Zuzenbidearen webgunea, euskaraz
Adrian Celaya lehiaketaren oinarriak «Adrián Celaya Ibarra» 9. sariaren oinarriak deskargatu

Konstituzio zuzenbidea/Zuzenbide politikoa  >>  Legeria  >> Orokorra

Uztailaren 3ko 8/1985 Lege Organikoa, Hezkuntzarako Eskubidea Arautzekoa

1985-07-03

Itzulpena nork: Arrieta Idiakez, Francisco Javier; Lobera Revilla, Anjel; Urrutia Badiola, Andrés; Urrutia Idoiaga, Esther

Erakundea: Estatuko Buruzagitza

Argitalpena: EAO, 1985/7/4, 59. zk.

Uztailaren 3ko 8/1985 Lege Organikoa, Hezkuntzarako Eskubidea Arautzekoa

EAO, 159. zk., uztailaren 4koa

ATARIKOA

Duda-mudarik gabe, oinarrizko hezkuntza herritar guzti-guztiei begira hedatzea gertaera garrantzitsua da gizarte modernoen aurrerapenerako.

Zinez, hezkuntzaren garapena da zientziak eta teknikak aurrera egiteko oinarria; esangura horretan, hezkuntzaren garapena, gizarte-ongizatearen eta onura materialaren baldintza izateaz gain, banakako askatasunen euskarri ere bada, gizarte demokratikoetan.

Hortaz, ez da harritzekoa, hezkuntzarako eskubidea ezari- -ezarian oinarrizko eskubide gisa eratzen joan izana, eta estatuek hezkuntzaren eskaintza lehentasuneko zerbitzu publiko gisa hartzea.

Garapen ekonomikoaren eskasia eta bilakaera politikoaren gorabeherak zirela eta, garai batzuetan, estatuak bertan behera utzi zituen gai honen inguruan bere gain hartu beharreko erantzukizunak. Horrenbestez, estatuak erantzukizun horiek subjektu edo erakunde pribatuen esku utzi zituen, subsidiaritate- printzipioaren mesederako.

Bada, orain dela gutxi arte, gutxi batzuen pribilegioa izan da hezkuntza, eta ez guztion eskubidea.

Irakaskuntza publikoak urte askotan atzerapena izan eta gero, azken mende laurdenean, hezkuntzaren gizarte-eskaria gehitu zen, garapen ekonomikoaren beharrizanek eta garapen ekonomikoaren ondoriozko gizarte-aldaketek eraginda.

Hezkuntza-eskaria gehitzeari aurre egin zitzaion, batik bat, eskaintza publikoarekin. Ondorenez, aldatu egin ziren ordu arteko proportzio nagusiak, sektore publikoaren eta sektore pribatuaren artean.

Horrela, Espainian, eratuta geratu ziren gaur egungo hezkuntza-sistemaren ezaugarri nagusiak. Horren ondorio da izaera mistoa edo bikoiztua duen sistema; sistema hori, gehienbat publikoa izan arren, zati handi batean pribatua ere bada.

Hezkuntzari buruzko 1970eko Lege Orokorrak ezarri zuen oinarrizko hezkuntza bateratuaren derrigorrezkotasuna eta doakotasuna.

Lege horren arabera, hezkuntza zerbitzu publikoa zen, eta estatua arduratu behar zen batez ere hezkuntza hori eskaintzeaz.

Hori gorabehera, legeak Espainiako hezkuntza- sistemaren izaera mistoa aitortu eta sendotu zuen. Ildo horretatik, legeak aukera eman zien estatukoak ez ziren zentroei, derrigorrezko mailetan doako eskola-postuen eskaintzan parte hartzeko, estatuaren laguntza ekonomikoaren truk.

Egia esan, aurreikusitako itunen araubide horrek sekula ez zuen izan beharrezko garapenik erregelamendu bidez. Alabaina, urteroko xedapen batzuek irakaskuntza-zentro pribatuetarako diru-laguntzak arautu zituzten. Urtetik urtera, azkar igo ziren diru-laguntza horiek. Aitzitik, inbertsio publikoak egiteko erritmoa askoz ere motelagoa izan zen.

Arautegi egokiaren faltan, behin- -behineko izaerarekin sortutako egoera luzatu zen. Horrek egoera irregularra ekarri zuen, behar besteko kontrolik ez zegoelako, zalantzen eta nahierakeriaren mende jardun behar zelako, eta sarritan diru-laguntzak arautzeko lege-xedapenak ez zirelako kontuan hartzen.

Hori gorabehera, diru publikoen laguntza etenik gabe hedatu zen derrigorrezko irakaskuntzara, eta laguntza horrek bere baitara bildu zuen ia-ia derrigorrezko irakaskuntza osoa. Hala eta guztiz ere, sektore publikoa nolabait geldi zegoen.

Ez da harritzekoa, bilakaera nahasi eta eskas horren ondorioz, ordezko hezkuntza-aukerak sendotzea, bai eta elkarren aurkako hezkuntza-aukerak ere. Hurrean ere, hezkuntza-aukera horiek luzatu egin zituzten ideologia-hausturak, hots, hezkuntzari dagokionez mendez mende Espainiako gizartea banandu zutenak.

Oinarri historiko horrek azaltzen du Espainiako Konstituzioak ezarritako hezkuntza-esparruaren osagai eratzaileak korapilatsuak izatea. Hartara, konpromiso eta adostasuneko esparru horrek, aurretiaz ezarrita zegoen sistema mistoa modu inplizituan aitortzeaz gain, berarekin ekarri du hezkuntza-aukera desberdinek tokia izatea esparru arau- -emaile eta oro-hartzaile batean.

Bada, hezkuntzarako eskubidea aitortu ondoren (27.1.a artikulua), irakaskuntza-askatasuna baieztatu da (27.1.b artikulua); eta gurasoek euren seme-alabentzat egokien jotzen duten heziketa erlijioso eta morala aukeratzeko eskubidearekin batera (27.3 artikulua), arautu dira katedra-askatasunerako eskubidea (20.1 artikulua) eta kontzientzia-askatasuna (14, 16, 20 eta 23. artikuluak).

Bestalde, irakaskuntza-zentroak sortzeko askatasuna bermatu bada ere (27.6 artikulua), botere publikoak dira irakaskuntzaren programazio orokorraren erantzule (27.5 artikulua), herritar guztiei eskola- postua ziurtatzeko.

Amaitzeko, irakaskuntza- zentroei eman beharreko laguntza (27.9 artikulua) bat etorri behar da irakasleek, gurasoek eta ikasleek diru publikoekin eutsitako irakaskuntza- zentroen kontrol eta kudeaketan izan beharreko partaidetzarekin (27.7 artikulua).

Legegileari dagokio manu horiek garatzea, gerogarreneko arautegi-garatzean manu horiek modu orekatsuan molda daitezen.

Edonola ere, zatikakoa eta Konstituzioaren espiritutik aldendutakoa izan zen Konstituzioaren 27. artikuluaren inguruan Eskola Zentroen Estatutuari buruzko Lege Organikoak egindako garapena. Batetik, lege organiko horrek ez zituen aintzat hartu Konstituzioak irakaskuntzari buruz egindako arauketaren alde nagusiak, hala nola, botere publikoek zentro pribatuei eman beharreko laguntzaren ingurukoak eta irakaskuntzaren programazio orokorraren ingurukoak. Bestetik, lege organiko horrek modu desorekatuan lehenetsi zituen zentro pribatuko titularraren eskubideak, eskola-erkidegoaren eskubideen gainetik. Modu horretara, katedra-askatasuna ideien mende jarri zen, eta modu murrizgarrian interpretatu zen guraso, irakasle eta ikasleek duten eskubidea, diru publikoekin eutsitako zentroen kudeaketan eta kontrolean parte hartzeko.

Hori guztia dela eta, arau berria ezarri da, Espainiako Konstituzioak hezkuntza- arloan jasotako printzipioak zentzuz eta harmoniaz garatzeko, printzipio horien hitzez-hitzezkotasuna nahiz horiek idazteko espiritua errespetatuta. Halaber, arau berriak hezkuntza- aniztasuna eta ekitatea bermatu behar ditu.

Beharrizan hori gainditzea da, hain justu ere, Hezkuntzarako Eskubideari buruzko Lege Organikoaren xedea.

Printzipio horietan oinarritu behar da irakaskuntza-askatasunaren tratamendua. Arean ere, tratamendu hori esangura zabalean ulertu behar da, eta ez esangura murrizgarrian. Bestela esanda, ulertu behar da irakaskuntza- -askatasuna dela hezkuntza-esparruan dauden askatasun eta eskubideen multzoa.

Ildo horretatik, inolako zalantzarik gabe, irakaskuntza-askatasunera biltzen da irakaskuntza-zentroak sortu eta horietan hezkuntza-izaera edo -egitasmo propioa ezartzeko askatasuna; izatez, askatasun hori I. tituluko III. kapituluan jaso eta babestu da.

Era berean, irakaskuntza-askatasunera biltzen da gurasoek duten ahalmena, euren seme-alabentzat botere publikoek sortu gabeko irakaskuntza-zentroak aukeratzeko, bai eta, 4. artikuluan jasotakoaren arabera, beraien uste sendoekin bat datorren heziketa erlijioso eta morala aukeratzeko ere.

Bestalde, irakaskuntza- askatasuna irakasleei ere hedatzen zaie, Konstituzioak irakasleen katedra- askatasuna babestu duelako; izan ere, gizarte demokratiko guztietan hezkuntza- esparruan oinarrizko printzipioa da hori.

Orobat, irakaskuntza-askatasunera biltzen dira, bereziki, ikasleak. Ikasleei dagokienez, kontzientzia- askatasunaren babesari ezin zaio ukorik egin, eta babes hori ezin jar daiteke beste edozein printzipioren mende.

Behin hezkuntza-jardueraren xede nagusiak eta eskola-erkidegoa osatzen duten guztien eskubide eta askatasunak zehaztuta, legeak irakaskuntza-zentroak sailkatu ditu. Horretarako, batera kontuan hartu ditu, titulartasun juridikoari buruzko irizpideak, eta irakaskuntza- zentroei eustea bermatzen duten baliabideen jatorriari eta izaerari buruzko irizpideak.

Horrela, legeak bereizi ditu merkatuko araubidearen arabera prezio bidez diharduten zentro pribatuak eta diru publikoekin eutsitako zentroak; azken horien artean, legeak bereizi ditu, berebat, itunpeko zentro pribatuak eta titulartasun publikoko zentroak.

Legeak ezarri dio azken bi zentro- -mota horiek osatutako sare bikoiztuari derrigorrezko hezkuntza doan eskaintzea.

Derrigorrezko hezkuntzaren arauketa hori oinarritzen da Konstituzioaren araberako hezkuntza-sisteman berebiziko garrantzia duten bi printzipiotan: programazioan eta partaidetzan. Hain zuzen ere, printzipio horiek aldi berean kontuan hartzeak ahalbidetzen du modu orekatsuan bateratzea hezkuntzarako eskubidea eta irakaskuntza-askatasuna.

Estatuari eta autonomia-erkidegoei dagokie, irakaskuntzaren programazio orokorraren bidez, hezkuntza-beharrizanen estaldura bermatzea, behar adina eskola-postu eskainiz, urte askotan behar bezala kontuan hartu ez den irakaskuntza publikoa duin bihurtuz eta aukera-berdintasunak sustatuz.

Irakaskuntzaren programazio orokorrari buruzko mekanismoa II. tituluan arautu da. Mekanismo horrek ahalbidetu behar du hezkuntzara bideratutako baliabide publikoen erabilera arrazionalizatzea.

Programazio horrek aldi berean bermatu behar ditu, bateko, hezkuntzarako eskubidea, eta, besteko, eskaintzen diren doako eskola-postuen artean, irakaskuntza-zentroa hautatzeko aukera; hurrean ere, ez dago horrelako askatasunik, guztiontzat ez bada bermatzen hezkuntzarako eskubidea.

III. tituluan arautu dira zentro publikoetako gobernu-organoak, eta IV. tituluan itunpeko zentroen gobernu-organoak.

Batzuen zein besteen egituraren eta jardunbidearen oinarri da eskola-jarduera partaidetzari lotuta dagoela ulertzea, Konstituzioaren 27.7 artikuluak ezarritakoarekin bat etorriz.

Kasu batean zein bestean, eta bakoitzak duen izaeraren berezitasunak aintzat hartuta, eskola-erkidegoaren partaidetza gauzatzen da zentroko eskola-kontseiluaren bidez.

Partaidetza, diru publikoak kontrolatu eta kudeatzeko bidea izateaz gain, mekanismo egokia ere bada, gurasoen, irakasleen, eta, azken buruan, ikasleen eskubide eta askatasunak behar bezala kontuan hartzeko. Zernahi gisaz, titularraren eskubideak errespetatu beharko dira beti.

Gainera, partaidetzak irakaskuntza-askatasuna zabaltzen du; esangura horretan, zentroa aukeratzean abian jartzen da prozesu aktiboa, hezkuntza-egitasmo zehatz bati bizitasuna ematen diona eta egitasmo horren iraupena ziurtatzen duena.

Amaitzeko, partaidetzaren alde Konstituzioak jaso duen aukera hezkuntza- sistema modernoari begira egin da; sistema horretan, eskola-erkidego aktibo eta arduratsua hezkuntza-ekintzaren protagonista ere bada.

Orobat, IV. tituluak arautu ditu itunak. Araubide horren bidez gauzatzen da itunpeko zentro pribatuei modu publikoan eustea; zentro horiek, publikoekin batera, laguntzen dute doako hezkuntzarako eskubidea eragingarri egiten. Bestalde, IV. tituluan ere ezarri dira zentro horiek bete behar dituzten betekizunak, Konstituzioaren 27.9 artikuluarekin bat etorriz.

Konstituzioak hezkuntza-arloan jaso dituen eskubide eta askatasunen baterako arauketa oinarri hartuta, irakaskuntzaren programazioari eta partaidetzari buruzko postulatuak dira elkarrekiko eta lankidetza-izaerako printzipioak, 27.9 artikuluan jaso irakaskuntza-zentroen laguntzari begira. Hurrean ere, postulatu horiek lagundu egiten dute, gastu publikoaren eretzean, Konstituzioak ondorioztatutako betekizunak betetzen. Betekizun horien arabera, bateko, gastu publikoaren banaketa ekitatiboa izan behar da, eta bideratu behar da doakotasuna finantzatzera —helburu hori du programazioak—; besteko, gastuaren hezkuntza-etekina optimizatu behar da, eta zaindu behar dira administrazioaren gardentasuna eta hezkuntzaren kalitatea —hori partaidetzarekin ziurtatzen da—.

Hezkuntza-esparruan, gizarte-kontrol hori eta gardentasun-betebehar hori modu zuzenagoan ezarri zaie guraso, irakasle eta ikasleei, botere publikoei baino. Beraz, gizartearen esku-hartzeari eman zaio lehentasuna, eta ez estatuaren esku-hartzeari.

Labur-zurrean esanda, Hezkuntzarako Eskubidea arautu duen Lege Organikoaren xedea da Espainiako hezkuntza- sistemaren oinarrizko eremuak eguneratu eta arrazionalizatzea, konstituzio- aginduan ezarritakoarekin oso-osoan bat etorriz.

Horregatik, lege honen oinarria irakaskuntzaren programazioa da. Hezkuntza-programazio horren helburua da doako eskola-postuen eskaintza arrazionalizatzea. Horrekin lortu nahi da baliabide publikoak modu arrazoitsu batean eratxikitzea.

Gainera, horrexek ahalbidetzen du askatasuna eta berdintasuna bateratzea. Orobat, lege honek garatu du 27.7 artikuluan ezarritako partaidetza- printzipioa, printzipio horrek babesten baititu banakako askatasunak eta titularraren nahiz eskola-erkidegoaren eskubideak.

Bestalde, lege honek irakaskuntza- zentroak arautzen ditu eta itunpeko zentroei eusten die.

Amaitzeko, lege hau elkarbizitzarako araua da. Edu horretan, lege hau oinarritzen da askatasun-, tolerantzia- eta aniztasun-printzipioetan; areago, lege hau egin da hezkuntza- esparrurako, Konstituzioa idaztean lortu zen adostasunaren isla eta muina aintzat hartuta.

ATARIKO TITULUA

1. artikulua

1. Espainiar guztiek oinarrizko hezkuntzarako eskubidea dute, euren nortasuna garatu ahal izateko eta gizartearentzat onuragarri den jarduera gauzatu ahal izateko.

Hezkuntza hori derrigorrezko eta doakoa izango da, oinarrizko hezkuntza orokorrean, eta, hala denean, lehen mailako lanbide-heziketan, bai eta legeak ezarri gainerako mailetan ere.

2. Orobat, guztion eskubidea da goragoko hezkuntza-mailak eskuratzea, nork bere gaitasunen eta bokazioaren arabera; eskubide hori egikaritzearen aurka ezin da inolako bereizkeriarik egin, ikaslearen ahalbide ekonomikoan, gizarte- mailan edo bizilekuan oinarrituta.

3. Espainian bizi diren atzerritarrek ere eskubidea izango dute, artikulu honen lehenengo eta bigarren paragrafoek aipatu hezkuntza izateko.

2. artikulua

Konstituzioaren printzipioek eta adierazpenek oinarritutako hezkuntza- -jarduerak honako xedeak izango ditu, lege honek aipatu irakaskuntza-zentroetan:

a) Ikaslearen nortasuna erabat garatzea.

b) Ikasleak heztea, oinarrizko eskubide eta askatasunak errespetatzeko, gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna errespetatzeko, eta tolerantzia eta askatasuna elkarbizitzaren printzipio demokratikoen arabera egikaritzeko.

c) Ikasleek adimenezko ohiturak eta lanerako teknikak eskuratzea, bai eta jakite zientifiko, tekniko, humanistiko, historiko eta estetikoak ere.

d) Ikasleak gaitzea, lanbide-jarduerak gauzatzeko.

e) Ikasleak heztea, Espainiako hizkuntza- eta kultura-aniztasuna errespeta dezaten.

f) Ikasleak prestatzea, gizarte- eta kultura-bizitzan modu aktiboan parte har dezaten.

g) Ikasleak heztea, dela herrialdeen arteko bake, lankidetza eta elkarlaguntzarako, dela gatazkak saihesteko nahiz gatazkak bake bidez konpontzeko, dela norberaren, familiaren eta gizartearen bizitzako edozein esparrutan indarkeriarik ez egoteko.

3. artikulua

Irakasleek bermatuta dute katedra- -askatasuna, Konstituzioaren esparruan.

Eskubide hori egikarituko da hezkuntza- xedeak betetzeko, lege honetan ezarri printzipioekin bat etorriz.

4. artikulua

1. Guraso edo tutoreek ondoko eskubideak dituzte, euren seme-alaba edo tutoretzapekoen hezkuntzari begira:

a) Seme-alabek edo tutoretzapekoek hezkuntza izateko eskubidea, kalitate- -bermerik handienarekin, Konstituzioan, kasuan kasuko autonomia-estatutuan eta hezkuntza-legeetan ezarritako xedeekin bat etorriz.

b) Irakaskuntza-zentroa aukeratzeko eskubidea, publikoa nahiz botere publikoek sortutakoez bestekoa.

c) Seme-alabek edo tutoretzapekoek gurasoen uste sendoekin bat datorren heziketa erlijioso eta morala izateko eskubidea.

d) Informazioa jasotzeko eskubidea, euren seme-alaben ikasketa-aurrerapenari eta gizarte-hezkuntzako integrazioari buruz.

e) Euren seme-alaben irakaskuntzaeta ikasketa-prozesuan parte hartzeko eskubidea.

f) Hezkuntza-zentroaren antolaketa, jardunbide, gobernu eta ebaluazioan parte hartzeko eskubidea, legeetan ezarritakoaren arabera.

g) Gurasoek esan beharrekoa entzun beharko da, euren seme-alaben orientabide akademikoa eta lanbide-orientabidea ukitzen dituzten erabakietan.

2. Era berean, guraso eta tutoreen ardura da, euren seme-alaben edo tutoretzapekoen hezkuntzari begira erantzule nagusi diren heinean:

a) Beharrezko neurriak hartzea, edo zailtasunak daudenean kasuan kasuko laguntza eskatzea, euren seme-alabek edo tutoretzapekoek derrigorrezko irakaskuntzak egin ditzaten eta klasera ohikotasunez joan daitezen.

b) Euren ahalbideen arabera, eskolan aurrera egiteko behar diren baliabideak eta baldintzak ematea.

c) Seme-alabak edo tutoretzapekoak eragitea, beraiei agintzen zaizkien ikasketa-jarduerak gauzatzeko.

d) Zentroek familiekin batera ezartzen dituzten hezkuntza-konpromisoen ondoriozko jardueretan modu aktiboan parte hartzea, euren seme-alaben errendimendua hobetzeko.

e) Euren seme-alaben edo tutoretzapekoen hezkuntza-prozesuaren bilakaera jakitea, eta bilakaera horretan parte hartzea eta laguntzea, irakasleekin eta zentroekin elkarlanean.

f) Zentroak ezarritako arauak, agintari eta irakasleen hezkuntza-adierazpen edo -jarraibideak errespetatzea eta errespetaraztea.

g) Hezkuntza-erkidegoko kide guztienganako errespetua suspertzea.

5. artikulua

1. Ikasleen gurasoek bermatuta dute hezkuntza-esparruan elkartzeko eskubidea.

2. Ikasleen guraso-elkarteek euren gain hartuko dituzte, besteak beste, ondoko xedeak:

a) Guraso edo tutoreei laguntzea, euren seme-alaben edo tutoretzapekoen hezkuntzari lotutako alde guztietan.

b) Zentroetako hezkuntza-jardueretan elkarlanean aritzea.

c) Ikasleen gurasoen partaidetza sustatzea, zentroaren kudeaketan.

3. Irakaskuntza-zentro bakoitzean ikasleen guraso-elkarteak egon ahal izango dira; ikasleen guraso eta tutoreek osatuko dituzte elkarte horiek.

4. Ikasleen guraso-elkarteek irakaskuntza- zentroetako lokalak erabili ahal izango dituzte, elkarteari dagozkion jarduerak gauzatzeko. Horretarako, zentroetako zuzendariek erraztu egingo dute jarduera horiek eskola-bizitzarekin bat egitea, eskola-bizitza ohikotasunez zer-nola gauzatzen den aintzat hartuta.

5. Hezkuntza-administrazioek lagunduko dute gurasoek elkartzeko duten eskubidea egikaritzea, bai eta federazio eta konfederazioak sortzea ere.

6. Erregelamendu bidez ezarriko dira, lege honekin bat etorriz, ikasleen guraso-elkarteen ezaugarri bereziak.

6. artikulua

1. Ikasle guztiek eskubide eta eginbehar berberak dituzte, adinaren eta ikasketa-mailaren araberako desberdintasunak gorabehera.

2. Ikasle guztiek eskubidea eta eginbeharra dute, Espainiako Konstituzioa eta kasuan kasuko autonomia-estatutua ezagutzeko, horietan aitortutako balioetan eta printzipioetan hezteko.

3. Oinarrizko eskubide hauek aitortzen zaizkie ikasleei:

a) Heziketa osoa izateko eskubidea, heziketa hori lagungarri izan dadin, nortasuna erabat garatzeko.

b) Euren nortasun, osotasun eta duintasun pertsonala errespetatzeko eskubidea.

c) Euren arduraldia, ahalegina eta errendimendua modu objektiboan balioetsi eta aitortzeko eskubidea.

d) Hezkuntza- eta lanbide-orientabidea izateko eskubidea.

e) Euren kontzientzia-askatasuna, sinesmen erlijiosoak eta moralak errespetatzeko eskubidea, Konstituzioarekin bat etorriz.

f) Eraso fisiko edo moral ororen aurkako babesa izateko eskubidea.

g) Zentroaren jardunbidean eta bizitzan parte hartzeko eskubidea, indarrean dauden arauetan xedatutakoarekin bat etorrita.

h) Gabezia eta desabantaila pertsonalak, familiakoak, ekonomikoak, sozialak eta kulturalak konpentsatzeko laguntzak eta babesak jasotzeko eskubidea, gehienbat, hezkuntza-sisteman sartzea eta bertan irautea eragozten edo zailtzen duten hezkuntza-beharrizan bereziak izanez gero.

i) Gizarte-babesa izateko eskubidea, hezkuntza-esparruan, familia-ezbeharren edo istripuen kasuetan.

4. Ikasleen oinarrizko eginbeharrak dira:

a) Ikastea eta ahaleginak egitea euren gaitasunen araberako garapen handiena lortzeko.

b) Heziketa-jardueretan parte hartzea, eta, bereziki, eskolako jardueretan eta jarduera osagarrietan.

c) Irakasleen jarraibideak betetzea.

d) Klasera garaiz iristea.

e) Eskolako elkarbizitza hobetzeko eta zentroan ikasketa-giro egokia lortzeko parte hartzea eta laguntzea, gainerako ikaskideen hezkuntzarako eskubidea eta irakasleen agintea nahiz orientabideak errespetatuta.

f) Hezkuntza-erkidegoko kide guztien kontzientzia-askatasuna, sinesmen erlijioso eta moralak, eta duintasuna, osotasuna eta intimitatea errespetatzea.

g) Hezkuntza-zentroko antolaketa-, elkarbizitza- eta diziplina-arauak errespetatzea, eta h) Zentroko instalazioak eta material didaktikoa artatzea eta behar bezala erabiltzea.

7. artikulua

1. Ikasleak adinaren arabera elkartu ahal izango dira, erakundeak sortuz; erakunde horiek bat etorri beharko dira legearekin, eta, kasuan-kasuan, ezar daitezkeen arauekin.

2. Ikasle-elkarteek euren gain hartuko dituzte, besteak beste, ondoko xedeak:

a) Ikasleen iritzia azaltzea, ikasleek zentroetan duten egoerari buruzko gaietatik edozeinetan.

b) Zentroetako heziketa-lanean, eta zentroetako jarduera osagarri eta eskolaz kanpokoetan, elkarlanean aritzea.

c) Ikasleen partaidetza sustatzea, zentroaren kide anitzeko organoetan.

d) Kultura-jarduerak, kirol-jarduerak eta lankidetza nahiz taldean lan egiteko ekintzak suspertzeko jarduerak gauzatzea.

e) Indargabetuta, Hezkuntzaren Kalitateari buruzko abenduaren 23ko 10/2002 Lege Organikoaren ondorioz (EAO, 307. zk., abenduaren 24koa).

3. Hezkuntza-administrazioek lagunduko dute ikasleek elkartzeko duten eskubidea egikaritzea, eta federazio nahiz konfederazioak sortzea.

8. artikulua

Irakaskuntza-zentroetan bermatzen da irakasleen, administrazioko eta zerbitzuetako langileen, ikasleen gurasoen eta ikasleen bilera-eskubidea. Eskubide hori egikaritzea ahalbidetuko da, indarrean dagoen legearekin bat etorriz eta irakaskuntza-jarduerak ohikotasunez gauzatu behar direla kontuan hartuta.

Ikasleek hezkuntza-zentroetan eragingarritasunez parte hartzea eragiteko, eta ikasleen bilera-eskubidea ahalbidetzeko xedearekin, hezkuntza-zentroek ezarriko dute, euren antolaketa- eta jardunbide- arauak egitean, ikasleek zein baldintzatan egikari dezaketen eskubide hori.

Hezkuntza-administrazioek ezarritakoaren arabera, ikasleek klasera joatearen inguruan hartutako erabaki kolektiboak, derrigorrezko bigarren hezkuntzako hirugarren mailatik aurrera, ez dira hartuko jokabide-falta gisa, eta ez dira zehatuko, noiz eta erabaki horiek bilera-eskubidea egikaritzearen ondorio izan, eta aurretiaz komunikatzen zaizkionean zentroko zuzendaritzari.

LEHENENGO TITULUA IRAKASKUNTZA-ZENTROAK

LEHENENGO KAPITULUA Xedapen orokorrak

9. artikulua

Indargabetuta, Hezkuntzaren Kalitateari buruzko abenduaren 23ko 10/2002 Lege Organikoaren ondorioz (EAO, 307. zk., abenduaren 24koa).

10. artikulua

Indargabetuta, Hezkuntzaren Kalitateari buruzko abenduaren 23ko 10/2002 Lege Organikoaren ondorioz (EAO, 307. zk., abenduaren 24koa).

11. artikulua

Indargabetuta, Hezkuntzaren Kalitateari buruzko abenduaren 23ko 10/2002 Lege Organikoaren ondorioz (EAO, 307. zk., abenduaren 24koa).

12. artikulua

1. Espainiako irakaskuntza-zentroek, atzerrian daudenean, egitura eta araubide bereziak izango dituzte, euren ingurura, edo, hala denean, nazioarteko hitzarmenek xedatutakora egoki daitezen.

2. Nazioarteko hitzarmenetan ezarritakoa gorabehera, edo, horrelakorik izan ezean, elkarrekikotasun-printzipioa gorabehera, atzerriko irakaskuntza-zentroek, Espainian daudenean, bete beharko dute Gobernuak erregelamendu bidez ezarritakoa.

13. artikulua

Irakaskuntza-zentro guztiek izen zehatza izango dute, eta guztiak inskribatuko dira Hezkuntza-administrazio eskudunaren mendeko erregistro publikoan. Hezkuntza-administrazio horrek, askoz jota, hilabeteko epean bidali beharko dizkio erregistro-idazkunak Hezkuntza eta Zientzia Ministerioari.

Zentroek ezin izango dituzte erabili kasuan kasuko erregistro-inskripzioan jasotako identifikazioen aldean desberdinak direnak.

14. artikulua

1. Irakaskuntza-zentro guztiek bete beharko dituzte gutxieneko betekizun batzuk, kalitate-bermearekin irakasteko.

Gobernuak erregelamendu bidez ezarriko ditu betekizun horiek.

2. Gutxieneko betekizun horiek izango dira irakasleen titulazio akademikoaren ingurukoak, ikasle eta irakasleen arteko kopuru-erlazioaren ingurukoak, irakaskuntza- eta kirol-instalazioen ingurukoak, eta eskola-postuen ingurukoak.

15. artikulua

Hezkuntza-erkidegoaren kideentzat bereizkeriarik egiten ez den neurrian, eta legeak ezarritako mugen barruan, zentroek autonomia izango dute aukerako irakasgaiak ezartzeko, programak zentroaren inguruak dituen ezaugarrietara egokitzeko, irakaskuntza-metodoak ezartzeko eta kultura-jarduerak nahiz eskolaz kanpoko jarduerak antolatzeko.

II. KAPITULUA Zentro publikoak

16. artikulua

Indargabetuta, Hezkuntzaren Kalitateari buruzko abenduaren 23ko 10/2002 Lege Organikoaren ondorioz (EAO, 307. zk., abenduaren 24koa).

17. artikulua

Gobernuak, edo kasuan kasuko autonomia- erkidegoko gobernu-kontseiluak, zentro publikoak sortu eta ezabatuko ditu, nork bere eskumenen esparruan.

18. artikulua

1. Zentro publiko guztiek euren jarduerak gauzatuko dituzte konstituzio- printzipioak kontuan hartuta, ideologia- neutraltasuna bermatuta eta Konstituzioaren 27.3 artikuluak aipatu aukera erlijioso eta moralak errespetatuta.

2. Hezkuntza-administrazio eskudunak eta, edozein kasutan, irakaskuntza- zentroko gobernu-organoek zainduko dute hezkuntza-jardueraren xedeak benetan gauzatzea, irakaskuntzaren kalitatea hobetzea eta artikulu honen aurreko paragrafoan xedatutakoa betetzea.

19. artikulua

Lege honetan ezarri xedeekin bat etorriz, eskola-erkidegoko kideen partaidetza- printzipioak oinarrituko ditu hezkuntza-jarduerak, eta zentro publikoen antolaketa eta jardunbidea.

Irakasleek, gurasoek eta, hala denean, ikasleek ere izan dezaketen esku-hartzea, zentro publikoen kontrolean eta kudeaketan, lege honen hirugarren tituluan xedatutakoari egokituko zaio.

20. artikulua

Indargabetuta, Hezkuntzaren Kalitateari buruzko abenduaren 23ko 10/2002 Lege Organikoaren ondorioz (EAO, 307. zk., abenduaren 24koa).

III. KAPITULUA Zentro pribatuak

21. artikulua

1. Pertsona fisiko edo juridiko orok, izaera pribatua eta Espainiako naziotasuna izanik, askatasuna du irakaskuntza- zentro pribatuak sortu eta zuzentzeko, Konstituzioa eta lege honetan ezarritakoa errespetatuz gero.

2. Ezin izango dira zentro pribatuen titular izan:

a) Estatuko, autonomia-erkidegoko edo toki-mailako hezkuntza-administrazioan zerbitzuak ematen dituzten pertsonak.

b) Dolozko delituengatik zigor-aurrekariak dituztenak.

c) Epai judizial irmoaren bidez eskubide hau egikaritzeaz esanbidez gabetuak izan diren pertsona fisiko edo juridikoak.

d) Pertsona juridikoak, baldin eta aurreko paragrafoetako pertsonek zuzendaritza- karguak badituzte pertsona juridiko horietan, edo sozietate-kapitalaren 100eko 20a edo hori baino gehiago haien titulartasunpekoa bada.

22. artikulua

Indargabetuta, Hezkuntzaren Kalitateari buruzko abenduaren 23ko 10/2002 Lege Organikoaren ondorioz (EAO, 307. zk., abenduaren 24koa).

23. artikulua

Administrazio-baimenaren printzipioaren mende egongo dira araubide orokorreko nahiz araubide bereziko irakaskuntza eskaintzen duten irakaskuntza- zentro pribatuen irekiera eta jardunbidea.

Baimena emango da, baldin eta irakaskuntza-zentroek betetzen badituzte lege honen 14. artikuluan xedatutakoarekin bat datozen gutxieneko betekizunak.

Zentro horiek ahalmen akademiko osoak izango dituzte.

Baimena ezeztatuko da, zentroek betekizun horiek ez dituztenean.

24. artikulua

1. Zentro pribatuek eskainitako irakaskuntzak ez badu ahalbidetzen balio akademikoa duen titulua lortzea, zentro pribatu horiek egongo dira zuzenbide erkidegoko arauen mende.

Zentro horiek ezin izango dute erabili irakaskuntza- zentroetarako ezarri izenetarik bat ere, ezta izen horiei begira errakuntza edo nahasmendua sor dezakeen izenik ere.

2. Haurrak babesteko arrazoiengatik, ohikotasunez haur-hezkuntzako haurrak hartzen dituzten zentro pribatuak egongo dira 23. artikuluak aipatu administrazio-baimenaren printzipioaren mende.

25. artikulua

Lege honen xedapenekin eta berau garatzen duten arauekin bat etorriz, itundu gabeko zentro pribatuek autonomia izango dute, euren barne-araubidea ezarri, indarreko legeriak agindu titulazioaren arabera irakasleak aukeratu, hezkuntza-proiektua egin, lanaldia euren ikasleen gizarte- eta hezkuntza- -beharrizanen arabera antolatu, arloen eta jakintzagaien eskola-ordutegia zabaldu, ikasleak onartzeko prozedura finkatu, elkarbizitzarako arauak ezarri edo euren ekonomia-araubidea definitzeko.

26. artikulua

1. Itundu gabeko zentro pribatuek hezkuntza-erkidegoaren partaidetza bideratzeko organoak ezarri ahal izango dituzte barne-araudietan.

2. Lege honen laugarren tituluan xedatutakoak arautuko du itunpeko zentroetan irakasleen, gurasoen eta, hala denean, ikasleen partaidetza.

II. TITULUA PARTAIDETZA IRAKASKUNTZAREN PROGRAMAZIO OROKORREAN

27. artikulua

1. Botere publikoek bermatuko dute hezkuntzarako eskubidea eragingarritasunez egikaritzea, irakaskuntzaren programazio orokor baten bidez, ukitutako sektore guztien benetako partaidetzarekin. Programazio horrek behar bezala kontuan hartuko ditu hezkuntza-beharrizanak eta irakaskuntza-zentroen sorrera.

2. Ondore horietarako, estatuak eta autonomia-erkidegoek hezkuntza-arloan lehentasuna duten beharrizanak definitu, kasuan kasuko epealdirako jardute-helburuak ezarri eta behar besteko baliabideak finkatuko dituzte, estatuaren ekonomia- plangintza orokorrarekin bat etorriz.

3. Autonomia-erkidegoen lurralde-esparruko irakaskuntzaren programazio orokorrak beti ezarriko du eskola-postuen programazio berezia; programazio horretan zehaztuko da eskola-postu horiek zein eskualde, udalerri eta gunetan sortu behar diren.

Doako mailetan sortu berri diren eskola- postuen programazio bereziak, edozein kasutan, kontuan hartu beharko du zentro publikoen eta itunpeko zentroen eskaintza.

28. artikulua

Aurreko artikuluan ezarri xedeetarako, eta Estatuaren Eskola Kontseiluak eztabaida egin baino lehenago, autonomia-erkidegoen gobernu-kontseiluetako hezkuntza-kontseilari titularrek, eta Hezkuntza eta Zientzia ministroak osatu Konferentzia bilduko da; deialdia ministro horrek egingo du, eta bera izango da buru.

Era berean, Konferentzia behar den beste aldiz bilduko da, hezkuntza-politikaren koordinazioa eta informazioa trukatzea ziurtatzeko.

29. artikulua

Hezkuntzan interesa duten sektoreek irakaskuntzaren programazio orokorrean parte hartuko dute kide anitzeko organoen bidez; organo horiek hurrengo artikuluetan arautu dira.

30. artikulua

Estatuan, Estatuaren Eskola Kontseilua da ukitutako sektoreek irakaskuntzaren programazio orokorrean parte hartzeko organoa, bai eta Gobernuak proposatu edo eman beharreko lege- -proiektuen edo erregelamenduen inguruko aholku-organoa ere.

31. artikulua

1. Estatuaren Eskola Kontseiluko lehendakaria errege-dekretu bidez izendatuko da, Hezkuntza eta Zientzia ministroak hala proposatuta, hezkuntza- -esparruan ospe handia duten pertsonen artean. Estatuaren Eskola Kontseiluan ordezkatuta egongo dira:

a) Irakasleak. Irakasleen ordezkariak izendatuko dituzte euren zentralek eta ordezkaritza handieneko sindikatuek; irakasleen ordezkarien partaidetza proportzionala izango da, bai eta hezkuntza-maila desberdinen, eta irakaskuntzako sektore publiko eta pribatuen partaidetza ere.

b) Ikasleen gurasoak. Ikasleen guraso- elkarteen ordezkaritza handieneko konfederazioek izendatuko dituzte guraso horiek.

c) Ikasleak. Ordezkaritza handieneko ikasle-elkarteen konfederazioek izendatuko dituzte ikasle horiek.

d) Irakaskuntza-zentroetako administrazioko eta zerbitzuetako langileak. Langile horiek izendatuko dituzte euren zentralek eta ordezkaritza handieneko sindikatuek.

e) Zentro pribatuetako titularrak. Horiek izendatuko dituzte irakaskuntza-arloko titularren eta enpresaburuen ordezkaritza handieneko erakundeek.

f) Lan- eta enpresa-esparruan ordezkaritza handieneko sindikatu-zentralak eta ugazaben erakundeak.

g) Estatuaren Hezkuntza Administrazioa. Hezkuntza eta Zientzia ministroak izendatuko ditu horren ordezkariak.

h) Unibertsitateak. Horien partaidetza gauzatuko da unibertsitateetako ordezkaritza- organo nagusiaren bidez.

i) Toki-erakundeak, estatuan sendoen sustraituta dagoen elkartearen bidez.

j) Hezkuntza-esparruko, pedagogia- -berrikuntzako eta irakaskuntzan tradizio eta arduraldi gehien duten erakunde eta antolakunde konfesional eta laikoetako ospe handiko pertsonak. Hezkuntza eta Zientzia ministroak izendatuko ditu horiek.

k) Estatuko lurralde guztian sustraituta dauden emakume-erakundeak.

l) Emakumearen Institutua.

m) Genero-indarkeria ezabatzeko borrokan ospe handia duten pertsonak.

n) Autonomia-erkidegoetako eskola- kontseiluak.

2. Hezkuntza eta Zientzia Ministerioak hala proposatuta, Gobernuak onetsiko ditu Estatuaren Eskola Kontseiluko kideen ordezkaritza-kopurua zehazteko arauak, bai eta Estatuaren Eskola Kontseiluaren antolaketa eta jardunbidearen inguruko arauak ere.

Artikulu honen a), b), c) eta d) idatz- -zatietan aipatu hezkuntza-erkidegoko kideen ordezkaritza ezin izango da inola ere izan kontseilu hori osatzen duten kide guztien herena baino txikiagoa.

32. artikulua

1. Estatuaren Eskola Kontseilua nahitaez kontsultatu beharko da ondoko gaiak direla eta:

a) Irakaskuntzaren programazio orokorra.

b) Espainiako Konstituzioaren 27. artikulua garatzeko edo hezkuntza-sistema antolatzeko estatuak eman behar dituen oinarrizko arauak.

c) Gobernuak irakaskuntzako oinarrizko legeria garatzeko onetsi beharreko erregelamendu-proiektuak.

d) Titulu akademikoak eskuratu, luzatu eta homologatzeko baldintzen arauketa, eta baldintza horien aplikazioa, zalantzak edo gatazkak daudenean.

e) Irakaskuntzan gizonen eta emakumeen artean eskubide- eta aukera- -berdintasuna garatzeari, eta benetakoa eta eragingarria den berdintasuna suspertzeari buruzko xedapenak.

f) Irakaskuntza-sistemaren antolaketa orokorra, eta errendimendu eta kalitatearen gutxieneko mailen zehaztapena.

g) Irakaskuntza-zentroek kalitateko bermearekin irakasteko bete behar dituzten gutxieneko betekizunak ezartzea.

2. Era berean, Estatuaren Eskola Kontseiluak informazioa emango du, Hezkuntza eta Zientzia Ministerioak zer gairen inguruko kontsulta egitea erabaki eta horren inguruan.

3. Estatuaren Eskola Kontseiluak bere kabuz proposamenak egin ahal izango dizkio Hezkuntza eta Zientzia Ministerioari, aurreko paragrafoetan zerrendatutako puntuekin zerikusia duten gaien inguruan eta irakaskuntzaren kalitateari buruzko gaietatik edozeinen inguruan.

33. artikulua

1. Estatuaren Eskola Kontseiluak urtero egin eta argitaratuko du hezkuntza- sistemari buruzko txostena. Txosten horretan jaso eta baloratu beharko dira hezkuntza-sistemaren alde desberdinak, hezkuntza-erkidegoan izandako balizko indarkeria-egoera barne.

Orobat, txosten horretan informazioa emango da, hezkuntza-administrazioek indarkeria saihesteko, eta gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna suspertzeko ezarritako neurrien inguruan.

2. Nahitaezkoa da Estatuaren Eskola Kontseilua urtean behin bederen biltzea.

34. artikulua

Autonomia-erkidego bakoitzaren lurralde-esparrurako eskola-kontseilu bat izango da. Kontseilu horren osaera eta eginkizunak arautuko ditu kasuan kasuko autonomia-erkidegoko biltzarreko legeak. Irakaskuntza-programazioaren ondoreetarako, lege horrek bermatuko du, edozein kasutan, ukitutako sektoreen partaidetza egokia.

35. artikulua

Botere publikoek ezarri ahal izango dituzte, eurei dagozkien eskumenak egikaritzean, aurreko artikuluak aipatu lurralde-esparruez besteko eskola-kontseiluak. Halaber, botere publikoek eman ahal izango dituzte eskola-kontseilu horien antolaketa eta jardunbiderako beharrezko xedapenak.

Edozein kasutan ere, bermatu beharko da ukitutako sektoreen partaidetza egokia kasuan kasuko kontseiluetan.

III. TITULUA ZENTRO PUBLIKOETAKO GOBERNU-ORGANOAK

Indargabetuta, Irakaskuntza Zentroetako Partaidetza, Ebaluazio eta Gobernuari buruzko azaroaren 20ko 9/1995 Lege Organikoaren ondorioz (EAO, 278. zk., azaroaren 21ekoa).

IV. TITULUA ITUNPEKO ZENTROAK

47. artikulua

Indargabetuta, Hezkuntzaren Kalitateari buruzko abenduaren 23ko 10/2002 Lege Organikoaren ondorioz (EAO, 307. zk., abenduaren 24koa).

48. artikulua

Indargabetuta, Hezkuntzaren Kalitateari buruzko abenduaren 23ko 10/2002 Lege Organikoaren ondorioz (EAO, 307. zk., abenduaren 24koa).

49. artikulua

Indargabetuta, Hezkuntzaren Kalitateari buruzko abenduaren 23ko 10/2002 Lege Organikoaren ondorioz (EAO, 307. zk., abenduaren 24koa).

50. artikulua

Itunpeko zentroak irakaskuntzako ongintza-fundazioekin berdinetsitakotzat hartuko dira, itunpeko zentroei ere erakunde horiei aitortu zaizkien onurak aplikatzeko, fiskalak nahiz bestelakoak. Horrek ez die kalterik egingo itunpeko zentroek euren hezkuntza-jardueraren arabera izan ditzaketen bestelako onurei.

51. artikulua

1. Titulu honetan ezarritako itunen araubidearen ondorioz, zentroetako titularrek betebeharra dute, euren zentroetako irakaskuntzak doan eskaintzeko.

2. Itunpeko zentroetan, eskola-jarduera osagarriek eta eskolaz kanpoko jarduerek nahiz eskola-zerbitzuek ezin izango dute irabazteko asmorik izan.

Kasuan kasuko hezkuntza-administrazioak baimendu beharko du eskola-jarduera osagarriengatik ikasleei kopururen bat kobratzea.

3. Itunpeko zentroetan, zentroko eskola- kontseiluak onetsiko ditu eskolaz kanpoko jarduerak, bai eta erabiltzaileek ordaindu beharreko kasuan kasuko kuotak ere; horrez gain, eskola-kontseiluak kasuan kasuko hezkuntza-administraziori komunikatuko dizkio horiek.

Jarduera horiek ezin izango dira bildu zentroaren eskola-ordutegira.

Hezkuntza-administrazioek prozedura ezarriko dute, zentroek eskaintzen dituzten eskola-zerbitzuak eta horien ondoriozko kuotak onesteko.

Jarduera horiek kobratzea lagungarri gertatu ahal izango da instalazioak mantendu eta hobetzeko.

4. Hezkuntza-administrazioek arautuko dituzte itunpeko zentroetako eskolaz kanpoko eskola-jarduera osagarriak eta eskola-zerbitzuak. Edonola ere, halakoek borondatezko izaera edukiko dute.

52. artikulua

1. Itunpeko zentroek eskubidea izango dute, euren izaera propioa definitzeko, lege honen 22. artikuluan ezarritakoarekin bat etorriz.

2. Edozein kasutan ere, irakaskuntza eskaini beharko da kontzientzia-askatasuna erabat errespetatuta.

3. Eginera konfesional orok borondatezko izaera izango du.

53. artikulua

Indargabetuta, Hezkuntzaren Kalitateari buruzko abenduaren 23ko 10/2002 Lege Organikoaren ondorioz (EAO, 307. zk., abenduaren 24koa).

54. artikulua

1. Itunpeko zentroek, gutxienez, ondoko gobernu-organoak izango dituzte:

a) Zuzendaria.

b) Eskola-kontseilua.

c) Irakasleen klaustroa.

2. Zuzendariaren ahalmenak izango dira:

a) Zentroko jarduera guztiak zuzendu eta koordinatzea, indarreko xedapenekin bat etorriz, zentroko eskola-kontseiluaren eginkizunak gorabehera.

b) Irakasleen buru izatea.

c) Ekitaldi akademikoak eta zentroko kide anitzeko organo guztien bilerak deitzea eta zuzentzea.

d) Zentroko ziurtagiri eta agiri akademikoak ikus-onestea.

e) Kide anitzeko organoen erabakiak betearaztea bere ahalmenen esparruan.

f) Ikasleen diziplinari dagokionez zentroan sortutako arazo larriak ebaztea.

g) Barne-araudiak berari esparru akademikoan eratxiki dizkion beste ahalmen guztiak.

3. Barne-araudian ezarriko dira, hala denean, gainerako gobernu-organoak, pertsona bakarrekoak nahiz kide anitzekoak.

4. Hezkuntza-administrazioek xedatu ahal izango dute itunpeko zentroek zuzendari, eskola-kontseilu eta irakasleen klaustro bakarra izatea zentro osorako, baldin eta zentro horiek diru publikoekin finantzatutako maila edo etapa bat baino gehiago badute.

55. artikulua

Irakasleek, ikasleen gurasoek, eta, hala denean, ikasleek ere esku hartuko dute itunpeko zentroen kontrol eta kudeaketan, zentroko eskola-kontseiluaren bidez. Hala ere, eskola-erkidegoaren partaidetzarako beste organo batzuk ezar daitezke zentroen kasuan kasuko barne- araudietan.

56. artikulua

1. Itunpeko zentro pribatuetan eskola- kontseiluaren kide izango dira:

Zuzendaria.

Zentroko titularraren hiru ordezkari.

Zentroa zein udalerritan egon eta udal horretako zinegotzi edo ordezkari bat.

Irakasleen lau ordezkari.

Ikasleen guraso edo tutoreen lau ordezkari, eurek euren artean aukeratutakoak.

Ikasleen bi ordezkari, eurek euren artean aukeratutakoak, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako lehenengo mailatik aurrera.

Administrazioko eta zerbitzuetako langileen ordezkari bat.

Behin zentroko eskola-kontseilua eratuta, eskola-kontseiluak pertsona zehatza izendatuko du, horrek hezkuntza- neurriak bultza ditzan, gizonen eta emakumeen artean berdintasun benetako eta eragingarria suspertzeko.

Gainera, hezkuntza bereziko zentroetan eta gela espezializatuak dituztenetan, eskola-kontseiluko kide izango da, berebat, hezkuntza-laguntza osagarriko langileen ordezkari bat.

Zentroan ordezkaritza handiena duen guraso-elkarteak izendatuko du gurasoek eskola-kontseiluan izan behar dituzten ordezkarietatik bat.

Era berean, lanbide-heziketa irakasten duten itunpeko zentroek euren eskola- kontseiluari gehitu ahal izango diote enpresa-arloko ordezkari bat; enpresaburuen erakundeek izendatuko dute ordezkari hori, hezkuntza-administrazioek ezarritako prozedurarekin bat etorriz.

2. Zentroko eskola-kontseiluaren eztabaidetara joan ahal izango dira pertsona bakarreko gainerako organoak, hitz egiteko aukerarekin baina botorik gabe, baldin eta organo horiek deitzen badira euren eskumeneko gaiei buruz informazioa emateko; organo horiek deitu beharko dira barne-araudiak ezarritakoaren arabera.

3. Zentroko eskola-kontseiluaren erdia bi urtero berriztatuko da, bi urte horiek igaro aurretik gerta daitezkeen hutsuneak betetzeari kalterik egin gabe.

Hezkuntza-administrazioek arautuko dute berriztatze partzialaren prozedura. Berriztatze partziala modu orekatsuan egingo da, hezkuntza-erkidegoko eskola- kontseilua osatzen duten sektore desberdinak kontuan hartuta.

Orobat, hezkuntza-administrazioek arautuko dute lehenengo berriztatze partzialaren prozedura iragankorra, behin eskola- -kontseilua eratuta, lege honetan xedatutakoarekin bat etorriz.

57. artikulua

Zentroko eskola-kontseiluari dagokio, lege honetan ezarritako printzipioen esparruan:

a) Zentroko zuzendaria izendatu edo kendu behar denean parte hartzea, 59. artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz.

b) Zentroko irakasleak hautatu edo kaleratu behar direnean parte hartzea, 60. artikuluarekin bat etorriz.

c) Ikasleak onartzeko prozesuan parte hartzea, horren inguruko arauak betetzen direla bermatuz.

d) Diziplinako gatazkei buruzko ebazpenaren berri izatea eta gatazka horiek indarreko arautegiarekin bat etorriz bideratuko direla zaintzea.

Zuzendariak hartutako diziplina-neurriak ikasleen jokabideei buruzkoak izan, eta jokabide horiek zentroko elkarbizitzari modu larrian kalte egiten diotenean, eskola-kontseiluak, gurasoek edo tutoreek hala eskatuta, zuzendariak hartutako erabakia berrikusi ahal izango du, eta, hala denean, neurri egokiak proposatu ahal izango ditu.

e) Titularrak hala proposatuta, zentroko aurrekontua onestea, Administraziotik etorritako funtsei nahiz baimendutako kopuruei dagokienez, bai eta urteko kontu-ematea onestea ere.

f) Urtero zuzendaritza-taldeak zentroari buruz egiten duen programazio orokorra onetsi eta ebaluatzea.

g) Administrazioari proposamena egitea, hala denean, horrek baimena eman dezan, ikasleen gurasoei hartukizunak ezartzeko, eskola-jarduera osagarriak gauzatzeagatik.

h) Zentroaren pedagogia-lerro orokorraren aplikazioan parte hartzea, eta jarraibideak prestatzea eskola-jarduera osagarriak, eskolaz kanpoko jarduerak eta eskola-zerbitzuak programatu eta garatzeko; orobat, hala denean, eskola-zerbitzuetan esku hartzea, hezkuntza- -administrazioek ezarritakoarekin bat etorriz.

i) Titularrak hala proposatuta, ikasleen gurasoek eskolaz kanpoko jarduerak eta eskola-zerbitzuak gauzatzeko egindako ekarpenak onestea, hezkuntza- administrazioek hala erabaki dutenean.

j) Irizpideak ezartzea, zentroak kultura-, kirol- eta jolas-jardueretan parte hartzeko; halaber, irizpideak ezartzea zentroak elkarlanean aritzeko aukera zein laguntza-ekintzari begira izan eta laguntza-ekintza horretan parte hartzeko.

k) Beste zentro batzuekin elkarlan- -harremanak ezartzea, kultura- eta hezkuntza- xedeetarako.

l) Titularrak hala proposatuta, zentroaren barne-araudia onestea.

ll) Zentroaren jardunbide orokorra gainbegiratzea, administrazio- eta irakaskuntza- arloetan.

m) Neurriak eta ekimenak proposatzea, horiek ahalbidetzen badute zentroan elkarbizitza, gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna, eta norberaren, familiaren eta gizartearen esparru guztietan gatazkak bake bidez konpontzea.

58. artikulua

Ikasleek parte hartuko dute zentroaren eskola-kontseiluko eztabaida eta erabakietan.

59. artikulua

1. Itunpeko zentroetako zuzendaria izendatuko da titularra eta eskola-kontseilua aurretiaz ados jarrita.

Zentroko eskola-kontseiluak erabakia hartuko du bere kideen erabateko gehiengoarekin.

2. Horiek ados jartzen ez badira, zentroko eskola-kontseiluak izendatuko du zuzendaria, titularrak proposatutako hiru irakasleen artean.

Zentroko eskola-kontseiluaren erabakia hartuko da beraren kideen erabateko gehiengoarekin.

3. Zuzendariaren agintaldiak hiru urte iraungo du.

4. Zuzendaria kentzeko, zentroko titularraren eta eskola-kontseiluaren arteko adostasuna beharko da.

60. artikulua

1. Itunpeko zentroetan irakasle-kopuruan egon daitezkeen hutsuneak jendaurrean iragarriko dira.

2. Hutsune horiek betetzeko, zentroko eskola-kontseiluak hautatze-irizpideak ezarriko ditu, titularrarekin hala adostuta; irizpide horien oinarri izango dira merezimendu- eta gaitasun-printzipioak.

3. Zentroko titularrak zuzendariarekin batera hautatuko ditu irakasleak, zentroko eskola-kontseiluak ezarritako hautatze-printzipioekin bat etorriz.

4. Hautatutako irakasleen berri emango dio zentroko titularrak eskola-kontseiluari.

5. Itunpeko zentroetako irakasleak kalera daitezen, zentroko eskola-kontseiluak aurretiaz eman beharko du bere iritzia, bere kideen erabateko gehiengoak hartutako erabaki ziodunaren bidez.

Eskola-kontseiluaren erabakia ez bada irakasleak kaleratzearen aldekoa, berehala bilduko da hurrengo artikuluko 1 eta 2. paragrafoek aipatu adiskidetze- batzordea.

6. Hezkuntza-administrazio eskudunak egiaztatuko du irakasleak hautatu eta kaleratzeko prozedurak gauzatzea, aurreko paragrafoetan xedatutakoarekin bat etorriz. Halaber, hezkuntza-administrazio eskudunak garatu ahal izango ditu prozedura horiek aplikatzeko baldintzak.

61. artikulua

1. Zentroko titularraren eta eskola- -kontseiluaren artean gatazka badago, edo itunaren araubideak eratorritako betebeharrak betetzen ez badira, adiskidetze- batzordea eratuko da. Adiskidetze- batzordeak aho batez erabaki ahal izango du, legearen esparruan, beharrezko neurriak hartzea, gatazka konpontzeko edo itunpeko zentroak egindako arau- -haustea zuzentzeko.

2. Adiskidetze-batzordea osatuko dute hezkuntza-administrazio eskuduneko ordezkari batek, zentroko titularrak edo horren eskuordeak, eta eskola-kontseiluko ordezkari batek. Eskola-kontseiluko kideek hautatuko dute eskola-kontseiluko ordezkaria erabateko gehiengoarekin, kide horien artean dauden irakasleen edo ikasleen gurasoen artean.

3. Hezkuntza-administrazioek arautuko dute adiskidetze-batzordeek bete beharreko prozedura.

4. Adiskidetze-batzordearen erabakia ez betetzeak berarekin ekarriko du hezkuntza-itunaren ez-betetze larria.

5. Batzordeak ez badu adostasunik lortzen, hezkuntza-administrazioak kasuan kasuko espedientea hastea erabakiko du, batzordeak zein aktatan jaso desadostasunaren arrazoiak eta akta hori ikusi ondoren. Hezkuntza-administrazioak espedientea hasiko du, auzipeko alderdiek izan ditzaketen erantzukizunak zehazteko. Gainera, hezkuntza-administrazioak har ditzake, hala denean, zentroaren ohiko jardunbideak behar dituen behin-behineko neurriak.

6. Jarduerei uzteko baimena eskatzen denean, kasuan kasuko hezkuntza- -administrazioek jarduerak arian-arian uztea ezarri ahal izango diete itunpeko zentroei, edo eskabide hori egin aurreko bi urteetan itunpekoak izan ziren zentroei, baldin eta kasuan kasuko espedientean egiaztatzen bada eskolatze- -beharrizanak daudela zentroaren eragin- gunean.

7. Hezkuntza-administrazioak ezin izango ditu inola ere hartu zentroko titularraren edo eskola-kontseiluaren ahalmenetan subrogazioa dakarten neurriak.

62. artikulua

1. Itunari dagokionez, ondokoak dira zentroko titularrak ez-betetze arina egiteko arrazoiak:

a) Diru-kopuruak jasotzea, hezkuntza- administrazioak edo zentroko eskola- kontseiluak baimendu gabeko eskola-jarduera osagarriengatik edo eskolaz kanpoko jarduerengatik nahiz eskola- zerbitzuengatik, kasuan-kasuan ezarritakoarekin bat etorriz.

b) Titulu honetan partaidetzari buruz ezarritako arauak haustea.

c) Irakasleak kaleratzea, jurisdikzio eskudunaren epaiak adierazten duenean kaleratze horiek bidegabekoak direla.

d) Administrazioari datuak emateko betebeharra haustea, datu horiek beharrezkoak direnean alokairuak eskuordetuta ordaintzeko.

e) Borondatezkotasunaren eta bereizkeriarik ezaren printzipioa haustea, jarduera osagarrien, eskolaz kanpoko jardueren eta zerbitzu osagarrien inguruan.

f) Dela titulu honetako betebeharrak, dela Hezkuntzari buruzko Lege Organikoaren 116. artikuluko 3 eta 4. paragrafoek aipatu erregelamenduetako betebeharrak, dela zentroak sinatu itun- -agirira bildutako hizpaketatik edozein, urratu eta urratze horretatik etor daitezkeen osterantzekoak.

2. Itunari dagokionez, ondokoak dira zentroko titularrak ez-betetze larria egiteko arrazoiak:

a) Aurreko paragrafoan zerrendatutako arrazoiak, noiz eta hasitako administrazio- espedienteak eta, hala denean, jurisdikzio eskudunaren epaiak ondorioztatzen duenean, ez-betetzea gertatu zela irabazteko asmoarengatik, asmo argiarekin, irakaskuntza-zerbitzua ematean nahasmendu nabaria izateagatik, edo ez-betetzea behin eta berriro egiteagatik, edo ez-betetzea egiten den lehenengo aldia ez izateagatik.

b) Itundutako irakasgaiak eskaintzea doakotasun-printzipioa bete gabe.

c) Ikasleak onartzeari buruzko arauak haustea.

d) Aurreko artikuluetan irakasleak hautatu zein kaleratzeko ezarri prozedura alde batera uztea.

e) Konstituzioaren 16 eta 20. artikuluetan aitortutako eskubideak urratzea, adiskidetze-batzordearen epaiak hori ezartzen duenean.

g) Titulu honetan edo Hezkuntzari buruzko Lege Organikoaren 116. artikuluko 3 eta 4. paragrafoek aipatu erregelamenduetan ez-betetze larri gisa hartutako enparauak.

Aurrekoa gorabehera, ez-betetzea arintzat joko da, noiz eta hasitako administrazio- espedienteak ondorioztatzen duenean, ez-betetzea gertatu zela irabazteko asmorik gabe, asmo argirik gabe eta irakaskuntza-zerbitzua ematean nahasmendurik sortu gabe, eta ez- -betetzea ez dela behin eta berriro egin, edo ez dela berriz egin.

3. Hezkuntza-administrazio eskudunak egiaztatuko du, aurreko paragrafoetako ez-betetzeak behin eta berriro egiten direla, hurrengo irizpideak kontuan hartuta:

a) Aurretiaz egindako ez-betetzeak berriro egiten direnean, nahikoa izango da egoera horren berri ematea, kasuan kasuko hezkuntza-ikuskatzailetzaren txostenaren bidez.

b) Beste ez-betetze bat egiten denean, aurretiaz egindako ez-betetzearen tipifikazioarekin bat ez datorrena, kasuan kasuko administrazio-espedientea hasi beharko da.

4. Itunaren ez-betetze arinak berarekin ekarriko du:

a) Hezkuntza-administrazioak ohartarazpena egitea.

b) Titularrak ez badu ongitzen ez- -betetze arina, Administrazioak isuna ezarriko du; isun hori izango da «beste gastu batzuk» partidako zenbatekoaren erdia eta osoa bitartekoa. Halaber, partida hori izan beharko da isuna zein epealditan ezarri eta epealdi horretan indarrean dagoen hezkuntza-itunaren ekonomia-moduluaren araberakoa.

Hezkuntza-administrazio zehatzaileak finkatuko du isunaren zenbatekoa, kasuan- kasuan ezarritako mugen barruan. Orobat, hezkuntza-administrazio horrek isuna kobratu ahal izango du, hezkuntza- ituna aplikatzeagatik zentroko titularrari ordaindu beharreko zenbatekoak konpentsatuta.

5. Hezkuntza-itunaren ez-betetze larriak berarekin ekarriko du isuna ezartzea. Isun horren zenbatekoa izango da «beste gastu batzuk» partidako zenbatekoaren osoa eta bikoitza bitartekoa. Halaber, partida hori izan beharko da isuna zein epealditan ezarri eta epealdi horretan indarrean dagoen hezkuntza-itunaren ekonomia-moduluaren araberakoa.

Hezkuntza-administrazio zehatzaileak finkatuko du isunaren zenbatekoa, kasuan-kasuan ezarritako mugen barruan. Orobat, hezkuntza-administrazio horrek isuna kobratu ahal izango du, hezkuntza-ituna aplikatzeagatik zentroko titularrari ordaindu beharreko zenbatekoak konpentsatuta.

6. Itunaren ez-betetze oso larriak berarekin ekarriko du ituna hutsaltzea.

Halakoetan, zentroan dagoeneko eskolatutako ikasleei kalterik ez eragiteko, hezkuntza-administrazioek ezarri ahal izango dute ituna arian-arian hutsaltzea.

7. Ez-betetze eta zehapen oso larriak hiru urtera preskribatuko dira, larriak bi urtera, eta arinak urtebetera.

Preskripzio- epea geldiarazi egingo da adiskidetze- batzordea eratzen denean, itunpeko zentroak gauzatutako ez-betetzea zuzentzeko.

63. artikulua

1. Ituna hutsaltzen bada, hezkuntza- -administrazio eskudunak beharrezko neurriak hartuko ditu, doako irakaskuntzaren araubideari eutsi nahi dioten ikasleak eskolatzeko, euren ikasketetan inolako geldiarazpenik izan gabe.

2. Bete gabeko betebeharra izan bada zenbateko batzuk bidegabe jasotzea, ituna hutsaltzeak eragingo du titularrak betebeharra izatea, zenbateko jakin horiek itzultzeko, arau orokorretan ezarri moduan.

XEDAPEN GEHIGARRIAK

Lehenengoa

1. Lege hau garatu ahal izango dute autonomia-erkidegoek, baldin eta euren autonomia-estatutuetan, edo, hala denean, kasuan kasuko eskumen-transferentziei buruzko lege organikoetan aitortuta badute horretarako eskumena.

Hala ere, salbuetsita daude gai batzuk, lege honek gai horien arauketa Gobernuari eratxiki dion ginoan.

2. Edozein kasutan ere, eta euren izaera dela eta, estatuari dagokio:

a) Hezkuntza-sistemaren antolaketa orokorra.

b) Hezkuntzaren programazio orokorra, lege honen 27. artikuluak ezarritakoaren arabera.

c) Gutxieneko irakaskuntzak finkatzea, eta Espainiako lurralde osoan balio duten titulu akademikoak eta lanbide- tituluak eskuratu, luzatu eta homologatzeko gainerako baldintzak arautzea.

d) Goi-ikuskatzailetza eta Konstituzioaren 149.1.30 artikuluaren arabera berari dagozkion gainerako ahalmenak, botere publikoek dituzten betebeharrak betetzen direla bermatzeko.

Bigarrena

1. Toki-korporazioak hezkuntza-administrazio eskudunekin lankidetzan arituko dira, indarreko legeriak ezarritako esparruan, eta, hala denean, hezkuntza- administrazioekin adostutakoaren arabera, irakaskuntza-zentro publikoak sortu, eraiki eta mantentzeari dagokionez, bai eta derrigorrezko eskolatzea betetzen dela zaintzeari dagokionez ere.

2. Toki-korporazioen titulartasunpeko irakaskuntza-zentroak sortuko dira toki-korporazioen eta hezkuntza- -administrazio eskudunaren arteko hitzarmenaren bidez, irakaskuntza-zentro horiek bil daitezen 27. artikuluak aipatu irakaskuntzaren programaziora.

Zentro horiek beti egongo dira lege honen hirugarren tituluan ezarritakoaren mende.

Titulu horretan kasuan kasuko hezkuntza-administrazioak dituen eginkizunak, zuzendaria eta zuzendaritza- taldea izendatzeko eta kentzeko, titular publiko sustatzaileari dagozkiola ulertuko da.

Hirugarrena

Derrigorrezko mailetakoak ez diren zentro pribatuei lege hau aldarrikatzean diru publikoekin oso-osoan edo zati batean eusten bazaie, orduan zentro horiei aplikatuko zaie lege honetan itunpeko zentroei begira ezarritakoa.

Horretarako, kasuan kasuko itun bereziak egingo dira.

Laugarrena

Lege honen 59. artikuluan ezarritakoa ez zaie aplikatuko gaur egun baimenduta dauden zentroen titularrei, baldin eta zentro horiek hamar unitate baino gutxiago badituzte, titularra, zentroen erregistroan pertsona fisiko gisa inskribatuta egoteaz gain, zentro horien zuzendari bada, eta zentroak itunen araubidera biltzen badira.

Halakoetan, zentroko eskola-kontseiluaren osaeran titularrari dagozkion ordezkaritza- postuetatik bat zuzendariarena izango da.

Bosgarrena

1. Lege hau indarrean jarri ondoren sortu eta oinarrizko hezkuntza irakasten duten zentro pribatuak itunen araubidera bildu ahal izango dira, baldin eta hori eskatzen badute administrazio- -baimenaren prozedura hastean. Gainera, zentro pribatu horiek hitzarmena egin beharko dute Administrazioarekin, lege honen printzipioekin bat etorriz; hitzarmen horretan, baldintzak zehaztuko dira, zentroko eskola-kontseilua eratzeko, zuzendaria izendatzeko eta irakasleak hartzeko.

2. Sortu berri diren zentro pribatuak ezin izango dira itunen araubidera bildu, zentro horiek baimendu zirenetik bost urte igaro arte, baldin eta administrazio- baimenaren prozedura hastean zentro horiek ez baziren baliatu aurreko paragrafoan ezarritakoaz.

XEDAPEN IRAGANKORRAK

Lehenengoa

Lege honek sortutako Estatuaren Eskola Kontseilua eratu arte, Hezkuntzako Kontseilu Nazionalak bere eginkizunak gauzatzeari eutsiko dio.

Bigarrena

Itunen araubidea erregelamendu bidez garatu arte, derrigorrezko irakaskuntzaren diru-laguntzei eutsiko zaie.

Hirugarrena

1. Lege honetan ezarri itunen araubide orokorra indarrean jartzen denean, gaur egun diru-laguntzak jasotzen dituzten zentro pribatuak ezin badira araubide horretara bildu, kasuan kasuko aurrekontu-esleipenak behar bestekoak ez izateagatik, zentro horiek hiru urteko epean bilduko dira araubide horretara.

2. Bien bitartean, Gobernuak itunen araubide berezia ezarriko du zentro horientzat; itun horietan ezarriko dira zentroek ikasleengandik jaso ditzaketen zenbatekoak, diru publikoetatik jasotzen dutenaren osagarri; edonola ere, lege honen laugarren tituluan ezarritakoa bete beharko da.

Laugarrena

Gaur egun toki-korporazioen titulartasunpean diharduten hezkuntza- -zentroak lege honetan ezarritakora egokituko dira, urtebeteko epean lege hau argitaratzen denetik zenbatzen hasita.

Bosgarrena

Lege honek gai batzuk igorri ditu gerogarreneko erregelamendu-xedapenetara; xedapen horiek eman arte aplikatuko dira kasuan-kasuan orain arte lerrun berarekin indarrean izan diren arauak.

XEDAPEN INDARGABETZAILEA

XEDAPEN INDARGABETZAILEA

1. Indarrik gabe geratuko da ekainaren 19ko 5/1980 Lege Organikoa, Eskola Zentroen Estatutua Arautzekoa.

2. Hezkuntzari eta Hezkuntzaren Eraldaketa Finantzatzeari buruzko abuztuaren 4ko 14/1970 Lege Orokorretik indarrik gabe geratuko dira:

a) Atariko titulua, bigarren tituluko lehenengo eta hirugarren kapituluak, laugarren titulua, eta bosgarren tituluko lehenengo kapitulua.

b) 60. artikulua, 62. artikulua, 89. artikuluko 2, 3 eta 4. paragrafoak, 92. artikulua, 135. artikulua, 138. artikulua, 139. artikulua, 140. artikulua, 141.2 artikulua eta 145. artikulua.

c) 59. artikulua, 61. artikulua, 89.6 artikulua, 101. artikulua, eta 136. artikuluko 3 eta 4. paragrafoak, lege honetan ezarritakoaren aurkakoak diren neurrian.

AZKEN XEDAPENAK

Lehenengoa

Gobernuak eta autonomia-erkidegoek, euren eskumenen esparruan, lege hau aplikatzeko behar beste xedapen eman ahal izango dituzte.

Bigarrena

Gobernuak baimena du, lege honetan xedatutakoa egokitzeko Hezkuntza eta Zientzia Ministerioaren eta beste ministerio batzuen arteko hitzarmenetara bilduta dauden izaera bereziko irakaskuntza- zentroen berezitasunetara, edo alde biko nazioarteko akordioen bidez izaera berezia aitortuta duten irakaskuntza- zentroen berezitasunetara.

Hirugarrena

Lege hau indarrean jarriko da «Estatuko Aldizkari Ofizialean» argitaratzen den egunean bertan.

Atxekitako dokumentuak:

Sustatzaileak:

  • deustu
  • ivap
  • Bizkaiako foru aldundia - Diputación foral de Bizkaia
  • Eusko jaurlaritza / Gobierno vasco - Justizia eta herri administrazio saila
  • BBK
  • Deusto - Instituto de estudios vascos / Euskal gaien institutua

Laguntzaileak:

© IUSPLAZA  Lege-oharra