28/1983 Legea, azaroaren 25ekoa, Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak.
1983-11-25Erakundea: Eusko Legebiltzarra
Argitalpena: EHAA, 1983/12/10, 182. zk.; EAO, 2012/4/17, 92. zk.
Indargabetua: 1990-07-07
§ 57. 28/1983KO LEGEA, AZAROAREN 25EKOA, "EUSKO
LEGEBILTZARRERAKO HAUTESKUNDEAK"
ZIOEN ADIERAZPENA
I
Autonomia-Estatutoaren 10.3 Atalak
bakarreango agintepidea aitortzen dio Autonomia-Elkarteari "Eusko
Legebiltzarrari dagokion barne-legegintzan". Estatutoan ohartemandako hori
eginbideratzea du xede oraingo Lege honek.
Atal honek dionaren
arauera, Autonomia-Elkarteak egokien eta komenigarrien eritzitako moduan
araupetu dezake hauteskundegintza-bideen erakuntza, hauteskunde-auzitarako
auzibide-arauak barne, azkeneko hori, Autonomia-Estatutoaren 10.6 Atalak
dionaren babespean, hauteskunde-bideen antolakuntza "Euskal Herriko
berarizko erakunde" bati dagozkion arauei buruzkoa denez gero.
Hala ere, zera aitortu
beharra dago: 1977garreneko ekainetik orain arteko hauteskundetera erabili
diren arauak larregi aldatzeak, edo gerora gauzatu daitekeena egokitu ez dakion
erapidetza bat indarrean jartzeak nolabaiteko lege-segurtasunik eza sortarazi
edo, gutxienez, hauteskundeetan eskuhartzen duten Politika-taldeei eta
ihardutze-era ezagun batera iadanik ohituta dauden hautatzaileei okerrak,
makurrak edo nahaspilak ekarri diezaizkiekeela. Erakuntzari, botoa emateko
eskubideari eta agian gerta daitezkeen araugabekeria edo hauspenen aurka dauden
jazarpideei buruzkoez bestetan hauteskunde-egiteraldia ahalik eta gehien
erraztu beharra dago, elkarren kideko ihardutze-erei eustea, legezko
segurtasunaren ezinbesteko alderdi izan, eta batzutan duten balioa ematen ez
zaion bakoitzaren usteona eta segurantza-sentimenaren iturri denaren uste osoz.
Horregatik, oraingo Lege
honek, batzutan, Erresumako Legebidetan ororentzat jarritakoetara joarazten du;
eta, hori, hauteskundeen alorrean zehazki ikusiz gero gaikidetasunik ez
hauteskunde-araupidetza bakoitzak hauteskunde bereziak araupetzen bait ditu eta
ordezkotasuna izan dezan araurik ez dagoenez gero, Legeak Gorte Nagusietarako
hauteskundeentzako araupidetzari ordezkotasun hau ematen diola kontutan izanik.
Beste batzutan, bestetara jo-arazte hori nahitaezkoa da. Hori gertatzen da
hauteskunde-legeekiko hauspenen alorrean.
Zazpi idazpuruk, erabaki
gehigarri batek, aldi baterako lau erabakik eta bost azken erabakik osatzen
dute Legearen egitura.
II
Orotariko erabakiei buruzko Lehenengo
Idazpurua hautatzaile eta hautagaitasunaz ari da, legebiltzartokiak banatzeko
moduaz, hauteskunde barruti bakoitzeko legebiltzartokien zenbate koaz, herri-agintarien
egitekoen eta, bukatzeko, hauteskunde egiteraldian hauteskundebideak arteztu,
arauak ulertzeko moduak zehaztu, eta Legeak ematen dien zigortzezkoa barne dela
gainontzeko ahalmenak dituzten Hauteskunde-Batzordeentzat etengabeko eta
benetako laguntzaile izango den Jaurlaritzako ihardutze-erakundeaz.
Horretxegatik, harremanezko eta teknikazko laguntza emateko, erakunde honetako
kide batzuk Hauteskunde-Batzordetako kide izango direla ohartematen da.
Lehenagoko hauteskundeetan lortutako haztura ikusita, Jaurlaritzak zerbitzu
batzuk egitea, inolako zalantzarik gabe, hauteskunde-ekintza aisagotzeko eta,
batez ere, hauteskundetarako deiaren eta Legebiltzarra eratzearen arteko aldia
laburtu ahal izateko bide izango da. Alde horretxetatik, Legeak Hauteskunde-Batzordeek
benetan etengabe ihardungo dutela bermatzen du, hauteskunde-egiteraldian deia
egitezko Dekretoa ezagutu dezaten egunetik bertatik bere bilkurak egiteari ekin
dakizkioneko moduan.
Hautatzailetasuna ahalik
eta modurik zabalenean araupetu da, gara-adinarekin, hautatzaile-erroldean
sartuta egotearekin eta herri eta politika-eskubide osoen jabe izatearekin
kidekatuz.
Hautagaitasunik ezaren
eta elkartuezinaren baldintzek, lehenengo eta behin, aginteen banakuntzaren
arauerako irizpidea argi eta garbi dute xede. Alde batetik Euskal Egintzapide
eta Legegintza-aginteen arteko banakuntza denez, eta bestetik, berriz, euskal
aginteen eta erresuma-aginteen arteko banakuntzaren aldetik. Bigarrenez,
hauteskundebideen gardentasuna eta norberekoikeriarik eza bermatze-xedezko
hautagaitasun-ezinak jartzen dira. Azkenean, eta erapidetza-alorreko zioegatik,
herri-ihardun moeta batzuentzako berarizko manu batzuei darizkien
hautagaitasun-ezin batzuk errepikatu ez, baina Legeak horretara jo-arazten du,
oinarrizko eskubide batekiko mugapenak direnez gero mugapen hoiek Legebidez
egitea beharrezkoa denarren.
Oinarri-irizpide
hoietatik abiatuta, barruti bakar baterako indarra baizik izan ez dezaten
karguak izan daitezenarren, hautatu ezinak Autonomia-Elkartearen mugarte osoa
hartu behar dutela erabakitzen da eta gainera, beti, hautatu-ezinaren zioak
elkartuezinen zio izan behar dutela, zio hoiei Diputadu-Batzarreko kide izatea
gaineratzen zaiela.
III
Bigarren Idazpuruak hauteskundeen
erakuntza du gai.
Epailaritzakoen
lehendakaritzapeko eta Epailari, Auzi-maisu, Legelariz eta Lege-alorreko
lan-bidedunez osatutako Hauteskunde-Batzordeen bidezko erapidetzari eusten
zaio. Auzimaisuek honetan eskuhartzearen komenigarritasunak, hoiek Epaitegi
Nagusiko Auzimaisuak izatea aholkagarri egin du. Epaitegi Nagusi hori, ordea,
oraindik eratu gabe dagoenez gero, behin-behingorako Bilboko
Lurralde-Auzitegikoei izendatu zaie egiteko hori.
Hiru moetatako
Hauteskunde-Batzordeak daude: Bere egoitza Legebiltzarrean izango duen Autonomia-Elkarteko
Batzordea; aginte-eremuz Kondaira-Lurraldea hartzen duen Kondaira-Lurraldearen
mailakoa, eta agintepidez epailaritza-barrutietako bakoitza hartzen duen
Eskualdekoa.
Legea ulertzeko
moduarekiko iritziak bateratzeko Autonomia-Elkarteko batzordeak bertan
eskuhartzea funtsezko gertatzen deneko iritzi-eskatzezko erapidetzaren ardatza
Batzorde hori izan dedineko ahaleginak egin dira eta, horregatik,
politika-alderdiek, batasunek edo baterakundeek artez Batzorde horrengana
jotzea legezkotzen da. Xede horixe bera du horren Erabakiak beheragoko mailako
Batzordeei jakinarazteak, eta bere orokortasuna dela eta komenigarri izan
dedinean erabaki hoiek iragartzeak ere.
Hauteskunde-Sailekiko
hauteskunde-erakuntza Eusko Jaurlaritzari uzten zaio, inola ere Hauteskunde-Batzordeei
alderdikeriarik ezarentzako ezinbesteko baldintza ez den arduralaritza-lana
kenduz.
Egitekoz dagokien
Sailaren tegian hauteskundeak eraz arteztea duten Hauteskunde-Mahaiak zozketaz
izendatutako Mahaipuru batek eta Laguntzaile batek, politika-alderdien,
baterakundeen, batasunen eta hauteskunde-bazkunen izeneko artekariek osatuko
dit.uzte, guztiek eginbehar berdinekin, herri-zuduzko ihardunean ari direnarren
hautagai-zerrenda baten egiten duten artekaritzaren zernolakoen berarizkotasunak
hoiei hauteskundeak artezteko arduralaritza-ahalmenari datxezkon eskubideak
ematea eragozten badu ere. Artekari izateko, ahaldun izateko bezala, hautagai
izatea baino ez da beharrezkoa.
IV
Hirugarren Idazpuruak Jaurlaritzaren
1981garreneko Ekainaren 30eko Legeari egokituz Lehendakariaren Dekretoz egin
beharko den hauteskundetarako deia du gai. Hauteskunde-aldia ahalik eta gehien
laburtzeko xedez, 46garren atalak deia egitezko Dekretoa argitaratu dedin
egunetik eta hauteskundeak egin daitezenerarte gutxienez hogeita hamasei
eguneko aldi bat eta gehienez berrogeita bostekoa jartzen du, guztiek benetan
jakin dezaten Autonomia-Elkartean ateratzen diren egunkari guztietan argitaratu
beharra eta beste gizarte-iragarpide batzuen bidez ere zabaldu beharra agintzen
dela.
V
Laugarren Idazpuruak hautagaien
aurkezpenari edo aldarrikapenari buruzkoak araupetzen ditu. Hautagai batzuezko
hauteskunde-barrutikako heintasunaren arauerako erapide bat denez gero,
aurkezpena politika-alderdien, baterakundeen eta hauteskunde-batasun eta
bazkunen esku uzten da, azkeneko bi hoiek direnerako berarizko arauak jarriz.
Elkarteekiko araupeketak,
elkartuta aurkezten diren alderdi edo baterakundeei hautagai-zerrendak berenez
aurkeztea debekatu egiten die. Halaber, hauteskundetara aurkezten diren
politika-taldeei, hauteskunde-barruti bakoitzean hautagai-zerrenda bat baino
gehiago aurkeztea debekatu egiten zaie. Hauteskundetara aurkeztu direnen arteko
aukera-berdintasunaren arauerako oinarri irizpidea bermatu nahi da horrela,
hautagaiei dagozkien herri-Laguntzak hautagai-zerrenda bakoitzari ematen
zaizkionez gero debeku hori ez izatera aukera-berdintasun horren kaltetan
bait-litzateke.
Bazkunak bostehun izenpe
gutxienez eskatuz araupetzeak zera du xede: Herri-laguntzez baliatuz, bere
zuduak aldezteko berenezko bideak izan behar ditzatenarren, hautatzaileei bere
aukera egin dezaten jaurtze-egitasmo batzuk aurkeztea helburu duen ihardun bat
bestetarakotuz herritarrentzat nahaspide gertatu behar ez duten gutxi batzuen
nahientzako ozengailu bat aurkitzea xede izan dezaten hautagai-zerrendei bideak
ixtea.
Hautagai-zerrenda baten
baino gehiagotan egotea debekatu egiten da eta, horren arlora,
hautagai-zerrendak aurkezterakoan hautagai bakoitzaren onarpena egiaztatzeaz
gainera, hautagai-zerrenda baten baino ez daudela adieraztea eskatzen zaie.
Hautagai-zerrenda baten
ordezkariaren zerdena zehazten da, elkarrekingo harremanetan, eta bere
erabakien bidez legez behartzen duen hautagai-zerrendaren ahaldun dela
hauteskunde-arduralaritzaren lankide denez.
Iragarketa bi barne
dituen hauteskunde-ihardunaren aldi honetan, hautagaiek
hautagaitasun-baldintzak betetzen dituztela, eta hautagai-zerrendak jarrita
dauden arauei atxikiz eginda daudela egiaztatzea dute Batzordeek funtsezko
egitekoa, arau hoiek, hautatzaileei, hautagai bakoitza zerrendetan behin baino
ez dela agertzen eta zerrendak garbi eta egiaz eginda daudeneko legesegurtasuna
bermatzera jotzen dutela. Horretxegatik, atzera egitea, hiltzea edo hautaezinen
bat agertzea gertatutakoan salbu, zerrendetako izenhurrenkera ezin da zerrendok
behin-betiko aldarrikatu ondoren aldatu, ordezkaketa egiteko hurrenkera
ordezkoen izenena bera dela. Agindubidezko zuzenketez gainera, beste
hautagai-zerrenda batzuen ordezkariek egin ditzaketen jazarpenak ere araupetzen
dira eta, hori, legezko segurantza eta hauteskunde-egiteraldiaren argitasuna
eta gardentasuna bermatzezko helburuarekin berarekin.
Aldarrikapeneango
bidegabekeria, hautagaizerrendek berenez dituzten akatsak eta hautagaiei banaka
dagozkienak elkarrengandik bereiziz araupetzen dira, hautagaiak
aurkezterakoango akatsek nahitaez hautagai-zerrenda osoari zer eraginik ez
dutela eritzi eta, noiz nola, ondorio ezberdinak ematen zaizkiela.
VI
Hauteskunde-egiteraldirako arauak
Boskarren Idazpuruan ematen dira.
Orotariko manuek,
hauteskunde-ekintzaren aldia hamabost egunekoa dela diote.
Boskarren Idazpuruko
Lehenengo Atalburuak ezein aintzin-iragarpenen debekua egiten du, aurrez
gaudimena utzi beharrari darion zeharkakoa barne.
Hiri-bidetango tokiez
baliatzeari buruzkoentzat, Udal bakoitzean Alkatearen lehendakaritzapeko
Batzorde batzuk sortarazten dira, hauteskunde-barruti horretan aurkezten diren
hautagai zerrenda guztien ordezkariek hoietako kide izateko eskubidea dutela.
Batzorde hoiek, Udalbatzarrak hauteskunde-ekintzako bilkurak egiteko eta
iragarkiak jartzeko gai diren hiriguneak zeintzuk diren zehaztu ondoren, tegi
eta gune hoiek bereizkeriarik ezaren eta aukera-berdintasunaren arauerako
irizpidez banatuko dituzte, Batzordearen erabakiari Kondaira-Lurraldeko
Hauteskunde-Batzordearen aurrerako goradeiez jazarri ahal izatea jartzen dela.
Lege-hauspenekiko edo
ondamenekiko erantzun beharra alderdiei, baterakundeei eta batasunei eta
hauteskunde-elkarteen suztatzaileei leporatzen zaie.
Irudi edo irarki-bidezko
iragarkiak horretarako baimena dagoeneko tokietatik kanpo jartzea zigortu, eta
hauteskundeak bukatu ondoren hauteskunde-iragarkiak kendu beharra jartzen da.
Herri-adierazpideetako
dohango iragarraldiez baliatzeko bideak ere araupetzen dira, Kondaira Lurralde
guztietan hautagai-zerrendak aurkezten dituztenei eta, nolanahi ere, aurreko
legegintza-aldian berenezko Legebiltzar-taldeak izan dituztenei Telebistatikako
irraketa-aldi bat eta Irratitikako beste bat gutxienez emanaz.
Idazpuru honetako
Bigarren Atalburuak hauteskunde-gastuak araupetzen ditu. Hoiek neurtzeari
ezinezko eritzi, eta ez zaie mugarik jarri, are gehiago norbanako-jabetzapeko
adierazpideen nahiz gizartean eskuhartzaile direnez bere adierazpen-askatasuna
ezin murriztu dakiekeen hertsatze edo zudukide-taldeen zeharkako laguntzak egon
daitezkeela eta, bestalde, lege-nortasundun direnez diru-eskurapide finkoak
dituzten politikaalderdien gastuak mugatzeko inolako arrazoirik ez dagoela.
Besterik da beste
dirueskurapide-moeta batzuk debekatzea, bere emaitzen truke politika-bidetarako
baldintzak jarri nahi lituzketenengandikakoak edo legez kontrako
ekintzapidetatik datozenak adibidez.
Hauteskunde-egiteraldiango
ahalik eta gardentasunik haundiena lotzen saiatuz, egindako gastuen
Hauteskunde-Batzordean artapeko agiritasuna ezartzen da.
Bi neurri-moeta jartzen
dira zaingo hori egiteko. Alde batetik, hautagai-zerrendek bere
kontaduritza-liburua izan beharko dute; bestetik, zuritu gabeko diru-eskuraketaren
edo izkutatutako gastu-atalaren hiru-alakora eta 87garren atalaren gai den
dirulaguntza hartzeko eskubidea kentzera iritsi daitezkeen zigorrak ohartematen
dira. Beti ere, diru-laguntza eskuratzea Hauteskunde-Batzordeak dirueskuraketa
eta gastuen zuriztapenari buruzko bere erizpena eman dezanaren baldintzapean
gelditzen da.
VII
Legearen Seigarren Idazpuruak,
Hauteskundetegia irekitzen denean hasi eta erabateko botokontaketa eta
hautatutako Legebiltzarkideen aldarrikapena egin dedinerarteko alde berezien
bilbakuntza egiten du.
VIII
Zazpigarren Idazpuruak agiripaperak eta
hauteskunde-jazarpenak aurkezteko eta egiteko modua araupetzen du,
arduralaritza-bideei dagozkieneterako bide erraz bat jarri eta, hauteskunde
auzipidetarako, Gorte Nagusietarako hauteskundeetan gai hori antolatzen duen
araupidetzara jo araziz.
I IDAZPURUA
OROTARIKO ERABAKIAK
Lehenengo Atala
Euskal Herriko
Autonomia-Estatutoaren 26garren atalean ohartemandakoa egiteratuz, Eusko Legebiltzarrerako
Hauteskundeak araupetzea da Lege honen xedea.
2. Atala - Hautatzaileak
Autonomia-Elkarteko
edozein Udaletako Biztanle-erroldetan sartuta egon eta bere herri eta
politika-eskubideen erabateko jabe izan daitezen gara-adineko guztiak izango
dira hautatzaile.
3. Atala - Hautatzaile-Zerrendaren Agirikotasuna
1.- Hautagaien aldarrikapena egiteko
izendatutako eguna baino lehen, Eskualde-Batzordeetako Lehendakariek, dagozkien
Udalekin elkar hartuta eta behar bezala ezagutarazitako tokietan, honako agiri
hauen egiaztatutako aldakiak jarri beharko dituzte agirian:
a) Hautatzaileen behin-betiko zerrenda.
b) Atal honen 3garren zatiak dioenaren arauera
eskuratu dakizkien harez gero hildakoei eta botoa emateko eskubidea
egiteratzeko gaitasungabetutakoei edo eskubide horretzaz aldi baterako
gabetutakoei buruzko egiaztagiriak.
2.- Hautagai-zerrenda bakoitzaren ordezkariei,
horrela eskatzen badute, biztanle-erroldearen edo hori dakarren
Kondaira-Lurralde bakoitzeko informatika-zerrendaren aldaki bana eskuratuko
zaie, dohan, hautagai-zerrendak aurkezteko unean.
3.- Udaletako Idazkariek, hauteskundetarako
deia argitaratu eta hurrengo sei egunen barruan, zendutakoen sendetsitako
zerrendak bidali beharko dizkiete Eskualde-Batzordeei. Halaber, eta epe horretxen
barruan, Epailaritza-Agintariek, dagokien Epailariaren edo
Probintzia-Auzitegiko Lehendakariaren bidez, noiz nola, heurek eskuhartuta
gaitasun-gabetutakoen zerrenda eta botoa emateko eta hautagai izateko epaiz
eskubidegabetutakoena edo eskubide hori aldi baterako kendu zaienena bidaliko
dituzte.
Zerrenda
hoiek sendetsitakoak izan beharko dute, bainan hauteskundetarakoak eta ez beste
ezertarakoak direnez, dagokien eragina izateko ez dute legezko sendespenik
beharko eta, hori, hala balegokio herri-agiri bateango gezur izateagatik ekarri
Litzaketen eta ekarri behar dituzten erantzunbeharren kaltetan gabe.
4.- Atal honen lehenengo zatian esandako
egiaztagiritan oker-bidez sartu dituztela uste dezatenek, hauteskunde-eguna
baino bost egutegi-egun lehenagorarte Eskualdeko Hauteskunde-Batzordearen
aurreango zuzenketa-eskea egin ahal izango dute. Eskualde-Batzordeak,
zuzenketa-eskeari erantsitako agiri-bidezko egiaztapena ikusita, hurrengo
berrogeita zortzi orduen barruan erabateko erabakia emango du, inolako
goradeirik egiterik ez dagoela.
4. Atala - Hautagaitasuna
Autonomia-Estatutoaren
7garren atalean jartzen diren baldintzak betez, hautagai izan eta Lege honetan
esaten diren hautaezin-zioek hartzen ez dituzten herritarrak izango dira
hautagai.
5. Atala
Honako hauek ezingo dute hautagai izan:
a) Eusko
Jaurlaritzaren edo Ministro-Batzarraren Dekretoz izendatutako aukerako
izendapenezko herri-kargudunek. Erresumako Jaurlaritzako Ministroek. Eusko
Jaurlaritzaren eta Erresumako Jaurlaritzaren menpeko Herri-Baltzuetako
Arduratze-Batzordeetako kideek.
b) Erresuma-Arduralaritzako
Autonomia-Elkarteango Lurralde-ordezkariek, erakundegoren-mailako
Arduralaritzakoak barne, eta baita, halaber, Erresuma-Arduralaritzaren
probintzia-mailako Ordezkari, Artezkari edo Buruzagiek ere.
c) Lanbidezko
Gudal-sailetakoek.
d) Ertzaintzako, Arabako
Foru-Diputazioaren agintepeko Miñoietako, Erresumako Segurantza-Sail eta
Indarretako eta Udal-zaingoetako kideek.
e) Hauteskunde-Batzordetako Lehendakari
Batzordekide eta Idazkariek.
f) Lege-mailako
beste manuren baten bidez hautaezintzat jotakoek.
6. Atala
1.- Aurreko atalean esandako kargu edo
egitekoren baten ihardun eta hautagai gisa aurkeztu ditzatenek hautaezina
dakarren kargua edo egitekoa erabat edo aldi baterako utzi egin dutela
egiaztatu beharko dute dagokien Hauteskunde-Batzordearen aurrean, modu
sinestagarriz.
2.- Hautagai-zerrenda baten egon eta
hautaezintzat jotako kargu edo egitekoren batera iritsi daitezenek, egoera hori
dagokion Hauteskunde-Batzordeari jakinarazi beharko diote, eta
hautagai-zerrendatik kanpo geldituko dira.
7. Atala
1.- Hautaezin-zio guztiak bidebatez
elkartuezin-zio dira.
2.- Eusko Legebiltzarkide izatea Erresumako
Diputadu-Batzarreko izatearekin ere elkartuezina izango da.
3.- Elkartuezina sortuzko karguz, ihardunaz edo
egoeraz jabetu ledin Legebiltzarkideak, legebiltzarkide izateari utzi egingo
dio.
8. Atala - Hauteskunde-Barrutiak
Eusko
Legebiltzarrerako Hauteskundeetan, Kondaira-Lurraldea izango da
hauteskunde-barruti.
9. Atala - Hauteskunde-Barrutiko
Legebiltzarkide-zenbatekoa
Hauteskunde-barruti
bakoitzeko hogeitabost legebiltzarkide hautatuko dira.
10. Atala - Gutxienezko ehunekoa
1.- Legebiltzarkide-tokien banakuntzan sartu
ahal izateko, dagokion hauteskunde-barrutian izandako baliozko boto guztien
ehunekik bostekoa gutxienez atera beharko da.
2.- Ehuneko hori ateratzeko, indarrik gabeko
botoak eta boto zuriak ez dira baliozko bototzat kontatuko.
11. Atala - Legebiltzarkide-Tokiak ematea
1.- Hauteskunde-barruti bakoitzean alderdi edo
hautagai-zerrenda bakoitzari legebiltzarkide-tokiak ematea, D' Hont-en arauak
erabiliz egingo da.
2.- Hauteskunde-barruti bakoitzean aurkeztu
daitezen hautagai-zerrendak itxitakoak eta aldatu ezinekoak izango dira.
3.- Botoen kontaketa, zerrendak botorik gehien
ateratakotik hasitako hurrenkeran jarrita egingo da.
4.- Zerrenda bakoitzak
ateratako baliozko boto guztien biren, hiruren... etabarren arteko banaketa
egingo da.
5.- Legebiltzar-tokiak, hori egin eta banakin
haundienak eman ditzaten zerrendei emango zaizkie, haundienetik txikienerainoko
goitik beherako hurrenkeraz.
Toki bat ematerakoan bi
hautagai-zerrendek edo gehiagok ematen dituzten banakinak berdinak izatea gertatuz
gero, ebazpena hamarrenak aterata egingo da, legebiltzar-tokia hamarren gehien
izan ditzan hautagai-zerrendari emanaz.
6.- Aurreko zatian esandako araua erabiliz gero
berdintasunak oraindik irautea gertatuz gero, legebiltzarkide-tokia orohar boto
gehiago ateratako zerrendari emango zaio.
7.- 5karren zatian esandako araua erabiliz
banakinak eta botoen guztizkoak berdinak izatea gertatuz gero, lehenengo
legebiltzarkide-tokia zotz eginda emango da, eta ondorengoak txandakatuz.
8.- Zerrenda bakoitzari dagozkion
legebiltzarkide-tokien zenbatekoak zehaztu ondoren legebiltzarkideei ematea,
zerrendan izan dezaten hurrenkerari hertsiki atxikiz egingo da.
9.- Hautatutako legebiltzarkide aldarrikatutako
batek bere tokia uztea, hiltzea edo ezinduta gelditzea gertatuz gero,
legebiltzarkide-tokia, berez eta besterik gabe, dagokion zerrendako hurrengoari
ematen zaio.
10.- Era berean, legegintza-aldiak diraueno
legebiltzarkidetakoren bat hiltzea, ezinduta gelditzea edo bere tokia uztea
gertatuz gero, legebiltzarkide-tokia aldarrikatutako hautagai-zerrenda berean
hurrengo egon dedin hautagaiari emango zaio.
11.- Ordezkaketak legegintza-aldiak diraueno egin
ahal izango dira.
12. Atala
1.- Herri-agintari guztiak, bere
aginte-eremuaren barruan, Hauteskunde-Arduralaritzak bere egitekoak behar
bezala bete ditzan bere laguntza ematera behartuta daude.
2.- Boto-emanketaren egunean, Hauteskunde-Sail
edo Mahai bakoitzerako izendatutako Aginte-eskudunak, botoak emateko tegiaren
barruan edo horretarako sarpideetan edo inguruan bakeari eusteari dagozkionetan
Mahaiko Lehendakariaren agintepean egongo dira.
13. Atala
1.- Eusko Jaurlaritzari dagokio
Estadistika-Artezkaritzaren bidez Hautatzaile-Erroldea egitea eta
unean-uneangotzea.
2.- Era
berean Eusko Jaurlaritzak, Herrizaingo-Sailaren bidez,
Hauteskunde-egiteraldirako laguntza ematezko honako lan hauek egingo ditu,
etengabe, boto-eskubidea bermatzeko:
a) Hauteskunde-bideak Lege
honetan jarritako epeen barruan egin daitezen beharrezko izan daitezen
teknikazko ekintza guztiei arta egitea eta zaintzea.
b) Hauteskundeak teknikaren
aldetik behar bezala egingo direla bermatzeko Hauteskunde-Batzordeei aholkuak
ematea.
c) Hautatzaileek, Hautagaiek,
politika-alderdi edo Hauteskunde-Batasunek eta ezein Herri-Agintarik egin diezazkioten
eskabide, iritzi-eske eta zuzenketa-eskeei erantzutea.
d) Hauteskunde-batzordeen
esku-diruzko eta gauzazko nolanahiko eskuarteak jartzea eta bai,
Kondaira-Lurralde eta Eskualde-mailetako Batzordeei dagozkienetan,
Hauteskunde-aldian bere egitekoa betetzeko behar ditzaketen lanariak ere.
e) Lege hau edo honen
araudiak egiteratzeko araupide guztiak gertatzerakoan bere iritzia ematea.
3.- Aurreko zatien gai diren egitekoak,
Hauteskunde-Batzordeei dagozkiei egiteko eta agintepideen kaltetan gabekoak
izango dira.
4.- Atal honen 2garren zatian aipatzen den
Herrizaingo-Saileko Artezkari edo Zerbitzuburua, Eusko Jaurlaritzako
Estadistika-Artezkariarekin batean, Autonomia-Elkarteko Hauteskunde-Batzordeko
kide izango da. Era berean, Kondaira-Lurraldeen mailako Hauteskunde-Batzordeen
bilkuretara ere hoiek izendatutako ordezkariei dei egin beharko zaie, izendapen
hoiek Batzordeak eratu baino lehen eginaz. Aholkuak ematea eta
Hauteskunde-Batzordeekingo harremanak bermatzea izango da hoien egitekoa.
Eskualde-Batzordetan,
Batzordeak bere egoitza bertan dueneko Udaleko Idazkariak esku-hartuko du edo,
hala egokituz gero, Udalean Hauteskunde-Arduralaritzari datxezkon egitekoak
bere gain dituen herrilanariak.
Hoiek hitz egiteko
eskubidez bainan botoa ematekorik gabe eskuhartuko dute.
II IDAZPURUA
HAUTESKUNDE-ERAKUNTZA
I ATALBURUA
OROTARIKO ERABAKIAK
14. Atala
Hauteskunde-arduralaritzak
hauteskunde-egiterapideen gardentasuna eta bereizkeriarik eza eta
herri-kargutara iristeko aukera-berdintasuna Lege honek jartzen dituen modu eta
neurritan bermatzea du helburu, Epaitegiei dagozkien agintepideen kaltetan
gabe.
15. Atala
1.- Egituraz, Hauteskunde-Batzordeek eta
Hauteskunde-Sailek osatzen dute hauteskunde-erakuntza.
2.- Hauteskunde-Batzordeak Autonomia-Elkarte,
Kondaira-Lurralde eta Eskualde-mailakoak izango dira.
16. Atala
1.- Hauteskunde-Batzordeetako Lehendakaritza,
Kidegoa eta Idazkaritza, eta bai Hauteskunde-Mahaietako kide izatea ere,
nahitaezkoak izango dira.
2.- Ezingo
dute Hauteskunde-Mahaietako izan:
a) Hauteskunde-Batzordetako
kide izan daitezenek.
b) Hauteskundetara hautagai
gisa aurkeztu daitezenek.
c) Hauteskunde-bidezko edo
nahi bezalako izendapenezko herri-kargudunek.
d) Bere herri eta politika-eskubideak
erabat indarrean izan ez ditzatenek.
3.- Eritetxean egon daitezen gaisoek eta
gainontzekoek hori mediku-egiaztagiri baten bidez zuritu dezatenean;
hauteskunde-barrutitik landa bizi direnek eta itsasontzi-lanariek, joan ezina
adierazi dezakete.
4.- Aurreko zatietan aipatutakoetakoren bat
izendatzen badute; dagokion Eskualde-Batzordeko Lehendakariari jakinaraziko
dio, ordezkoa jarri dezan.
17. Atala
1.- Hauteskuide-Batzorde bateko kide izatea
beste bateko izatearekin bateraezina da.
2.- Hori gertatuz gero, bete beharreko egitekoa
goragoko mailakoan egiteratuko da, eta biak maila berekoak izatea gertatuz
gero, aukeratu dedinean.
3.- Hauteskunde-Batzordetako kideak ezingo dira
artezkari nahiz ahaldun-ihardunetarako izendatu.
II ATALBURUA
HAUTESKUNDE-BATZORDEEZ
I SAILA
OSATZEA
18. Atala - Autonomia-Elkarteko
Hauteskunde-Batzordeko Lehendakaria
1.- Autonomia-Elkarteko Hauteskunde-Batzordeko
Lehendakaritza, Epaitegi Gorenekoenei-dakariari dagokio.
2.- Lehendakariordetza karreran aintzinakoena
izan dedin auzimaisuak izango du, eta horretan berdintasuna gertatuz gero
zaharrenak.
19. Atala - Kideak
1.- Honako hauek izango dira Autonomi-Elkarteko
Hauteskunde-Batzordeko kideak:
a) Epaitegi
Goreneko lau Auzi-maisu.
b) Euskal
Herriko Unibersitateko, eta Deustoko Unibersitateko Lege-Unibersitate-sailetako
Dekanoak.
c) Bilboko,
Donostiako ta Gasteizko Abogadu-Elkarteetako Dekanoak.
d) Bere egoitza
Autonomia-Elkartearen mugartean izan dezaten Eskribau-Elkarteetako Dekanoak.
e) Legetango Lizentziadun
izeneko lau kide gehienera.
2.- Aurreko a) zatiaren gai diren
batzordekideak epaitegi Goreneko Lehendakariaren aurrean egindako zozketaz
izendatuko dira. Nolanahi ere, hala egokituz gero, hauteskunde-auzipideen
ardura izan behar dezaten Auzimaisuak zozketa horretatik kanpo geldituko dira.
Zerdena eta ihardutze-tokia aldatzen ez den bitartean karguaren iraupenak ez du
amaierarik izango.
3.- e) zatian aipatutako batzordekideen
izendapena Legebiltzarrak egingo du, bere barne-Araudiak zehaztu dezan eran.
Kargua bost urterakoa izango da.
20. Atala - Ordezkaketak
1.- Aurreko atalaren 1. zatiaren a) eta e)
txataletan esandako Batzordekideen ordezkapena, izendapenaren modu berean
egingo da.
2.- Aurreko atalaren 1. zatiaren b) txatalean
esandako batzordekideen ordezkotza Dekano-ordeei dagokie eta, hoien ezean,
dagokien Lege-Unibersitatesailetako Idazkariei.
3.- Aurreko atalaren 1. zatiaren c) eta d)
txataletan esandako batzordekideen ordezkotza, dagokien Elkarteko
Eraentza-Batzordeak edo eraentzarako bateango ihardutze-sailak izendatu dezanak
egingo du.
21. Atala - Idazkaria
Eusko Legebiltzarreko
Legelari Nagusia izan go da Autonomia-Elkarteko Hauteskunde-Batzordeko
Idazkari.
22. Atala - Egoitza
Autonomia-Elkarteko
Hauteskunde-Batzordeak Eusko-Legebiltzarrean izango du bere Egoitza.
23. Atala - Kondaira-Lurralde eta Eskualde mailetako
Hauteskunde-Batzordeen osatze modua
1.- Kondaira-Lurralde eta Eskualde-mailetako
Hauteskunde-Batzordeen osatze-modua, ordezkaketak eta egoitza, Gorte
Nagusietarako hauteskundeei buruzko legebidetan agindutakoaren arauera
antolatuko dira.
2.- Hala egokituz gero, esandako Batzorde
hoietako kide izan daitezen Auzimaisu eta Epailariak, horren zio izandako zer-dena
eta ihardutze-tokiak iraun dezaten artean egongo dira kargu horretan.
3.- Hauteskunde-Batzordeetako kide izan behar
dezaten Irakaslegoren edo hautatzaileek bost urteko aldi baten ihardungo dute
egiteko horretan.
24. Atala
1.- Hauteskundetarako deia iragarri dedinetik
guztizko boto-kontaketa burutu dedinerarteko aldian Hauteskunde-Batzordetako
kide izatea dakarten kargudunak tokiz aldatzea, kargutik kentzea edo
geldialdian uztea, bakoitzean erabilgarri izan daitezen Herrilanariekiko edo
Lanbide-Elkarteekiko Legepideek agintzen dutenez araupetuko da.
2.- Hauteskunde-alorreko lege-hauspen edo
hutsegatikako zehaztapidetza bati ekin behar dakionetan, Autonomia-Elkarteko
Batzordea izango da bere kideak edo gainontzeko batzordetakoak bere ihardunetik
aldentzeko erabakia hartzeko gaitasuna duen ihardutze-sail bakarra.
II SAILA
BATZORDEEN AGINTEPIDEAK
25. Atala - Autonomia-Elkarteko Batzordea
Honako hauek dagozkio Autonomia-Elkarteko
Hauteskunde-Batzordeari:
a) Hautatzaile-Erroldeari
buruzko zerbitzu guztiak arteztea eta ikuskatzea.
b) Behin-betiko
hautatzaile-zerrenden aldakiak egiteari eta zabaltzeari buruzko erabaki guztiak
hartzea.
c) Euskal Irrati-Telebista
Herri-Izaikiaren menpeko herri-adierazpideetango dohango iragar-aldiez
baliatzeko eskubidea egiteratzea eta bermatzea eta, orohar,
hauteskunde-egiteraldian herri-iareipideen egiterapena bermatzea.
d) Beheragoko mailetako
batzordeek egin diezazkioten iritzi-eskeak ebaztea, eta bere agintepideen
eremuan hoiei artezpideak ematea.
e) Egin dakizkion kexuak,
zuzenketa-eske edo goradeiak arau hauen edo agintepide hori eman diezaion beste
edozein manuren arauera ebaztea. Hautatzaile-erroldeak egiteari, zuzentzeari,
gordetzeari eta jatorrizkoekin alderatuz egiaztatzeari buruzko arazo guztietan
eta hoietako beste lege-biderik jarri gabeko hauteskunde-ekintza guztietan
zuzenketa-eskeak eta goradeiak hartzeko eta ebazteko gai izango da.
f) Hauteskunde-lanetan eta
Hautatzaile-erroldea egin, zuzendu, gorde edo jatorrizkoarekin egiaztatzekotan
ofizialtasunez eskuhartu dezaten guztiekiko zigortze-agintearen jabe izatea.
g) Egin daitezen hauspenak
zuzentzea, Epaitegientzat gordeta egon ez daitezen guztietan, eta bidezko
eritzitako 100.000 pesetarainoko isunak jartzea.
h) Hauteskundeen nahiz
hautatzaile-erroldeen alorretan Legeak edo bestelako manu batzuk izendatu
diezazkioten egitekoak.
26. Atala
1.- Kondaira-Lurralde eta Eskualde-mailetako
Batzordeek, bere agintepidea egiteratzen duteneko eremuaren barruan,
Autonomia-Elkarteko Batzordeak dituen ahalmenak heurak izango dituzte, eta Lege
honek edo beste manuren batzuk eman diezazkieten gainontzekoak.
2.- Kondaira-Lurraldeetako Batzordeek
gehienezko 50.000 pesetarainoko zigorrak jarri ahal izango dituzte, eta
Eskualde-mailakoek 25.000 pesetarainokoak: Batzordeek, bere larria dela eta
bere agintepidea gainditzen duten zigorrak dagozkien jokabideen berri izanez
gero, aginte-mailaz bere gaineko duten Batzordeari jakinarazi ahal izango
dizkiote.
III SAILA
ERAKUNTZA ETA IHARDUNA
27. Atala
1.- Hauteskunde-Batzordeak
Hauteskunde-Arduralaritzako ihardutze-sail iraunkortzat joko dira.
Hauteskundetarako deia egitezko Dekretoa argitaratu dedin egunaren biharamonean
arauz bildu beharko dute.
2.- Auzimaisu edo Epailariei dagozkien
karguetango ordezkaketak, eta bai bost urtetarako direnetangoak ere, heriotza,
zer-dena galtzea, lan-tokiz aldatzea edo Batzordeko izateko eragozpena, debekua
edo elkartuezina dakarren beste ezein gertatutako egunaren hurrengo hamabost
egunetan egingo da. Hoietakoren bat hauteskunde-egiteraldian gertatu, edo
batzordekide bat hautagai gisa aurkeztera doanean, dagokion Batzordeko
Lehendakariak hori jakin eta berrogeita zortzi orduko epearen barruan egingo da
ordezkaketa.
3.- Batzordeak eratu ondoren,
Autonomia-Elkarteko Batzordeko Lehendakariak Euskal Herriko Agintaritzaren
Aldizkarian eta Kondaira-Lurralde eta Eskualde mailatako Batzordeetako
lehendakariek dagokien Kondaira-Lurraldeko Aldizkari Ofizialean argitaratuko
dute Batzordearen erakuntza eta osatze-modua iragartzezko erabakia, batzordekide
bakoitza bertan egoteko zioak zehaztea beharrezkoa dela.
Halaber, egin behar
izandako ordezkaketak ere Aldizkari Ofizialean argitaratuko dira, bakoitzaren
zergatikakoa adieraziz.
4.- Deia egitezko Dekretoa argitaratu eta hiru
eguneko epearen barruan, hauteskunde-egiteraldian Batzordeak nola osatuta
egongo diren berriz argitaratu beharko da dagokien Aldizkari Ofizialetan.
28. Atala
Hauteskunde-Batzordean
erakuntzarako eta ihardunerako jaurpideak Lege honetan ohartemandakoak izango
dira eta, hoien ezean, Arduralaritzabide-Legean bateango
ihardutze-erakundeentzat ohartemandakoak.
29. Atala
1.- Batzordeak Lege honetan esandakoetan eta
jarritako egunetan bilduko dira eta, gainera, Lehendakariak beharrezko
eritzitakoan edo hiru batzordekidek eskatu dezatenean.
2.- Bilkuretarako deiak idatziz egingo dira,
hartu direla, eguna eta gai-zerrenda egiaztatuta utzi daitekeeneko ezein bidez
baliatuz.
3.- Bilkuretara joatea nahitaezkoa da. Joaterik
eza zuritu gabe huts egin dezaten bilkurakideek, zentzapide-alorreko
erantzunbeharra izango dute.
30. Atala - Idazkariak
1.- Idazkariek hizpidea izango dute, bainan
botoa emateko eskubiderik ez.
2.- Idazkariei, bateango ihardutze-erakundeei buruzkoetan
Arduralaritzabide-Legeak izendatzen dizkien egitekoak dagozkie. Batipat,
Batzordearena izan eta honek bere Egoitza dueneko tegietan gordeta egongo diren
agiriei arreta egingo die.
31. Atala
1.- Hautatzaileek, bere egoitzari dagokion
Eskualde-Batzordeari egin beharko dizkiote bere argipide-eskeak.
2.- Hauteskunde-barruti bakar bati baino
gehiagori doazkiekeen arazoak izan daitezenean, politika-alderdi, batasun edo
baterakundeek Autonomia-Elkarteko Hauteskunde-Batzordeari aurkeztu ahal izango dizkiote
bere argipide-eskeak. Eske hori hauteskunde-barruti bakar bati baino ez
dagokiona izan dedinean, dagokien Kondaira-Lurraldeko Batzordeari egingo diote.
3.- Herri-Agintari eta Erakundeek,
iritzi-eskalearen aginte-eremua bere agintepean izan dezan Batzordeari artez
egin ahal izango dizkiote bere argipide-eskeak.
32. Atala
1.- Argipide-eskeak idatziz egon eta hartu
ditzan Batzordeak ebatziko ditu, bere iritziz garrantzitsua delako edo
orokortasun-irizpidez erabakitzeari komenigarri deritzalako Goragoko mailako
Batzorde bati bidaltzea erabaki dezanean salbu.
2.- Autonomia-Elkarteko Batzordeak,
irizpide-batasuna lortzeko, ebatzi ditzan eta Kondaira-Lurraldetako Batzordeei
egin dakizkien aholku-eskeen eremuan eragina izan dezaketen gaiei buruzkoak izan
daitezen aholku-eske guztiak Kondaira-Lurraldeetako Batzordeei jakinarazi
beharko dizkie.
3.- Aholku-eskearen presak Batzordeari
bilkurarako deia egiteko astirik eman ez, eta lehendik ere Batzorde horretxen
edo Goragoko Baten horretzazko kideko erabakiak egon daitezenean, Lehendakariak
erantzukizuna bere gain hartuz, behin-behingo erantzun bat eman ahal izango du,
hori Batzordeak egin dezan lehenengo bilkuran sendestearen edo aldatzearen
kaltetan gabe.
33. Atala - Erabaki eta akordioen iragarketa
1.- Egin zaizkien eta ebatzi ditzaten
aholku-eskeen orokortasunak hori komenigarri egin dezanetan,
Hauteskunde-Batzordeek, bere Lehendakariaren aginduz, hartutako erabaki hoiek
edo aholku-eskeen edukia iragarri egin beharko dituzte. Nolanahi ere
Autonomia-Elkarteko Batzordearenak izan eta Kondaira-Lurraldeetakoei jakinarazi
zaizkienak beti argitaratu egingo dira.
2.- Argitalpena, Autonomia-Elkarteko Batzordea
bada, Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian egingo da, eta gainontzekoetan
dagokion Kondaira-Lurraldeko Aldizkari Ofizialean.
III ATALBURUA
HAUTESKUNDE-SAIL ETA MAHAIEZ
I SAILA
HUTESKUNDE-SAILEZ
34. Atala - Hauteskunde-Sailen zenbatekoa eta zehaztapena
1.- Hauteskunde-barruti bakoitzean
hautatzaileak, botoa emateko, Hauteskunde-Sailka eratuko dira.
2.- Udal bakoitzean Hauteskunde-Sail bat egongo
da gutxienez.
3.- Hauteskunde-Sail bakoitzaren neurria
Ekonomia eta Herriogasun-Sailburuaren aginduz zehaztuko da. Nolanahi ere
daitekeen neurrian Eusko Legebiltzarreko hauteskundetarako Hauteskunde-Sailak
Gorte Nagusietarako, Batzar Nagusietarako eta Udalbatzarretarakoak heurak izan
daitezeneko ahaleginak egingo dira.
4.- Sailen eta Mahaien zenbatekoa eta mugak
behin-betiko zehaztea, deia argitaratu dedin egunaren ondorengo 10 egunen
barruan egingo da.
5.- Hauteskunde-Sailkako banaketa, aurreko
zatian esandako epea bukatu ondorengo 4 egunen barruan argitaratuko da
Kondaira-Lurraldeetako Aldizkari Ofizialetan eta Euskal Herriko Agintaritzaren
Aldizkarian.
35. Atala - Tegien zehaztapena
1.- Herrizaingo-Sailburuak,
agindu bidez, Hauteskunde-Sail bakoitzari dagokion tegia zehaztuko du, honako
oinarri-irizpide hauen arauera:
a) Herri-jabetzapeko
eraikintzen norbanako-jabetzapekoekiko lehentasuna, lehenengo hoietan
ikastegietarakoak eta bertan luma-lanerako idazgurik edo etxalderik egon ez
dedinekoak hobetsiz.
Norbanako-jabetzapeko
eraikintzetango-tegiez baliatu beharra izanez gero, lehentasuna hezkuntzarakoek
edo Kultura edo Jostabide-Erakundeenek izango dute, hoien jabeek edo
artezte-sailek bere baiezkoa eman ondoren; baimen hori ezingo dute behar bezala
egiaztatutako zioegatik baizik ukatu.
b) Hautatzaileen pilaketaren
edo bakanketaren neurria, tegia dagoen tokia Saileko alde guztietatik ahalik
eta hautatzaile gehien etortzeko erreztasun-bide izan dedin saituz.
2.- Tegien zehaztapena Kondaira-Lurraldeko
Aldizkari Ofizialean iragarriko da, aurreko atalaren 5karren zatian esandako
modu eta epeen barruan. Kondaira-Lurraldean zabalkunde gehien izan dezaten
egunkariek, boto-emanketaren egunaren aurreko azkeneko igande edo jai egunean,
eta bai egun horren bezperan ere, Sailen, Mahaien eta hoiek daudeneko tegien
zerrenda agintaritzagandikako argipide gisa argitaratu beharko dute.
36. Atala - Tegien Iragarketa
Udalek, Hauteskunde-Sail
eta Mahai guztiei dagozkien tegiak non dauden behar bezala erakusteko
iragarkiak jarri beharko dituzte.
II SAILA
HAUTESKUNDE-MAHAIEZ
37. Atala - Egitekoak
Boto-emanketetan
buru izatea eta hoiek antolatzea, boto-kontaketa egitea eta boto-emanketaren
egunean Hauteskunde-Legea bete dedinaz arduratzea dira Hauteskunde-Mahaiek
egitekoak.
38. Atala - Mahaien banakuntza
1.- Hauteskunde-Sail bakoitzean, Lehendakari
batek eta Laguntzaile batek osatutako Hauteskunde-Mahai bana izango da.
Hauteskundetara aurkeztu daitezen Politika-Taldeek izendatutako artekariak ere
Hauteskunde-Mahaiko kide izango dira.
2.- Beharrezko eritziz gero Hauteskunde-Sail
bakoitzean Mahai bat baino gehiago jarri ahal izango dira. Hori gertatuz gero,
eta herritarren barreiapenagatik bada salbu, hautatzaileak Mahai berezien
artean banatzea alfabetoaren arauerako hurrenkeraz egingo da.
39. Atala - Mahaietako kide izateko baldintzak
Sail bakoitzeko Hauteskunde-Mahaietako
Lehendakari eta Laguntzaile izango direnak izendatzeko, bi talde egingo dira:
Lehenengoa.- Saileko
hautatzaileetan Batxilerreko edo lehenengo mailako Lanbide-Hezkuntzako
tituloaren jabe izan daitezenak.
Bigarrena.- Irakurtzen
eta idazten jakin bai, bainan aurreko taldean sartzen ez diren Saileko
hautatzaileak.
40. Atala - Mahaietako Kideak izendatzeko zozketa
1.- Hautagai-zerrendak aldarrikatzeko egunaren
aurreko bost egunen barruan, Eskualde-Batzordeak jendeaurreango bilkura egingo
du, bilkura hori, aurrez, "Kondaira-Lurraldeko Aldizkari Ofizialean"
eta Kondaira-Lurraldean hedapenik haundiena izan dezaten egunkarietan iragarri
ondoren.
2.- Hauteskunde-Batzordeak, Sail bakoitzean,
lehenengo taldean egon daitezen hautatzaileetatik, eta egoki deritzan
zozketa-moetaren bidez, Hauteskunde-Mahai bakoitzeko lehendakaria eta horren bi
ordezkoak izendatuko ditu. Laguntzailea eta horren ordezko biak era berean
izendatuko dira, bi taldeetako hautatzaileen artetik, lehenengokoetatik iadanik
izendatuta daudenak kanpo utziz.
3.- Lehenengo taldeko zerrenden hautatzaileen zenbatekoa
Mahaien zenbatekoaren bi halakoa baino haundiagoa izan ez dedinean, Sailean
irakurtzen eta idazten dakitenen orotariko zerrenda bat egin, eta hortik
izendatuko dira, aurreko zatian esandako modu berean, Mahairako edo
Mahaietarako kargudunak.
41. Atala - Karguaz jabetu beharraz
1.- Izendapenak 48 orduko epearen barruan
doazkienei jakinaraziko zaizkie hoiek, hurrengo bost egunen barruan, kargua
hartzea eragozten dienaren sinistarazte-indarreko zuriztapen-adierazpena egin
ahal dezaten. Eskualde-Batzordeak bost eguneko epearen barruan horretzazko
erabakia hartu, eta horren aurka ez da inora jotzerik izango.
2.- Izendatutakoren bati joan ezina gertatuko
balitzaio, Eskualde-Batzordeari jakinarazi beharko dio, boto-emanketaren eguna
baino hogeita lau ordu lehenago gutxienez. Hori ezinezkoa gertatuz gero,
gaztigua bertan-behera egingo da.
3.- Eskualde-Batzordeek, boto-emanketaren eguna
baino lehen, Barruti eta Udal-Epailariei Mahaietako berenezko kide edo ordezko
direnen nortasun-xehapenak emango dizkiete.
4.- Mahaia eratzeko adinakide ez joatea
gertatuz gero, bertan egon daitezenek edo hoien ezean
herrizaingo-agintaritzakoek, berehala, dagokion Eskualde-Batzordeari
jakinaraziko diote, eta horrek nahi bezala izendatu ahal izango ditu Sail
horretan boto-emanketa eta boto-kontaketa eraz egingo direla bermatzeko egokien
deritzenak.
42. Atala - Artekarien izendapena
1.- Hautagai-zerrendak aurkezteko epea bukatu
dedin egunaren biharamonaz gero, hautagai-zerrenda bakoitzaren ordezkariek,
Hauteskunde-Mahaian egon eta boto-emanketa jarrita dauden arauei atxikiz egiten
dela egiaztatu dezan artekari bana izendatu ahal izango dute. Artekariok,
bertan ihardungo duteneko Mahaia dagoeneko hauteskunde-barrutikoak izan beharko
dute.
2.- Artekari-ihardunetarako Lege honetako
2garren atalean esaten den hautesle deneko baldintza eskatu ahal izango da,
bere lanak egingo ditueneko Mahaia dagoeneko hauteskunde-barrutiko izan beharko
duela.
3.- Izendapena orri hondodunetan egin, eta
izendatze-eguna eta izenpea daramatzaten izendapen-agiriak emanaz egingo da.
4.- Artekariak izendatzea, boto-egunaren
aurreko laugarren egunerarte egin ahal izango da.
5.- Artekari bakoitzari buruzko orri hondodunek
lau zati izan beharko dituzte: Bat, jatorrizkoa, ordezkariak gorde dezan;
bigarrena artekariari emango zaio izendapen-agiritarako, eta hirugarrena eta
laugarrena Eskualde-Batzordeari bidaliko zaizkio hoietako bat artekaria bertako
kide deneko Hauteskunde-Mahaiari eskuratu diezaion eta bestea, berriz,
artekariak bere botoa bertan emateko eskubidea dueneko Mahaiari, bertako
hautatzaile-zerrendatik kendu dezan.
6.- Ordezkariak, hautagai-zerrendak
aldarrikatzeko aldiaren bigarren egunetik hasi eta boto-egunaren aurreko
berrogeita zortzi orduak artean, artezkarien izendapen-agiriak Esku-aldeko
Hauteskunde-Batzordean aurkeztuko ditu.
7.- Eskualdeko Hauteskunde-Batzordeak orri
hondodunaren hirugarren eta laugarren zatiak Hauteskunde-Mahaiari bidaitzea,
aldarrikatutako hautagai-zerrenden iragarpena egin dedinez gero egingo da.
8.- Hoiek boto-egunean Mahaian sartzeko,
Lehendakariak eta Laguntzaileak hoiek dakarten izendapen-agiria Mahaiak daukan
orri hondodunarekin bat datorrela egiaztatu beharko dute. Ezezkoan, edo orri
hondodunik ez izatea gertatuz gero, tokia eman ahal izango zaie, bainan
gorabehera hori Mahaiaren Agirian erasota utziz.
9.- Artezkari bat Hauteskunde-Mahaiaren aurrera
bere artezkarigoa izendapen-agiriz egiaztatuz aurkeztu dedinean, Lehendakariak,
Mahaiak orri hondoduna oraindik hartu ez badu ere, Mahaiko kide izateko baimena
emango dio. Hala ere, artekariak ez du bertarako artekari-izendapena dueneko
Mahaian botoa eman ahal izango.
Mahaiak orri hondoduna
iadanik hartuta euki eta artekaria izendapen-agiririk gabe joaten bada, bere
nortasuna egiaztatu ondoren Mahaiko kide izateko baimena emango zaio, orduan
botoa Mahai horretan emateko eskubidea duela.
43. Atala - Artekarien egitekoak
1.- Artekariek, Mahaietako kide direnez,
boto-emanketa eta boto-kontaketa ondo egin daitezeneko laguntza emango dute,
Lehendakariarekin eta Laguntzailearekin batean hauteskunde-bideak Legeak dionez
egin daitezenari arreta eginaz.
2.- Legearen
arauera, Artekariek honako hauek egin ahai izango dituzte:
a) Mahaiaren
Erakuntza-Agiriaren, Bilkurako Orotariko Agiriaren edo hoietako jakineko
zatiren baten egiaztapideak eskatu. Ez da hautagai-zerrenda bakoitzeko
egiaztagiri bana baizik emango.
b) Hautatzaile baten
nortasunari buruzko jazarpena; hori agirian egin beharko dute.
c) Nahi badute, hautatzaileen
zenbaki eta guztiko zerrenda baten boto-emailearen izena eta zenbagarrena
idaztzi.
d) Boto-emanketa egiterakoan,
Lehendakariak irakurritako boto-txartela ikusteko eskatu.
e) Mahaiak ebatzi beharko
lukeen edo bere ustez gaizki ebatzi duen ezein hauteskunde-egintza edo
egiketari buruz bidezko eritzitako gaitzespenak eta zuzenketa-eskeak, bere
gaitzespen eta zuzenketa-eskea Bilkurako Orotariko Agirian erasota
utzi-arazteko eskubidez.
44. Atala - Ahaidunak
1.- Hauteskundetara aurkeztu daitezen politika
talde guztiek, bere ordezkarien bidez eta horretarako egindako esku-ematez,
hauteskunde-egintza eta egiketetan hautagai-zerrendaren ordezkari izan daitezen
ahaldunak izendatu ahal izango dituzte.
2.- Ahaldun-egitekoetarako, Lege honetako
2garren atalean esaten den hautesle deneko baldintza bakarrik eskatu ahal
izango da.
3.- Ahaldunak bere egitekoak
hauteskunde-barruti bakar baten baino gehiagotan, Epailaritza-Barruti bakar
bati baino gehiagori dagozkien sailetan edo Eskualde-Barruti bereko Sailetan
bete behar ditzanaren arauera, ahaldungoa, noiz nola, Autonomia-Elkarteko,
Kondaira Lurraldeko edo Eskualdeko Hauteskunde-Batzordeko Idazkariaren
aurrerakoa izango da.
4.- Ahaldunek artekarien eskubideak heurak
dituzte, bainan bere botoa Hautatzaile-Zerrendango erasopenaren arauera
dagozkien Sail eta Mahaian eman beharko dute.
III IDAZPURUA
HAUTESKUNDETARAKO DEIA
45. Atala - Deia egitezko Dekretoa
1.- Deia egitezko Dekretoa Lehendakariak emango
du, 1981garreneko Ekainaren 30eko Jaurlaritza-Legean agintzen denaren arauera.
2.- Dekretoan boto-emanketaren eguna zehaztuko
du.
46. Atala - Hauteskundeak egiteko epea
Hauteskundetarako deia
Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratu dedin egunetik
boto-egunerarte, hogeita hamasei egunetik behera eta berrogeita bostetik gora
gabeko tarte bat egon beharko da.
47. Atala - Deiaren iragarpena
1.- Deia egitezko Dekretoa Euskal Herriko
Agintaritzaren Aldizkarian argitaratuko da.
2.- Halaber, Autonomia-Elkartean atera daitezen
egunkari guztietan ere argitaratuko da, eta gainontzeko ezein
gizarte-adierazpidetatik zabalduko, Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian
agertu eta hurrengo hamar egunen barruan.
48. Atala - Zatikako hauteskundeak
1.- Zatikako hauteskundeak ezingo dira barruti
edo Sailen baten egindako hauteskundeak sendetsitako epaiz baliogabekotzat jo
daitezenean baizik egin.
2.- Zatikako hauteskundetarako deia,
Jaurlaritzak sendetsitako epaia jakin eta Lehenengo Batzarrean erabaki eta
Dekretoz egin beharko da. Hauteskundeak, dei-egunetik hasi eta gutxienez hamar
eguneko eta gehienera hogei eguneko epearen barruan egin beharko dira.
3.- Baliorik ezaren aldarrikapena barruti
osorakoa izan dedinean, lehen hauteskundeetan eskuhartu zuten edo, hala gertatuz
gero, eskuhartu behar zuketen politika-taldeen hautagai-zerrendak baino ez dira
onartuko.
Baliogabetasunak Sail bat
edo Sail baten zati bat baino ez dezanean, ezingo da hautagai-zerrendako izenik
ez hoien hurrenkerarik ezertan ere aldatu.
IV IDAZPURUA
HAUTAGAIEN AURKEZPENA ETA ALDARRIKAPENA
I SAILA
HAUTAGAI-ZERRENDEN AURKEZPENA
49. Atala - Hautagaiak aurkezteko eskubidea
Honako
politika-talde hauek eskuhartu ahal izango dute Eusko Legebiltzarrerako
Hauteskundeetan, Lege honen hurrengo atalek eskatzen dituzten egipideak egin
ondoren:
a) Politika-alderdiei
buruzko Legepideek horretarako jartzen duten Erroldean sartutako
Politika-alderdi, Elkarte eta Baterakundeek.
b) Aurreko
Atalean aipatutako Alderdi, Elkarte eta Baterakundeek hauteskundeetarako
egindako Batasunek.
c) Hauteskunde-barruti
bateko hautatzaileen elkarteek.
50. Atala - Erari buruzko orotariko egipideak
1.- Hautagai-zerrendak, deia egitezko Dekretoa
Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratu eta hirugarren eta hamargarren
egunen arteko aldian, bi egunok barne, aurkeztuko zaizkio Kondaira-Lurraldeko
Hauteskunde-Batzordeari.
2.- Idazkian
honako hauek zehaztuko dira:
a) Hauteskunde-egiteraldian
aldatu ezin eta boto-txartel guztietan nahitaez agertu beharko duten izena eta
ikurra.
b) Hautagaien eta ordezkoen
izen-deiturak, egoitza zehatza, eta bai bakoitza zerrendan zenbakarrena den
ere. Hauteskundetarako elkarteak edo batasunak izan daitezenean, hautagaiaren
izenaren ondoren zein Alderditako edo Baterakundetako denaren berarizko
zehaztapena egin daiteke, Alderdi edo Baterakunde hori barruti berean berenezko
hautagai zerrendarekin aurkezten ez bada.
c) Kondaira-Lurraldeko
hiriburuan bizi dedin ordezkari bat. Hauteskunde-Batzordeek, hautagai-zerrendari
buruzko arazoetarako harremanak ordezkariarekin izango dituzte, ez beste
inorekin, adierazpen guztiak bere etxera bidaliz.
d) Hautagai-zerrendan sartzea
onartzen denaren egiaztapen-agiria, hautagai edo ordezko bakoitzak izenpetuta,
eta baita Autonomia-Elkarte osoan zerrenda baten baino ez dagoenaren
adierazpena, eta hautagai izateko baldintza guztiak betetzen dituenarena ere.
Adierazpenak Erresumako Nortasun-Txartelaren zenbakia eramango du berebaitan.
e) Hautagaia
Autonomia-Elkarteko hauteskunde-erroldean sartuta dagoenaren egiaztagiria, eta
Autonomia-Estatutoaren7garren Atalaren 2. zatiak hartzen dituenentzat, legezko
euskalduntasuna ematen duten gainontzeko baldintzak betetzen dituztenaren
adierazpena.
3.- Politika-alderdiek, Bazkunek edo
Baterakundeek aurkeztu ditzaten zerrendek, bakoitzaren Araudiaren arauera hoien
ordezkotza izan dezatenek izenpetuta egon beharko dute, eta hauteskundeetarako
Batasunak edo Elkarteak izan daitezenean, hoien suztatzaileek.
51. Atala
Ezein hautagaik edo
ordezkarik ezingo du zerrenda bakar baten baizik egon edo hauteskunde-barruti
bakar batetik baizik aurkeztu.
52. Atala
1.- Zerrendetan gutxienez hiru ordezko eta
gehienera hamar egon daitezke.
2.- Nolanahi ere, bete behar diren
legebiltzarkide-toki hainbat hautagai izango dituzte. Ez da baldintza hori bete
ez dezan zerrendarik onartuko.
53. Atala - Hautatzaile-elkarteak
1.- Hautatzaile-elkarteak hauteskunde-barruti
bakar baterako eratuko dira, hauteskunde-ekintzaldian beste hauteskunde-barruti
batzuetako beste politika-taldeekin batean ihardun ahal izatearen kaltetan
gabe.
2.- Hauteskunde-elkarte bat sortarazteko,
dagokion hauteskunde-barrutiko hautatzaile-erroldean sartutako bostehun
hautatzaileren izenpeak gutxienez beharko dira. Hautatzaile bakoitzak ezingo
dio laguntza hori hauteskunde-elkarte bakar bati baino eman.
3.- Izenpetzaileen nortasuna, Erresumako
Nortasun-Txartelaren argazki-aldakia aldean izan dezan izenpe eta guztiko
onespen-idazki baten bidez egiaztatuko da Hauteskunde-Batzordearen aurrean.
4.- Hautatzaile-Elkarteek ezingo dituzte
politika-alderdiek bere dituzten ikur eta ezaugarriak erabili, 50.2.b) atalean
esandakoa salbu.
54. Atala - Alderdien, Baterakundeen edo Batasunen zerrendentzako
jaurpideak
1.- Ezein politika-alderdi edo Bazkun,
Baterakunde edo Hauteskunde-Batasun edo Elkartek ezingo du hauteskunde-barruti
berean hautagai-zerrenda bakar bat baino aurkeztu.
2.- Baterakundeen edo batasunen baten sartutako
ezein Taldek ezingo du baterakundeak edo batasunak hautagai-zerrenda bat
aurkeztutako hauteskunde-barrutian bere berenezko hautagai-zerrendarik
aurkeztu.
55. Atala
1.- Agiri-paper guztien hiruna aldaki
aurkeztuko dira.
2.- Aletako bat Autonomia-Elkarteko
Hauteskunde-Batzordeari bidaliko zaio, eta beste biak Kondaira-lurraldeko
Batzordean geldituko dira gordeta.
56. Atala
1.- Kondaira-Lurraldeko Batzordeko
Idazkaritzak, aurkezpena egin deneko eguna eta ordua erasota izan ditzan
biderapen-agiria egingo du. Eskatzen bazaio, hartu duenaren egiaztagiria emango
du.
2.- Idakariak, hautagai-zerrenda bakoitzari
aurkezte-hurrenkeraz dagokion zenbagarrena jarriko dio, eta argitalpen
guztietan zenbagarren horri eutsiko zaio.
57. Atala - Hautagai-zerrenden ordezkariak
1.- Ordezkariek, hautagai-zerrendaren izenean Hauteskunde-Batzordearen
oharpen guztiei men egin eta somatu daitezen akats edo oker guztiak zuzentzeko
bere laguntza emateko eskubidea eta eginbeharra dute.
2.- Ordezkarien erabakiek,
hautagai-zerrendarekiko legezko behartze-indarra dute.
3.- Hautagai-zerrendetako ordezkariek,
Eskualdeko Hauteskunde-Batzordearen aurrean, gehienez bost lagunetara iritsiko
diren ordezkoak izendatu ahal izango dituzte.
Ordezkoek, bakoitzari
dagokion Eskualdeko Hauteskunde-Batzordearen aurrean, hautagai-zerrendako
ordezkariak dituen ahalmen berak izango dituzte.
II SAILA
HAUTAGAI-ZERRENDEN IRAGARKETA
58. Atala
1.- Hautagai-zerrendak aurkezteko epea bukatu
eta biharamonean Kondaira-Lurraldeko Batzordeko Lehendakariak Euskal Herriko
Agintaritzaren Aldizkarian argitaratu dedila aginduko du eta, epe beraren
barruan, agiri sortaren ale bat Autonomia-Elkarteko Batzordeari bidaliko dio.
2.- Hauteskunde-barruti guztietako
hautagai-zerrendak, hautagai zerrendok aurkezteko epearen azken egunaren
ondorengo bigarren egunean iragarriko dira. Egun
horretantxe Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratuko dira.
3.- Hautagai-zerrendak aurkezteko epea bukatu
dedin egunaren biharamonean, hautagai -zerrenda guztiekiko agiri-sorta
Kondaira-Lurraldeko Batzordeek ihardun diharduten tegietan egongo da,
hauteskundetara aurkezten diren politika-talde guztien ordezkariek ezagutu, eta
hala egokituz gero, jazarri dakizkion.
III SAILA
HUTSEN ZUZENKETA ETA JAZARPENAK
59. Atala - Agindu-bidezko zuzenketa
1.- Kondaira-Lurraldetako Batzordeak
hautagai-zerrenda aurkezteko epea bukatu dedin egunaren biharamonean bilduko
dira, aurkeztutako agiri-sorta aztertzeko. Aurkezte-epea bukatu eta hurrengo
berrogeita zortzi orduko epearen barruan Autonomia-Elkarteko Batzordea bilduko
da, hauteskunde-barruti batetik baino gehiagotatik aurkezten den hautagairik ez
dagoela egiaztatzeko, gutxienez.
2.- Somatutako arauzkontrakotasunak
ordezkariari adieraziko zaizkio, hiru eguneko epearen barruan. Ordezkariak hiru
eguneko epea izango du gora jo edo hutsak zuzentzeko.
60. Atala - Jazarpenak
1.- Hauteskundetara aurkezten diren
politika-taldeen ordezkariak hautagai-zerrendei jazarri ahal izango zaizkie,
Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian argitaratu eta hiru eguneko epearen
barruan.
2.- Hauteskunde-Batzordeak, epe horren barruan
jazarpena egin zaion hautagai-zerrendaren ordezkariari jakinaraziko dio,
bidezko deritzan aldezpena egin dezan. Jazarpena egin zaion
hautagai-zerrendaren ordezkariak hiru eguneko epea izango du zuzenketa egiteko.
61. Atala - Aurkezte-Auniztasuna
1.- Hautagairen bat edo ordezkoren bat zerrenda
baten baino gehiagotan agertzea gertatuz gero, Autonomia-Elkarteko
Hauteskunde-Batzordeak, hautagaia hauteskunde-barruti baten baino gehiagotan
aurkezten bada, eta bestetan Kondaira-Lurraldekoak, agindu-bidez edo doakionen
batek eskatuta, zerrendetako bat aukeratu dezaneko eskea egingo dio
hautagaiari.
2.- Behin-betiko aldarrikapena egin baino
berrogeita zortzi ordu lehenago aukera hori egin ez badu, ordezko gisa agertu
dedineko zerrendatik edo zerrendetatik kendu egingo da. Zerrenda baten baino
gehiagotan hautagai gisa agertzen bada zerrenda guztietatik kenduko da.
IV SAILA
HAUTAGAIEN ALDARRIKAPENA
62. Atala
Hauteskundetarako deia
argitaratu eta hurrengo hemeretzigarren egunean, Kondaira-Lurraldetako
Hauteskunde-Batzordeek hautagaien-aldarrikapena egingo dute.
63. Atala - Aldarrikapenaren bidezkotasunik eza
1.- Ondoren
esaten diren zertzeladatako bat gerta dedinean, Hauteskunde-Batzordeek ez dute
hautagai-zerrenden aldarrikapenik egingo:
a) Epetik kanpo aurkeztu
daitezenean.
b) Beharrezkoa den
hautagai-zenbatekorik ez dutenean.
c) Idazpuru honen Lehenengo
Sailean jarritako baldintzetakoren bat betetzen ez denean.
2.- Zuzendu gabe utzitako akatsak hautagaiei
baino ez dagozkienean, hoiek kendu eta zerrendaren aldarrikapena egingo du,
hori eginez gero aurreko zatiko b) txatalean esandakoa gertatzen bada salbu,
orduan ez bait-du hautagai-zerrendaren aldarrikapena egingo.
64. Atala - Aldarrikatutako hautagai-zerrenden argitaralpena
Kondaira-Lurraldeko
Hauteskunde-Batzordeak aldarrikatutako hautagai-zerrendak hurrengo berrogeita
zortzi orduen barruan Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian eta
Kondaira-Lurraldeetako Aldizkari Ofizialetan argitaratuko dira.
V SAILA
ZERRENDAKO HURRENKERAREN ALDAKUNTZAK ETA ORDEZKAKETAK
65. Atala - Epea
1.- Zerrendak behin-betiko aldarrikatu ondoren
ez da hoietan inolako hurrenkera-aldakuntzarik onartuko. Aldakuntza, baliozkoa
izan dedin, hautagai-zerrendaren aurkezpena izenpetu zutenek adierazi beharko
dute.
2.- Hautagaiek, boto-eguna baino berrogeita
zortzi ordu lehenagorarte, hautagai-zerrendan egotetik atzera egin ahal izango
dute. Atzera egite hori Kondaira-Lurraldeko Aldizkari Ofizialean argitaratuko
da, gizarte-adierazpideen bidez iragarriko, eta Hauteskunde-Sailak eta Mahaiak
dautzaneko tegietan agirian jarriko da.
66. Atala - Atzera egitearen aurkezpena
1.- Atzera egitezko idazkia Kondaira-lurraldeko
Batzordeari bidaliko zaio.
2.- Atzera egiten duenak berenez aurkeztu beharko
du, bertako zeneko hautagai-zerrendaren ordezkaria lagun daramala.
3.- Atzera egitezko idazkia Batzordeko
Idazkariari eskuratuko zaio.
67. Atala - Ordezkaketen hurrenkera
1.- Honako
hauetan egingo da ordezkaketa:
a) Hil
izanagatik.
b) Atzera
egin izanagatik.
c) Aldarrikapenetik
boto-egunerarteko aldian hautaezina gertatu izanagatik.
d) Hautagai
bat kentzea darion akats bat zuzendu izanagatik.
2.- Ordezkaketa egin dedin guztietan, hurrenkeraren
arauera dagokion ordezkoa sartuko da zerrendako azkeneko tokian.
V IDAZPURUA
HAUTESKUNDE-EKINTZALDIA
68. Atala - Ekintzaldiaren iraupena
Hauteskunde-ekintzaldiak,
botoa hartzeko ekintzapide-pilo osoa denez, hamabost egun iraungo du eta hauteskunde-egunaren
bezperako gauerdi-gauerdian bukatu beharko du.
I ATALBURUA
HAUTESKUNDE-ZABALKUNDEA
69. Atala
1.- Hauteskunde-zabalkundea ez da inolako
arduralaritza-artapean egongo, ezta Hauteskunde-Batzordeenean ere.
2.- Iritzi edo adierazpen-mailako hobenei
darizkiekeen lege-hauspenak agizko Epailaritzapekoak izango dira, eta ez beste
inorenak.
70. Atala
Boto-egunean
eta bezperan zabalkunde-gaiak banatzea edo zabalkunde-ekintzan ihardutzea
debekatuta dago.
I SAILA
HERRITEGI ETA TOKIEZ BALIATZEA
71. Atala
1.- Udalek,
beti, honako hauek gertu eta unean-uneangotuta eukiko dituzte:
a) Hauteskunde-ekintzetarako
egokitu daitezen agintaritzaren tegien eta herri-baliapidetarako zabalik
daudenen zerrenda bat. Hoien jaurgoa izan dezaten ihardutze-erakundeekin utzi
ditzateneko arartekotzak egingo dituzte, hoietzaz baliatzeko egunen eta orduen
egutegi bat zehaztuz.
b) Dohango irudi-idatzizko
zabalkundea egin daitekeeneko tokien zerrenda bat.
c) Herri-jaurgopeko izan, eta
Udalari arielak edo hainbesteko bat ordainduta irudi-idatzizko zabalkundea
jarri daitekeeneko tokien zerrenda bat. Hala egokituz gero, Udalak zehaztuko du
tokien arauerako arielen zenbatekoa. Nolanahi ere, politika-talde guztientzako
aukera-berdintasuna bermatu dezaten moduak jarriko dira.
2.- Zerrenda hoiek jendeak ikusi ditzan agirian
jartzea Udaletxe bakoitzeko iragarketa-oholtzan egingo da, hauteskundetarako
deia argitaratu eta bigarren eta hamargarren egunen arteko aldian.
72. Atala
1.- Hautagai-zerrendak aurkezteko epea bukatu eta
biharamonean, arratsaldeko zortzietan, Udaletxe bakoitzeko Osoko Bilkuretarako
Aretoan edo horretarako egokitu dedin tegian, Alkatea lehendakari izan eta
Udala bertan dagoeneko hauteskunde-barrutian hauteskundetara aurkeztu daitezen
politika-taldeetako bakoitzak izendatutako ordezkari batez osatutako Batzorde
bat eratuko da.
2.- Aurreko
zatiak dion Batzorde horrek honako hauek erabakiko ditu, bertan egon daitezenen
gehiengoz:
a) Iragarkiak dohan jartzeko
gordetako tokiak. Hautagai-zerrenda guztiek leku berdina izango dute.
Horretarako toki bat baino gehiago egonez gero, banaketa zozketaz egingo da.
b) Elkarren lehian ari diren
politika-taldeek bere hauteskunde-bilkurak egin ditzaten egokitu daitezen tegi
ofizialetan eta herri-baliapidetarako zabalik daudenen banakuntza, eta bai
hoietzaz baliatzea aurkeztutako hautagai-zerrenden heinean banatzeko irizpideak
eta horretarako zabalik egongo direneko egunak eta orduak zehaztea ere.
3.- Esandako Batzorde horretan daudenetako
hautagai-zerrendaren bat aldarrikatuko ez balitz, horren iragarkiak jartzeko
tokiak eta tegiez baliatzeko aldiak gainontzeko politika-taldeen artean
banatuko dira, heintasunaren arauerako irizpidez, Alkate-Udalbatzarburuak
horretarako deia egindako bilkura egin ondoren.
4.- Batzordearen erabaki guztiei, bere
eragite-indarraren kaltetan gabe, Kondaira-Lurraldeko Hauteskunde-Batzordearen
aurrean jazarri ahal izango die, lehenengo eta behin-betiko goradeian, 57garren
atalak dion hautagai-zerrendaren ordezkariak. Goradei hori aurkezteko epea,
erabakiak hartu eta bi egunekoa izango da. Batzordearen erabakiaren aurka ez da
beste goradeirik egin ahal izango, hiru eguneko gehienerako epearen barruan
emango da, eta udalbatzarrari eta goradei-egileari ezagutaraziko zaie.
5.- Udaleko Idazkaria edo horrek esku emandako
herrilanaria Batzordeko kide eta Idazkari izango da, eta bertan dauden
hautagai-zerrenden ordezkari guztiek izenpetuko duten bilkura-agiria egingo du.
73. Atala
1.- Hautagai-zerrenda batekoek Batzordeak
hartutako erabakiak modu larrian edo behin eta berriz haustea gertatuz gero,
Batzorde horrek Udaleko Alkate-Udalbatzarburuak horretarako deiez egindako
bilkuran erabateko gehiengoz hartutako erabakiz, hautagai-zerrenda hori tegien
eta irudi-idatzizko irarkiak jartzeko dohango tokien banakuntza egitean kanpo
utzi ahal izango da. Kanpo uzte hori, izan daitezkeen herri eta
arduralaritza-alorreko erantzunbeharren kaltetan gabekoa izango da.
2.- Batzordearen erabakiaren aurka,
Kondaira-Lurraldeko Hauteskunde-Batzordearen aurrerako lehenengo eta bakarreko
goradeia egin ahal izango da.
74. Atala
1.- Politika-alderdi, baterakunde eta batasunek
izan ditzaketen arduralaritza-alorreko erantzukizunen kaltetan gabe,
irudi-idatzizko ezein iragarketa-moetek eraikintzetan egindako kalteegatikako
herrilege-alorreko erantzunbeharra izango dute.
2.- Hauteskunde-Elkarteen izenpetzaileek
bateango erantzukizuna izango dute.
75. Atala
Baimenik gabeko tokitan
idatzi-irudizko iragarkiak jartzeagatik edo idazketak egiteagatik, Udalak
500.000 pesetarainoko zigorrak jarri ahal izango ditu.
76. Atala
1.- Politika-alderdi, baterakunde, batasun edo
hautatzaile-bazkunek, hauteskundeak egin eta hurrengo hamabost egunen barruan
idatzi-irudizko iragarkiak jarri zituzteneko tokietatik kendu egin beharko
dituzte.
2.- Politika-talde berezien idatzi-irudizko
iragarkiak elkargainduz jarri daitezenean, hoiek kentzea gainekoak jarri
dituztenei dagokie.
3.- Aurreko zatietan ohartemandakoa betetzen ez
bada, garbiketa Udalek egingo dute gastuak Ekonomia eta Herriogasun-Sailagandik
eskuratuz eta, horrek, ordaindutako diru-zenbatekoa dagokien diru-laguntzetatik
kenduko du. Politika-taldeek diru-laguntzarik iritsi ez badute, dagokien
diru-zenbatekoagatikako tiramena izango da. Horri erantzuten ez bazaio
Epaitegien bidez eskatu ahal izango da.
II SAILA
HERRI-JABETZAPEKO ADIERAZPIDEETAN DOHANGO TOKIAK UZTEAZ
77. Atala
1.- Politika-alderdi, baterakunde, batasun eta
elkarteek, herri-jabetzapeko adierazpideetan dohango tokiez baliatzeko
eskubidea izango dute.
2.- Eskubide hori Dekretoz araupetuko da,
legebiltzar-Taldeei entzun ondoren, Ordezkatze-indarra, Batzar Nagusietango
indarra eta Lurralde-eremua kontutan izanda. Nolanahi ere, hiru
Hauteskunde-barrutietan hautagaiak aurkeztu, edo bukatu den legegintzaldian Eusko
Legebiltzarrean berenezko Legebiltzar-Taldea izan duten alderdi, baterakunde
edo batasunek, telebista-irrataldi baterako eta irratetxe bakar batetik nahiz
batzuetatik Autonomia-Elkarte osorako ihardun dezan irratitikako beste baterako
eskubidea izango dute, gutxienez.
3.- Autonomia-Elkarteko
Hauteskunde-Batzordearen menpe, herri-jabetzapeko telebista eta irratiek
hauteskunde-ekintzaldiak dirauen artean hauteskundeei buruz zabaldu ditzaten
irratsaioei arta egingo dien irrati eta telebistarako lantalde bat izango da.
Lantalde hori Jaurlaritzak izendatutako kidez eta hauteskundetara aurkezten
diren bazkun, baterakunde eta batasunen ordezkariz osatuta egongo da, hori
sortarazteko Dekretoak jarri dezan modutan.
II ATALBURUA
HAUTESKUNDE-GASTUAK
I SAILA
GASTUEN EGIAZTAPENA
78. Atala
1.- Kondaira-Lurralde
bakoitzean aurkeztu daitezen hautagai-zerrendetako bakoitzak,
hauteskunde-ekintzaldiaren lehenengo egunetik hasita, bakoitzari dagokion
Hauteskunde-Batzordeak legeztatutako kontaduritza-liburu bat eraman beharko du,
horretan nahitaez honako hauek erasota utziz:
a) Dirueskuraketak eta
diru-iturriak, banaka zehaztuta.
b) Egindako gastuak,
zertarakoa eta egin zireneko eguna zehaztuz.
2.- Jaurlaritzak araudi-bidez egiteratuko ditu
aurreko zatian ohartemandakoak.
3.- Hauteskunde-barruti bakar baten aurkeztu
daitezen alderdi, elkarte edo bazkunei buruzkoetan, dirueskuraketen eta gastuen
ikuskaketa Kondaira-Lurraldeko Hauteskunde-Batzordeari dagokio, eta bestetan
Autonomia-Elkarteko Batzordeari hoiek bere ihardunerako egoki deritzen
teknikarien aholkuak har ditzaketela.
4.- Hautagai-zerrenda
guztien kontuak aztertu ondoren, Batzordeak bere erizpena emango du, honako
hauek barne daramatzala:
a) Dirueskuraketen eta
gastuen zerrenda behar bezala egiaztatuta dagoela.
b) Zuritu gabeko
dirueskuraketa batzuk edo izkutatutako gastu batzuk daudela; hori gertatuz
gero, hauteskunde-arauekiko hauspen bat egon dela erabakiko du.
79. Atala
Honako hauek debekatuta
gelditzen dira:
1.- Ezein Herri-Ardurlaritzak, Ihardutze-Erakunde
Burujabek, Erresuma-Enpresa edo Herri-Baltzuk, herri-partzuergoa duten
Enpresek, Baimendunek, Herri-Arduralaritzen Diruegitamuen pentzutango
dirulaguntzak hartzen ari edo azkenengo bost urteetan hartu dituzten Enpresek,
eta azkenengo bost urteetan ezein Herri-Arduralaritzarekin orohar hamar miloe
pesetatik gora jo dezaten zuzkiketa-ituneak egin dituzten Enpresek
hauteskunde-ekintzaldirako dirubidetarako diru-ekarketak egitea.
2.- Atzerritarrak izan edo bere egoitza Autonomia-Elkartetik
kanpo izan dezaten Erakunde edo norbanakoen diru-ekarketak.
3.- Legezkontrako ekintzapidetatikako
dirueskuraketak.
80. Atala
1.- Hautagai-zerrenda guztiek, hauteskundeak egin
eta hurrengo hamabost egunen barruan, kontaduritza-liburua eta
kontu-garbitasuna dagokien Hauteskunde-Batzordearen Egoitzan aurkeztuko
dituzte.
2.- Batzordeak hogeita hamar eguneko epea
izango du beharrezko izan ditzan teknikarien laguntzaz baliatuz aurkeztu zaion
agirisorta aztertzeko, eta agirisorta horretako ezein alderdi agiri-bidez
egiaztatu dezaneko eskea egin ahal izango dio, edo die, hautagaiei-zerrenda
bati edo batzuri.
3.- Batzordeak aurkeztu zaizkion kontuak
aztertu eta arauzkontrakotasunen bat somatuz gero, hautagai-zerrendaren
ordezkariari jakinaraziko dio, aldezpena egin dezan hamabost eguneko epea
emanaz.
4.- Epe hoiek bukatu ondoren Batzordeek, zio
eta guztizko erizpen baten bidez, kontuak iragarri, eta aurreko atalean
esandako modutako bateko erabakia emango dute.
81. Atala
Hautagaiek emandako
xehapenen egiazkotasunari buruzko argipideketari ekin ahal izango diote
Hauteskunde-Batzordeek.
Batzordeek bere
argipideketetarako herri nahiz norbanako jabetzapeko erakundeei eska diezaizkiekeen
argipideak eman ematera behartuta daude hoiek.
II SAILA
HAUTESKUNDE-GASTUTARAKO HERRI-DIRU LAGUNTZA
82. Atala
1.- Autonomia-Elkarteak
hauteskundeekiko diru-laguntzak emango ditu, honako arau hauei atxikiz:
a) Legebiltzarkide-toki
bakoitzeko jakineko hainbesteko bat.
b) Hautagai-zerrenda
bakoitzak ateratako boto bakoitzeko jakineko hainbesteko bat, zerrendakide
batek gutxienez ezein hauteskunde-barrutitan legebiltzarkide-toki bat atera
izanaren baldintzapean.
2.- Jaurlaritzak zehaztuko ditu, hauteskundetarako
deia egitezko Dekretoan, aurreko zatian esandako zenbateko hoiek.
83. Atala
Dagokion
Hauteskunde-Batzordeak gastuekiko erizpema eman ez dezanartean, aurreko
Atalaren arauera dagokion diru-eskuraketa ez da egingarri izango.
III SAILA
ZIGORRAK
84. Atala
Atalburu honen Lehenengo
Sailean oharte mandako hauspenegatikako zigor eta herrilege alorretako
erantzunbeharrek Zigor eta Herri-Legebideek agindu dezatena izango dute
jaurpide.
85. Atala
1.- Zigor-legearen aldetikako
erantzunbeharraren, eta 79garren atalaren gai diren Ihardutze-Erakunde eta
Erakundeen iharduna araupetzen duten legepideak erabiliz atera daitezkeen
erantzun beharren kaltetan gabe, debekatutako diruak hartu izanaren
egiaztapenak izan zitezkeen dirulaguntzak erabat galtzea ekarriko du, eta
hartutako debekatutako dirumultzo horren hiru halako zigor bat.
2.- Zigor hori aurreko atalean jarritakoaren
gainetikakoa izan ahal izango da.
86. Atala
1.- Zuritu gabeko dirueskuraketak edo
izkutatutako gastu-diruatalak egon izana egiaztatu dedinean, zigorrak zuritu
gabekoaren edo izkutatutakoaren hiru halakoa izan ahal izango du.
Erantzunbeharra politika-alderdi, batasun edo bazkunak izango du, hoiek gero
hauteskunde-ekintzaldiko kontuen eraentza bere gain izan dutenei eraso ahal izatearen
kaltetan gabe.
2.- Arestian esandakoa gertatuz gero,
dirulaguntza hartzeko eskubidea baldin badago, dirulaguntzari zigorrak jotzen
duena kenduko zaio. Dirulaguntzatarako eskubiderik egon ez, edo zigorra baino
gutxiagorako eskubidea izanez gero, diru-zenbateko hori, osorik edo osatzeko
falta den zatia, eskudirutan eskuratuko da, legez onartutako ezein bidetatik
lakatu daitekeela.
87. Atala
Aurreko Ataletan
esandakoak eragite-indarra izan dezan, zigorrak Ekonomia eta Herriogasun
Saileko Artekaritza-Artezkaritzari ere jakinarazi beharko zaizkio eta, horrek,
hartu izanaren egiaztagiria egingo du.
VI IDAZPURUA
HAUTESKUNDEGINTZA-BIDEAK
88. Atala - Boto-emanketarako aldia
Botoak ematea
izendatutako eguneko goizeko bederatzietatik arratsaldeko zortziak arte egingo
da, etenik gabe.
I ATALBURUA
HAUTESKUNDE-MAHAIEN ERAKUNTZA
89. Atala
1.- Lehendakaria, Laguntzailea, ordezkoak eta
artekariak goizeko zortzietan bilduko dira Mahaia egon dedinekotegian.
2.- Lehendakari bat eta Laguntzaile bat bertan
egon ezik ezingo da Mahaia eratu.
90. Atala - Ordezkaketak
1.- Izendatutakoak, hala behar izanez gero,
ordezkoez ordezkatuko dira, hoien hurrenkeraren arauera.
2.- Lehendakariaren ordezkorik ez balego kargu
hori Laguntzailearen ordezkoei legokieke, hurrenkeraren arauera. Era berean
egingo da Lehendakariaren ordezkoekin, Laguntzailearen ordezkorik ez egotea
gertatuz gero.
3.- Mahaia eratzea ezinezko egiten duten
huts-egiteak gertatuz gero, Artekariek edo bertan dauden norbanakoek, berehala,
Eskualde-Batzordeari jakinaraziko diote, eta horrek ordezkari bat izendatuko
du. Hori hauteskunde-sailera joango da, bertan daudenen artetik Mahaiko kide
berriak izendatzeko.
91. Atala - Eratze-agiria
1.- Lehendakariak, boto-emanketarako ordua
baino lehen, Lehendakariak, Laguntzaileak eta egiaztatutako izendapen-agirien
jabe izan daitezen Artekariek izenpetutako eratze-agiria egingo du.
2.- Agiri
horrek honako hauek izan beharko ditu nahitaez berebaitan:
a) Lehendakariaren eta
Laguntzailearen izenak ta nortasun-egiaztapenak.
b) Bertan dauden artekariak,
eta zein hautagai-zerrendaren izenekoak diren.
c) Beste gorabehera batzuk.
3.- Lehendakariak, nahitaez, hautagai-zerrenda
bakoitzeko agiriaren egiaztagiri bana emango die eskatu dezaten artekari edo
ahaldunei.
4.- Lehendakariak eman beharreko egiaztagiri
eskuratu ez edo ematea atzeratzen badu, doakien edo doakion ordezkariek edo
ordezkariak bere jazarpena egin ahal izango dute edo du, aldaki batekingo
idazkiaren bidez. Aldaki bat hauteskunde-zehaztapidetzari eratxikiko zaio, eta
bestea ordezkariak Kondaira-Lurraldeko Hauteskunde-Batzordeari bidaliko dio.
92. Atala - Hauteskundeak ez egitea edo etetzea
1.- Boto-emanketak ezingo du besterik ezinean
bain hasi ez edo eten.
Ez hastea edo etetzea,
beti, Mahaiko Lehendakariaren zio eta guztiko idazkiz erabakiko da eta horrek,
berehala, idazkiaren aldaki bat Kondaira-Lurraldeko Hauteskunde-Batzordeari
bidaliko dio; horrek, agertzen diren zioak egiaztatu eta, bidezko bada,
hartutako erabakiei dagozkien erantzunbeharrak eskatu beharko ditu eta, hala
badagokio, Epailaritzari erru-adierazpena egingo dio.
2.- Boto-emanketa etetzea gertatuz gero,
sartutako boto-txartelak ezabatu egingo dira.
3.- Kondaira-Lurraldeko Batzordeak ondorengo
bigarren egunean boto-emanketa berria egiteko deia egin, eta lehengo
gorabeherak berritu ez daitezeneko aurretiazko neurriak hartuko ditu.
93. Atala - Boto-emanketaren hasiera
Mahaia eratu ondoren,
boto-emanketa Lehen dakariak "BOTAZIOA HASTEN DA" hitzak esanaz bat
hasiko da.
II ATALBURUA
BOTO-EMANKETA
94. Atala - Botoaren isilpekotasuna
1.- Botoa isilpekoa izango da.
2.- Boto-txartelak eskutitz-azal baten barruan
sartuko dira.
3.- Irakurtzen ez dakitelako edo
gorputz-makestasunen bategatik txartela aukeratu ezina edo Lehendakariari eman
ezina dutenek, bere konfiantzazko norbaitez baliatu ahal izango dute.
95. Atala - Boto-txartelak
1.- Boto-txartelek
honako xehapen hauek izan beharko dituzte berebaitan:
a) Hautagai-zerrendaren izena
eta, hala badagokio, horren izenlaburra edo ikurra.
b) Hautagaien
izenak, hautagai-zerrendan jarritako hurrenkeraren arauera.
2.- Hautatzaileak aukeratutako
hautagai-zerrendaren boto-txartela hartu, eskutitz-azalean sartu, eta botoa
emango du.
96. Atala
Hauteskunde-tegian
edozergatik boto-txartelak egon ez edo gorde egin direnaz ohartu dedin unean
bertan, Hauteskunde-Mahaiko Lehendakariak boto-emanketa moztu egin beharko du,
geldialdi horren zio izandakoak zuzendu ondoren birrekinaz.
97. Atala - Botoa emateko eskubidearen egiaztapena
1.- Botoa emateko eskubidea
Hautatzaile-erroldeko legeztatutako aldakitan sartuta egotearekin eta
hautatzailearen nortasuna egiaztatzearekin egiaztatuko da.
2.- Hautatzaileek bere Sailean baino ezingo
dute bere botoa eman, eta horren barruan dagokien Mahaian, artekariek salbu,
hoiek bere artekaritza egin dezaten Mahaian baino ezingo bait-dute bere botoa
eman.
98. Atala - Boto-emaileen nortasunaren egiaztapena
1.- Hautatzaileak Mahaira hurbilduko dira, bere
izen-deiturak esanaz. Laguntzaileak hautatzaile-erroldearen legeztatutako
aldakia aztertuko du, boto-emailearen izena eta nortasun-xehapenak bertan
agertzen diren ikusteko; nortasuna Erresumako Nortasun-Txartela edo behar
adinako sinistarazte-indarra euki dezaten beste agiri batzuk erakutsiz
egiaztatuko da.
2.- Hautagai-zerrendaren baten ordezkariak edo
beste hautatzaileren batek jarki, eta hautatzailearen nortasunari buruzko
zalantza sortu dedinean, Mahaiak erabakiko du, eta horren erabakirik ezean
Lehendakariak, bere ebazte-indarrezko botoz. Erabakia hartzeko, une horretan
bertan egon daitezen hautatzaileei bere iritzia eskatu ahal izango zaie; eta
hautagai-zerrendaren baten ordezkariak eskatuz gero, horri guztiorri buruzko
agiri bat egingo da. Nolanahi ere, dagokion Epaitegiari erru adierazpena egin
dakiola aginduko da, inoren izenaz jabetu denari edo berea gezurrez ukatu
duenari bere erantzunbeharra eskatu dakion.
3.- Bere izena euskal idazkeraren arauera
idatzita egotearen ondorioz edo beste edozein ziogatik, hautatzailearen egiaztapen-bideraketan
hautatzaile-erroldan eta dagokion Erresumako Nortasun-Txartelean agertzen diren
izen-deituren artean ezein ezberdintasun dagoela ikusiko balitz, Mahaiak
boto-emaileak erakutsi dezan beste agiriren baten bidez edo egoki eritzitako
ezagutze-bideez baliatuz segurtatu beharko du haren nortasunaz.
99. Atala
1.- Hauteskunde-Mahai bakoitzaren atabaka bat
egongo da.
2.- Mahaiak bertan egon daitezeneko tegietan
ormaren kontrako tegitxo bat egongo da, hautatzailea bakarrik egon ahal izateko
bide.
3.- Hautatzaileak, bere eskuz, eskutitz-azala
Mahaiko Lehendakariari emango dio, eta horrek jendearen agirian "botoa
ematen du" hitzak esan eta txartela atabakan sartuko du.
4.- Eskutitz-azala atabakan sartuaz bat
Lehendakariek edo Laguntzaileek bere botoa emateko unean dagokion zenbagarrena
eta botoa eman izana Mahaiaren Hautatzaile-Erroldearen legeztatutako aldakian
erasoko dituzte.
5.- Ezein hautatzailek, bere botoa eman izana
ongi erasota utzi den ikusteko eskubidea du: botoa eman izana esandako legeztatutako
zerrendan "V" jarrita adieraziko da.
100. Atala - Boto-askatasuna
1.- Botoa ematea eskubide bat da, eta
askatasunez egin daiteke. Inor ezingo da botoa ematera behartu, eta ez legearen
aurkako bidez jakineko alderako botoa ematera ere.
2.- Mahaiko Lehendakariak, eta hori ez badago,
Laguntzaileak bakarreango agintea izango du Hauteskunde-Sailaren tegiaren
barruan bakea zaintzeko, hautatzailearen askatasuna babesteko eta legea
betearazteko. Halaber, tegietarako sarpidetan eta inguruan boto-askatasuna
bermatzeko eta bakeari eusteko beharrezko izan daitezen neurriak hartuko ditu.
Herribake-indarrek eskatu diezaizkien laguntzak emango dizkiote Lehendakariari.
Lehendakaria, tegiko atea
hurrengo Atalean zehazten direnentzat iare eta zabalik egon dedinaz arduratuko
da.
3.- Inork ezingo du Hauteskunde-Sailaren tegian
harmak edo harma gisa erabili daitezkeen tresnak daramatzala sartu.
Lehendakariak, agindu hori hautsi dezatenak berehala egozteko aginduko du.
Egozpenak, beti, hauteskunde hoietan botoa emateko eskubidea galtzea ekarriko
du.
4.- Sailen tegietan edo hoietarako sarpideetan
edo inguruan herri-bakea hautsi dezan ezein gorabehera, eta bai hori sortarazi
dutenen izen-deiturak ere, Hauteskunde-aldiko Orotariko Agirian zehaztuko dira.
101. Atala
Sailen tegietan honako
hauek baino ezingo dute sartu: Bertako hautatzaileek, hautagai-zerrenden
ordezkariek eta hautagaiek, ahaldunek eta artekariek; Eskribauek, hauteskundeei
datxekien ezein gorabeheren herri-sendespena egiteko; Lehendakariak dei egin
diezaien Agintaritza-Eskudunek; Hauteskunde-Batzordeetako kideek, eta lehenengo
auzialdirako Epailariek eta hoien eskudunek, bere karguari dagokion
zerbaitetara joan daitezenaren baldintzapean.
102. Atala
Langileek botoa emateko eskubidea
egiteratzeko beharrezko izan dedin aldia eta, hala behar izanez gero hoien
ordainsarientzako jaurpideak, eta bai Lehendakariek, Laguntzaileek, artekariek
eta ahaldunek bere egitekoak bete ditzatenekoak ere, alor horretan erabilgarri
diren Orotariko Legepideek agindu dezatenaren arauera araupetuko dira.
103. Atala
Jaurlaritzak, Dekretoz,
atabakak, azalak, txartelak eta Lege honetan ohartemandako agiri-paperak haiei
atxiki beharreko eredu ofizialak zehaztuko ditu. Dekretoan txartelen
irarkeraren eta azalgintzaren nolakoak jarriko ditu.
104. Atala - Postatikako botoa
Kanpoan edo ezinduta
daudenek postaz edo esku-ematez botoa emateko duten eskubidea, Legebideak Gorte
Nagusietarako hauteskundeei buruz agintzen dutenei atxikiko zaie, postatikako
botoari dagozkionetan hurrengo Ataletan jartzen diren berezitasunekin.
105. Atala
1.- Hautatzaileak, Eskualdeko
Hauteskunde-Batzordean, botoa postaz emateko bere eskabidea iritsi dela
egiaztatzeko eskubidea izango du.
2.- Botoa postaz ematea eskatutako hautatzaileari,
botoa ematera agertuko balitz, botoa berenez ematea nahitaez onartuko zaio, eta
lehenagoko postazko botoaren eskutitz-azaleango txartela baliogabetuta
geldituko da, eskutitz-azal hori inola ere irikitzerik, ez atabakan sartzerik
izango ez dela.
106. Atala
Honelakotan, Mahaiak postatikako botorik
onartu ez eta horri buruzko agirisorta osoaz jabetuko da,
Hauteskunde-Batzordeari bidaltzeko:
a) Postatikako boto-emailea
Hautatzaile-zerrendan sartuta egon ez dedinean.
b) Mahaiari bidalitako eskutitz-azalaren
barruan Hauteskunde-Batzordeak egindako egiaztapen-irarkia egon ez dedinean.
c) Hautatzaile-zerrendan
botoa postaz emateko eskea erasota agertu ez dedinean.
107. Atala - Postatikako botoekiko jazarpena
1.- Postatikako botoei jazartzea botoz-boto
banaka egin beharko da, postatikako botoei orohar jazartzea onartzen ez dela.
Hauteskunde-Mahaiak erabaki beharko du esandako jazarpen hori onartzen duen ala
ez.
2.- Jazarpena onartzen ez badu, Lehendakariak
postatikako botoa atabakan sartu eta Mahaiaren izeneango posta-azala eta
boto-emailea Hautatzaile-zerrendan sartuta dagoenaren egiaztagiria baino ez
ditu sartzeko utziko, gainontzeko hauteskunde-agiriekin batean bidaltzeko,
Boto-emanaldiaren Orotariko Agirian Mahaiaren erabakia eta jazarpenaren zioa
erasoz.
3.- Mahaiak jazarpena onartzen badu,
Lehendakariak ez du postatikako botoa atabakan sartuko, eta jazarpena egin
zaioneko postatikako boto hori gainontzeko hauteskunde-agiriekin batean
bidaliko da, Hauteskunde-Batzordeak aztertu eta bere erabakia eman dezan.
108. Atala
Sailen tegietan eta hoien
inguruan ez da hautagaien aldezko inolako ekintzarik egiterik-izango.
109. Atala - Boto-emanketaren bukaera
1.- Arratsaldeko zortzietan Lehendakariak,
boto-emanketa bukatzera doala ozenki iragarri, eta ez dio inor gehiagori tegian
sartzen utziko. Lehendakariak bertan dauden hautatzaileetakoren bat oraindik
bere botoa eman gabe dagoen galdetu, eta ondoren eman daitezen botoak onartu
egingo dira.
2.- Herritarrek botoa emateko aldia bukatu
ondoren, lehendakariak postatikako boto-txartelak dakartzaten eskutitz-azalak
sartuko ditu atabakan, aurreko Ataletan ohartemanda bezala.
3.- Ondoren, Mahaiko kideek eta Artekariek
emango dituzte bere botoak, Hautagai-erroldaren sendetsitako aleei erantsitako
orri baten, bertako direneko Mahaiari dagokion Saileko Hautatzaile-erroldan
egon ez daitezen artekariei dagozkien Hauteskunde-Sailak zehaztuz.
4.- Lehendakariak
azken emango du bere botoa. Lehendakariaren eskutitz-azala Laguntzaileak
sartuko du atabakan.
III ATALBURUA
HAUTESKUNDE-SAILETAKO BOTO-KONTAKETA
110. Atala - Agiritasuna
1.- Boto-kontaketa jendaurrekoa izango da eta
nahi dezaten guztiek egon ahal izango dute bertan, hori egiten den tegian
Lehendakariaren aburuz aski toki baldin badago.
2.- Lehendakariak, bakea boto-kontaketa egitea
eragotziko duen edo eragozten duen moduan hausten dela eritziz gero, tegia
hustu dedineko agindua eman ahal izango du. Hori gertatuz gero, hautagaien
ordezkari eta ahaldunek, Eskribauek, Lehendakariak dei egindako Aginte-Eskudunek,
Hauteskunde-Batzordetako kideek, Lehenengo Epaibidetarako Epailariek edo hoien
eskudunek baino ez dute bertan egoteko eskubiderik izango, Mahaiko kideez
gainera.
111. Atala - Baliorik gabeko botoak
Honako hauek izango dira baliorik gabeko
botoak:
a) Eredu ofizialez besteko
eskutitz-azal edo txartelarekin emandakoak eta bai eskutitz-azalik gabeko
txartelez emandakoak eta hautagai-zerrenda berezien boto-txartel bakar bat
baino gehiago daramatzan eskutitz-azalean emandakoak ere. Eskutitz-azal baten
hautagai-zerrenda beraren txartel bat baino gehiago egotea gertatuz gero, ez da
boto bat baizik kontatuko.
b) Bertako izenak aldatu edo
zeharmarratu edo izenen hurrenkera aldatu deneko txartelez emandako botoak.
c) Irainak edo botoaz besteko
ezein hitz daramatzaten botoak.
d) Eskutitz-azalak gainean
ezaupideak daramatzatenean.
112. Atala - Boto zuriak
Boto-txartelik ez
daramaten edo hauteskunde-barrutian legez atzera egindako hautagai-zerrenda
baten txartela daramaten eskutitz-azalei dagozkien botoak zuritzat kontatuko
dira.
113. Atala - Boto-kontaketa egiteko era
1.- Lehendakari, boto-emanketa bukatu eta
berehala, boto-kontaketa egiteari ekingo zaio, eskutitz-azalak atabakatik
banan-bana ateraz. Azalak ireki, eta botoa eman zaion hautagai-zerrendaren
izena ozenki irakurriko du. Lehendakariak Laguntzaileari eta Artekariei
erakutsiko die.
2.- Boto-kontaketa etenik gabe egin beharko da.
Boto-kontaketa egin dedin tokiak, bertan daudenak inguru guztian ibili ahal
izateko moduan antolatuta egon beharko du.
3.- Kontaketa bukatu ondoren, eskutitz-azalen
guztizko zenbatekoa eta erasotako boto-emaileena erkatuko dira.
4.- Boto-kontaketaren ezein unetan bertan egon
dedin ezein hautatzailek edo hautagai-zerrenda bateko kidek Lehendakariak
irakurritako boto-txartelak dionari buruzko zalantzak izanez gero, txartela
aztertu ahal izango du.
5.- Boto-kontaketa bukatutakoan, Lehendakariak
boto-kontaketarekiko jazarpenik dagoen galdetuko du. Jazarpenak Lehendakariaren
eta Laguntzailearen bateango iritziz erabakiko dira eta, horren ezean,
Lehendakariarena izango da nagusi.
114. Atala - Botoen adierazpena
1.- Lehendakariak
ozenki iragarriko du boto-kontaketak ematen duena, honako xehapen hauek emanaz:
a) Boto-emaileen
zenbatekoa.
b) Irakurritako
boto-txartelen zenbatekoa.
c) Baliozko boto-txartelen
zenbatekoa.
d) Boto-txartel zurien
zenbatekoa.
e) Baliorik gabeko
boto-txartelen zenbatekoa.
f) Hautagai-zerrenda
bakoitzak ateratako botoak.
2.- Hori egin ondoren, eta hurrengo atalen gai direnak
egin aurretik, Laguntzaileak egiaztapen-agiri bat egin eta Euskal
Arduralaritzak izendatutakoari emango zaio, horrek bere nortasuna egiaztatu
ondoren, Eusko Jaurlaritzak hauteskundeetan atera denaren behin-behingo
jendearentzako argipideak eman ditzan, ez beste ezertarako.
Berehala, beste
horrelakoxe egiaztagiri bat tegiko atean jarriko da eta, azkenean, eskatu
dezaten Artekari, Eskudun edo Hautagaiei beste bana emango zaie.
Hautagai-zerrenda bakoitzeko ez da egiaztagiri bakar bat baizik emango.
115. Atala - Boto-emanketaren orotariko agiria
1.- Lehen
esandakoak egin ondoren Mahaiko Lehendakariak, Laguntzaileak eta Artekariek
Boto-emanketaren Agiria izenpetuko dute, horretan honako alderdi hauek zehazki
adieraziz:
a) Mahaiko Hautagai-erroldan
dauden hautatzaileen zenbatekoa.
b) Botoa eman duten
hautatzaileen zenbatekoa.
c) Baliozko boto-txartelak.
d) Baliorik gabeko
boto-txartelak.
e) Boto zuriak.
f) Hautagai-zerrenda
bakoitzak ateratako botoak.
g) Egin diren jazarpen eta
zuzenketa-eskeen adierazpen laburra, nork egin dituen zehaztuz.
h) Egindako jazarpen eta
zuzenketa-eskeei buruz eta boto bereziei buruz, egon baldin badaude, Mahaiak
hartutako zio eta guztiko erabakiak.
i) 105karren ataleko 2garren
lerroaldian aipatzen den zertzelada gertatzen zaien hautatzaileen zerrenda.
j) Interesgarri izan dedin
ezein gorabehera edo gertakariren adierazpena.
2.- Hautagai-zerrenden ordezkari eta hoietako
kide guztiek, eta bai Ahaldunek eta Artekariek ere, Boto-emanketaren Bilkurako
Agiriaren Egiaztatutako Aldaki bat dohan eta berehala eman dakieneko eskubidea
izango dute, eta Mahaiek ezingo dute eginbehar hori ez betetzeko aitzakirik
jarri.
3.- Jazarpen edo zalantza-bide izandako boto
txartelak Agiriari erantsiko zaizkio, Mahaiko kideek izenpetuta, eta
Agiriarekin batera gordeko dira. Gainontzeko boto-txartelak bertan daudenen
aurrean eta nahi den moduan ezabatu egingo dira.
4.- Halaber, Artekariek ekarritako
izendapen-agiriak eta Lehendakariak hartutako hondodun orri-liburuak ere
Boto-emanketako Agiriari eratxikiko zaizkio.
116. Atala - Boto-emanketako agirisorta
1.- Ondoren,
Mahaiak, hauteskundeetako agiri-sorta gertatu eta lau eskutitz-azal berezitan
sartuko du, honela:
a) Lehenengo eskutitz-azalean
honako agiri hauek sartuko dira:
- Mahaia eratzearen Agiriaren
jatorrizko alea.
- Boto-emanketako Agiriaren
jatorrizko alea.
- Sendetsitako
Hautagai-errolda.
- Bereizitako boto-txartelak.
b) Gainontzeko
eskutitz-azaletan honako agiri hauek egongo dira:
- Mahaia eratzearen Agiriaren
hitzez-hitzezko aldakia.
- Boto-emanketako Agiriaren
hitzez-hitzezko aldakia.
2.- Hautagai-errolda Mahaiko kide guztiek
izenpetuko dute.
117. Atala - Hauteskunde-agirisorta dagokion tokira eramatea
1.- Esandako agirisorta hori osatu ondoren,
Lehendakaria, Laguntzailea eta nahi dezaten Artekariak, berehala
Barruti-Epaitegiaren Egoitzara joango dira, edo herrian hori ez badago,
Udal-Epailariarengana.
2.- Barruti edo Udal-Epailariak
Lehendakariaren, Laguntzailearen eta Artekarien nortasuna egiaztatuko du hoien
Erresumako Nortasun-Txartelak eta Mahaiko kide direla erakutsi dezaten agiriak
ikuskatuz. Egiteko hori bete ondoren Epailariak, Lehendakariak eta
Laguntzaileek, eta bai bertan izan daitezen Artekariek ere, eskutitz-azaletan
bere izenpeak jarriko dituzte, eskutitz-azalok gero irekiko direneko tokiaren
aldenik-alden.
Epailariak eskuratu
dioten agirisorta hartu duenaren egiaztagiria emango dio Mahaiko
Lehendakariari, zein egunetan eta ordutan eskuratu dioten bertan adieraziz.
118. Atala
1.- Kondaira-Lurraldeko Hauteskunde-Batzordeak,
boto-emanketaren eguna baino zortzi egun lehenago horretarako bilduta,
Epailarien, Idazkarien edo Lanarien artetik aukeratutako Epai-Arduralaritzako
bost herrilanari gutxienez izendatuko ditu, Atal honetan ematen zaizkien
egitekoak betetzeko.
2.- Herrilanari hoiek, Ertzaintzako bi kide
lagun dituztela, eta Ertzaintzaren zaingo-auto baten, eta Kondaira-Lurraldeko
Hauteskunde-Batzordeak zehaztu dezan irizpidez eskualdeka banatuta,
Hauteskunde-barrutiko Udal guztietara joango dira, bertako Epailariek euki
ditzaten eskutitz-azalak jasoaz.
Epai-arduralaritzako
herrilanariak, kanpo aldetik behar bezala dagoela egiaztatu ondoren, ematen
zaion agirisorta hartu duenaren egiaztagiri bat emango dio Epailariari.
3.- Kondaira-Lurraldeko Hauteskunde-Batzordeak
iehaztuko ditu, antolakidetza egiteko Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo-Saileko
arduradunarekin edo arduradunekin bildu ondoren, ertzain-araldeen zenbatekoa,
hoiei eratxikitako herrilanariak, eta hauteskunde-agirisorta biltzeko egin
behar duten bidea.
4.- Hauteskunde-agirisorta biltzea,
hauteskundeak egin eta biharamoneko goizeko bederatzietan hasita egingo da.
5.- Hauteskunde-agirisorta Epailariari
eskuratzen zaionetik Batzordearen izenekoak jaso arterainoko aldian, Epailaria
izango da hura gordetzearen eta bila doazkionei ematearen arduradun.
6.- Barruti edo Udal-Epailariak
Epai-Arduralaritzako herrilanariari lehenengo, bigarren eta hirugarren
eskutitz-azalak emango dizkio, laugarrena dagokion Barruti edo Udal-Epaitegian
gordeta gelditzen dela.
7.- Eskutitz-azalak bildu ondoren,
Epai-Arduralaritzako herrilanariak, bi Ertzain beti ere lagun dituela,
Kondaira-Lurraldeko Hauteskunde-Batzordearen tegira joan eta hartu duen
agirisorta bertan utziko da.
8.- Lehenengo bi eskutitz-azalak
Kondaira-Lurraldeko Hauteskunde-Batzordean geldituko dira eta horrek, berehala,
eta egoki deritzen neurriak hartuz, hirugarrena Eusko Jaurlaritzako
Herrizaingo-Sailera bidaliko du, botoemanketa nola izan den jakin eta
horretzazko argipideak izan ditzan.
IV ATALBURUA
GUSTIZKO BOTO-KONTAKETA
119. Atala - Eguna eta agiritasuna
1.- Guztizko boto-kontaketa egitea
Kondaira-Lurraldeko Hauteskunde-Batzordeak egingo du, boto-emanketaren
ondorengo boskarren lan-egunean.
2.- Guztizko boto-kontaketa jendaurrekoa izango
da.
120. Atala - Ordua eta hauteskunde-Batzordeko kideen nahitaezko
gutxienezkoa
1.- Guztizko boto-kontaketa egin ahal izateko
Lehendakariak eta Mahaiko gainontzeko kideen erdiak eta batek gutxienez egon
beharko dute bertan.
2.- Nahitaezko gutxienezko zenbateko hori
bertan ez izatea gertatuz gero. boto-kontaketa bi ordu atzeratuko da, eta
orduan ere ez badago, Lehendakariak hurrengo Lehenengo Lan-eguneango
bilkurarako deia egingo du, hori bertan daudenei eta Autonomia-Elkarteko
Hauteskunde-Batzordeari jakinaraziz.
3.- Bilkura berria bertan egon daitezen
Batzordekideen zenbatekoa dena dela egingo da.
4.- Bi bilkurok goizeko hamarretan hasiko dira.
121. Atala - Boto-kontaketa egiteko era
1.- Guztizko boto-kontaketa mahairik-mahai
egingo da.
2.- Lehenengo, eta Mahaietako eskutitz-azalak
ireki baino lehen, osorik dauden ikusiko da. Gero eskutitz-azalok
mahairik-mahai irekiko dira, behar diren agiri guztiak daramatzaten ikuskatuz.
3.- Boto-emanketaren bateko agiria ez egotea
gertatuz gero, hautagai-zerrenda bateko kideren batek edo eskudunen batek arauz
aurkeztu dezan egiaztagiriarekin ordezkatu ahal izango da. Ondoren, eta
berehala Mahai hori bertan zegoeneko Epailariari idazki ofizial bat bidaliko
zaio, eskuratu zitzaion agirisortaren eskutitz-azala ahalik eta lasterren
aurkeztu dezan, horretan dagoen boto-emanketako agiri horren eza zuzentzeko
hautagai-zerrendaren bateko ordezkariak aurkeztutakoarekin bat datorren
egiaztatzeko. Hautagai-zerrenden ordezkari edo ahaldunek elkarren kontrako
egiaztagiriak aurkeztea gertatuz gero, ez da hoietako bat ere kontatuko,
bakoitzean azaltzen den boto-kopuru berezia agirian erasota utziz. Nolanahi
ere, boto hoien kontua behin-behingoa izango da, agirisorta Legean
ohartemandakoari datxekola sinestarazte-indarrez egiaztatu dedinerarte.
4.- Idazkariak Mahai bakoitzeko botoen
laburpena jakinaraziko du.
5.- Batzordekidetako batek, botoen guztizko
kontaketa egiteko eta gero Legebiltzarkidetokiak emateko beharrezko izan
daitezen xehapenak hartuko ditu.
6.- Mahaietako boto-emanketetako agiriak
aztertuala, boto-emanketa hoien legezkotasunari buruzko zuzenketa-eskeak eta
saloak egin ahal izango dira, hoiek guztiak guztizko boto-kontaketaren agirian
sartuz.
7.- Hautagai-zerrendaren ordezkariek edo
ahaldunek baino ezingo dituzte zuzenketa-eskeak eta saloak egin, bertan egon
daitezenaren baldintzapean.
8.- Batzordeak ezingo du ezein bilkura-agiri
nahiz boto-txartel baliogabetu. Horren eskubideak Mahai bakoitzean onartutako
botoen kontaketa egiaztatzera mugatzen dira, Mahaiek hartutako erabakiei
darienez eta boto-emanketetako agirietan edo, hoien ezean, boto-emanketa
bakoitzeko egiaztagirietan daudenez.
122. Atala
1.- Mahai baten elkarren ezberdin izan eta
Mahaiko kideek izenpetutako eta ontzat emandako agiri bi egotea gertatuz gero,
Batzordeak ez du ez bata ez bestea kontatuko.
2.- Hautatzaile-erroldean Mahaiari izendatzen
zaion hautatzaile-zenbatekoa baino boto gehiago badaude ere, Batzordeak ez ditu
kontatuko, Artekariek emandako botoa salbu.
3.- Boto-kontaketa ez da hamar ordutan ihardun
ondoren baino moztuko, eta hori gertatuz gero, une hartan aztertzen ari deneko
Mahaiko botoak kontatzea bukatu beharko da. Boto-kontaketari biharamonean
jarraituko zaio, Lehendakariak esan dezan orduan.
123. Atala
1.- Botoen mahaikako kontaketa bukatu eta
hautagai-zerrenda bakoitzak hauteskunde-barrutian ateratako botoen zenbatekoa
jakin ondoren, Legebiltzarkidetokiak hautagai-zerrenden artean banatzea egingo
da, 11garren atalean ohartemandako emate-eraren arauera.
2.- Zerrenda bakoitzari zenbat
Legebiltzarkide-toki dagozkion zehaztu ondoren, Idazkariak hauteskundeetan
atera denaren guztizko laburpena ozenki irakurriko du eta, Lehendakariak,
orduan, hautatutako Legebiltzarkide aldarrikatuko ditu Legebiltzarkide-tokiak
lortu dituzten zerrendetako hautagaiak.
124. Atala - Bilkura-agiria
1.- Aurrean esandako hoiek egin ondoren,
Kondaira-Lurraldeko Hauteskunde-Batzordeak bi aldakitango bilkura-agiri bat
egingo du, Lehendakariak eta Idazkariak eta bertan egon daitezen
hautagai-zerrenden ordezkariek edo hoien ahaldunek izendatzen dutela.
2.- Bilkura-agiriaren ale bat
Hauteskunde-Batzordearen agiri-gordetegian geldituko da, horretarako egindako
zehaztapidetzarekin batean, eta bestea Autonomia-Elkarteko
Hauteskunde-Batzordeari bidaliko zaio.
3.- Guztizko boto-kontaketaren agirian, bilkura
osoan egindako nolanahiko zuzenketa-eske eta jazarpenak erasota utziko dira.
4.- Eskatu dezaten hautagai-zerrenden
ordezkariei edo hoien ahaldunei guztizko boto-kontaketaren agiriaren
egiaztatutako aldakiak emango zaizkie. Ezingo da hautagai-zerrenda bakoitzeko
agiri edo egiaztagiri bat baizik eman.
5.- Halaber, aldarrikatutako hautagaiei ere
aldarrikapenaren egiaztagiria emango zaie, Legebiltzarrera aurkezteko erabili
dezaten.
6.- Batzordeak, egiaztagiri eta izendapen-agiri
hoiek doazkienei, hautagai-zerrendaren ordezkariaren bidez boto-kontaketa egin
eta hurrengo berrogeita zortzi orduen barruan bidali dakizkiela erabaki ahal
izango du.
7.- Era berean, Batzordeak, Euskal
Arduralaritzaren izenean bertan egon dedinari ere Agiriaren aldaki bat emango
dio, jakinarazte eta argipidetarako xede soilez.
125. Atala - Legebiltzarrari jakinaraztea
Autonomia-Elkarteko
Hauteskunde-Batzordeko Lehendakaritzak, Autonomia-Elkarteko
hauteskunde-barrutietan aldarrikatutako Legebiltzarkideen zerrenda
Legebiltzarrari bidaliko dio.
VIII IDAZPURUA
HAUTESKUNDETAKO AGIRIPAPEREN ETA JAZARPENEN AURKEZPENA
126. Atala - Idazkien nolakoa
1.- Honako
hauek guztiak, paper arruntean egin eta dohangoak izango dira:
a) Hautatzaile-erroldea
egiteari eta birraztertzeari buruzko eske-idazki, bilkura-agiri, egiaztagiri
eta biderapen-agiri guztiak.
b) Hautatzaileak bere gaitasuna,
edo artez doakionetan beste hautatzaile batzuen gaitasuna edo gaitasunik eza
egiaztatzeko behar ditzan agiripaper guztiak. Agiri-paper hoiek ezingo dira
beste ezertarako erabili, eta hori egin dezatenak dagokien zergaren ebasletzat
joko dira.
c) Jazarpenak, kexuak,
egiaztagiriak, eske-idazkiak, eskabideak, zuzenketa-eskeak eta goradeiak eta
hauteskunde-alorreko beste ezein egipide eta agiri, eta bai hoiei darizkien
zehaztapidetza eta ekintzak eta hoiei edozein agintaritza-mailatan bere bideak
eginaraztea ere.
2.- Eskribau-agiriak baino ez dira aurreko
lerroaldian esandakotik kanpo gelditzen, hoiek Arauzko zerga-zorra sortarazi
eta behereneko mailako paper zerga-seiludunetan egin beharko bait-dira.
3.- Beste herrilanari bategandik agiripaperen
bat edo adierazpenen bat hartu behar, eta eraman behar lioketen bezain laister
eskuratzen ez badiote, horretzazko erantzun-beharra bere gain hartu eta
horretarako berariz gaitutako batek bidali behar zukeenaren pentzutan jaso
dezala aginduko du.
4.- Eman behar diren hauteskunde-agirien
aldakiak mekanikazko ezein aldakigintza-bidez egin ahal diren izenpeak eta
ikurratzak daramatzatenean baino ez dute eragite-indarrik izango.
I ATALBURUA
ARDURALARITZA-BIDETATIKAKO BIDERAPENA
127. Atala - Goradeiak
1.- Lege honetan edo lege hau osabideratu dezan
arauren baten berarizko goradei edo jazartze-bideren bat jarri ez dedinetan,
Hauteskunde-Batzordeen erabakien aurka goragoko Batzordearen aurrerako goradeia
egin ahal izango da.
2.- Goradeia, jazarpena egiten zaion
adierazpena edo iragarpena egin eta hurrengo hamar lan-eguneko epearen barruan
egin beharko da. Goradeia sartu eta hogeita hamar egutegi-egunetan erabakia
jakinarazten ez bada, goradeiari uko egin zaiola joko da, eta aurrerantzerako
dagokion bidea irekita geldituko. Erantzunik ezean, goragoko Batzordearen
aurrerako goradeia egiteko epea, sartzen denetik hasi eta bi hilabetekoa izango
da.
3.- Autonomia-Elkarteko
Hauteskunde-Batzordearen erabakiei, erabaki hoiek lehenengo auzialdian nahiz
goradei baten ondorioz hartutakoak izan, arduralaritza-auzipideetatik jazarri
ahal izango zaie, aurrez birrabiatze-eskea egin beharrik gabe.
128. Atala - Era eta biderapena
1.- Erabakiak
eskubideekiko edo zuduekiko eragina badu, zehaztapidetza bati ekingo zaio,
arduralaritzapekoei entzunaz, hamar egun baino gutxiago eta hamabost baino
gehiago gabeko epe baten barruan aldezpenak egin eta bidezko agiripaperak eta
zuriztapenak aurkeztu ditzaten.
2.- Arduralaritzabide-legea Lege honen osagarri
izango da, batipat eske-idazkiei, arduralaritza-eskakizunei eta zigorpideei
buruzkoetan.
129. Atala - Zigorrak gehitzea
1.- Hauteskunde-Batzordeak, goradei bat
ebazterakoan, jazarpenaren gai izandako erabakietan jarritako zigorrak ezingo
ditu gehitu.
2.- Lege honen 26.2 atalean agindutakoa aurreko
zatiak ohartemandakotik kanpo gelditzen da, eta bai 84garren eta 85karren
atalen arauera jarritako zigorren aurkako goradeia izan, eta zuritu gabeko
dirueskuraketa berriak edo izkutatutako gastu-atal berriak agertzen direnekoak
ere.
II ATALBURUA
ARDURALARITZA-AUZIPIDETATIKAKO ESKABIDEA
130. Atala
Hori egiteko gaitasuna,
eskabidearen gai izan daitezkeen egintzak, bideak, epeak eta epaiaren nolakoa,
Gore Nagusietarako Hauteskundeen aurkako hauteskunde-auzipidetatikako jazarpena
araupetzen duten legebidetan ohartemandakoaren arauera araupetuko da.
131. Atala - Epaitegi Nagusia
Epaitegi Nagusia izango
da hauteskunde-auzipideetatikako eskeez lehenengo eta besterik gabeko
auzialdian arduratzeko gai.
Erabaki Gehigarria
1.- Hauteskunde-egiteraldiak ekarri ditzan
gastu guztiak Autonomia-Elkartearen Guztizko Diruegitamuen pentzutangoak izango
dira, hoietarako dirubideak Euskal Herriko Autonomia-Elkartearen
Ekonomia-Itunea onartzezko 12/1981 Legearen II Atalburuak dionez egitearen
kaltetan gabe. Gastu hoietan, Hauteskunde-Batzordeen ihardunarenak, eta
Batzordetako Idazkaritzetan zerbitzu egiten dutenez bestekoak izan eta
Batzordeak bere egitekoa ahalik eta ondoen betetzeko beharrezko eritzitako
lanari teknikari edo laguntzaileek ekar ditzatenak sartuko dira. Ahal dela, eta
Batzordeen Ihardunaren bereizkeriarik ezarentzat kaltegarri izan ez dedin
guztietan, lanari teknikari eta laguntzaile hoiek, Autonomia-Elkarteko
Batzorderako Legebiltzarraren zerbitzuan dihardutenak izango dira, eta
gainontzeko Batzordetarakoak Jaurlaritzaren zerbitzuangoak.
2.- Nolanahi ere, bere lantokiari ez dagozkion
eta hauteskunde-egiteraldia gertatzeari edo gauzatzeari datxeikien lanak eman
dakizkien herrilanariek, horregatikako diruzko sariak bere gainontzeko
irabazpideekin baterakoan izan ahal izango dituzte.
Aldibaterako Erabakiak
Lehenengoa
Epaitegi Nagusia
sortarazi dedin artean, Bilboko Lurralde-Auzitegiko Lehendakaria izango da
Autonomia-Elkarteko Hauteskunde-Batzordeko Lehendakari.
Bigarrena
Epaitegi Nagusia eratu ez
dedin artean, 19.1.a) atalean aipatzen diren Batzordekideak Bilboko
Lurralde-Auzitegiko Auzimaisuen artetik izendatuko dira.
Hirugarrena
1.- Legebiltzarrak, Lege hau indarrean jarri
eta hilabeteko epearen barruan izendatuko ditu 19.1.e) atalean esandako
Batzordekideak.
2.- Epe horretxen barruan, Autonomia-Elkarte,
Kondaira-Lurralde eta Eskualde-mailetako Hauteskunde-Batzordetako izan behar
duten Batzordekideen izendapena egingo da.
3.- Aurreko zatietan esandako Batzordekideak izendatu
ondoren, ahalik eta lasterren Hauteskunde-Batzordeak eratuko dira.
Laugarrena
1.- Epaitegi nagusia eratu ez dedin artean,
Bilboko Lurralde-Auzitegia izango da bai hautagai-zerrenden aldarrikapena
egitezko erabakien aurkako hauteskunde-auzipidetatikako eskabideez arduratzeko
gai, eta bai hautaketaren balioarekiko eta hautatutako Legebiltzarkideen
aldarrikapenarekiko jazarpenez ere.
2.- Horren epaiaren aurka ez da agizko ez
berarizko inolako goradei-biderik izango, epaiok jakinarazitako egunaren biharamoneango
argipide-esketarakoa salbu.
Bosgarrena
4garren ataleko a)
lerroaldiari buruzko 6.1 ataleko edukia ez da datozen
Legebiltzar-hauteskundetarako deia egin dedin eguna arte jarriko indarrean.
Azken Erabakietakoak
Lehenengoa
Jaurlaritzari, Lege
honetan ohartemandakoa egiteratu dezaneko eskua ematen zaio.
Bigarrena
1.- Lehendakarien, Laguntzaileen eta artekarien
auziperatu ezinak orotariko legepidetan agindutakoak izango ditu jaurpide edo,
hala behar izanez gero, Gorte Nagusietarako Hauteskundeen jaurpide izan
daitezen osatze-bidezko legebideak.
2.- Hauteskunde-hogenak zigor-legepidetan
ohartemandakoaren arauera araupetuko dira.
Hirugarrena
Jaurlaritzak "Ente
Público Radio-Televisión Española"-rekin itunebideak egingo ditu, Izaiki
horrek dohango hauteskunde-zabalkundea egitea gertatuz gero irraketak 77.1
atalean aipatzen den lantaldeak ontzat emandako irizpideei atxiki dakizkien.
Laugarrena
Berariz besterik esaten
bada salbu, Lege honetan jartzen diren epeak eta aldi-mugak kontatzeko egunak
beti egutegi-egunak izango dira.
Bosgarrena
Lege hau Euskal Herriko
Agintaritzaren Aldizkarian argitaratu dedin egunaren biharamonean jarriko da
indarrean.
Baliogabetzezko Erabakia
Lege hau indarrean
jartzean, "Euskal Legebiltzarkideen ordezkaketa Araupetzezko",
Ekainaren 30eko 8/1981 Legea baliogabetuta geratzen da.