez den kasuan, legezko arauen arabera sanotzeko eskubidea ere.

10. Egite edo ez-egite baten ondorioz kontsumitzaileari eragindako kalteengatik edo heriotza edo lesioengatik profesionalak duen erantzukizuna kentzea edo mugatzea, edo erantzukizunetik libre gelditzea zordunaren baimenik gabe kontratua hirugarren bati lagatzean, horrek zordunaren bermeak gutxitzea ekar badezake.

11. Kredituak konpentsatzeko ahalmena kentzea edo mugatzea kontsumitzaileari, eta orobat atxikipenak edo kontsignazioak egiteko ahalmena.

12. Profesionalak kontratua ez betetzeagatik kontsumitzaileak hura desegiteko duen ahalmena mugatzea edo kentzea, modu desegokian.

13. Eragiketaren egiaztagiria jasotzeari uko egitera behartzea.

14. Bere eskubideei uko egitera edo haiek mugatzera behartzea kontsumitzailea.

III. Elkarrekikotasunik eza

15. Kontsumitzailea bere betebehar eta kontraprestazio guztiak betetzera behartzea, profesionalak bereak bete ez dituen kasuan ere.

16. Uko-egite kasurako kontsumitzaileak ordaindutako kopururen bat atxikitzea, hein bereko kalte-ordaina aurreikusi gabe profesionalak uko egiten duenerako.

17. Profesionalari bere irizpidez kontratua hutsaltzeko baimena ematea, kontsumitzaileari ahalmen bera aitortzen ez bazaio, edo artean eman gabeko prestazioengatik ordainduriko zenbatekoei eusteko aukera ematea profesionalari, kontratua berak hutsaldu duen kasuan.

17 bis. Kontsumitzaileari kontratuan aitorturiko eskubideak baliatzeko oztopo astun edo neurriz kanpokoak ezartzen dituzten estipulazioak, bereziki segidako edo jarraipenezko traktuko zerbitzuak emateko edo ondasunak hornitzeko kontratuetan; epe luzeegiak ezartzea; kontsumitzaileak kontratua amaitzeko duen eskubideari uko egin beharra edo hura baztertzen edo oztopatzen duten mugapenak ezartzea; eta orobat eskubide hori baliatzeko adosturiko prozedura oztopatzea, hala nola honako hauek aurreikusten dituzten estipulazioak: kontratatzeko aurreikusirikoez besteko formaltasunak ezartzea edo aurrez ordainduriko zenbatekoak galtzea, egiazki eman ez diren zerbitzuengatiko diru kopuru bat ordaintzea, profesionalari ematea kontratuz finkaturiko zehapen-klausulak bere aldetik exekutatzeko ahalmena, edo egiazki eragin diren kalteei ez dagozkien kalte-ordainak finkatzea.

IV. Bermeei buruzkoak

18. Harturiko arriskuarekiko neurrigabeak diren bermeak ezartzea. Neurrigabetasunik ez dagoela joko da finantza-entitateek hitzarturiko finantzaketa- edo berme-kontratuen kasuan, haien berariazko araudiaren araberakoak direnean.

19. Kontsumitzailearen gain ezartzea frogaren karga, kontratuko beste alderdiarena behar lukeen kasuetan.

V. Beste batzuk

20. Alegiazko egitate batzuk jaso izana edo haiekiko adostasuna adieraztea kontsumitzaileak, eta, orobat, kontratua egin baino lehen ezin ezagutu izan dituen klausula batzuei atxikitzen zaiela adieraztea.

21. Kontsumitzaileari pasatzea berari ezin egotz dakizkiokeen hutsegite administratibo edo kudeaketazko batzuek ekarritako ondorio ekonomikoak.

22. Legez profesionalari dagozkion dokumentazio- eta izapide-gastuak kontsumitzaileari ezartzea. Besteak beste, etxebizitza-salerosketan:

a) Kontsumitzailearen gain ezartzea titulazioa prestatzeak dakartzan eta izatez profesionalari dagozkion gastuak (obra berria, jabetza horizontala, eraikuntza finantzatzeko hipoteka, edo haren zatitzea eta ezeztatzea).

b) Kontsumitzailea etxebizitza-profesionalaren hipotekan subrogatzera behartzea, edo subrogatu ezean penalizazioak ezartzea.

c) Zergak kontsumitzaileari ordainaraztea, subjektu pasiboa profesionala den kasuan.

d) Etxebizitzaren hornidura orokorretarako irispidea jartzeak eragindako gastuak kontsumitzailearen gain ezartzea, etxebizitza bizigarritasun-baldintzetan entregatzekoa den kasuan.

23. Eskatu gabeko ondasun edo zerbitzu gehigarri edo osagarriak ezartzea kontsumitzaileari.

24. Prezioa igotzea zerbitzu osagarri, finantzaketa, atzerapen, errekargu, kalte-ordain edo penalizazioengatik, ez bada aukerarik eman kasuan-kasuan prestazio gehigarri hori hartzeko edo ez hartzeko, behar bezain argi eta bereiz adierazirik.

25. Espresuki uko egitea ekoizle edo hornitzaileari dagozkion betebehar edo prestazioak betetzeari, eta automatikoki erreklamazio-prozedura administratibo edo judizialetara igortzea.

26. Kontsumokoaz besteko arbitraje batzuen mende jartzea, non eta ez diren arbitraje-organo instituzionalak, lege-arauek sektore edo kasu jakin baterako sortuak.

27. Kontsumitzailea itunez espresuki menderatu behar izatea bere bizilekuaz, obligazioa betetzeko lekuaz edo ondasun higiezina dagoen lekuaz besteko epaile edo auzitegi bati; orobat, itunez uko egin behar izatea kontratua hasieran edo geroago formalizatuko den agiri publikoa eskuesteko fede-emaile bat aukeratzeko eskubideari, edo eskubide horren transakzioa egin behar izatea.

28. Atzerriko zuzenbide bati menderatzea kontratua; hots, zuzenbide hori ez izatea kontsumitzaileak bere negozio-deklarazioa egiten duen lekukoa edo profesionalak mota bereko edo antzeko kontratuak sustatzera bideraturiko jarduera egiten duen lekukoa.

29. Kontu korronteko zorpekoei kreditu-baldintzak ezartzean, 1995eko martxoaren 23ko 7/1995 Kontsumorako Kredituaren Legearen 19.4 artikuluan ezarritako mugak gainditzea.

Kontratuak alde baten erabakiz aldatzeari eta iraupen mugagabeko kontratuak denbora baino lehen desegiteari dagozkion abusuzko klausulak eta ondasun eta zerbitzuen prezioak igotzeari dagozkionak ez dira aplikatzekoak izango kontratu hauetan: baloreei buruzko kontratuak, edozein dela ere balore horien ordezkapen-modua; finantza-tresnei buruzko kontratuak, eta prezioa kotizazio bati, burtsa-indize bati edo profesionalak kontrolatzen ez duen beste finantzamerkatuko tasa bati lotua duten bestelako produktu eta zerbitzuei buruzko kontratuak; eta dibisa-salerosketaren, bidaia-txekeen edo nazioartean dibisatan egindako postazko igorpenen inguruko kontratuak.

Profesionaltzat joko da, xedapen gehigarri honen ondorioetarako, bere lanbide- jarduera publiko edo pribatuan diharduen pertsona fisikoa edo juridikoa.

Bigarrena. Aplikazio-eremua

Kontsumitzaileek parte hartzen duten kontratu guztietan aplikatzekoa izango da lege honetan xedaturikoa, lege honetan ezartzen diren baldintza eta betekizunekin, sektoreak berariazko araudirik izan ezean; berariazko araudiak, edozein kasutan, errespetatu egin beharko du lege honek kontsumitzailearentzat aurreikusten duen babes-maila.

Hirugarrena. Bukarazte-akzioak

1. Sektoreak berariazko araudirik ez duenean, enpresaburu edo profesionalen baten jokabidea lege honen kontrakoa bada eta kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes kolektiboei edo interes lausoei kalte egiten badie, bukarazte-akzioa baliatu ahal izango da.

2. Bukarazte-akzioaren xedea hau da: demandatua bere jokabidea uztera kondenatzen duen epai bat lortzea, eta aurrerantzean jokabide horiek errepika daitezen debekatzea. Orobat balia daiteke akzioa hura baliatzeko unean amaitua den jokabide bat debekatzeko, jokabide hori berehala errepikatuko den beldur izateko zantzu nahikoa badago.

3. Bukarazte-akzioa baliatzeko legitimazioari dagokionez, Prozedura Zibilaren 2000ko urtarrilaren 7ko 1/2000 Legearen 11. artikuluaren 2. eta 3. zenbakietan xedaturikoak aginduko du.

Orobat egongo dira legitimaturik akzio hori baliatzeko:

a) Kontsumo Institutu Nazionala eta autonomia-erkidegoetan edo tokikorporazioetan kontsumitzaileen defentsari dagokionez eskudun diren organo edo entitateak.

b) Fiskaltza.

AMAIERAKO XEDAPENAK

Lehenengoa

Lege hau indarrean jarri ondorengo sei hilabeteen barruan, Osasun eta Kontsumo Ministerioak, autonomia-erkidegoekin batera, plan bat sustatuko du Janarien Erregistro Orokor Sanitarioa informatikaren bitartez tratatzeko, eta orobat gainerako erregistro sanitarioak eta kontsumitzaile edo erabiltzailearen defentsarako interes orokorreko datuak.

Bigarrena

IX. kapituluan ezarritakoaren ondorioetarako, aplikatzekoa izango da 1983ko ekainaren 22ko 1945/1983 Errege Dekretua, gerora Gobernuak hari egindako aldaketa edo egokitzapenekin.

Hirugarrena

Gobernuak, lege hau indarrean jarri ondorengo urtebetean, egokitu egingo ditu Kontsumo Institutu Nazionalaren antolamendu-egitura eta eskumenak, eta Estatuaren Administrazioan gai hauetan eskumena duten gainerako organoenak, lege honen edukiarekin bat etortzeko.

Laugarrena

Lege hau aplikatzeko behar den erregelamendua edo behar diren erregelamenduak onetsiko ditu Gobernuak, indarrean jarri eta urtebeteren epean.

XEDAPEN DEROGATZAILEA

Derogaturik geratzen dira lege honetan xedaturikoaren kontrako xedapen guztiak.